Số 187
Ngày 1 tháng 11 năm 2017
Nguyệt San Giao Mùa
P.O. Box
378
Merrifield, Virginia
22116
USA
Bài vở trên Giao Muà là do các tác giả gửi đăng và Giao Muà không chịu trách nhiệm về nội dung. Muốn xin trích đăng lại, xin liên lạc với GiaoMua@hotmail.com.
I . Thơ _______________________________________________________________________
1. Lời Tình Buồn | ______ Dạ Lan | ||||||||||||||||||||||||||||
2. Quên Một Người Không Dể Đâu Em | ______ Quang Phục | ||||||||||||||||||||||||||||
3. Những Chiều Không Có Anh | ______Hồ Thụy Mỹ Hạnh | ||||||||||||||||||||||||||||
4. Nôm Cá | ______ Lúa Vàng | ||||||||||||||||||||||||||||
5. Nỗi Lòng Người Đi | ______ Hàn Thiên Lương | ||||||||||||||||||||||||||||
6. Đêm Độc Hành ... | ______ Hồ Chí Bửu | ||||||||||||||||||||||||||||
7. Anh + Em : Vầng Trăng Chia Hai Mảnh .. | ______ Tình Hoài Hương | ||||||||||||||||||||||||||||
8. Hương Nồng | ______ ChinhNguyen/H.N.T. | ||||||||||||||||||||||||||||
9. Nhìn Thu Lá Rụng Nhớ Người Tôi Thương |
______ Song An Châu 10. Màu Son Môi |
|
______ Nguyễn Thị Thanh Dương. | 11. Thu Có Biết
|
|
______Sông Cửu | 12. Hồn Xanh Màu Nước Biển |
|
______ Lê Miên Khương | 13. Đêm Thu Về Phố |
|
______ Nguyễn Chí Hiệp |
14. Thương Bóng Thu Xa |
|
______ Trần Đan Hà |
15. Mùa Ngâu |
|
______ Nguyễn Vĩnh |
16. Ngẫu Hứng Thơ ... |
|
______ Trần Huy Sao |
17. Thu Xót Xa |
|
______ Vân Hà |
18. Khả Ố |
|
______ Ý Nga |
|
II . Văn _______________________________________________________________________
1. Làm Mai ___________ Nguyễn Thị Thanh Dương | 2. Huấn Luyện Phi Hành (truyện dài nhiều kỳ) ___________ Tình Hoài Hương |
3. Mùa Trăm Hoa Cũ Và Những Chàng Nhân Văn Giai Phẩm ___________ Phan Thái Yên |
4. Lời Tình Này Anh Gởi Cho Em ___________ Song An Châu |
5. Nhớ Sàigòn ___________ Bạch Liên |
6. Chiến Sĩ Không Chiến Tuyến ___________ Trần Thành Mỹ |
7. Chuyện Tình Romeo và Juliet ___________ Trần Ngọc |
8. Nàng Của Tôi ___________ Hồ Thụy Mỹ Hạnh |
9. Qưới Nhân ___________ Hai Hùng SG |
10. Nhà Văn Phạm Ngọc Thái ___________ Nguyễn Thị Hoàng |
11. Sau Bầu Cử Nước Đức Đi Về Đâu ? ___________ Nguyễn Quý Đại |
III . Trả Lời Bạn Đọc__________________________________________________
1. Nhắn Tin/Trả Lời Bạn Đọc _______ Ban Biên Tập |
I . Thơ __________________________________________________
II . Văn___________________________________________________________
Nguyễn Thị Thanh Dương
2. Huấn Luyện Phi Hành (truyện dài nhiều kỳ) Tình Hoài Hương
Tình Hoài Hương
3. Mùa Trăm Hoa Cũ Và Những Chàng Nhân Văn Giai Phẩm Phan Thái Yên
Phan Thái Yên
4. Lời Tình Này Anh Gởi Cho Em Song An Châu
Song An Châu Bạch Liên
Bạch Liên Trần Thành Mỹ
Trần Thành Mỹ 7. Chuyện Tình Romeo và Juliet Trần Ngọc
Trần Ngọc Hồ Thụy Mỹ Hạnh
Hồ Thụy Mỹ Hạnh Hai Hùng SG
Hai Hùng SG Nguyễn Thị Hoàng
Nguyễn Thị Hoàng 11. Sau Bầu Cử Nước Đức Đi Về Đâu ? Nguyễn Quý Đại
Nguyễn Quý Đại Trần Ngọc IIỊ Hộp Thư Toà Soạn
___________________________________________________
Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà:
1) Để vào danh sách của NSGM (subscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
Địa Chỉ Liên Lạc:
Nguyệt San Giao Muà
Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors
Tiếng phone vang lên, chị Bông đang bận rộn trong phòng. Tiếng chồng cũng vang lên:
- Em ơi, phone của chị Hảo gọi em
- OK có em ngay đây.
- Từ hôm tái ngộ đến giờ hai bà nhiều chuyện nhỉ, một tuần gọi nhau mấy lần.
- Vậy mà chưa hết chuyện đó anh?
Chị Bông nhấc phone lên và chuyện trò vui vẻ ríu rít như lần đàu tiên hai người tái ngộ sau bao năm xa cách. Chị Bông và chị Hảo là bạn hàng xóm cũ, chị Hảo sang Mỹ trước mấy năm sau mới đến chị Bông. Họ thất lạc nhau từ dạo đó rồi tình cờ qua một người bạn khác họ nối lại nhịp cầu thân.
- Ủa, chị đang tìm vợ cho thằng Út hả?
Chị Hảo kể lể:
- Nhà có 3 thằng con trai hai anh nó đều nhanh chóng kiếm được vợ là bạn cùng học, còn thằng út Bảo hiền lành lận đận hơn hai anh, quen cô nào cũng không đi tới đâu nên tôi muốn tìm người giới thiệu cho nó, một cô gái còn đủ những bản tính ngoan hiền của phụ nữ Việt Nam thì tôi thích nhất..
Chị Bông lanh chanh:
- Đây, đây, đâỷtôi có sẵn mối đây, đúng là có duyên với nhau nhé, chị đang cần và hỏi rất đúng chỗ, cô này vừa xinh vừa ngoan, con nhà tử tế, và là?cháu của tôi..
Chị Hảo reo lên vui mừng:
- Được cháu chị thì tốt qúa, duyên tao ngộ của tôi và chị vừa mừng vui vừa mang lại niềm may mắn đấy..
Chị Bông cũng hí hởn:
- Trời xui khiến tôi và chị gặp lại và trời cũng xui khiến chị thố lộ chuyện tìm vợ cho con đúng lúc tôi có đứa cháu họ đang là du học sinh ở Pháp, tôi cũng đang muốn tìm người kết duyên cho nó đây.
- Sao cháu không du học Mỹ mà lại du học Pháp hả chị?
Chị Bông khoe:
- Cháu tên Tuyền, tốt nghiệp phổ thông hạng giỏi và đoạt được xuất học bổng của Pháp.Tuyền đã sang Pháp được 1 năm rồi. Con bé giỏi giang thông minh lắm, nó mà sang Mỹ thì học gì chẳng được, sinh ngữ chính của nó là Anh ngữ mà, vì Pháp cho học bổng nên ráng đi thôi, chứ bỏ tiền túi ra thì dại gì không đi Mỹ.
Chị Hảo hài lòng lắm:
- Vậy chúng nó sẽ liên lạc trao đổi hình ảnh và thư từ trước xem có thích nhau không thì sẽ gặp gỡ sau chị nhé. Thằng Bảo mà lấy cháu gái chị thì chúng tôi yên tâm rồi và tình bạn chúng ta sẽ biến thành tình thân.
Chị Bông khẳng định:
- Chứ còn gì nữa, chị tin cậy tôi, tôi cũng tin cậy chị, hai cháu chắc sẽ thành đôịhạnh phúc.
Chị Bông vừa cúp phôn thì anh Bông lo ngại hỏi vợ:
- Em à, em định làm bà mai lần nữa sao? anh lo ngại lắm., con Tuyền là cháu em thật nhưng xưa nay em có sống gần gũi đâu mà biết tính nết nó.
- Thì nghe bố mẹ nó kể em cũng đoán ra tính nết nó rồi Ai cần tìm bạn đời là em đều muốn ra tay mai mối cho cuộc đời vơi bớt kẻ lẻ loi, huống gì mối này lại thích hợp cho cháu em., vừa giúp người vừa giúp cháu được ở Mỹ..
- Nhưng em không mát tay, đừng ra tay tội nghiệp người ta. Một lần tưởng em sợ tới gìa rồi chứ,
- Em có kinh nghiệm rồi, sau một lần thua đau lần này sẽ khác hoàn toàn?
Chị Bông nhíu mày gắt chồng:
- Mà sao chưa gì anh đã ủ ê điều xui xẻo rồi. Chán anh qúa, con người luôn bi quan cầu bại. Anh nhắc tới vụ làm mai con Ngân để làm em mất hứng hả?
Cách đây 3 năm chị Bông đã làm mai một anh kỹ sư Mỹ trong hãng cho đứa cháu họ ở Việt Nam.
Anh Mark thích người Việt Nam, mỗi giờ lunch thường mang đồ ăn ra ngồi cùng bàn với chị Bông, vừa ăn vừa chuyện trò, biết Mark độc thân và có ý định tìm 1 phụ nữ Việt Nam để kết hôn, thế là chị Bông không bỏ lỡ cơ hội.
Chị Bông có mấy đứa cháu gái họ gần họ xa ở Việt Nam lúc nào cũng ước mong kiếm được chồng kết hôn để qua Mỹ định cư để đổi đời. Suy nghĩ kỹ chị lựa Ngân vì nhà nó nghèo nhất luôn là ưu tiên số một để?giải thoát đói nghèo cho nó.
Gia đình Ngân ở một vùng nông thôn miền Bắc chị Bông đã về thăm họ hàng miền Bắc một lần nên hiểu rõ hoàn cảnh nhà Ngân lắm.
Ngân trình độ văn hóa thấp, mới học hết lớp 7 thì nghỉ ở nhà phụ bố mẹ làm ruộng, nhưng bù lại cô gái nghèo ít học được trời cho một nhan sắc khỏe mạnh và xinh xắn.
Ngân hiền lành tử tế đúng với tiêu chuẩn đòi hỏi của Mark, Mark không mong gì hơn. Người Mỹ thoáng hơn người Việt Nam, không so đo tính toán về gia cảnh hay trình độ học vấn miễn là họ hợp nhãn và có tình cảm..
Mọi việc diễn ra suôn sẻ từ lúc đầu hai người liên lạc nhau bằng email, dĩ nhiên qua sự thông dịch của chị Bông, rồi trao gởi hình ảnh rồi Mark theo chị Bông về Việt Nam gặp Ngân trước khi hai người quyết định kết hôn, cho đến đám cưới tổ chức ở Việt Nam vừa là bằng chứng hợp pháp để Mark bảo lãnh vợ vừa để Ngân và gia đình rạng rỡ niềm vui, niềm hãnh diện với họ hàng và lối xóm.
Chưa đầy một năm sau Ngân đã sang đoàn tụ với chồng. Mới sang Mỹ lại không biết một chữ tiếng Anh nào nên cái gì Ngân cũng phone hỏi chị Bông..
Ngân sang Mỹ sống với Mark được chừng một tuần thì gọi phone cho chị Bông giọng hối hả:
- Cô ơi sắp đến ?ngày phụ nữ??
Vừa nghe đến 3 chữ ?Ngày phụ nữ? chị Bông nghĩ ngay đến ?Ngày phụ nữ Việt Nam? hay ?Ngày phụ nữ vùng lên??mà trước kia lúc còn ở Việt Nam chị đã từng nghe đến quen tai và nhàm chán, chị liền vội vàng cắt ngang không hài lòng:
- Cháu ơi, sang đến Mỹ rồi cháu còn bận tâm đến ?Ngày phụ nữ? làm gì, chuyện ấy để chính quyền Việt Nam lo..
- Không phải thế, ý cháu muốn nói là sắp đến?ngày phụ nữ? của cháu, là ngày cháu ??có tháng? đấy. Cháu cần?..
Bấy giờ chị Bông mới hiểu ra:
- Là ngày cháu có kinh nguyệt ấy hả? cháu gọi là ?ngày phụ nữ? thì làm sao cô hiểu cho nổi. Được rồi cô sẽ chỉ cháu mua băng vệ sinh.
Ngân bào chữa:
- Ở quê cháu người ta gọi vậy cho lịch sự cô ạ.
Chị Bông mừng vui và yên thân được chừng mấy tháng thì một hôm chị nhận được phone của Ngân với giọng ngượng ngùng và buồn bã:
- Cô ơỉcháu khổ tâm lắm anh ấy chẳng muốn ?quan hệ? với cháu.
Chị Bông lo lắng hay là Mark đã nhận thấy sự chênh lệch học vấn kiến thức không thể hoà hợp hai tâm hồn, như hai quốc gia bất đồng xung khắc thì mối quan hệ ngoại giao không tốt đẹp. Chắc anh ta lạnh nhạt không thèm nói chuyện với vợ nên Ngân tủi thân ?
Chị Bông trấn an:
- Mark không ?quan hệ? cũng không sao cháu à, cứ sống với nhau lâu dài, có vài mặt con là sẽ hiểu nhau và hai tâm hồn sẽ gần lại.
- Cô lại hiểu sai ý cháu rồi, là anh Mark không ?quan hệ? vợ chồng với cháu, là không?không?có chuyện ấy với cháu.
Chị Bông vừa bàng hoàng vừa trách cháu:
- Sao cháu không nói đầy đủ là ?quan hệ vợ chồng? mà chỉ nói nửa vời, cô không hiểu tiếng miền Bắc lịch sự của cháu đâu nhé, lần sau cháu phải nói cụ thể rạ.Trời ơi, có nghĩa là Mark không làm chuyện vợ chồng với cháu mấy tháng nay hả? hả? hả?
- Vâng, chính xác là thế.
Chị Bông chết điếng người khi lắng nghe hết câu chuyện thầm kín của vợ chồng Ngân. Không thể ngờ rằng Mark đẹp trai cao lớn như thế mà?bất lực, từ ngày mang vợ về Mỹ anh ta chưa hề ân ái với Ngân, ban đầu Ngân chỉ ngạc nhiên tự hỏi ?Hay phong tục người Mỹ nó thế? để dành một ngày nào đó mới động phòng? và ?hay là anh ấy đợi mình qua ?ngày phụ nữ? cho sạch sẽ mới dám gần gũỉ
Rồi Ngân mắc cở không dám hỏi ai hay thố lộ với ai.?
Mấy tháng trôi qua thì Mark mới tâm sự với Ngân về sự bất lực của mình, Ngân đã hiểu chút tiếng Anh vừa nghe vừa đoán cũng biết là anh rất cô đơn muốn cưới vợ để làm một người bạn trong cuộc sống, thay vì chỉ làm bạn với con chó như mấy năm qua.
Mark nói Ngân không cần đi làm, anh sẽ cung cấp cho Ngân một đời sống vật chất đầy đủ, vì ngoài đồng lương kỹ sư Mark còn thừa hưởng tiền lời hàng tháng từ gia tài to lớn của cha mẹ để lại.
Mark đồng ý cho Ngân có một bạn tình bên ngoài để đời sống sinh lý quân bình, nhưng Ngân vẫn là vợ Mark và cùng sống bên anh suốt đời cho vui nhà vui cửa..
Mark rất yêu thương Ngân và cần Ngân, đi đâu cũng có hai người, ngay như ở nhà lúc ngồi xem tivi Mark cũng không thể thiếu Ngân, anh ôm ấp Ngân để cùng chia sẻ một bản tin hay chuyện phim trên ti vi .
Ngân đã có tất cả, quần áo, nữ trang, xe đẹp, Ngân theo Mark đi đến những nhà hàng sang trọng, những nơi chốn thanh lịch, đi đâu, làm gì cũng có Mark. Nhưng Ngân chỉ thiếu Mark trong chuyện gối chăn.
Ngân không thể vừa là vợ Mark vừa là bạn tình của ai đó bên ngoài. Đó là điều xúc phạm ghê gớm đối với Ngân, một cô gái nhà quê con nhà nề nếp quen với những điều lễ nghĩa. Bây giờ Ngân chẳng biết tính sao.
Chị Bông khuyên cháu ráng chịu đựng cho tới khi có tấm thẻ xanh. Hãy chăm sóc và mang niềm yên vui cho Mark coi như cám tạ tình yêu và công lao Mark đã mang Ngân sang Mỹ rồi vài năm sau sẽ lựa lời, tìm cách phân bày cho Mark hiểu để li dị.làm lại cuộc đời.
Ngân nghe lời khuyên này và đang sống với chồng như hai người? bạn thân, rất thân..
Anh Bông vẫn bị ám ảnh chuyện của Ngân, cố tình làm chị Bông nản lòng:
- Về phía cháu Tuyền của em thì ngoan rồi, còn phía chị Hảo, em quen thân chị Hảo nhưng nào biết tính nết con chị ấy mà đòi làm mai? Một vụ anh Mark kia đã đau lòng biết bao rồi. Ai mà ngờ nổi một người không thể ăn được mà vẫn cất công mua về nhà tấm bánh ngon cho khổ người ta.
- Thì coi như Mark ?ăn bánh? bằng mắt. Tụi Mỹ đôi lúc thật khó hiểu.
Chị Bông tự tin tiếp:
- Nhưng em đã gián tiếp kiểm tra rồi, em hỏi chị Hảo rằng thằng Bảo của chị thích có nhiều con hay ít thì chị Hảo nói nó muốn lấy vợ và có 3 đứa con như bố mẹ đã có là vừa đủ. Một thanh niên bình thường mới có ước ao con cái như thế chứ.Vậy chúng ta khỏi lo thằng con trai út chị Hảo bất lực.
Chị Bông thêm niềm tin:
- Chị Hảo kể tính nết Bảo hiền và tốt. Thử hỏi một thanh niên tử tế có ăn học, có việc làm, em không làm mai cho cháu mình cũng uổng. Lần này em làm mai cho con Tuyền để nó sang Mỹ phát huy hết khả năng học vấn. Hai đứa thật xứng lứa vừa đôi, cháu mình cũng vừa xinh vừa giỏi
- Nghĩa là em vẫn tiếp tục làm mai vụ thứ nhì này, phải không?
- Vâng, thua keo này bày keo khác. Không lẽ ván nào cũng thua. Lần trước em làm mai con cháu nhà quê miền Bắc, lần này con cháu dân thành phố Sài Gòn miền Nam, học vấn tương đương với chú rể. Hai đám khác nhau không thể nào lây cái xui xẻo trước được.
Sau khi nghe chị Bông ca ngợi đứa cháu gái, chị Hảo đồng ý và khuyến khích con trai thử làm quen Tuyền và tìm hiểu xem sao, nếu có duyện thì thành chồng vợ, nếu không thì làm bạn cũng vui.
Mọi việc tiến triển tốt đẹp y như vụ làm mai đầu tiên của chị Bông cho Mark và Ngân.
Sau một thời gian trao đổi thư từ hình ảnh và gọi phone cho nhau, Bảo đã thu xếp một chuyến đi Pháp gặp Tuyền. Cuối cùng hai đứa cùng đồng ý tiến tới tình cảm xa hơn.
Chị Hảo hài lòng nói với bạn về dự tính tương lai:
- Thằng Bảo cưới Tuyền sang Mỹ chúng tôi sẽ cho Tuyền ăn học, chẳng mấy chốc lấy bằng cấp bên Mỹ thì cuộc sống hai vợ chồng nó càng vững vàng và hạnh phúc.
Chị Bông vui lắm, lần này không có lý do gì mà trục trặc cho được.
Một năm sau thì Tuyền sang Mỹ, vợ chồng chị Bông hớn hở từ Texas bay qua Florida để cùng gia đình chị Hảo đón cô dâu tương lai.
Nhìn cảnh gia đình chị Hảo và nhất là Bảo ân cần tiếp đón Tuyền mà chị Bông càng thêm mát lòng mát dạ.
Chị nói riêng với chồng:
- Anh thấy chưa? Em vừa giúp nhà chị Hảo có dâu ngoan dâu giỏi, vừa mang được đứa cháu sang Mỹ định cư, khỏi phải lang bang du học ở nước Pháp và chờ ngày trở về Việt Nam nữa.
Anh Bông cũng vui:
- Ừ, tôi thấy cảnh này là yên chí rồi.
Chị Bông hứa hẹn:
- Lần sau sẽ tới lượt cháu gái anh. Con Thúy Hiệp con chị Ba của anh cũng ao ước đi Mỹ phải không? Em sẽ làm mai cho nó kẻo anh?ganh tị em chỉ lo làm mai cho cháu của em.
Anh Bông xiêu lòng:
- Ừ?chị Ba cứ nhờ kiếm chồng cho Thúy Hiệp đi Mỹ mà anh đâu dám. Thôi, nhờ em vậy, có người vợ lanh chanh như em may ra nhờ được vụ này.
Chị Bông hào hứng thêm:
- Làm mai con Thúy Hiệp xong, anh còn đứa cháu gái nào cứ đưa danh sách đây em sẽ làm tiếp. Nhưng anh đừng nói em ?lanh chanh? nữa nhé, chẳng qua là em chỉ muốn giúp người giúp đời .
Vợ chồng chị Bông đã ở lại nhà chị Hảo mấy ngày chung vui với cháu và gia đình bạn. Vợ chồng chị được chủ nhà tiếp đãi nồng hậu, vừa là chỗ bạn bè vừa là chỗ làm sui trong tương lai gần sắp tới..
Gia đình chị Hảo vẫn theo lễ nghĩa phong tục Việt Nam, lại đạo Thiên chúa giáo nên hết sức giữ gìn. Chị cho Tuyền ở một phòng riêng và dặn dò Bảo cũng như Tuyền đều phải giữ mình trong trắng cho đến ngày tổ chức hôn lễ. Cả hai ngoan ngoãn hứa sẽ vâng theo.
Gia đình sẽ chọn thời gian thích hợp sớm nhất để làm đám cưới, trong khi chờ đợi nhà chị Hảo sẽ dạy Tuyền lái xe cũng như tập làm quen với nếp sống và xã hội Mỹ.
Đám cưới cho con trai út vợ chồng chị Hảo dự định làm thật lớn vì là đám cưới sau cùng của 3 đứa con và vì cả nhà cũng như Bảo rất ưng ý cô dâu.
*****************
Tiếng phone reo liên hồi, anh Bông lại gọi toáng lên:
- Em ơi, có phone của chị Hảo nè?
Chị Bông hớn hở nói với chồng:
- Lần này không phải tán dóc như mọi lần nhé?chắc chị Hảo gọi bàn ngày đám cưới đây? Con trai nôn nóng vợ qúa thúc giục mẹ nó đây mà.
- Dù là bàn đám cưới thì hai bà cũng sẽ bàn cả giờ đồng hồ?
Chị Bông vội vã bốc phone và đon đả:
- Chào chị Hảo, chị thông báo tin vui hả? Mới có 2 tuần đã chọn được ngày lành tháng tốt rồi hả?
Tiếng chị Hảo vang to giận dữ:
- Cưới hỏi gì ! chị chuẩn bị đón cháu chị về !!
Chị Bông kinh hoàng lắp bắp:
- Trời ơỉcó chuyện gì?...chuyện gì?chị nói tôi nghẻ!!
- Tôi không có thì giờ và tâm trí nào giải thích cho chị nữa. Chị nghe cháu gái của chị nói thì biết.
Tiếng Tuyền buồn bã và e dè thốt lên trong phone:
- Chào mợ Bông?
Chị Bông sốt ruột:
- Thôi khỏi chào ?
Tuyền vẫn lịch sự lễ phép kiểu Việt Nam :
- Cậu mợ có khỏe không ạ?
Chị Bông nóng nảy gắt lên:
- Thôi khỏi hỏi thăm?.
- Cậu mợ khỏe mạnh là cháu mừng?
- Trời ơi, cháu đừng thủ tục thăm hỏi xã giao đúng bài bản nữa, mau kể mợ nghe chuyện gì đã xảy ra? Mợ đang ngồi trên đống lửa, đang dẫm trên chông gai nhọn đây nàỷ
- Mợ Bông ơỉlỗi ở con?
- Con làm gì nên lỗi với gia đình họ?
Tuyền khóc thút thít:
- Con có lỗi với anh Bảo, gia đình Bảo và cả với mợ Bông nữa. Sang Pháp du học một năm con đã quen và yêu một người là anh Văn, anh Văn đang học đại học, hẹn học xong sẽ cưới con. Khi mợ giới thiệu anh Bảo cho con , vì ham muốn được định cư ở Mỹ nên con nhận lời, tưởng sẽ quên anh Văn dễ dàng. Nhưng.sang tới Mỹ trong thời gian chờ đợi ngày đám cưới với Bảo, mỗi ngày trôi qua là mỗi ngày lòng con thương nhớ anh Văn. Con chợt nhận ra tình yêu thực sự của lòng mình là anh Văn., còn anh Bảo và nước Mỹ này chẳng nghĩa lý gì cả.
Chị Bông tan nát cõi lòng:
- Trời ơi, sao bây giờ cháu mới nhận ra điều ấy? vô tình mà hai mợ cháu mình đã lừa dối tấm chân tình của gia đình Bảo rồi !
- Mợ Bông ơi, càng thấy gia đình và anh Bảo rộn rịp bàn tính chuyện đám cưới con càng không thể để tình trạng dối lòng này đi xa thêm sẽ đau khổ và bẽ bàng cho con và họ, nên con đã thú thật và hết lời xin lỗi họ..
Chị Bông vẫn đau khổ hậm hực như con thú bị thương:
- Cháu làm họ thất vọng đã đành, mà còn mất mặt với bà con họ hàng và bạn bè của họ nữa, vì ai cũng biết gia đình chị Hảo đã bảo lãnh cháu qua và sẽ làm đám cưới với BảọCháu giết họ và giết cả mợ nữa, cháu ơi là cháu..!!
- Họ có chửi rủa cháu, mợ có từ cháu thì cháu cũng nhận hết lỗi mà. Cháu đã tính sai nước cờ chứ không muốn lật lọng như thế này. Ngày mai họ sẽ mua vé máy bay cho cháu để tống khứ cháu ra khỏi nhà, nhưng còn nhân đạo hỏi cháu là muốn bay về Pháp luôn hay ghé Texas thăm cậu mợ ?
Chị Bông dãy nảy lên và đổi giọng:
- Thôi mày về Pháp cho khuất mắt tao, tao cũng không muốn thấy mặt mày trong lúc này
Nhưng chắc gì thằng người yêu ở Pháp vẫn chờ đón mày ? Coi chừng mất trắng cả tình thật lẫn tình vờ đấy.
- Mợ khỏi lo chuyện này, con đã nói dối với anh Văn là cậu mợ bảo lãnh con sang Mỹ thăm gia đình vài tuần.. Không ngờ con phòng xa vậy mà ăn khớp ghê, con sẽ trở về Pháp đúng hen.
Chị Bông buông phone, nãy giờ anh Bông cũng hồi hộp lắng nghe câu chuyện của vợ. Anh não nề lên tiếng:
- Bây giờ anh càng biết ở đời không có gì là chắc ăn hết, miếng ăn không có chân có cẳng gắp lên tới miệng có khi nó còn nhảy xuống đất mà. Cả hai vụ làm mai của em, vụ nào cô dâu cũng sang tới Mỹ nhưng thất bại khủng khiếp.
Thấy mặt vợ thảm thương anh Bông an ủi:
- Tuy nhiên phải khen hai đứa cháu gái của em đều tử tế và có lòng tự trọng..
Chị Bông sụt sùi khóc và than van:
- Trời ơỉem sẽ ăn nói làm sao với chị Hảo đây??
- Còn gì nữa mà nói, lúc nãy chị Hảo đã không thèm nói chuyện với em rồi, chị đang oán hận em lắm.
Chị Bông quay ra trách cháu mình:
- Cũng tại con Tuyền, phải chi sang tới Mỹ rồi nó ráng quên thằng người yêu ở Pháp và vui duyên mới thì đẹp biết bao.
- Chính nó cũng muốn thế nhưng không thể quên anh chàng Văn kia được. Nó có lương tâm, không dối lòng mình, không dối người để đạt được mục đích ở lại Mỹ. Cả hai chưa đám cưới, chưa chung đụng gối chăn nên chưa ai thiệt thòi nghiêm trọng cả.
Anh Bông lại an ủi :
- Vì danh dự gia đình chị Hảo sẽ có cách giải thích cho họ hàng và bạn bè của họ về sự việc lủng củng dở dang này. Thời gian sẽ làm nguôi ngoai mọi nỗi đaủbiết đâu lúc nào đó chị Hảo lại gọi phone mời vợ chồng mình đi dự đám cưới Bảo với người khác?
- Cũng may em và chị Hảo ở xa, chứ ở cùng thành phố thì em độn thổ cho rồi, làm sao dám nhìn mặt chị ấy..
- Vậy là từ giờ trở đi em chừa cái thói thích làm mai đi nhé.
Chị Bông vừa gạt nước mắt vừa loé một tia hi vọng:
- Thế còn vụ?định làm mai cho cháu gái Thúy Hiệp của anh? Hãy cho em cơ hội cuối cùng, em mới thua hai keo chưa qúa tam ba bận mà anh.
Anh Bông mỉm cười thoải mái:
- Giờ này mà em còn đùa hay em vẫn tơ tưởng đến chuyện làm mai? Thôi anh xin em để cho anh ăn ngon ngủ yên, thà cháu gái anh ế chồng ở Việt Nam chứ anh quyết chí không để em nhúng tay vào mai mối gì hết.
Truyen Dai
1. Huấn Luyện Phi Hành
Phần thứ Nhất
Chương 3
3. Anh KHÔNG QUÂN Cho Em Xin hai chữ? ?Lễ Độ? !
Năm 196... "Hành tôi" mệt nhọc vác ba lô xuống bến tàu Cầu Đá. Đoàn Không-quân trong nhóm gồm có bảy mươi bốn sinh viên sĩ quan khóa sinh, cộng với mấy trăm tân binh Không-quân. Những đoàn xe GMC vù vù chở mọi người về căn cứ 12, thì hàng chữ: "Trung Tâm Huấn Luyện Không-Quân - Căn Cứ 12" đập ngay vào mắt mọi người.
Con đường tráng nhựa khá dài, có lẽ dài đến bảy tám trăm mét chạy quanh doanh trại. "Vòng Cộng Hoà" sừng sững giữa các bãi cỏ xanh tươi. Nơi đây chuyên dành để sinh-viên sĩ-quan đàn anh sắp ra trường, sẽ tập trung đàn em khoá sinh lại, họ tha hồ "nhồi" cho tân khoá sinh có sức khỏe, kiên cường, nhẫn nhục, có sức chịu đựng dẻo dai trong quân đội. Cạnh đó, chưng bày chiếc máy bay F8F Bear Cat, loại phi cơ một cánh quạt tấn công của Pháp. Đồng thời chiếc máy bay nầy đã từng dùng để huấn luyện đợt phi công đầu tiên của Việt Nam.
Câu Lạc Bộ có nhiều người đang ăn uống, nhiều người giải trí: đánh bida, pingpong. Phía trên kia là văn phòng điều hành khóa sinh, nơi làm việc của Đại-úy Trưởng-đoàn khoá-sinh. Văn phòng ông Thượng-sĩ Cơ Bản Huấn Luyện người Mỹ. Văn phòng đoàn cán-bộ sinh-viên sĩ-quan. Những khoá sinh đi trước Hành chưa được tuyển chọn đi du học, thường đề-bạt lên làm cán-bộ (Trung đội, Đại Đội, Tiểu Đoàn. Ai càng ?thâm niên... phạn xá?, hi hi hi... thì cấp chức càng? bự). Vòng nhỏ là Vòng-Khóa-Sinh: tức là sân nhỏ giữa doanh trại. Nơi mỗi cuối tuần có đám sinh viên sĩ-quan, khóa-sinh nào bị phạt, sẽ thi hành lệnh "dã chiến" là chính tại nơi nầy. Sân rất lớn nằm ngay bên dãy nhà tiền chế. Theo kiểu ba-rắc của Mỹ, ở giữa là hai dãy nhà vệ sinh, nhà tắm công cộng. Phía trên là văn phòng để điều hành khóa sinh.
Bạn chung khóa sinh với anh gồm đủ mọi miền, đủ thành phần, đủ hoàn cảnh. Họ cùng quy tụ về dưới mái trường Không-quân-Mẹ: Vừa thất thểu qua khỏi cổng trường, tất cả khoá sinh được tách riêng ra, xếp hàng ngay ngắn, chờ điểm danh. Tân-binh được hướng dẫn viên cho đi thẳng xuống khu nhà đằng phía xa xa kia. 74 khoá-sinh sinh-viên sĩ-quan Không-quân thì ghé lại trước cổng trường. Sinh viên sĩ-quan vác ba lô đi vào giữa sân. Đầu tiên, khoá sinh xếp hàng theo thứ tự cao, thấp. Những anh nào cao lêu nghêu, thì đứng trước, đứng trên. Những anh thấp đứng dưới, đứng sau, (chi lạ ha, Hành cứ tưởng là ai thấp, lùn, ốm ỏ thì phải đứng trước, đứng trên, thì mình nhìn mới ?thấy đường? chớ! Ai dè... lại tréo cẵng ngỗng thế! Thiệt tình! Hành thấy một sĩ quan huấn luyện rất cao lớn, to con gần giống như người Mỹ to cao vậy. Khi ông ta mở miệng ra, mọi khoá sinh nghe mà phát khiếp! Giọng nói ông ta tốt, sang sảng, rổn rảng, oang oang. Hành nghĩ không phải là giọng nói, mà giống như là giọng ông ta gầm hét quá to (chả cần dùng loa liếc phóng thanh phóng tháo gì, cho mệt):
- Các anh. Có ai là sinh viên đại học. Hãy bước ra khỏi hàng. Đứng qua bên phải đây.
Trong bụng Hành mở cờ reo vui, thích thú, hân hoan, sung sướng thầm nghĩ: "Chà! Oai nhe! Le lói nhe! Đã nhe, sung sướng, ưu đãi nhe! Chắc là đám sinh viên nầy được phè phỡn ưu tiên nhe. Khỏe re như con bò kéo xe à nhe". Hành cùng một nhóm nhỏ độ chừng bảy tám tên, vội vàng hăng hái, hớn hở bước ra khỏi hàng, lẹ làng đứng qua bên phải. "Ông to con" kia hất hàm cho các cán bộ Trung-đội-Trưởng dẫn đám đông còn lại bắt đầu "chào sân". Nghĩa là cho ?tân binh? bắt đầu chạy quanh Vòng Cộng Hoà. Sau hết, ông ta quay sang phía "bọn le lói" nầy, ông ?hét? tiếp:
- Các anh được cha mẹ, ông bà... cho ăn no, rồi vác thân tà tà ung dung ?đi học đi hành? hay lắm. Tốt lắm. Giỏi lắm! Sung sướng lắm. Mà các anh không biết nương thân. Còn bày đặt tụm trăm tụm ngàn rầm rộ biểu tình, biểu tọt, phản đối la hét, chống báng nọ kia ầm ĩ. Các anh có biết không: Vì các anh ưa náo động, ưa dợt le, ưa làm ta đây am tường hết mọi vấn đề chính trị, các anh lên mặt ta đây rành đời, muốn dạy đời... nên các anh thường quấy rối, quậy phá lung tung ở ngoài xã hội muốn bình an kia. Vì vậy, chúng tôi ở đây mới bị các anh ?chẳng đi học lại đi hành?, bắt chúng tôi ở trong quân đội phải cắm trại ngày đêm liên miên. Rõ không? Bây giờ, các anh đã vào đây rồi. Chúng tôi sẽ cho các anh biết: Thế nào là lễ độ. Đâu là kỷ luật sắt trong quân ngũ... nà! Nào. Chuẩn bị. Các anh hãy chạy theo tôi.
Thế là ông ta chạy trước rõ nhanh. Các khóa sinh Không-quân tuần tự lúp xúp chạy theo sau lưng ông. Cứ thế mà chạy. Vừa chạy, ông ta vừa hét to:
* (ví dụ): - 65...
Các sinh viên sĩ-quan phải cố "gào lên" to hơn:
- Khỏe.
Cứ thế, "tân binh" bị ông "hành hạ, tra tấn" cho đến quá mười giờ đêm. Có hơn một nửa khóa sinh đã ngất xỉu, họ nằm vật ra bên vệ đường. Chả có ai "ân cần" thương xót chăm sóc, giật tóc giật tai, tạt cho tí nước nôi vào người, cho tỉnh, hay cho ăn uống tí gì. Họ cứ nằm lì (y như trẻ con "nằm vạ" ra đó). Khi nào ai tỉnh dậy, thì tự động bò lết về sân. Còn Hành sao khoẻ đến thế nhỉ? Mặc dù lúc đó anh ốm nhom. Có lẽ do hồi trước ở Đà Lạt, anh phải đi bộ rã gối rã giò nhiều, ngày ngày có ít nhất là ba bốn lần anh đi lên đi xuống: từ trong đại học, đi ra phố, về nhà. Đi hoài, nên Hành đi bộ quen chân rồi chăng? Chả rõ. Chỉ biết là Hành nhìn vào cái lưng của thằng khóa sinh chạy trước. Cứ thế mắt nhắm mắt mở, anh cắm đầu chạy riết.
Cho đến khi hơn hai phần ba những anh bạn kia đã "rụng rời tả tơi". Ông ta mới cho mấy anh chạy khật khưỡng, lẻo khoẻo dừng lại. Tất cả về tập trung ở sân cỏ. Ông ra lệnh cho từng cặp đi qua nhà kho (kế bên dãy nhà khóa sinh). Khóa sinh phải tự túc khiêng giường, tủ, bàn, ghế. Trời đất! "Chúng tôi" đang đói cồn cào, và mệt lả người. Hành dật dờ đi khiêng đồ cùng với Vinh, vì cán bộ cho tự chọn hai người được ở chung một phòng, cùng đựng áo quần trong một cái tủ sắt, một bên là đồ dùng của mình, một bên kia là của Vinh. Lúc xong công việc đã hơn nửa đêm, Hành càng mệt muốn đứt hơi thở. Đói cồn cào mà không thể ăn uống nuốt trôi thứ gì.
Những ngày thụ huấn đầu tiên thì ôi thôi, bị phại lia chia. Hình phạt ở đây hầu hết có tác dụng của việc huấn luyện thể chất khoẻ mạnh, cường tráng như: "nhảy xổm", "hít đất", "tấn công", "đi vịt", "bò", "lăn". Cán bộ mang găng tay trắng tinh, họ tìm kiếm những chỗ ngóc-ngách mà quệt vào. Thử hỏi làm sao chả có tí bụi chớ? Cứ thế, họ lầm lì, lạnh lùng rút trong túi áo của khoá sinh ra một tờ giấy: Ghi phạt vào chiều Thứ Bảy. Bị phạt, thì trong vòng chừng vài giờ từ trong phòng: khoá sinh ấy chạy lên sân, các bạn "bị kỷ luật" phải thi hành bất cứ lệnh phạt nào. Nếu ai làm sai, là bị phạt hít đất. Có những lệnh trớ trêu buồn cười lắm. Như cán bộ hét:
- Anh về phòng mặc ngược áo treillis. Mặc trái quần kaki. Một chân bên phía mặt mang botte de saut. Một chân bên trái mang giày bata. Các anh bị phạt chỉ có mười phút, để thi hành.
Mệt ơi là mệt, nhưng rất vui. Khi ra lệnh, thì cán bộ hét oang oang, to muốn điếc con ráy. Nên các bạn ở trong những phòng khác đều nghe rõ. Thế là sinh viên sĩ quan ở chung phòng hoặc cùng dãy với bạn ấy, nếu ai không bị kỷ luật, họ liền chạy tới tận tình giúp người bị phạt làm thật nhanh. Nghĩa là họ sắp xếp sẵn sàng đầy đủ mọi thứ. Anh bị phạt kia lo chạy về phòng, nhờ có bạn phụ giúp mặc đồ, gài nút áo, mang giày, thắt dây giày, như thế mới kịp. Thử hỏi, nếu không có sự yểm trợ của bạn đồng môn trong phòng giúp đỡ mặc áo, xỏ quần, mang giày, vân vân...; thì làm sao kịp chớ!? Vậy mà khi anh chạy lên tới nơi, cũng bị phạt năm mươi cái hít đất. Hành trợn mắt hả miệng thở, mệt hộc xì bơ.
Mãi về sau nầy Hành mới biết vì Vinh to con, đẹp trai và khỏe, học khá giỏi. Tính tình Vinh đàng hoàng, dễ thương. Cán bộ thấy nó ?có uy, có thớ, ngầu? như thế, nên họ ưa ?ưu ái chiếu cố chăm sóc hai chúng ta". Họ "siêng năng" tới phòng "hỏi thăm sức khỏe bạn và tôi"! Vô tình ở chung với Vinh, Hành cũng vướng vào cái thảm hoạ bị "trù dập tả tơi, bị đì tới bến". Khi khổng khi không hai đứa vô cớ bị phạt "dã chiến" hoài. Nghĩ cũng tức bực vì sự vô lý ấy, mà mình đành nín khe, im re chịu trận xin tuân phục theo ?cái đức vâng lời" là thượng sách mờ. Thì ra, trong quân trường họ cố rèn luyện cho khoá sinh lấy "đức vâng lời" làm điều tiên quyết. Bất kể "lệnh lạc" đó ra sao, có đúng, hay nực cười! "Thi hành trước, khiếu nại sau" mà! Những lần sau khi bị phạt chung, toàn khóa sinh thường thì thầm bảo nhau:
- Khi tụi mình chạy qua khu sinh-viên sĩ-quan đàn anh đã ngủ. Tụi bây nhớ quay vào phòng của họ, mà gào lên cho thiệt to. Nghen:
- * (ví dụ): - sáu mươi ba ba ba...
- Khỏe.
- Nhớ chưa?
Cứ thế, khóa sinh Không-quân quay mặt vào cửa phòng ngủ của cán bộ, hết sức gân cổ hét la thật to. "Chúng tôi" ở ngoài sân, nghe còn muốn điếc con ráy. Thế là có kết quả ngay. Có mấy ông cán bộ "coi sóc" sinh viên sĩ quan "bự" hơn, (là Đại Niên Trưởng) đã kêu cán-bộ Đại-đội-Trưởng lên la mắng, rầy rà:
- Nè. Có phạt tụi nó. Thì phạt ban ngày. Còn ban đêm, thì để cho "ông" ngủ nha.
Hành không thể nào quên về thời kỳ ?Huấn Nhục? nó cay đắng? mà thi vị lắm! Cũng tựa như cái sự cay của ớt, cái chua của chanh, cái mặn ngọt của tương; để làm cho tô phở ngon, thêm đậm đà hấp dẫn! Ới nầy! Các em gái hậu phương hỡi! Chắc các em ưa đứng ở ngoài hàng rào của quân trường Không-Quân Nha Trang để? ?ngắm nghé? lom lom len lén dòn ngó quý anh ha! Các em sẽ lạ lẫm với hai tiếng ?Huấn Nhục? lắm, phải không các em? Anh nghĩ lại cũng thấy mục đích cao cả, và tuyệt diệu của việc nầy. Người ta đã cố tình huấn luyện cho mình hiểu: "Kỷ luật là sức mạnh của quân đội" là như thế nào! - "Trên" ra lệnh, là "Dưới" răm rắp nghe, và thi hành! Chứ lỡ mà khi các anh ra trận, thì không ai có thời gian giải thích nầy nọ đâu! Họ chỉ cần thuộc cấp phải lắng nghe, tuân phục, chấp hành lệnh ban ra thôi! Nào, anh kể sơ sơ như vầy... là các em sẽ hiểu, mà không cần giải thích nha. Các em hãy ngồi bên, nghe anh tâm tình nè: Các em có biết không? Một ông niên trưởng nọ tự dưng đứng trước một chàng khoá sinh, hỏi:
- Nầy, ông cao bao nhiêu vậy ông?
- Dạ, 1 mét 68.
- Thấp vậy mà cũng vô Không Quân ha. Hai mươi cái hít đất đi ông.
Có một ông... "gian ác" khác, cầm trái ớt hỏi một khóa sinh:
- Trái gì đây ông?
- Dạ, trái ớt.
- Tầm bậy! Đây là trái chuối. Mười cái nhảy xổm đi ông.
- Ông nói lại coi, đây là trái gì?
Anh khoá sinh ngán quá, trong bụng chửi thầm, nhưng cũng ?thưa?:
- Dạ, trái chuối.
"Ngài niên trưởng" cười cười:
- Trời đất! Nó là trái chuối à, vậy thì ông ăn hết, xem nó có ngọt không ông?
Bắt buộc là chàng khoá sinh đứng thộn ra ăn nguyên trái ớt, không dám nhăn mặt cãi lệnh à! Đó! Các em hiểu thế nào là ?Huấn Nhục? chưa? Nhiều cái tức cành hông, tức như bò đá; mà ở đây các anh không cần biết lý do; để lý giải, hay lập luận gì hết!? Ba cái tự ái vặt của đời sống dân sự, sự cải lý của chàng học sinh, sinh viên xưa kia, nhưng khi các anh đã vào đây rồi: là đồ bỏ, anh ta không được ngóc đầu dậy rông rống, chỉ chỏ, la ó, phản đối, biểu tình ở trong Quân Trường. Các em à! Có nhiều trò ?Huấn Nhục?... "quái chiêu" hơn, ác liệt hơn! Nghe mà ớn. Anh đồng ý với quý anh em là: ?cái gì vừa vừa... phải phải..., là nó rất hay?... Có mấy "cha" niên trưởng vô ý, hay có tâm "xà", tự chế ra những hình phạt: làm ảnh hưởng đến sức khoẻ, hoặc gây thương tật cho sinh viên sĩ-quan, là không nên, không thể được. Về phía dã chiến (từ một ông vua dã chiến), thì anh khoái cái trò mỏi lưng, đau đầu gối:
- Lấy que tăm xỉa răng đi đo chu vi sân phạn xá.
Cán bộ lại còn hù:
- Đo cho đúng vào, nghe không. Trước anh, đã có nhiều người đo rồi. Nên tui đã có con số đo sân nầy rõ rệt. Nghe.
- Cầm muỗng cà phê đi băng qua sân, hứng nước. Rồi trở lại băng sân, đỗ nước vào bi đông.
- Chuyện sau nầy thì mình càng không mấy vui: để ngón tay lên mui nap-rocket, (hình mui tháp ngang đầu gối), rồi chạy xung quanh? Mẹ kiếp! nghĩ lại còn muốn mữa!
- Bắt khóa sinh đứng nhìn mặt trời giữa trưa nắng. Nhẹ nhàng đấy, nhưng "cha nội niên trưởng" nầy có hiểu không, chúng tôi sẽ bị ?mù?: dân phi hành cần phải bảo trọng cặp mắt quý giá đến dường nào!
- Cái trò nửa đêm mưa bắt khóa sinh vừa hít đất, vừa nhìn bóng đèn. Cũng không vui, sẽ bị hư ?đôi mắt phi tiêu? như chơi.
Lương vẫn nói:
- "Lễ độ" cái con... khỉ! Từ ngày có cái Liên Đoàn sinh viên sĩ quan, mới có người nghĩ ra "nghi thức" tiếp đón tân SVSQKQ: ngày vào quân trường mẹ đó như thế chớ. Theo tập tục từ các quân trường lớn, lúc khóa sinh ngồi trên tàu thủy vừa hết say sóng, thì liền bị quý niên trưởng cho thử sức với bão táp quay cuồng, dồn dập, liên tục... ?phờ người?, chớ chẳng phải chơi.
Có nghe khóa sinh xì xào tâm sự nhỏ to với nhau vào những phút giây cho nghỉ xả hơi, ta mới thấy được bản lĩnh của từng người; ôi thôi: hỉ, nộ, ái, ố: có đủ cả; đứa thì lấy làm vui khi thấy thằng khác bị phạt. Đến khi tới phiên mình bị phạt, thì trong bụng không tức giận cũng ấm ức. Đứa nào có cái tướng dễ thương, là ít bị ?quay dế?, thì trong lòng có cảm tình với đàn anh. Đứa nào có cái mặt thấy dễ ghét, là bị hành hạ liên tục, rồi sinh ra oán ghét. Tại sao lại? "lễ độ? cái con khỉ? Ai đời thằng nhóc con mới bận áo lính chưa được bao năm, mà dám phùng mang trợn má, ra lệnh nọ kia với một "ông cụ già như Lương tui". Tui hơn nó cỡ mười tuổi đầu. Tôi mặc quân phục hơn nó cỡ chín mười năm, lãnh lương hơn nó hai ba bậc, mà tôi phải gọi nó là niên trưởng! Ôi thôi!
Nói chơi vậy cho vui, và hàn huyên tâm sự xí thôi, chớ đó là tập tục cổ truyền từ phương Tây, rồi tràn lan sang phương Đông, nghi thức làm nên truyền thống: là phương pháp đào luyện bằng thực tiễn, là bàn tay điêu khắc ra "một thế hệ hào hùng, danh tiếng?, có lý tưởng, có tình huynh đệ chi binh mà. Nếu không có ?lễ độ? trong quân ngũ, thì súng ống sẵn đó, khi tức giận lên, mình tự ái vặt, nổi nóng hừng hực hơn lửa, không thể tự chủ, chẳng ai nhớ gì quy củ, kỷ luật trong quân trường; là mạnh ai nấy nổi giận, làm loạn, thì còn gì là kỷ luật quân đội và gia phong quân trường mẹ nưã! Phải không qúy vị?
Ngay cả tên cán bộ phạt Hành nhiều nhất, hoá ra là thằng Thanh. Cứ đêm đêm, nó cố tình kêu Hành ra, phạt anh năm mươi cái hít đất. Thi hành xong. Hành rã rời ngất ngư, nhưng cố gắng đứng nghiêm chào, và la to:
- Sinh-viên sĩ-quan Lữ Phi Hành? khoá 65... Thi hành lệnh phạt xong.
- Có biết tại sao tôi ưa phạt anh không?
- Thưa không.
Thế là nó nhìn Hành cười cười, và cứ phạt anh ra hít đất hoài. Vì cái tội "không biết". Mãi về sau, khi anh gần đi Mỹ. Nó mới ?hóm hỉnh? thố lộ:
- Tôi là anh họ của cô bồ nhí xí xọn của anh đây. Thấy bộ dạng anh coi công tử bột, dễ ghét, đã vậy anh cùng nhóm sinh viên ưa đi quậy tưng trời, biểu tình biểu tọt? ở ngoài vòng rào kia. Anh không ?đi học?, mà anh ?tưng bừng đi hành?? thì khi anh vô đây, tôi cứ ?hành? tội, phạt anh chơi. Vậy có được không!?
- Trời đất.
* * *
1.
Bạn bè thỉnh thoảng gặp nhau bên ly cà phê tách trà. Sau chuyện trò về gia đình, con cái, việc làm, họ vẫn thường chung cuộc với chút chén văn chương và những nghĩ suy có bấn bíu lòng. Gần đây, trong một cuộc tranh luận, thuật dụng chữ nghĩa của Hoàng Cầm và Trịnh Công Sơn đã được nhóm bằng hữu mang ra bàn cãi so sánh. Có lẽ sự ẩn dụ hai mang của ngôn từ và điệp ngữ lửng lơ trong thơ trong nhạc đã giúp họ trong sáng tác, thành danh, và sự an thân. Dù sao thì ?đàn bò vào thành phố? băng qua lối mòn phản chiến ngoại ô hay chiếc ?lá diêu bông? bên kia sông và người chị buổi thiếu thời từ cuối một làng quê nào đó đã giúp họ sống-còn mà đi ?qua vườn ổi? xanh ngon hay rộn ràng phân bua về một mùa thu thành phố đỏ lá bàng.
Tôi đã không nghĩ nhiều về những điều này mà mãi bận lòng nhớ về những người tuổi trẻ trung thực nhiệt thành, hiên ngang bước chân qua cổng trước của khu vườn Nhân-Văn Giai-Phẩm để rồi chịu cheo leo suốt cả quãng đời dài. Tôi nghĩ nhiều về những người tuổi trẻ ?biết ghét biết yêu?, viết văn làm thơ thời ?trăm hoa đua nở?. Tôi muốn được một lần về thăm lại những người giữ vườn tuổi giữa thanh niên đã một thời dùng máu lệ mình tưới thắm một mùa trăm-hoa cũ. Những Trần Dần, Phùng Quán, Phùng Cung, Trần Lê Văn, Bùi Quang Đoài, Tạ Hữu Thiện?với bao nỗi ngậm ngùi. Năm 1956, giữa những ngày Cọng Sản Hà Nội còn đang hăng máu với cuộc Cải Cách Ruộng Đất ?hoàn toàn thắng lợi? thì những sự kiện sửng sốt, không ngờ, dồn dập xảy đến trong hàng ngũ Cọng Sản quốc tế và chế độ miền Bắc.
Ở Nga, Hội nghị lần thứ 20 của đảng Cọng Sản Liên Xô vào tháng Hai 1956 là dịp để Krushchev hạ bệ Stalin và sửa đổi lại luận thuyết bạo động cực tả bằng cách hứa hẹn một chính sách mềm dẻo và dân chủ hơn. Đợi mãi sốt ruột, các nhà văn Nga, mà người cầm đầu là Dunkinsev, bắt đầu lên tiếng đòi hỏi sửa sai những bất công của chế độ.
Ở Tàu, đảng Cọng Sản Trung Hoa tuy đã hoàn thành chiến dịch cải cách ruộng đất từ mấy năm trước cũng buộc phải tuân theo chỉ thị của Đệ Tam Quốc Tế nên đành hời hợt lờ mờ tung ra khẩu hiệu ? Bách hoa tề phóng?, trăm hoa đua nở, mà không thực sự thi hành một chính sách nới rộng tự do dân chủ nào. Năm 1957, nhóm La-Long-Cơ khởi sự phong trào chống Đảng.
Ở các nước Cộng Sản Đông Âu, vụ Poznan (Ba Lan) vào tháng Sáu 1956 và kế đến là vụ Budapest (Hung Gia Lợi) vào tháng Mười đã làm rung chuyển bộ máy thống trị của Đệ Tam Quốc Tế với các phong trào chống Nga rầm rộ.
Ở Bắc Việt, các lãnh tụ của đảng Cọng Sản Việt Nam đã vất vả hơn nhiều so với đàn anh phương Bắc của họ. Khi đặc sứ Mikoyan của điện Kremlin sang Hà Nội giải thích về luận thuyết mới của Krushchev thì cuộc cách mạng ruộng đất đang ở vào giai đoạn chót và hung hãn nhất. Hồ Chí Minh đành trì hoãn việc phổ biến quyết định của Hội Nghị lần thứ 20 của đảng Cọng Sản Liên Sô và tuyên bố ?sửa sai? vào tháng Tám năm 1956. Trường Chinh, Tổng bí thư Đảng, và Hồ Viết Thắng, Thứ trưởng phụ trách Cải cách Ruộng Đất bị ?hạ bệ?. Võ Nguyên Giáp phải thay mặt trung ương Đảng thú nhận sai lầm và hứa hẹn sửa chữa, đồng thời thả mười hai ngàn đảng viên bị cầm tù vì bị quy lầm là địa chủ. Tình trạng xung đột, ám hại nhau giữa hai thành phần đảng viên cũ và mới, bị tố và ?tố sai?, lan rộng đến nhiều vùng nông thôn. Dân ở những làng xóm nhiễu nhương, địa chủ được tha về lẫn bần nông, tìm mọi cách chạy ra thành phố để mưu sinh và để được yên thân. Không khí nghi kỵ, căm thù, từ nông thôn lan ra thành phố, từ nông dân lan qua giới công nhân, học sinh, và trí thức. ?Vụ Quỳnh Lưu?, việc cán bộ, công nhân, học sinh tập kết khởi loạn ở Ngã Tư Sở và đập phá đồn công an Bờ Hồ (phố Cầu Gỗ, Hà Nội) là kết quả của những nỗi oan ức chồng chất và lòng căm thù đối với chế độ ngày càng sâu rộng. Giới văn thi sĩ trí thức ở miền Bắc trước kia đã chân thành hợp tác với Cọng Sản trong công cuộc kháng chiến dân tộc chống thực dân Pháp nay thấy mình bị lợi dụng, bạc đãi, khinh miệt và cuối cùng là áp bức, khủng bố tới mức độ không thể chịu đựng nổi. Bài diễn văn hạ bệ Stalin mà Krushchev đọc trong một khóa họp bí mật vào tháng Hai 1956 bị lọt ra thế giới bên ngoài đã manh nha phong trào chống lại Đảng dưới hình thức chống tinh thần Stalin. ?Giai Phẩm 1956? ra đời có những bài viết nêu lên thối nát của chế độ. Trong bài ?Cái chổi quét rác rưởi?, Phùng Quán nói rằng chế độ miền Bắc đầy rác rưởi dơ bẩn và một nhà văn như anh sẽ tình nguyện làm cái chổi quét cho sạch rác rưởi đó. Bài viết như một tuyên ngôn khởi đầu cho cuộc khởi nghĩa văn học. Trong bài ?Ông Bình Vôi?, Lê Đạt đã ám chỉ công kích bọn cán bộ lãnh đạo: Những kiếp người sống lâu trăm tuổi Y như một cái bình vôi Càng sống càng tồi Càng sống càng bé lại Hữu Loan thì uất ức: Một điều đau xót Trong chế độ chúng ta Trong chế độ ?Dân chủ Cọng hòa? Những thằng nịnh hót còn thênh thang đất sống... Trong ?Giai Phẩm Mùa Xuân?, thơ Trần Dần tả sự khổ cực, thiếu thốn, thất nghiệp của vợ chồng tác giả. Họ đi giữa Hà Nội, ?không thấy phố không thấy nhà? mà chỉ thấy ?mưa sa trên mầu cờ đỏ?. Cụ Chương Dân Phan Khôi, một sĩ phu Văn Thân xứ Quảng, người nho sĩ tiết tháo cuối cùng đại diện cho cả hệ thống Nho Giáo từ hơn hai nghìn năm trước, đơn thương độc mã đối đầu với ý thức hệ Marxism và chế độ Cọng Sản với một ý chí đấu tranh tới cùng: Nắng chiều tuy có đẹp, Tiếc tài gần chạng vạng.
Mặc dù gần chạng vạng Nắng được thì cứ nắng (1956) Trong Giai Phẩm Mùa Thu tập I ra đời ngày 29 tháng 8 năm 1956, bài viết ?Phê bình Lãnh đạo Văn nghệ? của cụ Phan Khôi như quả bom chấn động cả Hà nội đã gây nên cuộc chiến tranh văn học giữa trí thức miền Bắc với Đảng. Từ tháng Tám 1956, Hà Nội như một khu vườn với hàng trăm loài hoa đua nở. Cụ Phan Khôi cùng Nguyễn Hữu Đang, Trần Duy xuất bản báo Nhân Văn. Giới sinh viên thì cho ra đời tờ Đất Mới do Bùi Quang Đoài làm chủ bút. Các báo phát hành từ trước như tuần báo Trăm Hoa của Nguyễn Bính, tờ Thời Mới, cũng hưởng ứng phong trào cho đăng những loạt bài đả kích Đảng. Về phía báo Đảng thì có những tờ Cứu Quốc, Nhân Dân, Học Tập, báo Văn (sau khi báo Nhân Văn bị đóng cửa). Bên cạnh những văn thi sĩ trẻ viết văn làm thơ đấu tranh chống Đảng là những ?Con ngựa già của Chúa Trịnh? (truyện Phùng Cung), những tay cặp-rằng văn nghệ chạy theo Tố Hữu như Hoài Thanh, Xuân Diệu, Nguyễn Đình Thi... hay tiêu biểu cho một nhóm nhỏ văn nhân xu thời, xoay xở, lúc nịnh lúc chưởi như Nguyễn Tuân, Nguyễn Công Hoan, cốt sao được ăn trên ngồi trước. Tố Hữu là ông thợ cả, là ?thần tượng? của thi ca Cọng Sản Việt Nam. Lời thơ sau đây tỏ rõ tinh thần thấp hèn của người viết khi tán dương lãnh tụ: Hoan hô Sta-lin Đời đời cây đại thọ Rợp bóng mát hòa bình Đứng đầu sóng ngọn gió! ... Sta-lin ! Sta-lin ! Yêu biết mấy, nghe con tập nói Tiếng đầu lòng con gọi Sta-lin ! ... Ông Sta-lin ơi ! Ông Sta-lin ơi ! Hỡi ôi Ông mất ! Đất trời có không ? Thương cha thương mẹ thương chồng Thương mình thương một thương Ông thương mười... Hay sự tàn bạo trong văn chương hiện thực xã hội chủ nghĩa khi đề cao cuộc đấu tranh giai cấp đẫm máu: Giết, giết nữa, bàn tay không phút nghỉ Cho ruộng đồng lúa tốt, thuế mau xong, Cho Đảng bền lâu, cùng rập bước chung lòng Thờ Mao Chủ Tịch, thờ Sít-Ta-Lin...bất diệt... Chúng ta thử đọc những câu thơ của một Xuân Diệu tiền chiến lãng mạng: Là thi sĩ, nghĩa là ru với gió Mơ theo trăng, và vơ vẩn cùng mây Để linh hồn ràng buộc bởi muôn dây, Hay chia sẻ bởi trăm tình yêu mến... Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân... Rồi một Xuân Diệu sau khi ?trở dạ? làm thơ hiện thực xã hội chủ nghĩa, làm lao động phục vụ Đảng phục vụ giai cấp vô sản, để nhận ra rằng con người có lần ru lòng mình theo tiếng Nguyệt Cầm đã thực sự đánh mất lương tri và tâm hồn thi sĩ : ...Thắng hay thua? Đời sẽ méo hay tròn ? Trận quyết liệt! Yên lòng và vững chí! Ôi êm ái khi tay cầm vũ khí Chuyên chính của ta là thép cương kiên... Mỗi lần tranh đấu gay go Chúng con lại được Bác Hồ tới thăm Nghe lời Bác dạy khuyên răn, Chúng con ước muốn theo chân của Người... Chúng con thề nguyện một lời Quyết tâm thành khẩn...lột người từ đây... Anh em ơi! quyết chung lưng Đấu tranh tiêu diệt tàn hung tử thù, Địa hào, đối lập ra tro, Lưng chừng phản động đến giờ tan xương. Thắp đuốc cho sáng khắp đường, Thắp đuốc cho sáng đình làng hôm nay. Lôi cổ bọn nó ra đây Bắt quỳ gục xuống, đọa đày chết thôi... 2. Thế mà giữa đám văn nô Marxism lơ láo, trong khu vườn trăm-hoa đã vụt trỗi lên nhóm nhà văn trẻ tuổi. Họ tiêu biểu cho lớp thanh niên lớn lên trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống thù chung. Họ đã hi sinh, chịu đựng gian khổ, tranh đấu giành lại độc lập cho đất nước để rồi cay đắng hiểu ra rằng tự do, dân chủ, bình đẳng, ấm no, là lớp bánh vẽ xa vời mà chế độ Cọng Sản chỉ hẹn hò mà không thực sự mang lại. Họ trở thành tầng lớp ?quần chúng văn nghệ? phải chịu cảnh đời cơ cực bất công trong cuộc sống kinh tế đồng thời bị áp bức kìm hãm khủng bố trong sáng tác. Văn thơ của họ là tiếng nói của con người thiên nhiên khác xa với lớp lối biện chứng vô sản hiện thực thiếu lương tri. Thơ đã thành tiếng gọi của Tự Do. ...cửa ngoài bằng đá tảng Tiếng hát đẩy được vào Vì đó là tiếng gọi của trời cao Của đất rộng... (Hoàng Cầm) Ngoài những đóng góp điển hình của Minh Hoàng (Vũ Tuyên Hoàng), Trần Lê Văn (cháu nhà thơ Trần Tế Xương hay Tú Xương), kịch tác gia Hoàng Tích Linh thơ văn của Trần Dần, Phùng Quán, Tạ Hữu Thiện, Bùi Quang Đoài, Phùng Cung, là tiếng gọi sang sảng sấm truyền, đã chân thành nói lên được nghĩ suy tự đáy lòng mình cho dù ai ?cầm dao dọa giết?
Phùng Quán, sinh năm 1932, người trẻ tuổi nhất trong nhóm Nhân Văn - Giai Phẩm. Là một ?nhà văn chân thật trọn đời?, ông làm thơ để quét sạch những rác rưởi trong xã hội. Thơ ông là lời tuyên thệ trung thành với tâm hồn của mình, suốt một đời người. Năm 1956 ông ?chống tham ô lãng phí?: ...Tôi không nói quá Về Nam Định mà xem Đài xem lễ, họ cao hứng dựng lên Nửa chừng thiếu tiền bỏ dở Mười một triệu đồng dầm mưa dãi gió Mồ hôi máu đỏ mốc rêu. Những con chó sói quan liêu Nhe răng cắn rứt thịt da cách mạng ! Nghe gió mùa đông thâu đêm suốt sáng Nhớ ?Đài xem lễ? tôi xót bao nhiêu Đất nước chúng ta không đếm hết người nghèo Đêm nay thiếu cơm thiếu áo... Năm 1957 ông nhớ ?lời mẹ dặn? làm người chân thật: ...Yêu ai cứ bảo là yêu Ghét ai cứ bảo là ghét Dù ai ngon ngọt nuông chiều, Cũng không nói yêu thành ghét. Dù ai cầm dao dọa giết Cũng không nói ghét thành yêu. Tôi muốn làm nhà văn chân thật trọn đời Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi Sét nổ trên đầu không xô ngã tôi Bút giấy tôi ai cướp giật đi Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá. Phần tư thế kỷ sau, thơ Phùng Quán vẫn đam mê chơn chất: Có nơi nào trên trái đất này Mật độ đắng cay như ở đây ? Chín người ? mười cuộc đời rạn vỡ Bị ruồng bỏ và bị lưu đày... Có nơi nào trên trái đất này Mật độ đam mê như ở đây ? Yêu đến phải vào nhà thương điên Thơ đến phải bị còng tay... Có nơi nào trên trái đất này Mật độ yêu thương như ở đây ? Mỗi tấc đất có một người quỳ gối Dâng trái tim và nước mắt Cho nỗi đau của cả loài người... Có nơi nào trên trái đất này ?... Có nơi nào trên trái đất này ?...
Trần Dần sinh năm 1924 tại Nam Định. Vào những năm cuối trung học, chịu ảnh hưởng Baudelaire và Verlaine, ông bắt đầu sáng tác thơ theo thể lối ?tượng trưng?, vận dụng âm điệu để diễn tả những rung động của tâm hồn. Chiến tranh Việt-Pháp bùng nổ, ông vào bộ đội tham gia kháng chiến. Năm 1951, ông về Hà Nội nhận công tác viết báo cho cục Quân Huấn và phụ trách giảng dạy về văn nghệ nhân dân trong những lớp đào tạo cán bộ văn công. Bị phê bình giảng dạy sai đường lối của Đảng, ông xin ra công tác ở mặt trận Điện Biên Phủ. Xúc cảm trước sức chiến đấu của bộ đội và cái chết thê thảm của bạn đồng hành Tô Ngọc Vân, Trần Dần sáng tác ?Người người lớp lớp?. Nhờ tập sách này ông được Đảng cho đi Trung Quốc để viết lời dẫn bằng tiếng Việt cho cuốn phim ?Chiến thắng Điện Biên Phủ?. Trần Dần rất bất mãn vì bị cán bộ chính trị dốt nát về văn chương đã dùng quyền lực sửa chữa từng chữ từng câu của ông. Về đến Việt Nam, ông cùng một số văn nghệ sĩ đảng viên khác như Tử Phác, Hoàng Cầm, Hoàng Tích Linh, Đổ Nhuận, viết kiến nghị yêu cầu hạn chế sự can thiệp của cán bộ chính trị vào lãnh vực văn nghệ. Trong thời gian này, Trần Dần tự tiện lấy vợ, bất chấp sự cấm đoán của Đảng. Người yêu của ông là một thiếu nữ tiểu tư sản, theo đạo Thiên Chúa. Nàng sống bơ vơ một mình ở phố Sinh Từ vì bố mẹ họ hàng đã di cư vào Nam. Đảng vin vào cớ người yêu của Trần Dần sống bằng tiền cho thuê nhà mà bố mẹ để lại là thuộc vào thành phần bóc lột nên không chịu để một đảng viên như ông lấy vợ thuộc giai cấp ?địch?. Trần Dần tự ý xin ra khỏi Đảng và khuyên vợ mang nhà cửa giao cho Nhà Nước. Họ chịu sống trong cơ cực để được yêu thương nhau. Không lâu sau đó, Tố Hữu, ủy viên trung ương Đảng phụ trách lãnh đạo văn nghệ, ra lệnh bắt Trần Dần mang nhốt trên một nhà giam ở Việt Bắc vì ông đã công khai phê bình đả kích cuốn ?Thơ Việt Bắc? của Tố Hữu. Tin Trần Dần bị bắt gây dư luận bất mãn trong giới trí thức kháng chiến. Đảng bèn phải đưa Trần Dần về mạn xuôi, bắt đi theo chiến dịch Cải Cách Ruộng Đất và cho vợ ông một chân may vá ở mậu dịch Hà nội. Năm 1956, nhóm văn nghệ sĩ kháng chiến nổi lên đấu tranh chống Đảng bằng cách cho xuất bản tập Giai Phẩm Mùa Xuân. Hoàng Cầm đến xin vợ Trần Dần bản thảo bài thơ ?Nhất định thắng? ông viết năm 1954 để in trong Giai Phẩm. Số báo này vừa in xong thì bị tịch thu ngay. Đảng gọi Trần Dần về Hà Nội, mang ra ?đấu? giữa một hội nghị có đông đủ các văn nghệ sĩ, quy Trần Dần tội phản động chống Đảng, đả kích Hồ Chí Minh vì các câu thơ có chữ ?Người? viết hoa. ...Ôi ! Xưa nay Người vẫn thiếu tin Người Người vẫn kinh hoàng trước tương lai... Bị giam cầm trong nhà pha Hỏa Lò ở Hà Nội, Trần Dần quá uất ức dùng dao cạo cứa cổ nhưng không chết. Vết sẹo như là một dấu hiệu của sự áp bức văn nghệ dưới chế độ Cọng Sản. Tháng Tám năm 1956, Việt Cọng tuân theo chỉ thị của Đệ Tam Quốc Tế, phát động phong trào ?sửa sai?. Giai Phẩm Mùa Thu và báo Nhân Văn, đấu tranh mạnh mẽ hơn, cụ Phan Khôi và Hoàng Cầm trong bài viết ?Con người Trần Dần? lên tiếng phản đối việc khủng bố Trần Dần và vụ tịch thu tờ Giai Phẩm Mùa Xuân. Bị công kích quá mạnh, Đảng phải thả Trần Dần về. Nhóm Giai Phẩm tái bản tờ Giai Phẩm Mùa Xuân trong đó có bài thơ ?Nhất định thắng? của Trần Dần. Bài thơ dài hơn năm trăm câu, bắt đầu bằng tiếng thở dài. Tôi ở phố Sinh Từ: Hai người Một gian nhà chật. Rất yêu nhau sao cuộc sống không vui ? Tổ quốc hôm nay tuy gọi sống hòa bình Nhưng mới chỉ là năm thứ nhất... Bài thơ nói lên sự đói rét và nỗi u buồn trong lòng dân miền Bắc sau ngày đất nước chia đôi. ...Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc Đất hôm nay tấm tả mưa phùn Bỗng nhói ngang lưng máu rỏ xuống bùn Lưng tôi có tên nào chém trộm ? A ! Cái lưỡi dao cùn ! Không đứt được ? mà đau ! Chúng định chém tôi làm hai mảnh Ôi cả nước ! Nếu mà lưng tôi lạnh Hãy nhìn xem: có phải vết dao ? Không đứt được mà đau ! Lưng Tổ Quốc hôm nay rướm máu... ...Tôi ở phố Sinh Từ Những ngày ấy bao nhiêu thương xót Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên mầu cờ đỏ Gặp em trong mưa Em đi tìm việc Mỗi ngày đi lại cúi đầu về... ... Em đi trong mưa cúi đầu nghiêng vai Người con gái mới mười chín tuổi Khổ thân em mưa nắng đi về lủi thủi Bóng chúng đè lên số phận từng người Em cúi đầu đi, mưa rơi Những ngày ấy bao nhiêu thương xót
Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên mầu cờ đỏ. Đất nước khó khăn này sao không thấm được vào Thơ ? ... ...Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc Tai bổng nghe những tiếng thì thầm Tiếng người nói xen tiếng người ầm ả. Chúng phá hiệp thương Liệu có hiệp thương Liệu có tuyển cử Liệu tổng hay chắn tổng ? Liệu đúng kỳ ? hay chậm vài năm ? Những câu hỏi đi giữa đời lỏng chỏng. Ôi ! Xưa nay Người vẫn thiếu tin Người Người vẫn thường kinh hoảng trước Tương lai ... Cuối năm 1957, Trần Dần gửi đăng bài thơ ?Hãy đi mãi? trên báo Văn nói lên ý chí cương quyết đấu tranh đòi tự do đến cùng. ...Hãy đi mãi ! Dù trên biển cả sống như người vật vã khắp đại dương. Dù những con tàu bổng nhớ bến bình yên, còi rúc mãi những tiếng kêu rùng rợn. Hãy đi mãi ! Dù khi cần thiết người ta cần đói khát vượt bình xa. Ta bỗng có thể nhịn lâu hơn cả lạc đà, đi đến những kinh thành no ấm. Hãy đi mãi ! Dù có phen chót ngã hãy bó đôi chân lầm lỡ mà đi ... ... Nếu tôi bị gió sương đầu độc, một hôm nào ngã xuống giữa đường đi tôi sẽ ngã như người lính trận hai bàn tay chết cứng vẫn ôm cờ... ...Nếu dĩ vãng đè trên lưng hiện tại nặng nề hàng tạ đắng cay, tôi sẽ nổ tung ngàn kho đạn tiếng kêu tan xác pháo mọi cái gì cũ rích... Tạ Hữu Thiện là một sinh viên viết văn làm thơ theo phái hiện thực xã hội. Lớn lên với tấm lòng đơn giản nhiệt thành anh thắp sáng thơ mình đi tìm tình yêu, đi tìm tâm hồn ?biết ghét biết yêu? giản đơn hòa hợp như anh. Giữa xã hội miền Bắc khô cạn tình người và lối giáo dục cọng sản lọc lừa, lời thơ anh trở thành tiếng gọi đắng cay, tiếng lòng tự hỏi về một phương trời khác nơi anh sẽ tìm ra người yêu trong mộng một đời. ? Tôi đã từng yêu từng chán nản Không bao giờ thấy nguội con tim Không bao giờ thỏa mãn Khát khao Em, tôi vẫn gắng công tìm. Có phải em là người không bao giờ tôi gặp Mới là người tôi ấp ủ trong tim ? Nửa đời người tôi đã đi khắp cả Kiếm tìm Em, sao chửa thấy em đâu ? Em yêu dấu, sao mà xa lạ Đến bao giờ thỏa ước hẹn hò nhau ? ? Hỡi tất cả các cô bạn gái Tôi đã biết hay là tôi chưa quen, Tôi chả bị cái gì làm lạc hướng Nhằm áo hồng, phụ áo vá vai Trong các bạn có chăng người yêu dấu Mà bấy lâu tôi vẫn gắng công tìm ? Đó chính là người tôi chửa gặp Mới là người tôi ấp ủ trong tim. Trên tất cả thành phần lý lịch Trên cao sang, trên sắc đẹp diễm kiều. Em, trọn cuộc đời tôi kiếm gặp Chỉ là người biết ghét biết yêu. Bùi Quang Đoài là sinh viên Văn Khoa sau ngày Cọng Sản tiếp thu Hà Nội. Anh làm chủ bút tờ báo vắn số Đất Mới, cơ quan tranh đấu chống Đảng của sinh viên. Truyện ngắn ?Lịch sử một câu chuyện tình? của Bùi Quang Đoài đăng trong số báo đầu tiên và cũng là cuối cùng là nguyên nhân anh bị đuổi khỏi trường và đưa đi kiểm thảo, học tập. Trong truyện ngắn này có câu văn lãng mạng ?Em hãy đếm những vì sao trên trời được bao nhiêu thì anh yêu em còn hơn thế nữa? sau này đã được nhiều người trích dẫn trong thơ truyện của mình. ?Đường trăng mà không sáng ! Bóng mây đã che mờ hẳn trăng đêm. Ánh đèn trong những gian phòng khu học xá chiếu hắt ra như những vì sao thứ tự? Đoạn văn trau chuốt mang hơi hưởng Tự Lực Văn Đoàn là dòng khơi từ cho truyện ngắn tả lại không khí sinh hoạt trong khu Học xá ở Hà Nội dưới sự kiểm soát của Đảng. Truyện kể lại một vụ cán bộ Đảng dùng uy quyền chính trị chiếm đoạt tình yêu của một nữ sinh Hà Nội thuộc thành phần gia đình tiểu tư sản. Đồng chia cảnh ngộ với các văn thi sĩ trẻ khác trong nhóm Nhân văn ? Giai Phẩm, Phùng Cung đã phải sống-trong-cảnh-chết rất nhiều năm. Sau ngày ?Con ngựa già của Chúa Trịnh?, ông đã phải sống trong tận cùng nỗi thấm đau phẩm giá con người của bần cùng, sợ hãi, di lụy, kinh hoàng. Tôi rạp đầu Bạc tóc rạp đầu Lạy hạt gạo thiêng !... Trệu trạo trái sim Ruột tím cơ hàn Mắt trước, mắt sau Kinh hoàng, di lụy Quỳ gối chống tay, Vẫn còn sợ ngã Đăng trên báo Nhân Văn số 4, truyện ngắn ?Con ngựa già của Chúa Trịnh? có ngụ ý đả kích văn thi sĩ thành danh trước kia như Xuân Diệu, Hoài Thanh, Cù Huy Cận, chỉ vì ham được vinh thân thăng tiến trong hệ thống Đảng mà cam tâm tôi đòi cho chế độ. Đời sống tôi mọi đã làm thất thoát khả năng văn nghệ cũng như tâm hồn và lương tri của người cầm viết. Truyện viết về con Kim Bông là một quý mã ?tướng phách hoàn mỹ, có sức vượt hàng nghìn dặm với cái thể cao đầu phóng vĩ của nòi ngựa chiến?. Thuở ấy chúa Trịnh đang cần tuyển mộ một đoàn kỵ binh để bình định đất nước. Kim Bông được chủ là Lão Nông thuận cho rời Phương Lộ, một thôn làng hẻo lánh phía Nam chân núi Tản, về chốn kinh thành mà theo Trịnh Chúa Công xông pha chiến trận. ?Kim Bông phi như gió, giả lại đàng sau những đồi núi, cây cỏ hỗn độn của vùng Sơn Tây. Chỉ trong nửa ngày đã về đến Thăng Long?. Trong ngày hội đua tuyển mã, con Kim Bông đã làm kinh hồn táng đởm hàng nghìn ngựa tốt từ các nơi đem về. ?Chỉ trong chớp mắt, con Kim Bông đã vượt lên hàng đầu, vừa hí, vượt lên, chân trước khoăm lại như móc sắt, đuôi bay như giải phướn, tưởng như chân nó không hề chạm đất?. Sau cuộc đua, con Kim Bông được tặng danh hiệu ?Bạch long Thiên lý mã? và chọn làm mẫu mực để luyện tập cho cả đoàn ngựa chiến của triều đình. Từ đó ?nó cùng bầy ngựa chiến xông pha chiến trận, trải nhiều trận vào sinh ra tử?. Cho đến một ngày con ?Thiên lý? được Chúa Trịnh chọn cho làm mã lệnh và được vào ở trong phủ Chúa. Trong mã đài, ngày ngày chỉ ăn và tắm hoặc đứng yên cho mã phu cắt tỉa từng sợi mao, vuốt ve từng chiếc lông đuôi. Lúc đầu, nó cảm thấy bận bịu tù cẳng, lòng mơ ước cảnh sống khi còn ở ngoài cung cấm, nhưng dần rồi con Thiên lý cũng quen với gấm điều kim tuyến trên lưng và xa giá sơn son thếp vàng nó kéo đến đâu cũng vang rền lời tiền hô hậđẹp rực rỡ như phượng hoàng. Có lần được lệnh kéo chúa Trịnh đi duyệt một đoàn quân kỵ mã, con Thiên lý nhìn hàng quân kỵ oai dũng, chợt nhớ thuở tung hoành xưa, nó ngẩng đầu cất cao tiếng hí. Bầy ngựa chiến òa lên cười chế nhạo. ?Thôi bác ạ ! Đừng khoe tài nữa, chúng em đây ngại bác không rời được khỏi cái xe của Chúa ! Rời ra thì thóc kia trộn mật ai ăn ?? ?Con Thiên lý uất lên, muốn thoát khỏi xe xông thẳng ra ngoài để tỉ sức, nhưng trên xe lại giật cương? nên đành phải cắm đầu đi, lòng vẫn còn tin mình còn đủ sức phi lên hàng đầu. Một ngày kia, Chúa Trịnh vì phải thân chinh đi dẹp loạn nên truyền đem mã lệnh ra đua trường ôn dượt trước khi ra trận. Viên tướng kỵ binh cúi đầu tâu. ?Muôn tâu Chúa công, hiện nay trong triều đình thiếu gì ngựa chiến có dư sức vượt hàng nghìn dặm, và đã từng dự trên dưới một trăm trận. Xin Chúa công để tiểu tướng được chọn dâng một con chiến mã có sức khỏe vào bậc nhất. Còn như con mã lệnh, cứ nên để nó kéo xe; vì từ khi đem nó vào phủ Chúa, nó ăn thì nhiều lại không hề luyện tập, tài nó ắt không được như trước? . Vẫn còn tin ở tài con mã lệnh, Chúa bèn hạ lệnh cho mang con Thiên Lý ra tỉ sức cùng các chiến mã khác để tiện bề kén chọn. ?Con Thiên lý được dịp rời phủ Chúa ra đua trường. Hai cái lá đa đã được cất đi. Nó bàng hoàng nhìn giời, nhìn đất, mắt nó hoa hoa, đầu nó choáng váng. Cảnh vật như quay chong chóng, cây như mọc ngược, núi như đổ xuống. Vừa gặp đồng loại một cái, nó cố dóng hai tai bóp bụng lại lấy hơi hí một tiếng để dương oai. Nhưng tiếng hí của nó vừa hé ra thì cụt lủn như có vật gì nút lấy mõm. Các đồng loại của nó cũng nhe răng ra cười rồi cùng cất tiếng hí làm cho nó càng uất. Không chờ tiếng trống lệnh, nó đã lồng lên, tức thì các đồng loại của nó cũng bỏ vạch rượt theo. Tiếng trống liên hồi, con Thiên ly càng cắm đầu cắm cổ chạy. Nó đã tưởng mình thắng cuộc, nó đắc chí ngoảy đầu lại thì bọn ngựa chiến đã tới sát đàng sau. Chỉ trong chớp mắt nó bị tụt lại. Không chịu, nó càng lồng lên. Bổng nó thấy nhói một cái ở trong ngang bụng như bị một nhát gươm chém mạnh, nó ngã vật xuống, vùi đầu trong bụi lốc của đàn ngựa bay qua, nó biết là đứt ruột, không thể sống được. Nó gắng mở to hai mắt, rên lên một tiếng như nói rằng: Tiếng tăm lừng lẫy như ta chỉ có thể chết ở chiến trường. Nhưng, than ôi ! Bãi cỏ này cũng là bãi chiến trường, chết thế này cũng là chết vì giang sơn, vì Chúa ! ? Trước hơi thở cuối cùng, nó lấy hết sức tàn, ngóc đầu lên cao, co co hai chân trước, thẳng thẳng hai chân sau, chừng như cố để giữ lấy cái thế ?cao đầu phong vĩ?? Gần nửa thế kỷ đã trôi qua từ sau mùa trăm-hoa Nhân Văn - Giai Phẩm. Những con người tuổi trẻ muốn làm nhà văn chân thật trọn đời đã hiện thực giấc mơ được làm người-tự-do trong tư tưởng. Họ chắt chiu lấy giấc mơ mình như niềm hạnh phúc lẫn bi thương đã hiện hữu cùng với sự lựa chọn được làm người-chân-thật. Họ đã trả đắt giá cho sự lựa chọn cao quí của mình để làm ?người biết ghét biết yêu? nhiều khi trong giam cầm, đói khát, hãi hùng. Sau nhiều năm quá trễ, tập đoàn Cọng Sản qua những tay cặp-rằng văn nghệ miền Bắc có làm vài bản ?tự kiểm?, ?xét lại? nửa vời, kẻ cả, và xem ra thỏa mãn với hành vi ?sửa sai? tiến bộ của mình. Thực tế thì hai mươi năm sau ngày đấu tố ruộng đất, cuộc đấu tố văn học lại tái diễn vào những năm sau 1975, như Tần Thủy Hoàng đã thẳng tay ?đốt sách chôn học trò? hằng ngàn năm trước ở Trung Hoa. Và hiện nay với báo lề phải, công an ?mạng?, tường lửa? Những năm hòa bình ngắn ngủi ở miền Nam Việt Nam trong thời kỳ Đệ Nhất Cọng Hòa vừa giúp manh nha những hoạt động văn học có kích thước thì ngọn lửa chiến tranh dấy động bởi Cọng Sản miền Bắc dưới chiêu bài giải phóng đã đốt cháy tất cả vốn liếng vừa gom. Chúng ta hiểu tại sao những nguồn tư tưởng triết học vĩ đại của Trung Hoa rực sáng tiên phong suốt thời Đông Chu Liệt Quốc chỉ để rồi trì trệ thụ động suốt hai ngàn năm sau đó. Chúng ta hiểu tại sao, hơn ba phần tư thế kỷ qua và có thể còn lâu trong tương lai,Việt Nam vẫn chờ đợi một nhà thơ lớn, một nhà văn lớn, một tác phẩm lớn.
(Viết theo tài liệu từ Đặc San "Trăm Hoa Đua Nở trên đất Bắc", Tủ Sách Bảo Vệ Tự Do Văn Hóa Sài Gòn, 1959)
VĂN:
Mới biết em mà sao anh cảm mến. Có những đêm dài tâm sự cùng nhau. Tình chưa đến sao lòng anh dạt dào, anh nghe tim rung động, lòng anh như say sóng. Nhớ hôm nào, những lời em thỏ thẻ ngọt ngào bên tai anh chạy vào buồng tim, huyền dịu. Em kể anh nghe những chuyện tình em chân thật, với lời ngọt dịu dễ thương. Em cũng lắm nỗi gian truân trong tình trường, nhưng em vẫn yêu, yêu nhiều như liều thuốc phiện chạy vào máu, vào tim em.
Mọi cuộc tình đều sưởi ấm tim em, em không màng, giàu sang, quyền quý, chức tước, em chỉ muốn có một điều ước, được người yêu. Em chỉ mong được người em yêu vòng tay ấm ôm em với nụ hôn nồng cháy như thời vụng dại của thuở học trò mới biết yêu. Em đọc cho tôi nghe nhiều bài thơ em sáng tác, lời em như tiếng hát chiều buồn và em thường bình thơ với ý tình sâu sắc, từ những tình tiết vụn vặt đến triết lý cao siêu. Em yêu ai cũng yêu thật nhiều, hy sinh mình để được người yêu.
Tôi thương em, mong ngày gặp mặt, để thỏa lòng một gã tình si. Giờ tôi biết nói gì, khi lòng tôi sóng tình cuồn cuộn, như gió thổi mưa tuôn, như muôn ngàn vì sao tỏa sáng. Tôi muốn ôm em, dìu em đi vào vườn tình yêu lãng mạn có muôn ngàn cánh hoa thơm và hôn em với nụ hôn dài nồng cháy, đưa em vào cõi thiên thai.
Lời tình này anh gởi cho em với đôi môi mềm hôn em nồng ấm. Anh mong tình ta thắm đậm như giọt máu trong tim.
Hình ảnh quê mẹ lúc nào cũng còn vương trong tâm tư những đứa con xa xứ khi dòng đời gẫy khúc bất chợt. Những dấu yêu ngọt ngào như khắc in trên từng con đường chúng ta đi qua. Mỗi một vết hằn là một kỷ niệm dù vui hay buồn, luôn lắng đọng trong tâm hồn, chỉ chực chờ bất cứ cơ hội nào để tuôn trào thành nỗi lòng sâu kín.
Nhắc nhớ tới Ngã Sáu Chợ Lớn có tiệm bánh ướt, trí tưởng tượng nhỏ nhoi của tôi ầu ơ lội bơi mây ngàn, nhớ về cái công viên với nhiều trò chơi cho trẻ nít khi mà bọn nhóc xấp xỉ với tôi vào năm tháng đó, ai cũng thích cười toe hơn là khóc mè nheo. Sáu, bảy, tám tuổi nhi nhô không đứa nào muốn ngồi im một chỗ mà cứ lanh chanh lốc chốc chạy nhảy, chắc nhiều quí vị cũng đã từng trải nghiệm qua ngày tháng vàng son một thời nhung nhớ dại khờ đáng yêu này.
Cái cầu tuột là trò chơi vận động chân tay nhiều nhất và luôn cả cái miệng xinh xinh với đôi vành môi cong võng chu mỏ vì cười nói um xùm. Ai muốn được tuột từ trên cao xuống thì bắt buộc phải leo lên cái cầu thang có chừng năm, sáu nấc, kế tiếp là cái sàn cây bằng phẳng. Đứa nào cũng phải dừng chân nơi đây để xếp hàng thứ tự, rồi trườn người, hai bàn tay cầm chặt vào thành, hí hửng duỗi hai cái cẳng tong teo buông dài theo đường ống tròn lẳng. Phía dưới tận cùng cái ống nhôm này là bãi cát mịn vàng cho nhóc con lăn bò, té nhào xuống sẽ êm như tấm nệm, không bị trầy sướt rướm máu.
Đã bao năm xa rời Sàigòn và xa luôn cái cầu tuột thơ ngây này, bỗng dưng tôi mơ về chiếc cầu tuột Ngã sáu Chợ Lớn; Không thể nào tôi không có vài giây phút chạnh lòng, mình đã đánh mất góc trời tuổi dại. Kỷ niệm mờ phai trong tiềm thức quá là xa xăm, nay chợt quay về như một nỗi nhớ khôn nguôi, như mới ngày hôm qua.
Thời gian vô hình bắt chân ta chạy mãi. Bây giờ chúng ta cũng có cái cầu tuột nghiêng triền theo dòng đời mang tên kiếp nhân sinh. Nhưng cái cầu tuột mà ta đang tuột không còn là trò chơi dễ thương của thuở dại khờ nữa quí vị ạ!
Sau bao năm xây đời, trầy trật với sỏi đá trên bước đường bôn ba, với gai góc thăng trầm, nay chân chùn gối mỏi. Sức khỏe ta đang trăn trở từng ngày theo ánh giao thoa nhạt nhòa, pha tím bóng chiều tà hoàng hôn. Đây chính là cái cầu tuột hiện tiền mà chúng ta phải chấp nhận, không thể cá cuộc và đang phải đối mặt nhìn vào mỗi buổi sớm mai thức dậy.
Tuổi ấu thơ ta mơ cầu tuột
Tuổi hoàng hôn cũng tuột nghiêng chiều
Lơ thơ mái tóc muối tiêu
Đóa hoa tuổi thọ sau nhiều năm trôi
Thời xuân sắc phai phôi lặng lẽ
Bước thời gian chia rẽ hai trời
Sàigòn một thoáng xưa ơi..!
Tìm đâu áo trắng đoạn đời... nữ sinh ?
Ngồi đây nhớ nơi mình in dấu
Thuở học trò láu táu chân tay
Khung trời thơ dại thương hoài
Lang thang ký ức, lạc loài sóng xô
Bạch Liên
OCT 2017
Gói Xôi Ðến Trường
Sàigòn thương nhớ là cả một vùng trời kỷ niệm trong tôi vì là nơi tôi chào đời và khôn lớn! Khi nhắc nhớ đến thành phố đã cho tôi những bước chân tập tễnh vào đời, tôi không thể nào không nhớ đến tiếng rao lanh lảnh trong khu xóm với những âm giọng, nghe hoài mỗi ngày đến thân quen của một thời xa xưa ấy. Hình ảnh các bà Mẹ quảy trên vai các gióng gánh bán thức ăn khác nhau tùy theo buổi, sáng, chiều hay tối.
Những tiếng rao thánh thót đều có âm điệu trầm bổng êm tai. Mỗi người có một lời mời mọc pha chất giọng ngọt ngào riêng biệt cho mình. Lắng nghe giọng rao, mọi người sẽ biết đó là món gì vì thức ăn nhanh này thay đổi theo từng giờ giấc trong ngày.
Món ăn thông dụng và vừa túi tiền vào buổi sáng là món xôi nóng hổi vừa thổi vừa ăn. Như chúng ta đều biết ngoài các loại xôi đậu xanh, đỏ, đen và đậu phộng còn có rất nhiều loại xôi tuyệt ngon khác như xôi gấc, xôi vò, xôi bắp, xôi xiêm..v...v....
Xôi lúc nào cũng được hấp trong cái xửng. Hơi nóng bay lờn vờn, phảng phất mùi nếp dẻo thơm ngon khi nấp xửng được mở ra mỗi khi có người đến mua. Gánh bán xôi đậu phộng thường được ưa thích nhiều nhất. Hương thơm dễ chịu của mùi dừa bào nhuyễn và mùi lá dứa quyện bay tràn lan góc phố. Ôi chao ơi, cái khứu giác của tôi đang cào nhào bởi sự mê hoặc của mùi lá dứa làm ngây ngất hồn tôi!
Các loại xôi ngọt thường có rắc chút muối, đường, mè, đậu phộng ngọt ngọt nằm trên lớp bánh tráng phồng khoai. Còn một món xôi hấp dẫn không thua gì các loại xôi tôi vừa kể trên. Tôi không thể nào quên được và không nhắc đến, đó là xôi mặn.
Xôi mặn là nếp trắng thơm ngon được trộn chung với chút ít nước tương cho có màu vàng hây, thơm lừng mùi củ hành phi vàng nứt mũi. Lạp xưởng đo đỏ được cắt thành miếng nhỏ hạt lựu hay được thái thành các miếng mỏng được trộn chung với tôm khô chấy màu vàng cam cam. Hương vị củ hành phi không thể thiếu vắng trong món xôi mặn thơm phưng phức tuyệt bực này.
Món xôi mặn thân quen năm xưa đang chiêu dụ trí nhớ của tôi và vừa rủ rê tôi bơi về góc trời Saigon. Nơi mà những buổi sáng hừng đông khi tôi phải đến trường thật sớm cho kịp giờ tập thể dục. Giờ thể dục này đều sớm hơn giờ học cố định trong một ngày và mỗi tuần một lần. Tôi nhớ mãi những buổi sáng còn mờ sương, tôi phải nhanh chóng đón xe lam đi học thật sớm, không thể chờ xe đưa rước vì quá muộn. Vì nếu đến sân thể thao trễ thì tôi sẽ bị trừ điểm cho hôm ấy. Điểm thi môn thể thao được cộng vào điểm cho kỳ thi Tú Tài nên đứa nào cũng phải ráng lòm còm dậy sớm để có thêm điểm.
Ngay góc đường Cao Thắng và Phan Thanh Giản có một Bác bán xôi. Bác thường quảy gánh đến đúng vị trí y như chỗ cũ, ngày này qua ngày nọ trên vỉa hè khi mặt trời còn cuộn tròn trong chăn, an nhiên nằm ngáy ngủ. Một đầu thúng nặng trĩu với xôi bắp, đậu xanh. Thúng gánh ở đầu bên kia là xôi mặn thơm phưng phức, nứt mũi tung trời. Làn khói mong manh loằng ngoằng quyện bay mùi lạp xưởng với hành phi. Chao ơi, mùi hương quyến rũ bay lờn vờn ngon ơi là ngon, thơm ơi là thơm trong bầu trời còn mờ mờ ánh đèn của những hàng quán vừa rón rén mở cửa trong khí trời mát mẻ, quấn quyện mù sương. Tôi đã bao lần dừng chân mua gói xôi mặn để lót bụng trên suốt con đường đến trường. Tôi sợ khi tới trường rồi thì không còn thời giờ để nhai tỏm tẻm nữa vì phải vội vã chạy ngay vào sân thể thao.
Bao kỷ niệm của bảy năm, của một thời áo trắng Gia Long dễ thương xa xưa làm sao tôi nói hết, kể hết và gom gọn một lần trong một bài viết?!
Tia nắng xuyên qua màn sáo làm tôi tỉnh mộng để nghiêng đầu, che bàn tay trên trán, tránh từng sợi nắng liến thoắng chạy ùa tràn xuống góc phố từ khuôn mặt bầu bĩnh đang nhoẻn miệng cười vui. Nét mặt phúc hậu cứ toe toét nhìn ngắm thế gian khi vừa lấp ló vươn vai, nhô mình từ phía sau rặng núi trước sân nhà. Vạt nắng vàng thủy tinh sớm mai đã dịu dàng gợi nhớ trong tôi vùng trời thương nhớ bên kia bờ đại dương.
Giòng đời thì cứ tình tang lững thững trôi nhưng lại vô tình đẩy lùi mảnh đời cắp sách vào quên lãng. Dĩ vãng thường mờ phai theo từng nhịp gõ của chiếc đồng hồ thời gian nhưng dấu ấn vàng son của một thời là cô học trò mảnh mai vẫn mãi in hằn trong tiềm thức, trong tâm hồn của các nàng nữ sinh. Bức tranh tha thướt của những tà áo bay bay vào buổi chiều lộng gió SàiGòn luôn vương vấn in hằn trong lòng người dân Saigon như một niềm nhớ khó quên, trong sáng với những vóc dáng gầy guộc của các cô học trò ngoan hiền như lá cỏ.
Giòng đời mãi trôi như con sông lững lờ chảy. Làn nước ngọt ngào trong giòng sông dịu êm đó hay bất cứ nơi đâu bao giờ cũng chảy tới, luôn luôn xuôi giòng và chắc chắn không bao giờ chảy ngược chiều hay leo trèo lên cao. Khung trời mến yêu đó vẫn phải chấp nhận nguyên tắc vật lý này nên đã âm thầm trôi qua và càng xa rời tầm tay với của mình. Làm sao tôi có thể tìm lại được hình ảnh dễ thương của những dáng ngọc yêu kiều ấy trên xứ người, trong tà áo trắng hồn nhiên của một thời cắp sách?
Hình ảnh thương nhớ đó đã mờ phai mờ theo dĩ vãng nhạt nhòa. Có còn chăng trong chúng ta chỉ là hoài niệm dấu yêu của một thời áo trắng dễ thương!
Oct 2017
Hằng năm ở Âu châu lễ Các Thánh xảy ra ngày 1-11 và cũng là lễ tảo mộ thân nhân quá cố. Nhìn nghĩa địa được chuẩn bị sạch sẽ, trang hoàng đẹp đẻ, tràn ngập hoa nhất là hoa cúc đủ loại đủ màu, ta nhận thấy con người luôn nhớ đến tiền nhân bao đời. Mỗi nước có tập tục khác nhau, nhưng lòng nhớ ơn tổ tiên cội nguồn vẫn thế.
Ở đây, người ta chẳng những viếng mộ người thân mà còn tỏ lòng ngưỡng mộ tri ân những bậc anh hùng dày công với đất nước hay những văn thi ca sĩ lưu danh tiếng thơm tên tuổi. Ngay cả nghĩa trang quân đội của các nước đồng minh trong hai trận thế chiến I, 2 cũng được bảo quản duy trì truy niệm. Người ta thường bảo?? mất là hết?? nhưng có những mất mát cần được lưu dấu đến ngàn sau.
Thật ra, chiến sĩ vô hay hữu danh vẫn là anh hùng đã góp phần xương máu mình vào việc bảo vệ quê hương. Và bất cứ trong cuộc chiến nào tất có hai phe thắng bại, địch thù, ?thắng là vua, thua là giặc?.
Mặt trận đời đâu phải là đường một chiều thôi mà còn là song hành mà thắng bại khó đội trời chung. Chống giặc ngoại xâm chẳng hạn, mọi chiến sĩ luôn được kính trọng tiếc thương, lưu niệm. Ngược lại trong cuộc nội chiến, thân phận của người vỉnh viễn ra đi hay còn lại cũng tùy thuộc thế thời. Nằm xuống rồi, người được vinh danh, bia đá bảng vàng, người cũng vì tổ quốc mà ?thân bại danh liệt?.
Lịch sử nước ta cũng đã bị hoen ố bao lần vì sự tương sát tương tàn tranh giành quyền lực, trả thù tàn bạo, đào mồ cuốc mả, đem tro tàn hài cốt rải rắt trên sông?Lòng thù hận được biểu dương như là một bài học của quyền lực chính trị ?cạn tàu ráo máng?, ?nhổ cỏ thì phải nhổ cho tận gốc?.
Hơn thế nữa, con người vốn hay đảng trí, thường nghĩ đến mình trước đã, chỉ để ý đến hiện tại mà quên dần dần quá khứ. Chuyện đã qua thì nhắc lại ít đi nếu không có liên quan trực tiếp. Người ta dễ quên những ân huệ đã nhận như lời hứa lúc hàn vi.
Chẳng hạn thường cầu khẩn nhiệt thành Trời khi gặp điều lo lắng không may, hứa đủ điều rồi quên mất bẳng đi. Hứa cuội tưởng chừng như không ai nghe thấy, chỉ mình biết mà thôi. Cũng có thể là không đến nổi tệ bạc như thế, lâu lâu cũng có tiếng vọng khe khẽ của lương tâm, nhưng lần lựa chần chờ mãi rồi ?vô tình quên như người mắc ?nợ như chúa Chổm? luôn tìm cách hẹn vờ lờ quịt.
Chiến tranh nào cũng có hậu quả riêng, mất còn không thể tránh. Phần người nằm xuống dù có đầy huân chương cũng đã qua rồi. Thương thay cho thân phận người còn sống, gia đình tử sĩ cô nhi và đặc biệt là thương phế binh. Chính sách có ưu đải thế nào đi chăng nữa, sự mất mát không thể lấp bằng cho phe thắng như thuạThân tàn phế sống như chết dỡ.
Oái oăm hơn là trong cuộc nội chiến nồi da xáo thịt, anh em một nhà mà quay mặt hạ nhau. Phe thua trân nằm xuống không yên mồ mả, thân sống còn mất cả hy vọng niềm tin. Bạn bè đồng cảnh ngộ cũng nhìn nhau câm nín, nỗi đau nầy không biết tỏ cùng ai ngay cả Trời cao. Tương lai gia đình là tuổi trẻ đàn con, thân không trọn thì lấy gì chống đở. Tay quờ quạng nhìn đời bằng nửa mắt, nạng gỗ tre khập khễnh vang dội giữa lòng người. Tội cho đám con có lý lịch nặng oằn, vì cơm áo bớt sử kinh lăn lóc.
Sau 75, nhan nhản phế binh khác tuyến bên kia Bến Hải, miền Nam chẳng những hình hài xác xơ không toàn vẹn mà cả vốn liếng sống cũng tiêu tan.
Sống ở đâu cũng phải bảo vệ đất mình, nhiệm vụ công dân đâu ai thoát khỏi. Bất cứ ở nước nào cũng thế đại cường hay kém mở mang, việc nhập ngũ động viên là việc chung. Nước có còn mới có tên, đã dựng nước phải góp phần giữ nước.
Người lính là người thừa hành thực thi bổn phận và quyền lợi. Việc giữ nước đâu phải của riêng ai, chỉ có kẻ độc tài có mộng xâm lăng bành trướng ảnh hưởng lảnh thổ mới ép buộc con em mình thành lính thuê giết mướn, sát nhân. Bằng chứng hiển nhiên nhất là trong quá trình chiếm đóng nước ta, nhan nhản những binh sĩ của các nước bị Pháp đô hộ hội tụ nhiều sắc dân đen trắng vàng, lính lê dương đáng sợ trong đó có cả dân thuộc địa Việt Nam.
Ðau đớn hơn là trong cuộc chia rẽ, gần đây như ở Ðài Loan Trung quốc, Nam Bắc Hàn, Việt Nam, cùng giống dòng tổ tiên, vì ý thức hệ mà trở thành thù địch. Thương cho những người chiến sĩ của hai vùng khác tuyến một sống một còn chống đối lẫn nhau.
Nhìn nghĩa trang sau cuộc chiến, vết thương như rỉ máu thêm. Người ta như muốn xóa hết dấu xưa tích cũ, đập tan cho hả cơn giận dữ biểu hiện tầm vóc và quyền uy của chiến thắng. Ðối với kẻ xâm lăng đô hộ, đó là điều dễ hiểu tất nhiên. Mục đích lý tưởng là bành trướng lãnh thỗ, tìm thị trường kinh tế mặc dầu luôn mang chiêu bài đạo đức là giúp đở, đem ánh sáng tự do văn minh cho các nước nghèo kém mở mang.
Việt nam ta đã chẳng dưới trướng của Tàu trên mười thế kỷ, tưởng chừng như bị đồng hóa khó ngóc đầu lên nổi, ?Ðồng trụ chiết, Giao chỉ diệt?, gần trăm năm biến miền Nam thành thuộc địa, Bắc Trung dưới quyền bảo hộ thực dân Pháp.
Nhiều di tích lịch sử bi phá hủy, mồ mả đập tan, người chiến bại yêu nước bị tử hình, phơi thây ?hù? dân chúng, ở tù ?rục xương?, nhốt trong ?chuồng cọp?, hành hung cho đi ?máy bay? ?tàu lặn? đày ra đảo xảđó là chuyện nói lên thú tính độc ác của con người khác giống. Ðau thương hơn vẫn là cảnh người hành hạ người cùng nguồn gốc quê hương.
Lịch sử thế giới cũng đã cho ta thấy rõ điều đó và nỗi bất lực của con người không dứt bỏ tận gốc rễ tính cao ngạo độc tôn, thù hận, người giết người, nguy hiểm hơn lại tỷ lệ thuận, leo thang theo tiến bộ văn minh. Mộng xâm lăng chẳng hạn cũng thu hình biến thể từ vật chất, ngoại hình sang ý thức nội tâm. Cụ thể hạn hẹp nhất như trên võ đài, cuộc tranh tài đụng độ nẩy lửa giữa các trường phái quốc tế cũng đâu phải nhỏ.
Hậu quả chiến tranh Việt nam sau 75, hàng triệu người rời bỏ quê hương gia đình bằng mọi cách, chết trong bụng cá, đói khát trên đại dương, hành hình do hải tặc, bơ vơ trên đất lạ để đổi lấy tự do.
Nhưng đáng thương vẫn là những người còn ở lại, những người ?chiến bại? cùng huyết thống chịu hình phạt nặng nề. Tre già khóc măng mà nghẹn ngào không dám khóc, mất chồng con mà không được quyền hé môi tiếc thương. Trường hợp thương phế binh mới ?ngậm bồ hòn? tuyệt vọng.
Nhớ lại vụ ?tru di tam tộc? trong vụ án Thị Lộ đối với đại công thần Nguyễn Trải mới thấy luật trả thù giết người từ trong trứng nước được áp dụng rộng rãi đến ba đời. ?Vendettả ở Tây ban nha, lối trả thù không đội trời chung chỉ giữa hai dòng họ thôi mà cũng được truyền tụng xem như là dai dẳng độc ác vô tâm.
Tưởng đó là chuyện ngày xưa, tầm nhìn còn hạn hẹp, thế mà ngày nay, ở thế kỷ 20 người ta khai quật Kim tự tháp ở Ai cập huyền bí, khám phá bao hành tinh mới Titan, Pluton, lập trạm không gian, mà tội cha, con cháu chắt vẫn phải đền, tài năng lại bị đánh giá bằng tờ lý lịch.
Chiến tranh ý thức hệ nổ bùng như vết dầu loang làm thế giới lo sợ châm ngòi thế chiến thứ ba. Vừa tan rã mà đã manh nha sôi sụt thánh chiến. Kỷ niệm thảm khốc của quá khứ, viễn ảnh tàn sát nhau như thế vẫn không làm cho các cuộc nội chiến tương tàn tương sát, nồi da xáo thịt như ở Irak, Congo,?giảm đi khí thế. Lửa tàn bạo tung ra bao chiêu mới, bắt cóc làm con tin, cảm tử thiêu thân giết càng nhiều càng tốt để được lên thẳng chốn thiên đàng riêng.
Những tưởng đã đến thế kỷ 21 rồi, đời sống vật chất đến tâm linh đâu còn như ở thời kỳ ăn lông ở lỗ, hòa bình như mở hội thế mà lòng người tráo trở chưa chịu chung vui.
Ðáng thương nhất là những anh em thương binh phe chiến bại chỉ làm nghĩa vụ của mình, vì thời thế không được đáp đền săn sóc. Gia đình quả phụ cô nhi cảm thấy như thuộc thành phần giai cấp bị bỏ rơi, tách rời, sống trên đất nước mình mà không khác người dưng nước lã, thật đáng thương.
Ảnh hưởng tâm lý đó đeo đẳng thâm sâu ray rứt giết chết bao nguồn sinh lực cần thiết cho đất nước đáng lý được xây dựng phục hồi hàn gắn sau chiến tranh trong tinh thần tương thân tương trợ quên hận thù đổ máu của kẻ thắng người thua..
Chiến tranh Nam Bắc Mỹ khốc liệt đã nhờ bàn tay Abraham Lincohn can đảm rộng mở, tinh thần hiếu hòa thức thời, thống nhất hai miền, hòa hợp sức mạnh dân tộc đã đưa nước Mỹ thành một khối đoàn kết siêu cường.
Lịch sử cũng cho ta thấy hình ảnh của nước Ðức với một quá khứ hùng mạnh, nhà độc tài Hitler tàn bạo không thua Tần thỉ Hoàng Trung quốc, một đại cường quốc đại bại sau thế chiến thứ hai bị chia đôi bằng bức tường Bá linh. Thế mà họ đã vượt trên mọi đố kỵ thống nhất đất nước, phá hủy tường Bá linh năm 1989, giúp nhau xây dựng tiến bộ, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Truyền thống của dân tộc ta : « Thương người như thể thương thân ».
« Nhiễu điều phủ lấy giá gương,Người dân một nước phải thương nhau cùng. » cũng được thể hiện từ ngàn xưa.
Hình ảnh của nước Ðức còn rành rành đó, gương sáng rạng ngời của nhà ái quốc Abraham Licohn thống nhất hàn gắn Bắc Nam Mỹ không đổ máu mất tình đoàn kết, vinh nhục giữa thắng thua. Hành động yêu nước cao trọng nầy đáng được truyền tụng đề cao noi gương.
Việt nam ta với di sản truyền thống của dân tộc hiếu hòa nhân ái, kinh nghiệm máu xương chống ngoai xâm của chiến sĩ anh em hai bờ chiến tuyến hy sinh vì quê hương, cần nhận thức điều đó, biết xóa bỏ thù hận thắng thua để cùng nhau xây dựng lại đất nước đã quá khổ đau vì chiến tranh vươn lên.
Cố Giáo sư Nguyễn ngọc Huy đã viết vinh danh những chiến sĩ không chiến tuyến nằm xuống vì tổ quốc quê hương:
Họ là những anh hùng không tên tuổi
Trong loạn ly như giữa lúc thanh bình.
Bền một lòng can đảm chí hy sinh
Dâng đất nước cả một đời trong sạch.
Tuy công nghiệp không ghi trong sử sách
Tuy bảng vàng bia đá chẳng đề tên,
Tuy mồ hoang xiêu lạc dưới trời quên
Không ai đến khấn nguyền dâng lễ vật.
Nhưng máu họ đã len vào lòng đất
Thịt cùng xương trộn lẫn với non sông.
Và anh hồn chung với tấm tình trung
Ðã hòa hợp làm linh hồn giống Việt .
Chuyện tình Romeo và Juliet là một chuyện tình nổi tiếng trên thế giới. Đó là một tình yêu lý tưởng, một tình yêu bất diệt, vượt lên trên tất cả mọi biên giới của ngăn cách và hận thù trong xã hội.
Kính mời quý vị thưởng thức nhạc phẩm ngoại quốc bất hủ này (A time for us), lời Việt của Quốc Bảo, qua tiếng hát Quang Dũng, với phần hình ảnh của các diễn viên tài tử quốc tế trong trang phục đẹp của nước Ý vào thế kỷ 16.
Xin bấm vào Link dưới đây để xem hình ảnh rõ nét.
https://www.youtube.com/watch?v=iNqQ3_xJExY
(Chi tiết về chuyện tình Romeo & Juliet được ghi trong phần phụ lục bên dưới)
Cám ơn quý vị
Trần Ngọc
(Phỏng theo Wikipedia tiếng Việt và tiếng Anh)
Romeo và Juliet là một vở bi kịch được viết bởi đại văn hào nước Anh, William Shakespeare (1564-1616) trong khoảng 1591-1595. Vở kịch này cùng với Hamlet là 2 vở kịch nổi tiếng nhất và thường xuyên được diễn lại bởi hậu thế trong nghệ thuật sân khấu, mà còn được chuyển thành điện ảnh, opera, tiểu thuyết,...
Vở kịch Romeo và Juliet được viết dựa trên một cốt truyện có sẵn kể về một mối tình oan trái vốn là câu chuyện có thật, từng xảy ra ở nước Ý thời Trung Cổ.
Câu chuyện bắt đầu tại thành Verona, hai dòng họ nhà Montague và nhà Capulet có mối hận thù lâu đời. Romeo, con trai họ Montague và Juliet, con gái họ Capulet đã yêu nhau say đắm ngay từ cái nhìn đầu tiên tại một buổi dạ tiệc hóa trang.
Một hôm, do xung khắc, anh họ của Juliet là Tybalt đã giết chết người bạn rất thân của Romeo là Mercutio. Để trả thù cho bạn, Romeo đã đâm chết Tybalt. Mối thù giữa hai dòng họ càng trở nên sâu nặng. Vì tội giết người nên Romeo bị trục xuất khỏi Verona và bị đi đày biệt xứ. Khi Romeo đi rồi, Juliet bị cha mẹ ép gả cho Bá tước Paris. Juliet cầu cứu sự giúp đỡ của tu sĩ Laurence. Tu sĩ cho nàng uống một liều thuốc ngủ, uống vào sẽ như người đã chết, thuốc có tác dụng trong vòng 24 tiếng. Tu sĩ sẽ báo cho Romeo về để cứu nàng trốn khỏi thành Verona.
Juliet:
"Romeo, take me somewhere we can be alone
Íll be waiting, all that's left to do is run
Yoúll be the prince and Íll be the princess?
?Romeo, prends-moi quelque part que nous puissions être seuls.
Je vais attendre, tout ce qui reste a faire est de courir
Tu seras le roi et je serai la princessẻ.
(Quý vị nào dịch hay hơn xin vui lòng sửa chữa. Đa tạ)
Xác Juliet được đưa xuống hầm mộ. Tu sĩ chưa kịp báo thì Romeo từ chỗ bị lưu đày đã nghe tin. Romeo đau đớn trốn về Verona. Thấy Juliet nằm im trong hầm mộ, Romeo tưởng nàng đã chết thật, nên uống độc dược tự tử theo người mình yêu. Romeo vừa gục xuống thì thuốc của Juliet hết hiệu nghiệm. Nàng tỉnh dậy và nhìn thấy xác Romeo bên cạnh, Juliet rút dao tự vẫn.
Cái chết tang thương và oan trái của đôi bạn trẻ này đã thức tỉnh hai dòng họ và chứng minh rằng tình yêu lý tưởng là bất diệt và vượt lên trên mọi biên giới của ngăn cách và hận thù ?
Truyện vui
Từ ngày tôi được lên chiếc xe huê kỳ bóng loáng có dán chữ song hỷ, chung quanh kết toàn hoa đặng đến nhà nàng làm lễ ra mắt họ hàng và được người đại diện đàng trai trân trọng tuyên bố gởi rể , thì tôi đã là người có vợ!
Vợ tôi là con gái độc nhất trong gia đình.Từ bé đến lớn vốn được nuông chìụThi rớt đại học bèn đòi đi học nghề, lập tức được học nghề, đòi học nữ công gia chánh (vụ này chắc do có tâm hồn ăn uống) lập tức được học nữ công gia chánh. Muốn giành hết công việc trong nhà để làm một mình, thì mọi người cũng nhường ngay, tóm lại, nàng muốn gì được nấy.
Tôi còn nhớ ngày chưa cưới nhau, đến nhà chơi, thường hay nghe mẹ nàng nói:
-Con nhỏ suốt ngày làm hết việc này đến việc khác không ngơi tay. Ở tiệm may về là tất bật việc nhà, vậy mà chẳng kêu ca gì . . .(Bà cố ý ? quảng cáo? để ?tiếp thị? cho con gái,rằng con bà giỏi đấy mà)
Còn mẹ tôi sau khi đến thăm nhà về, liền phát biểu :
-Trông con nhỏ dễ thương, đẹp người đẹp nết, lại biết mần ăn.Nhà họ có một đứa con gái nên không muốn xa, họ đòi bắt rể cũng được, nhà ta đông người mà, như vậy càng tốt.
Đó là lời phán quyết nên sau khi cưới tôi đành mang thân phận ở rể và những gì hai bà mẹ nhận xét về cái sự đảm đang của nàng đã làm khổ tôi.
Hồi chưa có con, nàng còn ?rảnh tay? nên hay kiếm chuyện, cứ soi mói đến tôi, đầu tiên là việc mặc:
-Anh mặc bộ đồ có vẻ ?lên nước? rồi đấy,thay ra cho em giặt, quần áo dơ quá chà mau rách lắm.Chưa nói ăn mặc như vậy ra ngoài người ta cười vợ anh hư, không biết quan tâm, chăm sóc chồng?
Tiếp theo là việc uống :
-Anh đừng uống rượu nhiều mà hại đến sức khỏe, mới đầu thường là uống cho vui nhưng riết thành nghiện.
Xong việc uống, nàng tiếp tục xía vào việc ăn:
- Người gầy vậy mà ăn ít làm sao khoẻ nổi cơ chứ, cố ăn thêm miếng nữa mà . . .(Nàng dỗ dành như tôi là trẻ con không bằng)
Rồi đến việc ngủ nàng cũng chẳng tha, tôi ghét nhất là mỗi buổi sáng khi nghe đài phát thanh ?vươn thở?? còn muốn chợp mắt nướng thêm tí nữa nhưng nàng đã lay dậy :
-Dậy tập thể dục kìa anh, muốn giữ sức khoẻ thì phải siêng tập. . .
Thế đấy, khốn khổ cho thân ở rể của tôi. Ngại vì có bố mẹ nàng, tôi đành nhẫn nhịn mỗi khi nàng bảo thay quần áo cho nàng giặt. Không dám uống rượu mang bản mặt hồng hào về nhà. Mỗi bữa phải ăn thêm chén cơm. Phải lỡ giấc ngủ để chạy nhảy theo lệnh nàng. Rõ thật tôi thấy mình mất đi cái quyền. . .quyền gì nhỉ ? À! Quyền tự do (cánh đàn ông chúng ta cần nghiên kiú đặng mà rút kinh nghiệm!)
Đến khi tôi có đứa con đầu lòng, người vui mừng nhất chắc là mẹ nàng. Bà ra sức chìu cháụTôi lo ngại rồi đây thằng bé lại khó bảo như là . . .mẹ nó! Đêm tôi thường bị thức giấc vì thằng con khóc nhè, y rằng cái giọng nhỏ nhẹ của vợ tôi :
-Ờ . . .ờ . .nín đi cho bố ngủ . . .ờ . . .ờ mẹ thương . . .
Thằng bé tiếp tục khóc.nàng lại ;
- Mẹ thương ờ . . ờ . .nín cho bố ngủ . .
Chán thế đấy, đến ru con nàng cũng không nghĩ ra được câu gì khác. Thì cứ bảo nín cho ai ngủ mà chả được, việc gì cứ lôi tôi ra. Nhưng phận ở rể tôi chả thèm phê bình nàng làm gì. Một hôm mẹ nàng đi vắng, thằng bé mất người bầu bạn, tôi vừa đi làm về tới nhà, nàng đã vội kêu lên:
- Kìa bố về rồi, chơi với bố để mẹ đi nấu cơm.
Tôi hỏi lại với vẻ mặt muốn?gây sự:
- Nếu anh chưa về thì em bảo nó chơi với ai?
Nàng toe ra cười:
-Thì em chứ ai . .hì . .hì. ..
Không đợi tôi nói tiếp, nàng vội ?tếch? thẳng vào bếp. Tôi cũng đang bận đấy chứ, công ty tôi đang tập diễn văn nghệ để hội diễn nhân dịp xuân về, tất cả những người có giọng ca hay đều phải tham gia vào chương trình. Từ khi có vợ tôi đã bỏ nghề, chứ hồi còn độc thân tôi không bao giờ vắng mặt trong các buổi trình diễn, bởi vì giọng ca của tôi cũng . . .?tới? lắm.
Tôi lại đang có chuyện bực mình, sáng nay khi diễn tập, anh trưởng ban văn nghệ bảo tôi rằng:
- Bài hùng ca phải hát cho hùng hồn, sôi nổi lên, sao lại rên rĩ như vậy . . .
Đúng là trăm người mười ý, tôi muốn diễn tả sao cho thật là . . .truyền cảm vào, lại bị phê bình. Được! Tôi sẽ tập lại và mọi người rồi đây sẽ sửng sốt vì giọng ca của tôi cho mà xem. Tôi bèn lấy cây đàn đệm lên và cất giọng :
-Trường Sa là máu của ta. . .Hoàng Sa là thịt của ta, đất nước ta là xương là máu ông cha để lạỉ
Bỗng tiếng khóc ré lên của thằng con làm cắt đứt giọng oanh vàng của tôi, liền tù tì là tiếng guốc vội vã của vợ tôi:
-Ôi sao thế con, con bị làm sao vậy?
Tôi nhanh hơn đặt cây đàn xuống, đỡ thằng bé đang ngã sóng soài ra đất:
- À . .tại con không cẩn thận chứ đâu phải tại bố, đúng không nào ? . . .
Thằng bé thấy mẹ thì chồm sang, miệng vẫn như cái loa, vợ tôi mếu :
-Nhờ anh có tí mà chẳng được, từ sáng đến giờ em vừa trông con, vừa làm việc mà có để nó ngã đâu.
Nàng xoa lấy xoa để đầu thằng bé, có một vệt lọ quẹt ngang mũi của nàng làm tôi suýt bật cười nhưng kịp dừng lại. À! Ra là nàng muốn nói rằng tôi vô tích sự đây. Nhân lúc cả nhà đi vắng, tôi phải dạy cho nàng biết thế nào là . . .lễ độ !
-Em nói sao? Vậy là anh sướng lắm hẳn? Em có biết là anh đã nhường nhịn em bấy lâu nay không ?
-Em làm gì quá đáng mà anh phải nhường nhịn em?
Tôi hùng hổ để tỏ uy thế, vừa sửa cao giọng:
- Ồ! Chỉ nói cái việc . . . lấy vợ thôi là tôi đã mất quyền tự do, tôi chậm tiến. Như sáng nay ở công ty người ta đã chê giọng hát của tôi, cô còn muốn gì nữa nào?
Thằng bé vớ được bầu sữa của mẹ thì nín khóc, còn nàng thì bắt đầu nức nở:
-Văn nghệ có phải là nghề của anh đâu, hơn nữa em có cản trở gì anh, Anh cho là anh mất quyền tự do, thế còn em thì được tự do à?
Thật sự thì tôi cũng chả có gì để mà tức giận, nhưng đã bảo nhân lúc cả nhà đi vắng, tôi muốn thử ra uy nên vung tay lên như sắp tặng nàng một . . . quả đấm thôi sơn! Hẳn là nàng phải khiếp vía một phen.
Nhưng ánh mắt đong đầy lệ của nàng chợt sửng sốt nhìn tôi, miệng há hốc. Có vẻ kinh ngạc hơn là kinh khiếp:
-Chẳng lẽ anh định đánh em thật à? Vậy là em biết rồi, anh bắt đầu ghét em . . .
Nàng gục đầu vào tóc con khóc nấc lên. Tôi bàng hoàng, chuyện gì vừa xảy ra vậy? Vẻ dịu dàng của nàng làm tôi bỗng nhớ lại cái thuở tình nguyện làm người hộ tống âm thầm cho nàng mỗi chiều tan học không dám ngỏ một lời nào. Đêm về khó ngủ tôi cứ ôm đàn nghêu ngao ?Em nở lạnh lùng đến thế sao. Tim anh đã nát tự hôm nào . . .? Mãi cho đến một ngày nàng nhận ra gã si tình vẫn lẽo đẽo theo sau nàng.Trái tim tôi đã xém rời nơi trú ngụ nhảy vọt ra ngoài khi ánh mắt nàng chiếu thẳng vào tôi.
?Cái thuở ban đầu lưu luyến ấy
Nghìn năm hồ dễ mấy ai quên?
Một nhà thi sĩ trứ danh đã làm sẵn mấy câu thơ kia để nói hộ tôi rồi. Hôm nay vẫn ánh mắt ấy, có thêm giọt nước mắt dỗi hờn của nàng làm tôi không còn lòng dạ nào mà ra oai nữa. Năn nỉ thì hơi . . .mất giá! Thật lòng thì tôi thấy vợ tôi vô cùng đáng yêụTôi bèn đến bên nàng, nâng mặt nàng lên, định đưa tay chùi vết lọ vẫn còn trên mũi nàng, nhưng nàng dỗi, hất tay tôi ra:
- Ai biểu anh định đánh em!
- Đâu có, anh đâu có . . .định.
- Ai biểu anh kêu em bằng cô!
- Đâu có , anh đâu có . . .kêu .
- Ai biểu anh xưng hô với em là tôi!
- Đâu có, anh đâu có . . .xưng.
Và bao nhiêu là câu ?Ai biểu anh?? đầy hờn dỗi mà có một quyền lực ghê gớm, tôi chẳng còn lòng dạ nào mà ra oai nữa,làm sao tôi có thể in dấu bàn tay thô bạo lên má nàng, mà cho dù có tìm ra được khuyết điểm của nàng đi nữa thì với sự dịu dàng, nhân hậu kia tôi lại phải phục tùng nàng vô điều kiện.
Mấy má con đang theo dõi tuồng cải lương Tiếng trống Mê Linh trên vô tuyến truyền hình, đến đoạn Kép Thanh Sang trong vai Thi Sách đang vô vọng cổ mùi mẫn để từ biệt Dương Vân Nga thì bà Mười và đám con ai nấy cũng Sụt sùi thương cảm cho hoàn cảnh này, nhất là con Út Đẹt là đứa nhạy cảm nhất trong nhà, hể truyền hình chiếu cái gì có chia tay, chết chóc bệnh hoạn thì y như rằng đôi mắt nó đỏ hoe ngấn lệ, hôm nay cũng vậy thấy ông Thi Sách bị giặc bắt và đem ra pháp trường hành quyết, trong lòng Út Đẹt nó bất nhẫn vô cùng, nó đưa tay che mắt lại để không phải thấy cảnh bi thương kia, nó ngồi rút vội vô lòng bà Mười rồi nó nói:
- Giặc Tàu ác quá má ơi, khi không lại bắt người ta hà, con ghét ông giặc Tàu có râu thấy ghê quá.
Nghe cái giọng ngây thơ của con, bà Mười cũng nói cho qua chuyện, vì có giải thích thế nào thì Út Đẹt cũng chưa thể nhận biết được, bà nói :
- Ừ , họ ác lắm con , mai mốt lớn lên con sẽ biết tại sao họ bắt ông Thi Sách, thôi vô ngủ đi con, ngày mai còn đi học nữa.
Út Đẹt chưa kịp đứng lên thì ngoài sân tiếng chó sủa vang lên inh ỏi, bà Mười làu bàu :
-Ai làm gì ngoài đó mà con ki ki nó sủa rân trời vậy cà.
Rồi bà cất tiếng kêu :
- Hải ơi! Con ra trước coi ai rình rập gì mà con Ki nó làm quá kìa, tía bây ăn nhậu gì mà giờ này chưa về nữa.
Thằng Hải nghe má kêu như vậy, nó dạ rân một tiếng rồi chạy u ra sân xem tại sao con ki nhà mình nó sủa dữ vậy, trong bóng tối lờ mờ thằng Hải nhận ra bước chân xiêu vẹo của tía mình, nó nói thầm:
-Rồi tía say rượu nữa rồi, uống gì uống hoài kỳ quá.
Hải bước nhanh đến bên ông Mười định dìu ông vô nhà, bổng nó giật mình khi thấy tía mình ôm cái khăn lông trắng quấn trong đó hình như một đứa trẻ thì phải, chới với trong lòng Hải nghĩ thầm:
- Rồi cái điệu nầy tía léng phéng với ai để cho có con, rồi nay họ giao con tía đem về nuôi đây mà.
Tức tối với ý nghĩ trên, Hải thầm ghen tức cho má nó, nó bèn hỏi tía với cái giọng hơi hỗn xược :
-Đó tía thấy hậu quả ham vui của tía chưa, tía ẵm nó về đây ai ở không đâu bồng bế nó, con là con không bồng rồi đó nghe.
Thấy thằng con trai mình nói điều bậy bạ, nó dám xem thường phẩm giá của tía nó, ông biết nó hớ nặng tuy có hơi men trong người cũng "là đà" say nhưng chưa đủ "đô" khiến ông Mười phải "nộ khi xung thiên" với thằng Hải, ông làm bộ nương theo câu trách móc của nó để ghẹo và xem Hải phản ứng ra sao, rồi giả cái giọng lè nhè của những lúc đang "quắc cần câu" ông Mười nói :
- Hải nè ! "Em" con nó bị bỏ rơi ngoài đường, má nó tàn nhẫn quá, thấy vậy tía đành phải cưu mang chớ biết sao con, nè tía lòn ra cửa sau, mầy vô mở cửa cho tía đi, tía giấu em con sau bếp, rồi từ từ tía nói với má bây sau, nhớ đừng cho bả biết vụ này, bả hay được làm rùm beng lên mất mặt với lối xóm nghe bây.
Thấy ông già tía mình "Tự thú trước bình minh" với thái độ của người có thái độ
"Hạ mình", thằng Hải nổi lên cái tánh "Anh Hùng mã thượng" hồi nào nó chẳng hay, nó không còn oán trách ông Mười nữa, rồi dường như nó thương cảm cho số phận đứa em " Một cha khác mẹ" của mình, Hải nhanh nhẩu nói:
- Thôi vậy đi tía, nhưng tía để chỗ nào lớ quớ coi chừng mấy con Kiến nó tha thằng nhỏ đi mất là mệt nghe tía.
Nói xong thằng Hải đi nhanh vào nhà ra sau bếp để mở cửa cho tía mình, phần ông Mười thì ông nở một nụ cười đắc chí, ông lẩm nhẩm một mình:
- Chết mầy chưa con, bị tía bây gạt mà không biết, cho bỏ cái tật bộp chộp nghe con, cái thằng thiệt tình khi không tự dưng nó úp chụp cho tui có vợ bé vợ mọn chịu đời sao cho thấu đây.
Bà Mười thấy thằng Hải trở vô nhà với thái độ lạ lẫm vô cùng, bà sai nó ra xem tại sao chó sủa, vì bà nằm lòng câu ca dao:
"Chó đâu chó sủa lổ không, chẳng thằng ăn trộm cũng ông ăn mày".
Bà Mười thắc mắc chuyện gì bên ngoài mà thằng Hải đang giấu bà, khi Hải vừa sắp rẽ vô nhà bếp phía sau, bà Mười gọi nó giật ngược:
-Hải, Hải ra tao biểu nè .
Nghe bà Mười gọi bất ngờ khiến Hải điếng hồn, nó phân vân không biết có nên nói thiệt cái tình cảnh của ông Mười hiện tại hay không, nếu nói ra thì đêm nay e rằng cả nhà nó sẽ bị thức suốt đêm, gì chứ tía có vợ bé còn bồng con về nhà thì đâu phải chuyện nhỏ, má nó sẽ kêu gào thảm thiết hoặc nhẹ lắm cũng chì chiết cả nhà không chừa một ai, nghĩ tới đây Hải thấy kinh hãi vô cùng, vì mỗi khi có chuyện gì khiến bà cau có, bà sẽ cho cả nhà nghe "Kinh nhật tụng" muốn nổ tung cái màng nhĩ.
Còn như giấu biệt cái chuyện này đi, tìm cách nói quanh co gì đó thì cũng dễ, nhưng khi bà Mười biết được toàn bộ chuyện này thì Hải chắc rằng "tội trạng" này sẽ to tác vô cùng, nó chợt nhớ lại khuôn mặt ông Mười lúc nãy, như van xin quỳ lụy mình, vì vậy nó lại không cam lòng bán đứng tía mình, nhanh chóng nghĩ trong đầu, một liều ba bảy cũng liều, lỡ đâm lao phải theo lao luôn nên nó mạnh dạn nói xạo, phải công nhận trình độ xạo ke của thằng Hải thuộc hạng có cỡ nên bà Mười tuy thấy nó có biểu hiện lạ nhưng khi nghe nó nói bà Mười cũng phải tin sái cổ :
-Tao biểu ra coi con ki nó bị cái giống gì mà sủa rân trời, bây coi xong đi vô te rẹt không nói một tiếng cho tao biết là sao cái thằng kia.
- Ối có gì đâu má ơi, con Mèo của nhà bà Chín Phàn nó "Xâm nhập bất hợp pháp" vô sân mình nên con Ki nó cự nự chút đỉnh chứ có gì đâu, con đuổi con Mèo đi rồi, con ra sau nhà uống miếng nước, chiều má cho ăn ba cái mắm kho ngon thì ngon thiệt, nhưng nói thiệt là hơi mặn nên khát nước gần chết luôn.
Nghe thằng con than khát nước, bà Mười đốc vô :
- Bây xuống bếp uống đi, xong rồi múc má một ly, tao cũng khát nãy giờ đây.
Chờ có nhiêu đó thôi thằng Hải phóng cái rột ra sau bếp mở cửa cho tía mình, cửa vừa mở ra Hải liền bị ông Mười cự nự liền:
- Mở có cái cửa không mà mà làm cái giống gì lâu lắc quá vậy Hải, đứng đây muỗi cắn gần chết luôn nè.
- Bộ tía tưởng con ở không chắc, má nghi ngờ cái gì đó nên chận lại hỏi, con phải dùng ba tất lưỡi của "Tô tần" giải tỏa nghi ngờ, nếu không thì tía "Dính chấu" rồi chứ ở đó mà tía càm ràm.
- Thì thấy mầy lâu quá tía hỏi vậy thôi mà, thôi bây lên nhà trên đi để bả nghi là "héo đời" luôn nghe bây.
Thằng Hải múc ly nước trong cái khạp da bò cho bà Mười, trước khi đi nó ném một cái nhìn thông cảm cho tía mình vì tía đã trót lỡ để tay "nhúng chàm".
***
Cả nhà đang say giấc nồng, chợt tiếng thằng Hải mớ la lên bài hãi khiến mọi người trong nhà tĩnh giấc :
-Con đâu biết pha sữa , thay tả đâu mà tía ép con hoài, con tía thì tía lo đi.
Bà Mười nghe rõ ràng câu nói từ cửa miệng thằng Hải thốt ra, bà gọi Hải :
- Hải đâu, sao tía mầy có con mọn sao mầy giấu má , cha con bây quá trời rồi.
Ý Bà Mười ghẹo thằng Hải cho nó cãi lại để tĩnh giấc mơ, không ngờ Hải tưởng má mình biết mọi việc nên nó bật ngồi dậy bà đến bên bà Mười nó chắp tay xin lỗi má mình, rồi tự nó khai ra hết trơn diễn tiến hồi đầu hôm hai tía con toa rập nhau giấu giếm bà chuyện con rơi của ông Mười, tuy khai hết trơn nhưng nó ráng vớt một câu để cứu tía mình:
- Thôi lỡ rồi má, tía giấu nó dưới bếp kìa để kêu tía dậy bồng em lên má xem.
Ông Mười nằm kế bên nghe câu chuyện hai má con tố khổ mình cái tội đèo bồng, bà Mười thì chưa phản ứng gì khi nghe tin sét đánh ngang mày như thế này, nhưng ông ưng ý nhất là câu vớt của thằng con trai nói về mình làm ông cảm động vô cùng, ông nói thầm:
-Thằng Hải này coi vậy ăn ở có trước có sau ghê nhe, được đó bây xong vụ này tía thưởng
Ông nở nụ cười tươi như chưa bao giờ được cười sau khi nghe bà Mười gọi dựng ông dậy:
-Ông Mười, dậy tui hỏi cái này nè.
Làm như đang say giấc nồng mà bị phá đám, ông cựa mình rồi ôm cái gối ôm ngủ tiếp, bà Mười đang nóng máu vì cái tin thằng Hải vừa phun ra cho bà nên không còn giữ bình tĩnh nữa, bà giật giò ông dậy:
- Ngủ nghê gì nữa, có con mọn phải thức thay tả cho nó chứ ông.
Ngồi dậy kế bên bà Mười ông lấy tay che miệng ngáp rồi làm bộ ngạc nhiên hỏi:
- Vụ gì mà khuya lơ khuya lắc còn họp hành nữa vậy bà.
Thằng Hải nó nháy mắt "xi nhan" cho ông Mười lia lịa, nó ngầm bảo với ông nhận tội để được hưởng lượng khoan hồng, tuy thấy hết ý tứ của thằng Hải nhưng ông cố tình lờ đi khiến trong bụng thằng Hải đánh lô tô mệt nghỉ.
Nghe bà vợ chì chiết cái tội "Ham mê bóng sắc, đọa đày tấm thân" của mình, rồi thấy bà kêu thằng Hải xuống bếp đem đứa em khác mẹ của nó lên làm tang vật để bà có cớ hỏi tội ông và sẳn tiện bà nhất quyết ly dị ông luôn cho từ nay trở đi ông sẽ nằm chèo queo một mình về cái tội đa thê, thằng Hải xuống bếp lục lạo một hồi nó thấy cái khăn trắng được tía lót trong cái thúng, nó nhào tới khi thấy đứa em bằng xương bằng thịt nằm ngủ như một thiên thần bé nhỏ nó không còn sợ sệt như lúc nãy , nó cười khoái chi và ôm cái thúng tang vật lên nhà trên tức thì.
Trong lúc này ở nhà trên không khí nặng trịch trên gương mặt bà Mười, trái lại ông Mười có thái độ "Tĩnh bơ sư cụ" càng làm cho bà Mười điên tiết hơn nữa.
-Má em con nè má.
Bà Mười nhìn thấy con chó con mập mạp lông trắng tươi như cái khăn lông đang lót cho nó nằm, đang bực dọc không hiểu chuyện gì rồi thấy ông Mười ôm bụng cười bò lăn ra giường, lúc này thằng Hải mới kể hết đầu đuôi lần nữa cho bà nghe, đến bấy giờ bà Mười mới biết ông chồng cố tình chọc ghẹo hai má con mình, bà quay qua ông Mười đấm lia lịa trên lưng ông, thằng Hải cũng sáp lá cà phụ mẹ "dợt" cho ông Mười một trận cho bỏ cái tật ghẹo vợ con mình, sau một hồi quần ông Mười tơi tả tuy mệt nhưng cả nhà vang lên đầy ắp tiếng cười...
***
Thắm thoát Con Phèn lớn lên bên con Ki, hai con cho quấn quýt nhau rất thân tình, một sánh nọ ông Mười mở cửa cho con Ki và con Phèn ra chạy nhảy bên vệ đường, hai con chó sau một đêm tù túng trong nhà như chú chim sổ lồng nên hai con rượt đuổi đùa vui với nhau, ông Mười thì tranh thủ làm vài động tác thể dục cho dãn gân dãn cốt, nhìn con Phèn khỏe mạnh chơi đùa ông rất vui, ông được người bạn tặng con Phèn họ nói:
-Giống chó này hết xẩy nghe anh Mười, mẹ nó khôn dữ dội luôn, quý anh lắm tui mới tặng anh nghe, nhớ nuôi đừng cho ai nghe ông.
Đang nhớ lại buổi nhậu chiều hôm ấy, rồi nhớ lại vụ mình gạt má con thằng Hải làm họ hố một cái quá mạng khiến ông cười một mình, đang thả hồn nhìn bầu trời buổi sáng tinh mơ hít thở không khí trong lành ông thấy đời còn gì vui hơn, rồi ông nhớ hôm ngồi trong bàn nhậu, có ông bạn mới quen, họ tự xưng là chiêm tinh gia trước kia có ngồi ở Lăng ông Bà Chiểu để xem tử vi , do thời thế thay đổi ông ta bỏ nghề tuy vậy lâu lâu ngứa nghề ông hay xem cho bạn bè, mà lần nào những người được xem đều cho là ông ta đoán việc như thần, ông ta xem cho ông Mười sẽ gặp một tai nạn nho nhỏ nhưng sẽ tai qua nạn khỏi, tuy xem chơi trong bàn nhậu cho vui chứ thật tâm ông Mười chẳng tin bói toán bao giờ....
Hai thanh niên bịt mặt bằng khẩu trang, họ chạy xe gắn máy chạy sát đến con Ki, tay ngồi sau nhanh chóng dùng thòng lọng bắt con ki, tiếng con ki la thất thanh khiến ông Mười choàng tĩnh, thấy con Ki bị bắt nhanh chóng ông lượm cục đá bên đường ông chọi thật mạnh trúng ngay tên cầm lái, do đau quá hắn loạng choạng tay láy làm chiếc xe ngã lăn kềnh ra đường, ông Mười chạy đến giành lại con ki, nhưng tên này tuy té đau cố phản ứng để quyết giữ con ky đem về lò mỗ bán, hắn rút con dao nhỏ trong lưng cầm trên tay lăm le hăm dọa ông Mười , xui cho hai tên này ông Mười vốn là võ sư nên ông không coi thường cái vũ khí cỏn con kia, ông nhào vô đá văng con dao rồi dùng chân còn lại đâ tiếp vào đầu tên giữ con Ki khiến hắn phải bỏ con ki ra và té lăn cù xuống đường, lợi dụng ông đang đối phó với thằng nọ, tên cầm lái lấy cây gậy gỗ đánh vào gáy khiến ông Mười té nhào xuống đất, thấy chủ và bạn mình bị tấn công con Phèn nỗi điên lên nó nhào vô táp cho mỗi tên vài vết, công nhận ngày thường con Phèn hiền lành bao nhiêu hôm ấy nó làm cho hai tên trộm chó hồn xiêu phách lạc, bà con chung quanh thấy vụ việc họ chạy đến cứu ứng, hai tên bị bắt dẫn giải về đồn lấy "ăn kết".
Ông Mười đau đớn ngồi trên cái ghế bố ngoài sân, con Ki và con Phèn nằm phũ phục dưới đất cạnh ông, đưa tay vuốt lưng con ki rồi vuốt lưng con Phèn, lúc bấy giờ ông Mười mới nhớ lại lời ông thầy tử vi phán hôm nọ "y như trong kinh" thì ra quới nhân giúp ông chính là con Phèn , con chó mà ông bạn từng khẳng định quý nhau lắm mới tặng ông con phèn này.
Ông Mười cố ẩm con Phèn lên, ông ghé sát vào tai nó ông nói :
- Cảm ơn quới nhân của tui thật nhiều nhe, chiều nay tui trả ơn cho 2 quới nhân bằng một chầu thịt bò bít tết nhé.
Dường như biết được tiếng lòng của ông Mười, con Ki và con Phèn rít lên rồi vẫy vẫy cái đuôi mừng rỡ, bất chợt khóe mắt ông Mười nó lại ươn ướt...
Viết xong 30.9.2017. Lúc 18h29pm
NHÀ VĂN PHẠM NGỌC THÁI NHƯỢNG TÊN TÁC GIẢ KỊCH BẢN SÂN KHẤU
NGUYỄN THỊ HOÀNG giới thiệu
Trước hết, phải nói Phạm ngọc Thái là một thi sĩ tài hoa và độc đáo. Anh còn là một cây bút bình luận văn chương sắc sảo.
Tác giả đã sáng tác một khối lượng thơ lớn đều đã xuất bản thành sách, nhất là thơ tình... nhiều bài hay có khả năng sống mãi với thời gian cũng như nền văn học nước nhà. Thi ca Phạm Ngọc Thái và những bình luận về anh, hảng chục năm nay đã được đăng tải nhiều trên các trang mạng Việt trong và ngoài nước, chúng tôi không nói lại nữa. Chỉ xin giới thiệu đại diện một tác phẩm văn học vô giá: dầy 372 trang, do số văn nghệ sĩ và nhà giáo Hà Nội biên soạn, xuất bản năm 2014. Sách có nhan đề:
"PHẠM NGỌC THÁI CHÂN DUNG NHÀ THƠ LỚN THỜI ĐẠI"
Mời độc giả tìm đọc.
Quí vị có thể tham khảo một bài nghị luận văn chương, có một không hai trong văn đàn: "Phạm Ngọc Thái thách đấu cả HNVVN đương đại" - của chính nhà văn viết cách đây đôi năm, đã được đăng tải trên rất nhiều các trang báo mạng Việt khắp thế giới. Chúng tôi chọn ra đây vài trang đại diện ở các nơi, ai muốn đọc thì mở qua các link sau:
Đăng trên báo Tổ quốc tại Mỹ
http://to-quoc01.blogspot.com/2015/07/pham-ngoc-thai-thach-au-ca-hoi-nha-van.html
Tòa báo Việt Nam Úc
http://www.namuctuanbao.net/permanent/1003/truyenNgan/truyenngan_8.php
Đăng trong nước
http://www.vandanviet.com/2015/07/pham-ngoc-thai-thach-au-ca-hoi-nha-van.html
Cô giáo Nguyễn Thị Hoàng
Sở dĩ chúng tôi nói kĩ mấy nét về văn chương như trên, là muốn nhấn mạnh tầm vóc một nhà văn, tác giả của những kịch bản sẽ đề cập đến sau đây.
Giờ xin nói về vấn đề chính như đã ghi ở đầu bài:
NHÀ VĂN PHẠM NGỌC THÁI NHƯỢNG TÊN TÁC GIẢ KỊCH BẢN SÂN KHẤU
A* Vài lời giới thiệu kịch:
Trong nghiệp bá văn chương, anh đã sáng tác thành công 5 kịch bản sân khấu, đó là những vở kịch nói:
1. Số phận những hòn đá tảng kịch dài
2. Bản án dưới mồ kịch dài
3. Cánh cửa quốc tế kịch ngắn
4. Chuyện ở quán gốc đa kịch ngắn
5. Mối tình hoa hồng bạch kịch ngắn
Những vở kịch nói này, đều có khả năng công diễn trên sân khấu với những đoàn kịch lớn tầm vóc quốc gia.
- Thí dụ như "Số phận những hòn đá tảng" là một vở kịch dài, diễn khoảng gần 3 tiếng trong một tối. Một kịch bản mà tác giả Phạm Ngọc Thái đã viết rất công phu trong nhiều năm. Nội dung:
Đề cập đến sự tha hóa và thấp kém của những kẻ lãnh đạo trong một cơ quan kinh tế quốc gia, dẫn đến sự sụp đổ cả kinh tế lẫn guồng máy. Đó là cái mâu thuẫn thế hệ, sự cũ rích, bảo thủ. Họ như những hòn đá tảng phải bảy đi ! Trong đó tình yêu và cuộc sống, mới và cũ được phơi bày đầy kịch tính ở xã hội đương thời, v.v... với những nhân vật đại diện sừng sỏ, điển hình.
Trong đợt sáng tác sân khấu toàn quốc ít năm trước, đã được cố NSND Trọng Khôi - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ VN lúc đó, tặng thưởng kịch bản sâu sắc.
Thời gian qua anh cũng đã gửi kịch bản này tới các đoàn kịch lớn quốc gia ở Thủ đô, như Đoàn kịch nói Trung Ương; Đoàn kịch Tuổi Trẻ; Nhà hát kịch Hà Nội và Đoàn kịch Tổng Cục Chính Trị - Theo các đoàn kịch cũng như NSND Lê Hùng, nguyên giám đốc Đoàn kịch Trung Ương... thuộc trong những bậc đạo diễn sân khấu tài danh nhất hiện nay, cho biết: "Số phận những hòn đá tảng" là một vở kịch hoành tráng, nhưng dàn dựng tương đối tốn phí...
Nếu được tài trợ kinh phí dàn dựng, thì các đoàn kịch lớn sẵn sàng dựng để công diễn trong toàn quốc.
- Hoặc như 3 vở kịch ngắn: "Cánh cửa quốc tế * Chuyện ở quán gốc đa * Mối tình hoa hồng bạch) - Tác giả đã từng trao đổi với Nhà hát tuổi trẻ ở Hà Nội, là đoàn thường diễn 2-3 vở kịch ngắn trong một tối. Nhà hát cũng có gợi ý: Nếu được tài trợ kinh phí, đoàn kịch sẽ dàn dựng để công diễn...
B* Nhà văn Phạm Ngọc Thái ngỏ ý như sau:
1. Nếu đại gia nào chịu chi ra một khoản kinh phí cho tác giả, theo thỏa thuận - Trước hết, Nhà văn sẽ cho xuất bản thành sách cả 5 vở kịch đó... "đồng tên tác giả" kịch bản, để cùng lưu danh đại gia đó!... không chỉ hiện tại, mà vĩnh viễn lâu dài trong nền sân khấu nước nhà.
Thí dụ, như tác phẩm " Thi nhân Việt Nam 1932 - 1941" của Hoài Thanh chẳng hạn? Đến nay qua hơn nửa thế kỷ, mỗi khi xuất bản người ta vẫn lưu giữ, không chỉ riêng Hoài Thành... mà tên của cả hai tác giả trên sách, là "Hoài Thanh & Hoài Chân"!
2. Còn công diễn, chỉ cần tài trợ kinh phí cho Đoàn kịch dàn dựng - cũng sẽ đồng tên tác giả sáng tác kịch bản: cả Nhà văn và Đại gia đó !... để công bố với quảng đại công chúng trong cả nước.
3. Có thể một công ty hay cơ sở nào... muốn mua bản quyền 5 kịch bản như đã nêu trên, xin trao đổi trực tiếp với Nhà văn Phạm Ngọc Thái.
Về phía Tòa soạn: chúng tôi cũng có nhận được 5 kịch bản của tác giả gửi đến, qua hộp thư điện tử - Nếu cá nhân hay công ty, cơ sở nào muốn giao dịch ? xin liên hệ, tòa soạn sẽ cung cấp kịch bản để quí vị thưởng lãm.
Hoặc quí vị có thể trao đổi trực tiếp với chính tác giả Phạm Ngọc Thái, theo địa chỉ dưới đây:
ĐT: 0168 302 4194
Email: ngocthai1948@gmail.com
Nhà văn sẽ cung cấp cho quí vị kịch bản để đọc.
T/M Hội thi ca Thăng Long
NGUYỄN THỊ HOÀNG
Giảng viên Trường ĐH Sư phạm
Cộng Hòa Liên Bang Đức (CHLBĐ) diện tích 357.376 km², dân số 83 triệu, Đức theo hiến pháp tam quyền phân lập: Lập Pháp; Hành Pháp và Tư Pháp. Theo thể chế Liên Bang Dân Chủ Nghị Viện từ năm 1949, luôn tôn trọng Dân Quyền và Nhân Quyền. Đa đảng, công dân tự do lập Hội, tham gia sinh hoạt chính trị. Cơ quan điều hành bầu cử liên bang cho biết có 42 đảng, đoàn thể và 4828 ứng cử viên tranh cử vào Quốc hội (1)
Tuy nhiên ở Munich trên phiếu bầu chỉ có 21 đảng và 12 ứng cử viên. Thể chế Tự Do Dân Chủ ở Đức luôn khởi sắc và sống động nhằm mục đích không ngừng phát triển Kinh tế, Xã hội và nâng cao Dân trí. Quyền lập hôi, lập chính đảng cũng như những đảng đối lập đóng góp xây dựng luôn được tôn trọng. Các Hội đoàn và tổ chức Xã Hội Dân Sự tự do hoạt động mà không sợ bị trấn áp, tù đầy hay cáo buộc tội lật đổ chính quyền?Chính phủ Đức khác hẳn với các nước theo chủ nghiã CS, chỉ có độc đảng, độc tài. Bầu chủ tịch Quốc Hội trước khi bầu Dân biểu, theo tiêu chuẩn đảng cử dân bầu. Dân biểu trở thành Nghị gật, họp Quốc Hội thì ngồi ngủ, đến lúc giật mình bấm nút bỏ phiếu. Quốc Hội như thế không thể đại diện tranh đấu cho quyền lợi của người dân, ngồi lì cho đến gần hết nhiệm kỳ lên tiếng phản biện để lấy danh hảo!
Quốc Hội liên bang Đức nhiệm kỳ 4 năm thì bầu lại, chức Thủ tướng nếu được tín nhiệm có thể làm tới 4 nhiệm kỳ là 16 năm hay nhiều hơn. Tổng thống nhiệm kỳ 5 năm chỉ được 2 nhiệm kỳ là 10 năm. (2) xem các Thủ tướng và Tổng Thống thuộc đảng CDU đã cầm quyền.
Quốc Hội Âu châu 5 năm, Quốc Hội tiểu bang và thị xã 5 năm. (Đức có 16 tiểu bang). Chính quyền liên bang nhiệm kỳ vừa qua được cầm quyền liên minh của 3 chính đảng là: (CDU/CSU) và (SPD). Đã mở cửa cho hơn 1 triệu người tỵ nạn từ các nước Hồi Giáo vào Đức. Theo bà Merkel vì lòng nhân đạo cũng như Đức cần người lao động? Cơ quan truyền thông, báo chí thường đưa những hình ảnh xấu của người tỵ nạn mới nhập cư như hiếp dâm, ăn cắp, có liên hệ khủng bố, lười
biếng? Làn sóng chống người ngoại quốc càng ngày tăng thêm, đảng Alternative für Deutschland/ Sự lựa chọn cho nước Đức viết tắc AfD lợi dụng ?đục nước béo cò? chủ trương chống người nhập cư được phần lớn dân bên Đông Đức cũ còn ảnh hưởng thời cộng sản, ủng hộ được 12,6%. Ngược lại các đảng CDU/CSU mất đến 8,5%; SPD mất 5,2%
Ngày 24.09.2017 khoảng 61,5 triệu cử tri theo thống kê (31,7 triệu nam, 29,8 triệu nữ) đi bầu Quốc hội liên bang khóa 19 với nhiệm kỳ 4 năm. Có 88.000 nơi bỏ phiếu, tiền chi phí bầu cử tốn 90 triệu ?. Kết quả cuộc bầu cử là điều không bất ngờ khi Liên minh Dân chủ/Xã hội Kitô giáo (CDU/CSU) của bà Thủ tướng Angela Merkel vẫn giữ vị thế là chính đảng lớn nhất trong Quốc Hội liên bang Đức khóa 19. Tuy nhiên, điều được coi là bất ngờ và chưa từng có trong các cuộc tổng tuyển cử ở Đức từ năm 1949 đến này là: Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) lần đầu tiên đạt tỷ lệ thấp nhất từ trước đến nay chỉ còn (20,4%). Ngược lại lần đầu tiên đảngAfD thành lập cách đây hơn 4 năm theo đường lối cực hữu chống Hồi giáo, đòi giới hạn tỵ nạn, cắt giảm các chương trình cứu trợ hội nhập và trục xuất người tỵ nạn. Đảng này được nhiều cử tri vùng Đông Đức hỗ trợ. (Brandenburg (20,2%), Mecklenburg-Vorpommern (18,6%), Thüringen (22,7%) và Sachsen-Anhalt (19,6 %), đảng nầy đứng thứ 3 trong Quốc Hội. Đảng AfD vào Quốc Hội làm cho phần đông dân Đức cảm thấy bất an, xấu hổ và tồi tệ nhất lịch sử sau khi nước Đức thống nhất. Quốc Hội Đức lần đầu tiên có tới 7 đảng: (CDU-CSU); SPD; FDP; GRÜNEN; LINKE; AfD. (hình Hội trường họp của Quốc Hội Đức ở Berlin, chỉ có hình con đại bàn làm biểu tượng, không hình tượng hoa lá, không phải nơi để ngồi ngủ gật)
Khuynh hướng các chính đảng
Đảng Liên minh Dân chủ Kitô giáo CDU Đức (Christlich Demokratische Union Deutschlands/ Christian Democratic Union of Germany) thành lập năm 1945 là đảng chính trị lớn thứ 2 tại Đức có 472 400 đảng viên. Và Liên minh Xã hội Kitô giáo Bayern CSU (Christlich-Soziale Union in Bayern/ Christian Social Union in Bavaria) thành lập 1945 chủ tịch đảng Horst Seehofer 72 tuổi đương kim thống
đốc tiểu bang Bayern, là một đảng Kitô giáo bảo thủ có 150.585 đảng viên với 19,3 % là phụ nữ (khoảng 29.000 đảng viên).
Chủ trương Liên minh (CDU-CSU) tăng cường an ninh, Quốc phòng, đẩy mạnh hợp tác với các quốc gia Âu châu, đầu tư công nghiệp phát triển kinh tế, hỗ trợ doanh nhân, doanh nghiệp, trợ cấp gia đình, bảo vệ môi sinh. Có kết qủa 33% số phiếu, được chia 246 ghế trong Quốc Hội, Thủ tướng Angela Merkel (63 tuổi) tiếp tục đứng đầu dẫn dắt thành lập chính phủ liên minh trong nhiệm kỳ 4 năm (2017-2021). Để đạt đa số tuyệt đối 355 ghế ở Quốc Hội. Bà Merkel phải liên minh với 2 đảng là:
- Đảng Xanh (Bündnis 90- Die Grünen-) đảng Grünen thành lập năm 1980; Bündnis 90 năm 1993. Lãnh đạo đảng là bà Katrin Göring-Eckardt 51 tuổi và Cem Özdemir 51 tuổi (gốc người Thổ). Có 61.596 đảng viên, tổng phiếu 8,9% được 67 ghế, khuynh hướng của đảng Xanh hỗ trợ, bảo vệ môi sinh, khí hậu, bảo vệ tự do và việc làm, bình đẳng Nam-Nữ, hôn nhân
-Đảng Dân chủ Tự do FDP (Freie Demokratische Partei/ Free Democratic Party) Đảng này được thành lập năm 1948, chủ tịch đảng ông Christian Lindner 38 tuổi Đảng theo đường lối thân thiện với kinh doanh, số phiếu đạt 10,7% được 80 ghế. Đảng FDP đã bị thất bại trong cuộc bầu cử Quốc hội 2013 số phiếu dưới 5% bị loại, vì theo đường lối phục vụ các nhóm lợi ich kinh tế. Chủ tịch đảng FDP Philipp Rösler từng giữ chức Bộ trưởng Kinh tế kiêm phó Thủ tướng (gốc người Việt) phải từ chức. Nay đảng FDP trở lại tranh cử với thành phần lãnh đạo mới với chủ trương tăng cường hợp tác với Mỹ và Liên hiệp Âu châu (EU), tôn trọng dân quyền và nhân quyền, xúc tiến ban hành luật quy định nhập cư.
Hai đảng SPD và Grünen có nhiều khác biệt về đường lối chính trị, năng lượng, chính sách tỵ nạn và tin học nên có nhiều khó khăn trong Nội các mới. Tuy nhiên vì quyền lợi của các đảng, cũng như phục vụ đất nước trên hết, họ sẽ tìm một giải pháp chung tốt đẹp hơn. Liên minh trên gọi là ?Jamaicả vì màu ba đảng trùng với màu đen-vàng-xanh của quốc kỳ Jamaica.
Đảng đối lập
Dân chủ Xã hội SPD (Sozialdemokratische Partei Deutschlands/Social Democratic Party of Germany. Là một đảng chính trị lớn số 1 và lâu đời nhất nước Đức thành lập năm 1863 tại Leipzig, hơn 474 481 đảng viên. Chủ tịch đảng ông Martin Schulz (61 tuổi) là nguyên chủ tịch Quốc Hội Âu châu. Đảng SPD chú trọng chính sách công bình xã hội, chống cắt giảm tài trợ trong lãnh vực dân sinh, tăng đầu tư giáo dục, giảm thuế, tài trợ hội nhập xã hội, tăng cường hợp tác Quốc tế thuận lợi cho hòa bình trên Thế giới. Vì sợ mất sự ủng hộ trong lần bầu cử 4 năm tới nên SPD quyết định tuyên bố chấp nhận làm đối lập tại Quốc Hội.
Đảng Tả (Linke) thành lập năm 2007 tàn dư của đảng cộng sản PDS, được 58.910 đảng viên. Lãnh đạo đảng là bà Dr. Sahra Wagenknecht 47 tuổi và Dr. Dietmar Bartsch 58 tuổi. Số phiếu đạt được 9,2% đảng chủ trương chống gia tăng vũ trang và tham gia tranh chấp quân sự ở nước ngoài, phủ nhận liên minh quân sự NATO, ngăn chận các vụ tư hữu hóa trong lãnh vực điên, nước, y tế, tăng tiền hưu trí và lương tối thiểu 12 ?/giờ.
Lãnh đạo đảng AfD là bà Dr. Alice Weidel 48 tuổi và Dr. Alexander Gauland 76 tuổi. Đảng AfD đòi thực hiện trưng cầu dân ý, giới hạn quyền lục của các chính đảng, ngăn chận nạn vận động hành lang, giới hạn người xin tỵ nạn, cắt giảm các chương trình cứu trợ hội nhập xã hội, trục xuất người tỵ nạn. Đảng này được coi là hiện thân của chủ nghĩa phát xít mới, được nhiều phiếu là một tín hiệu bất an, các đảng khác đều từ chối hợp tác với AfD. Hàng ngàn người ở Berlin, Frankfurt biểu tình chống lại đảng AfD. Họ không muốn lịch sử xấu thêm một lần nửa. Kết quả bầu phiếu xong nội bộ đảng AfD xảy ra tranh chấp quyền lực, vợ chồng bà Frauke Petry từ bỏ đảng (AfĐChefin Frauke Petry hat angekündigt, die Partei zu verlassen).
Thể thức bỏ phiếu
Cử tri có một phiếu chia làm 2 phần: bên trái bầu một ứng viên trực tiếp của đơn vị bầu cử. Ứng cử viên trực tiếp là người được một đảng đề cử hoặc một cá nhân tự ứng cử.
Bên phải chữ màu xanh bầu một đảng có danh sách ứng viên tiểu bang (Landesliste). Số Dân biểu tiểu bang trong quốc hội sẽ tùy thuộc dân số tiểu bang. Bên phải đóng vai trò quan trọng cho sự phân chia ghế Dân biểu trong quốc hội và các đảng phải đạt ít nhất 5% mới được tham dự vào việc phân chia số Dân biểu. Luật bầu cử liên bang quy định nhiệm kỳ này Quốc hội Đức (Bundestagssitze) có 709 Dân biểu.
Với nhiệm kỳ thứ 4, bà Merkel giống như cố thủ tướng Helmut Kohl làm thủ tướng 16 năm, ông là người dìu dắt bà Merkel trong giai đoạn đầu ở chính trường, và Konrad Adenauer, người tái thiết nước Đức sau Thế chiến thứ II.
Bà Merkel sẽ thành lập chính phủ liên minh, quá trình thường kéo dài hàng tháng nếu đảng FDP và Grünen đồng ý liên minh, theo trải nghiệm có thể đảng FDP sẽ nắm giữ chức Bộ trưởng Ngoại Giao. Cử tri Đức ý thức bổn phận và quyền lợi công dân đi bỏ phiếu, tránh xảy ra như nước Anh khi bỏ phiếu trưng cầu dân ý ngày 23. Juni 2016 giới trẻ lười không đi bầu, những người thế hệ già bỏ phiếu muốn rời khỏi liên Hiệp Ân Châu ?Brexit/ bye bye EU?. Kết qủa làm giới trẻ tuyệt vọng vì việc đã rồi, không thể cứu vớt! Bầu cử Đức năm nay tuy không đạt được như mong muốn, các nước ở Âu Châu cũng yên tâm không bị xáo trộn vì bà Merkel tiếp tục cầm quyền. Vì mất phiếu đảng CSU tại Bayern yêu cầu chủ tịch Horst Seehofer từ chức, đảng SPD cũng phải thay đổi đường lối cho phù hợp với đời sống để lấy lại niềm tin của người dân. Tương lai nước Đức tiến triển như thế nào trong 4 năm tới chúng ta chờ xem.
Riêng nhà nước Việt Nam sẽ vui mừng vì Bộ trưởng ngoại giao Sigmar Gabriel (SPD) hết nhiệm kỳ có thể tránh bớt căng thẳng vụ con sâu Trịnh Xuân Thanh, nhưng chắc chắn Bộ trưởng mới (FDP)? Lên thay chức Ngoại giao vì danh dự, an ninh và luật pháp Đức sẽ không để sự vụ chiềm xuồng? Phát ngôn viên Bộ ngoại giao phát biểu ?Chúng tôi mong đợi phía Việt Nam sẽ thực hiện các yêu cầu của phía Đức. Phía Việt Nam biết làm thế nào để có thể khôi phục lại mối quan hệ song phương và khắc phục việc vi phạm pháp luật và phá vỡ lòng tin.". Các Quốc gia trong Liên Minh Châu Âu (EU) cũng đồng loạt đồng hành với Đức. Đại sứ quán các nước EU như Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ý, Thụy Điển đã đăng trên Facebook ủng hộ tuyên bố của Chính phủ Đức. Đại Sứ quán Đức ở Việt Nam từ chối cấp Visa cho đoàn công tác nhà nước, tạm ngừng cấp Visa cho du học sinh Việt Nam?
Việt Nam cần sự khôn ngoan đối ngoại với bộ Ngoại giao Đức, hy vọng tránh cho dân tộc chúng ta bớt bị thiệt hại về Kinh tế, Tài chánh, Giáo dục?
1/ Luật bầu cử liên bang, mọi công dân từ 18 tuổi đều được quyền bầu cử và ứng cử. Ngoài các chính đảng và đoàn thể đề cử ứng viên, các công dân cũng có quyền ứng cử với tư cách cá nhân. Cá nhân tự ứng cử không phải thông qua một phiên họp cử tri của tổ Dân phố hay hội nghị hiệp thương của đảng, đoàn, mặt trận nào cả. Ứng cử viên có thể ghi danh tranh cử ở mọi nơi sau khi đã thu thập ít nhất 200 chữ ký cử tri của đơn vị bầu cử nơi đia phương cá nhân ra tranh cử.
2/ Thủ Tướng thuộc đảng CDU
Konrad Adenauer (1949-1963)
Ludwig Erhard (1963-1966)
Kurt Georg Kiesinger (1966-1969)
Helmut Kohl (1982-1998)
Angela Merkel (2005- )
Tổng Thống thuộc đảng CDU
Heinrich Lübke (13. 9.1959 - 30. 6.1969)
Karl Carstens (01.7.1979 - tới 30. 6.1984)
Richard von Weizsäcker (01.7.1984 ? 30.6.1994)
Roman Herzog (01.7. 1994 ? 30. 6.1999
Horst Köhler 01. 7. 2004 ? 31. 5. 2010
Christian Wulff (30. 6 2010 ? 17. 2. 2012
Nguyệt San Giao Muà xin cám ơn những thân hữu đã dóng góp bài vở cho Nguyệt San Giao Muà số 187 . Một số bài khác sẽ được đăng dần vào số tới. Mong mỏi sẽ nhận được những sáng tác của các bạn bốn phương để cho Nguyệt San Giao Muà thêm phần hương sắc trong tương lai.
2) Để rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
Nguyệt San Giao Muà
Homepage: http://www.GiaoMua.com
Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà:
Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất :
1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệu. Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy
3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc
4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện.
5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng
6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com
Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệu.
P.O . Box 378
Merrifield, Virginia 22116
USA
Trang Nhà