3. Tản Văn Cuối Năm

Phan thái Yên

Mới đó mà đã tháng Chạp. Mới đó mà một năm nữa sắp trôi qua. Từng tờ lịch mong manh rơi

theo ngày như ngàn sương se sắt rụng cùng mùa để lụn tàn theo dòng thời gian sinh chuyển. Cầm

tờ lịch cuối trên tay, lòng hẫng buồn theo cảm giác ray rứt lạ lùng của ngày tháng trôi đi không

trở lại.

Nhân hành do khả phục

Tuế hành na khả truy (Tô Ðông Pha)

Người đi mong có ngày về. Tháng năm đi mất khôn bề đuổi theo. Người vẫn chờ mong một ngày

về xa vời viễn mộng mà năm tháng thì vùn vụt trôi nên nỗi lòng người càng man mác mối u tình

hoài vọng quê hương.

Nhà thơ trữ tình xứ Quảng ngậm ngùi ngó về quê mẹ mà nghe lòng rưng tiếng thơ đau.

Buổi chiều lưu xứ, ta vô phúc

Chẳng ngõ sau mà gọi gió quê (Hoàng Lộc)

Thi nhân buổi Thịnh Ðường, giữa đêm trừ tịch xa nhà, đã ngâm lên tiếng thơ lạc loài quán trọ.

Lữ quán thùy dương vấn

Hàn đăng độc khả thân

Nhất niên tương tận dạ

Vạn lý vị qui nhân (Ðới Thúc Luân)

Quán trọ ai nào hỏi. Ðèn chong lạnh làm thân. Ðêm cuối năm vừa hết. Muôn dặm còn lênh

đênh... Còn nỗi buồn nào hơn nỗi buồn xa quê hương, đơn độc lạc loài giữa chiều phai, đợi chờ

tiếng thời gian đổ nhịp phôi pha.

Cuối năm - ngày cạn - nắng tàn

Một mình nghe nặng thời gian gọi hồn (Bùi Ngọc Tuấn)

Ở đây, giữa buổi chiều mây giăng phong kín tà huy, cho dù chút hiu hắt nắng tàn cũng chỉ còn

trong kỷ niệm. Ngày ra đi theo hoàng hôn rồi trở về với bình minh. Năm tàn theo mùa đông rồi

xanh tươi rộ mới với lộc xuân đầu rộn rã tháng Giêng ngoan. Còn ta? Còn lại gì cho ta vào

những ngày đông của mùa đời? Phải chăng tuổi thanh xuân một thời đã như dòng nước xuôi

chảy ra đại dương không bao giờ trở lại ?

Thả vị nhất nhật hoan

Ủy thử cùng niên bi

Vật sai cựu tuế biệt

Hành dữ tân niên từ

Khứ khứ vật hồi cố

Hoàn quân lão dữ suy (Tô Ðông Pha)
Cứ vui cho hết một ngày.
Ðể bù trọn một năm đầy héo hon...

Hãy giã từ ngày tháng cũ, hãy để thời gian chào nhau cho năm cũ biền biệt mà trôi, mang theo tất cả tuổi đời suy vi hao huyễn. Hỡi ngọn sóng thời gian thuần từ xin hãy cuốn trôi đi cuộc chiến tranh chết chóc điêu linh vì con người cuồng điên nhân danh thượng đế. Xin hãy phẳng lặng lại mặt đại dương phẫn nộ để con người được bình tâm trầm mình rũ sạch u mê vào những mùa trăng. Xin tương lai con cháu rực rỡ như mai đào trong nắng xuân tươi. Xin ta được chút bình yên, thong dong trở lại chốn quê nhà mướt xanh khung trời kỷ niệm dù chỉ bằng đôi cánh suy tưởng hoang mang từng đêm mộng.

Tôi về nhặt chút hương mùa cũ
Xuân chín rồi cứ ngỡ xuân xanh (Mường Máng)

Cành mai vàng trên chiếc thiệp chúc Tết mang con dấu bưu điện từ quê nhà, như thấu được cái lạnh phương xa, se sắt co mình dưới những hạt sương rơi lên giấy màu son đỏ. Một cái Tết tha phương lại đến. Thêm một nguyên cớ để nhớ nhung về hương sắc Tháng Giêng ngày cũ. Tháng Giêng. Ra Giêng. Ngoài Giêng... Âm thanh chẳng nỡ buông cho mười hai tháng dài đủ ôm từng ngày rộng. Biên ngưỡng thời gian khơi vơi níu không đành nên vẫn mãi mơ mòng bước chân mình trở về trên lối xưa. Tháng Giêng xa. Tháng Giêng của ca dao lóng lánh màu trăng đêm hát hội. Tháng Giêng xưa, thắm thiết kỷ niệm buổi thiếu thời. Ðứa bé năm tuổi thua canh bạc đầu đời, mất sạch đồng bạc mới Mẹ mừng tuổi vào sòng bầu cua trước chợ Bến Ngự, mếu máo bước về nhà trên đường Trần Thúc Nhẫn lởm chởm đá. Mùi trái thị hương lừng áo Mẹ, thơm môi trẻ thơ vừa vội quên thua thiệt, tươi tắn miệng cười. Tháng Giêng sân trường, tình xanh như áo mới. Tháng Giêng trắng màu tang. Tháng Giêng xuôi quân ra Huế...đứng nhìn Thành xưa, lửa loạn trùng vây, bơ phờ bờ sông nắng bên tê bến đò Thương Bạc, âu sầu Tết Huế tang thương. Tháng Giêng xanh.

Tháng Giêng chờ một chút lượng xuân em... (Nguyên Sa) để sáo sổ lồng theo bạn sang sông. Bay xa. Bay xa khỏi mùa Xuân đen, cho tháng Giêng dài thêm đêm lưu xứ.

Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai (Mãn Giác Thiền Sư)

Xuân đi, xuân đến, chuyện đời, tóc phai... Nụ mai đơn lẻ giữa tàn hoa bừng thoắt hiên đêm, hiển hiện, làm chợt tỉnh giấc kê vàng. Thấy mình đứng lặng giữa chiều tuyết dâng trời. Tuyết rơi hay mai trắng đang thả xuân về. Tháng Giêng xưa đang trở về gần hay lòng đang nghẹn ngào nửa bài xuân khứ . Giữa làn sương lạnh khơi vơi, nhìn bầy chim trên đường di trú ríu rít chào nhau trong tàng cây mộc lan rụi lá sau vườn nhà mà nghe như đâu đó tự lòng những nụ xuân vừa nhú. Hãy cất bước ra đi theo vòng chuyển dịch của mùa, của đất trời. Ðể ra đi là đi đến. Trở về hay đi đến, khác nhau chăng?

Ra đi hẹn với xuân đầu
Buổi hồi nguyên lại pha màu bình minh
Con chim về sẽ đậu cành
Tiếng ca ấy sẽ hòa thanh với đời (Bùi Giáng)

Từ bất cứ góc trời lưu xứ nào trên mặt đất này, hình ảnh bàn thờ tổ tiên khói hương nghi ngút buổi chiều ba mươi tết hay ánh lửa nồi bánh chưng bập bùng đêm cúng giao thừa của ngày Tết quê nhà vẫn mãi không nguôi trong lòng mỗi chúng ta. Ánh lửa của hi vọng một mùa Xuân mới sẽ về trên Quê Hương. Xin trang trọng chào nhau. Dắt díu nhau về với trời Quê Hương tháng Giêng lóng lánh mùa xuân phía trước. Hãy mời nhau bước vào tháng Giêng đang mở ngỏ. Gió đang thổi lộng qua vườn biếc, đánh thức từng nụ thơm còn thoảng quyện chút hương quỳnh ngủ muộn. Tháng Giêng ngập nắng, rực rỡ mai vàng, như muốn theo gió bay lên cùng cánh bướm nhung. Hãy cùng nhau trở về với Mùa-Xuân-Quê-Nhà.

Hỏi rằng: người ở quê đâu
Thưa rằng: tôi ở rất lâu quê nhà
Hỏi rằng: từ bước chân ra
Vì sao thấy gió dàn xa dặm dài
Thưa rằng: nói nữa là sai
Mùa xuân đương đợi bước ai đi vào
Hỏi rằng: đất trích chiêm bao
Sá gì ngẫu nhĩ mà chào đón nhau
Thưa rằng: ly biệt mai sau
Là trùng ngộ giữa hương màu Nguyên Xuân (Bùi Giáng)

Phan thái Yên

Mục Lục

4. Mừng Xuân Kỷ Hợi

Nguyễn Quý Ðại

Heo trong Khoa học và Ðời sống
Người Việt ngày nay sinh sống trên khắp thế giới, dù ở quốc gia nào ngày Tết theo Âm lịch mọi gia đình Việt Nam đều lo cúng rước ông bà, tổ tiên về vui Tết. Cúng Tết để nhớ về quê hương, cội nguồn theo truyền thống dân tộc. Những người đi lao động cũng dành thời gian nầy về đoàn tụ với gia đinh vui chơi ngày Tết.

Mỗi năm cầm tinh một tên khác theo Thập-điạ, Can-Chi năm 2019 là năm Kỷ Hợi, mùng một Tết là ngày 5/2/2019 dương lịch. Người Việt gọi hợi là heo hay lợn. Quan niệm của người Việt, người Hoa, Ðại hàn... người sinh ra năm nào thì lấy tên con giáp đó như: Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi Thân, Dậu, Tuất, Hợi, Tý, Sửu.

Ngày nay người Trung Hoa thảo luận nhiều về vấn đề 12 con giáp và có người đề nghị thay các con ?chuột, rắn, gà, heỏ bằng những con vật khác là ?sư tử, cá, phượng hoàng và chim hạc?. Lý do trong dân gian người Hoa luôn có một số quan niệm không tốt về những con vật trên. 12 con vật trong lịch của VN không giống với 12 con vật trong lịch của Trung Hoa (thử, ngưu, hổ, miêu, long, xà, mã, dương, hầu, kê, khuyển, trư). Ví dụ như chuột thì hay ăn vụng, gặm nhấm đồ vật, còn rắn thường có tâm địa xấu xa, heo thì tạp ăn biếng làm, gà kém may mắn hay đói như năm Ất Dậu 1945, ngoài Bắc xảy ra nạn đói chết người? Năm nào mang tên 4 con giáp trên là kém may mắn. Trong khi đó sư tử oai phong chúa tể của loài thú; chim phượng hoàng biểu tượng may mắn, còn chim hạc có đời sống trường thọ, ?.

Nếu người Hoa hay Việt Nam thay đổi tên con giáp không quan trọng, nhưng thay đổi lịch là một vấn đề cần phải nghiên cứu lại. Mỗi quốc gia ảnh hưởng tùy theo thời tiết, phong tục, bản sắc văn hóa riêng. Tết dương lịch bắt đầu sau lễ Giáng Sinh từ ngày 31/12, các nước Tây phương áp dụng sớm nhất vào đầu thế kỷ thứ 16 và các thế kỷ tiếp theo, nước Ý năm 1522, Ðức 1544, Tây Ban Nha và Bồ Ðào Nha 1566, Tô Cách Lan 1600, Anh Quốc 1752, Nga 1918, Nam Tư và Rumani 1919. (theo Calendopaedia - Bách khoa chuyên lịch)

Nhật Bản từ cuối thế kỷ XIX năm 1873 thời Minh Trị Thiên Hoàng (???? Meiji-tenno) ăn Tết theo dương lịch, để công việc sản xuất, các ngành kỹ nghệ phù hợp theo nhu cầu với các nước Tây phương. Các nước Thái Lan, Lào, Ấn Ðộ? ăn Tết theo Phật lịch (ngày Phật Ðản). Người Việt Nam, Trung Hoa phần lớn sống nghề nông nghiệp, ảnh hưởng theo quy luật thời tiết thiên nhiên từng mùa trăng, mùa nước... Kinh nghiệm năm Ất Sửu 1985 Việt Nam từng đổi lịch ăn Tết sớm hơn một tháng, đã làm xáo trộn đời sống nông nghiệp.

Dòng họ nhà heo theo khoa học

Về nguồn gốc của heo, theo tự điển các động vật (Das grosse Tier Lexikon nhà xuất bản Dorling Kindersly). Thời tiền sử, heo rừng bị con người bắt về nuôi thuần hóa tên khoa học (Sus scrofa domesticus hay sus domesticus). Năm 1830 lần đầu tiên ở tiểu bang Ohio nhờ khí hậu ấm, phôi giống loại heo Yorshi từ Anh quốc và Landrassen ra loại heo lớn trung bình, lông dài và da đều trắng lấy tên US Yorshire. Ðến năm 1895 cũng tại Hoa Kỳ, phôi giống heo Ðan Mạch thành công ra loại heo màu trắng, thân hình dài, tai lớn, thịt có phẩm chất ngon.

Heo US Yorshire.

Ở Ðức, giữa thế kỷ thứ 19 vùng bắc Ðức đã tạo được loại heo lông đen trắng có chấm đỏ Baldinger Tigerschwein. Năm 1926 vùng Angeln tiểu bang Schleswig-Holstein lai giống loại heo Angler Sattelschwein. Việt Nam đồng bằng sông Cửu Long có loại Ba Xuyên thân, chân ngắn lông đen trắng nặng khoảng 100 kilo. Trung Hoa có loại heo đen Beijing Black. Các quốc gia khác tìm được các giống như: Bantu, Banza Pig, Arawpawa Pig, Auckland Pigs, Black Salaonian, British Landrace, British Lop, British Sađleback, Belarus Black Pied, Belgian Landrace, Berkshire Pig, Bindenschwein Sus scrofa Vittatus? Ðáp ứng nhu cầu cung cấp thực phẩm, heo được nuôi ở các trang trại lớn trên khắp thế giới (ngoại trừ khối Hồi Giáo), thức ăn được biến chế theo công nghiệp, người nuôi heo không cần phải nấu cám, hái rau vớt bèo, heo nuôi rất mau lớn, trọng lượng từ 180 đến 250 kilo. Ðược chuyên viên Thú y chăm sóc sức khỏe nên tránh được những bệnh dịch gây thiệt hại về kinh tế.

Tại Ðài Loan, họ gây giống được ba con heo, phát ra ánh sáng màu xanh lá cây từ đầu đến đuôi. Các con heo phát ra ánh sáng này được tạo ra từ một phôi thai heo bình thường và được cấy thêm gene từ một loài động vật khác. Tại Nhật cũng công báo thành công gây giống heo từ trong ống nghiệm. Các loại heo rừng sống ở Á Châu, Âu Châu và Bắc Mỹ. Họ của heo danh từ khoa học là Suidae là một họ sinh học, được các nhà khoa học chia làm nhiều loại khác nhau. Vì ảnh hưởng khí hậu nên loài heo có sự khác nhau về hình dáng và sức nặng. Loài heo không có tuyến bài tiết mồ hôi nên heo thường thích sống nơi ẩm ướt, đặc tính dùng mõm ủi đất tìm kiếm thức ăn và khứu giác rất nhạy cảm, nhiệt độ cơ thể của heo từ 38 đến 39,5 độ C. Các loại heo rừng thuộc loại heo hưu/ Babyrousa babyrussa và heo Phi châu/ Phacochoerus aethiopicus. Loại heo hưu sống trên các đảo của Indonesia, sống dưới các bụi rậm rừng nhiệt đới trong các bụi lau sậy bên bờ sông hồ nước, lớp da lốm đốm màu nâu và xám lông thưa, hai cặp răng nanh trên và dưới đều khác nhau, cong ngược và uốn về phiá sau rồi uốn ngược lại phiá trước. Heo rừng Phi châu/ Hylochoerus chia nhiều loại như Hylochoerus meinertzhageni sống khu vực xích đạo, loại u mắt / Phacohoeurs africanus hay Phacochoerus aethiopicus.

Heo lông rậm Potamochoerus larvatus, heo lông đỏ Potamochoerus porcus ở sa mạc Saharả heo tai chổi / Potamochoerus. Heo Giant Forest Hog là loại heo lớn nhất trong dòng họ gia đình heo, con đực dài 2m, cao 110cm, nặng 250 kg, được bao phủ lớp lông màu đen, lớp lông sát da là màu cam đậm, tai lớn và răng nanh nhỏ hơn loại warthog &bushpig, giống heo này tìm thấy ở vùng rừng mưa nhiệt đới West & Trung tâm Africa Kenya và cao nguyên Ethiopian. Giant Forest Hog chỉ ăn cỏ và những cây trên mặt đất, không dùng mõm đào đất tìm thức ăn như các heo khác
(Red River Hog Heo đỏ)

Babirusa hay pig-deer xuất hiện lâu đời nhất trong họ nhà heo, thường sinh sống ở vùng nhiệt đới dọc theo bờ sông và hồ. Giống heo này hiện nay nằm trên danh sách có nguy cơ tuyệt chủng. Bearded Pig Sus barbatus ở vùng Ðông Nam Á -Sumatra, Borneo, và Ðông Phi luật Tân. Red River Hog sống ở rừng mưa và vùng núi Africa, Heo cân nặng từ 55-80 kg, lông nâu, chân đen, mõm đen trắng, chúng sống từng đàn từ 6-20 con.

Các loại heo ở Việt nam có tên khoa học Sus bucculentus, bao gồm nhiều giống heo bản địa, giống heo nhập cảng và các giống lai. Nhưng có nhiều tên gọi bình dân: heo nái, heo sữa, heo hạch (heo đực đã thiến), heo nọc (heo đực không thiến), heo lang (lông đốm đen trắng), heo mọi, heo cỏ?Mỗi vùng có nuôi giống heo, thích hợp với khi hậu thức ăn?các giống heo ngoại nhập đa dạng được nuôi tại Việt Nam là: Yorkshire, Landrace, Pietrain, Duroc và các loại heo lai giống. Tuổi trưởng thành của heo cái từ 9 tháng, Một con heo nái có thể đẻ từ 10 đến 12 heo con/lứa sau khoảng thời gian có chữa là 114 ngày và trong điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng tốt thì heo nái một năm sinh hai lần, heo con mới sinh nặng khoảng 1,5 kilo bú sữa mẹ, heo nái thường có 14 đầu vú hai bên (7 x2) heo mẹ uống mỗi ngày 10 lít nước, heo con uống 1,5 lít. Tất cả các giống heo đều ăn rất tạp đủ thứ động vật, thực vật, rau cám, cỏ vv... Heo là loài gia súc dạ dày đơn, cấu tạo bộ máy tiêu hoá của heo bao gồm miệng, thục quản. Dạ dày của heo trưởng thành có dung tích khoảng 8 lít, ruột non có độ dài khoảng 18-20 mét, ruột già và cuối cùng là hậu môn. Tùy theo giống heo, nuôi trên 6 tháng con đực nặng 300 - 370 kg, con cái nặng 250 - 280 kg.

Heo trong đời sống và văn học

Người đời thường chê heo là lười, ngu, bẩn thỉu, lôi thôi lếch thếch, cái gì xấu đều ám chỉ con heo! Nhưng trong các việc tế lễ, hôn nhân đều có cả con heo quay hay đầu heo làm lễ vật. Trong ngôn ngữ Ðức có những câu chưởi như ?diese Sau hat wieder alles voll gekleckert/con heo ấy đã bôi bẩn khắp nơi, hay diese verdammte Sau hat mich betrogen/ con heo ấy đã lừa tôi rồi! ?to make a pig of oneself?. Ngược lại nói ?có con heo/ Schweinegehabt/ that?s a bit of luck, có nghĩa là may mắn. ?to buy a pig in a pokẻ giống như ?mua trâu vẽ bóng?

Ðời sống của heo cũng thông minh, dễ dạy, khứu giác rất nhạy bén. Ở Nga, người ta cũng tổ chức? piglets seek Moscow Omlypic glory ?cho heo chạy đua, bơi trong những hồ nhỏ hay chơi banh, heo dùng mõm đẩy banh. Các loại heo choai choai được ưa thích từ các nơi: Mykola của Ukraine, Nelson của Nam Phi châu và Kostik của Ngả. Ở Việt Nam, ngoài trường đua chó lớn ở Vũng Tàu, cũng có trường đua heo ở một vài nơi?

Phim con heo, người ta thường liên tưởng đến các loại ?phim cochon ?khiêu dâm, nhưng có loại phim con heo hoạt hoạ: Pig is pigs, Porky Pig, Petunia pig, Looney Tunes được nhiều người hâm mộ, hiện nay các rạp đang chiếu phim Schweinchen Wilbur und seine Freunde/ ?heo con Wilbur và người bạn?. Âm nhạc có nhiều nhạc phẩm như: Pigs on the Wing của Pink Floyd năm 1977, War Pigs của Black Sabbath năm 1970.

Tác phẩm Animal Farm là một tiểu thuyết trào phúng chỉ trích sự tha hóa của giới lãnh đạo chính trị của nhà văn Anh sinh tại Ấn Ðộ tên là George Orwell (1903-1950). Ông viết: ?Tôi học được điều này đã từ lâu, không bao giờ vật lộn với con heo. Bạn sẽ làm bẩn mình, ngoài ra, lại còn làm con heo thích thú/ I learned long ago, never to werestle with a pig. you get dirty and besides, the big likes it?. Ðó là một bài học về xử thế, cũng tựa như ta có câu ?Thà làm đầy tớ người khôn còn hơn làm thầy thằng dạỉ! Tiểu thuyết không chỉ đề cập tới sự tham nhũng bởi các lãnh đạo bị tha hóa mà còn cả việc làm sao sự đồi bại, dửng dưng, lãnh đạm, ham danh lợi và thiển cận có thể tiêu diệt bất kỳ khả năng nào của một xã hội mới tốt đẹp và bình đẳng hơn. Tuy tiểu thuyết này thể hiện giới lãnh đạo tham nhũng như là sai lầm của cách mạng, nó cũng cho thấy nguy cơ để sự dửng dưng và lãnh đạm, dân trí thấp kém của những người dân bên trong một cuộc cách mạng có thể dẫn tới sự thất bại của nhà nước mới nếu sự chuyển tiếp êm đẹp sang một chính phủ với những người xứng đáng không được diễn ra. Lãnh tụ là chú heo đực già tại trại Manor kêu gọi các loài vật khác trong trại tới một cuộc họp, tại đó nó so sánh con người với những kẻ ăn bám và dạy các con vật một bài hát cách mạng, (Beasts of England/ những súc vật của nước Anh). Khi chú heo già chết ba ngày sau đó, hai con heo trẻ, Snowball và Napoleon, nắm quyền chỉ huy và biến giấc mơ của lãnh tụ thành một triết lý đầy đủ?
Loại cá thông minh được Hải quân huấn luyện để chống đặc công là loại cá heo, quốc gia Cuba có vịnh Con Heo năm 1962 sắp xảy ra chiến tranh Nga-Mỹ dưới thời tổng thống J. F. Kennedy và chủ tịch N.S Chruschtschow. Lịch sử Hoa Kỳ năm 1859 xảy ra vụ tranh chấp các vùng biên giới giữa Anh (Canada) Mỹ. Heo từ vùng nầy chạy sang ăn khoai tây vùng khác bị bắn chết gây tranh cãi ?keep your pigs out of my potatoes!? hãy giữ heo các anh ngoài ruộng khoai chúng tôi ?keep your potatoes out of my pigs? hãy giữ khoai các anh đừng đụng tới heo chúng tôỉ Nếu không được dàn xếp thì hai bên đánh nhau tơi bời cũng tại vì heo! Hiện nay một số trường học, Ðại học Arkansas lấy logo là con heo rừng Razorbacks?. (Sus scrofa) cho đội thể thao của trường. Ở Ðức nhiều nơi chọn hình heo con quảng cáo, biểu tượng cho sự may mắn và phát tài. Ðức, Việt Nam và có thể nhiều quốc gia khác cũng có loại heo đất bỏ tiền tiết kiệm,

Trong truyện Tây Du Ký của Trung Hoa có nhân vật Trư Bát Giới, đệ tử của thầy Huyền Trang có hình dạng nửa người nửa heo, Người Hoa cũng với tục lệ trong lễ cưới, có con heo quay đầy đủ đầu đuôi, sau đêm động phòng hoa chúc, nếu người con dâu không còn trinh trắng trước khi về nhà chồng, nhà trai cắt lỗ tai con heo quay đó trả lại cho nhà gái. Tục lệ đó, không biết ngày nay có còn tồn tại hay không? Với xã hội ngày nay Ðông cũng như Tây phương tự do luyến ái, giới trẻ không còn quan trọng về trinh tiết.

Heo lành ai nỡ cắt tai

Gái ngu chồng bỏ, khoe tài nỗi chi? ?

Trong thiên tình sử Odysseus của Homer thủy thủ đoàn bị nữ thần Circe biến thành heo. Thời xa xưa, Hy Lạp dùng heo để tế nữ thần Demeter. Tại Việt Nam nếu ai ở gần lò thịt, buổi sáng sớm nghe tiếng eng éc của heo bị chọc tiết, nhưng ở Ðức các lò thịt dùng điện châm vào tai heo điện giật heo bất tỉnh bị chọc tiết? có chuyên viên khám gan và thịt trước khi đóng dấu cho bán ra chợ, không ai được phép tự giết heo bò ở nhà.

Do Thái giáo và các quốc gia theo Hồi giáo kiêng ăn thịt heo, lý do ngày xưa chiến tranh ở các nước Á Rập, nhiều người chết, xác chết không được chôn cất bị heo ăn sinh bệnh dịch, người ăn thịt heo bị truyền bệnh không có thuốc chữa trị, nên Giáo chủ Mohamed kêu gọi đừng ăn thịt heo vì heo là con vật dơ bẩn?, từ đó trở thành thói quen. Dù ngày nay người ta nuôi heo ở các trại chăn nuôi, đầy đủ tiêu chuẩn, có thức ăn biến chế, nếu phát hiện các bệnh dịch như long móng lở mồm... thì đàn heo đó bị đốt để tránh bệnh truyền nhiễm. Thiểu số người Thổ theo đạo Hồi, sống ở vùng ngoại ô Munich lén mua cừu hay bê làm thịt lậu, họ ăn thịt phải giết con vật theo nghi thức Hồi giáo, họ phải tự chặt đầu con vật sống? ngược lại Phật Giáo thì cấm sát sanh.

Ở thôn quê ngoài việc canh tác, ruộng vườn để thu hoạch ngũ cốc, người ta thường nuôi heo quanh năm, trong chuồng hay thả ngoài vườn, không tốn kém nhờ rau cám, chuối câỷ phân heo dùng để bón ruộng lúa. Tháng chạp người ta bán heo để có tiền chuẩn bị ăn Tết, mua sắm quần áo mới cho con cháu. Có nhiều nơi những ngày cuối năm, vài gia đình, cùng làm thịt một con heo để chia nhau, ngoại trừ cái đầu heo dành cho gia chủ. Ðầu heo giá trị của nó như một con heo trong việc cúng kiếng hay đi biếu người nào đó đã mang ơn.

Hơn ba thập niên trước ở Ðức, vào tiệm thịt khó có thể tìm được đầu hay chân heo. Người Việt thích bao tử làm phá lấu, chân, đuôi để nấu bún bò Huế, đầu heo để cúng, làm giò thủ, muốn có phải vào lò thịt họ cho không lấy tiền. Thời nay kinh tế khó khăn nên các siêu thị ở Ðức đều có bán: đầu, đuôi, chân heo cả móng, bao tử và ruột heo, có thể đặt con heo quay cở 5-10 kilo, gia vị do họ ướp, không được phép bôi màu đỏ ngoài da như heo quay bên quê nhà. Bởi vậy lễ cưới người Việt ở Ðức còn nhiều gia đình theo phong tục Việt Nam đều có heo quay. Tuy nhiên các vùng biên giới Ðức-Tiệp hay Ba Lan có người Việt phần lớn gốc Bắc, đi lao động trước kia, được phép ở lại sau khi chế độ CS Ðông Âu sụp đổ. Họ buôn bán chợ trời, mùa hạ nắng ấm thì họ trồng rau muống, rau thơm, làm lậu thịt dê, gà, heo, bê, có đủ bộ lòng? Người Á Châu thích ăn các bộ lòng heo, bò? Nhưng người Tây phương họ không thích ăn, người nào bệnh gout ăn bộ lòng sẽ bị đau nhức sưng ở các khớp ngón chân cái vì quá nhiều Acid Uric/ Harnsäure trong máủ

Ðề cập đến thịt heo, những người lớn tuổi đều ngại thịt heo vì nhiều mỡ, nhưng không thể quên, xứ Quảng Nam ngoài đặc sản mì Quảng còn món thịt heo ba rọi luộc quấn bánh tráng rau sống, chấm nước mắm ngon không chê vào đâu được, giống heo cỏ loại nhỏ nuôi ở quê ăn cám, chuối cây, rau thức ăn thiên nhiên nên thịt ít mỡ thơm ngon. Trong Nam vùng Trảng Bàng cũng có món thịt heo luộc, quấn bánh tráng phơi sương với bún, đủ loại rau thơm và những đọt lá non như trâm bầu, xoài, cốc? thêm món bánh canh giò heo cũng nổi tiếng. Riêng ở Munich du khách vào nhà hàng Ðức, gọi cái đùi heo nướng ?Schweine haxẻ, với cục bột ?Knödel? hay rau cải trắng chua uống ly bia, ăn một bữa no cả ngày.

Ở Viêt Nam sống tại thành phố, nếu nhà có vườn rộng, người ta cũng làm chuồng nuôi heo, ?chuồng heo ở dưới, chuồng gà ở trên?, nhưng sau năm 1975 đất nước thống nhất một thời heo về thành phố, ngồi ở phòng khách, nằm ở cầu thang, cũng ăn hạt bo bo giống ngườỉHeo không ngu; trái lại, heo rất thông minh, dễ dạy, và thân thiện. Chúng ta cảm thấy con heo gần gũi mà hình ảnh của nó đã đi vào thi ca dân gian và là biểu tượng văn hóa. Trong thi ca bình dân, heo được nhắc đến qua câu hò tiếng hát, mà chúng ta đã nghe dưới ánh trăng thanh, bên lũy tre xanh con đường làng bé nhỏ.

Em về thưa với mẹ cha
bắt heo đi cưới, bắt gà đi cheo
Ðầu heo lớn hơn đầu mèo
Làng ăn không hết, làng treo đầu đình
Ông xã đánh trống thình thình
Quan viên níu áo ra đình ăn cheo

Ðể diễn tả sự chênh lệch của hai giai cấp này, trong đó người ta lấy con "heo" hay "lợn" làm biểu tượng cho sự giàu có sung túc qua các lễ hội, đám đình vì thế dân gian Việt đã đặt ra bài ca dao sau đây:

Anh là con trai nhà nghèo
Nàng mà thách thế anh liều anh lo
Cưới em anh nghĩ cũng lo
Con lợn chẳng có, con bò thì không
Tiền gạo chẳng có một đồng
Thiên hạ hàng xứ cũng không đỡ đần
Sớm mai sang hiệu cầm khăn
Cầm được đồng bạc để dành cưới em...

Cuộc sống hôn nhân ở thôn quê không kiêu sa đài các, chỉ có uớc mơ bé nhỏ trở thành vợ chồng thật đơn giản, lễ cưới không cần đầu heo mâm thịt, hay vàng bạc châu báu. Con heo đôi khi là một tài sản lớn của nhà nông nghèo! Họ chỉ cần một cặp vịt đôi bông làm sánh lễ. Tình yêu không đến với con người bằng ý nghĩ lý luận mà bằng sự giao cảm giữa 2 con tim, đem lại nguồn sống thanh bần và chung thủy.

Người ta giàu thì đầu heo mâm thịt
Hai đứa mình nghèo thì cặp vịt đôi bông
Người ta thách lợn, thách gà
em thách cưới, một nhà khoai lang

Quanh năm trên đồng ruộng vườn rau, nên quan niệm về hôn nhân của giới bình dân đơn sơ, mộc mạc làm sao đủ tiền để nợp cheo cho làng khi «rước nàng về dinh ». vấn đề hôn nhân theo quan niệm xưa phải ?môn đăng hộ đốỉ, chọn một người vợ phải xem dòng họ đó ra sao?

Nuôi heo thì phải vớt bèo
Lấy vợ thì phải nợp cheo cho làng
Lựa được một con dâu sâu con mắt
Mua heo chọn nái, lấy gái chọn dòng

Phản ảnh một phần nào sinh hoạt của xã hội bình dân, thi ca trào phúng đưa giá trị con heo lên để so sánh.

Mẹ tôi tham thúng xôi rền
Tham con lợn béo, tham tiền Cảnh hưng
Ai đã bảo mẹ rằng: «đừng»
Mẹ hầm, mẹ hứ mẹ bưng ngay vào.

Nước chảy dưới đèo
Bà già lật đật mua heo cưới chồng
Cưới về chồng bỏ chồng dông
Bà già mới tiếc ba mươi đồng mua heo

Còn duyên anh cưới ba heo
hết duyên anh đánh ba hèo đuổi đi

Ðang khi, lửa cháy, cơm sôi
Lợn kêu con khóc, chồng đòi tòm ten
Bây giờ lửa đã cháy rồi
Lợn no, con nín, tòm tem thì tòm

Dưới chế độ phong kiến, cảnh đàn ông năm thê bảy thiếp, cho nên tâm tư của người đàn bà bình dân lúc nào cũng phảng phất chống đối hờn dỗi ghen tương?

Một vợ nằm giường lèo
Hai vợ nằm chèo queo
Ba vợ ra chuồng heo mà nằm

Hoặc than thân trách phận vì không cưới được người yêu giống như cảnh con heo bị chủ bỏ đói để rồi mừng rỡ khi ước mơ thành sự thật:

Yêu nhau chả lấy được nhau
Con lợn bỏ đói buồng cau bỏ già
Bao giờ sum họp một nhà
Con lợn lại béo cau già lại non.

Người bình dân quanh năm sống với ruộng đồng, gieo mạ, trồng rau, họ đã từng trải cách ăn uống ở miền quê hay thiên tai bão lụt, theo kinh nghiệm họ có thể đoán trước thời tiết sẽ xảy ra:

Con gà tục tác lá chanh
Con heo ủn ỉn mua cho đồng hanh
Con chó khóc đứng khóc ngồi
Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng

Trông mặt mà bắt hình dong
Con lợn có béo thì lòng mới ngon

Theo kinh nghiệm người nhà nông có thể đoán trước thời tiết sẽ xảy ra:

Gió heo may chẳng mưa dai thì bảo giật
Gió heo may, Chuồn chuồn bay thì bảo
Gió heo may mía bay lên ngọn
Gió heo lành lạnh thổi về
Thương người quan ải lòng tê tái sầu

Theo tục lệ, hằng năm ở Hà Tây vào ngày mùng 7 tháng Giêng tổ chức lễ Hội ?chạy lợn? nhắc lại sự tích vào đời Hùng Vương thứ 18, có một vị tướng tên húy là Nguyễn Hiển, hành quân qua đây để đánh đuổi giặc. Các bô lão trong làng xin làm cỗ khao quân, vị tướng yêu cầu phải làm nhanh để binh sĩ lên đường hành quân đánh giặc. Vào ngày lễ hội trên, con lợn được đem ra lễ hội "chạy lợn" phải được nuôi hết sức cẩn thận. Trước lễ hội 10 ngày, chỉ cho ăn cháo gạo nếp, tắm rửa bằng nước lá thơm sạch sẽ mỗi ngày. Dân làng mở hội "chạy lợn" để nhớ về một truyền thống có ý nghĩa về tình quân dân cá nước thời xa xưa. Nhóm nào làm thịt nhanh mâm cỗ đầy đủ đầu, đuôi, bộ lòng sẽ được thưởng.

Sự tích cây huyết dụ, theo truyền thuyết ngày xưa ở gần Chùa, có người chuyên làm thịt heo buổi sáng đem ra chợ bán, thời đó chưa có đồng hồ báo thức, buổi sáng Chùa thường đánh chuông, tiếng Ðại hồng chung ngân xa. Người làm thịt heo nghe tiếng chuông thức dậy giết heo, nhưng đêm đó thầy Trù Trì nằm chiêm bao thấy con heo nái tới vang xin ngài đừng đánh chuông buổi sáng, để người giết heo ngủ quên, heo sắp đẻ một đàn con, nếu giết mẹ thì chết cả con? Thức giấc thầy Trù Trì không đánh chuông sáng, người chuyên làm thịt heo ngủ trễ, không thể thịt con heo đã nhốt trong chuồng để bán buổi chợ sáng, người đó đến Chùa la lối tại sao Thầy không đánh chuông sáng? Thầy kể lại cho người đó nghe giấc mơ đêm qua, ông ta về nhà thấy con heo nái mình định làm thịt đẻ được chục heo con. Ông ta ân hận, bởi con vật đều có sự sống, ông mang con dao sử dụng hàng ngày tới cắm ở sân Chùa, thề không sát sanh nữa, từ chỗ con dao mọc lên cây huyết dụ. Trong Tam Quốc Chí, cũng có câu chuyện liên hệ tới Lợn (một con lợn đổi 8 mạng người). Ðó là chuyện Tào Tháo giết cả nhà Lữ Bá Xa, Ông Lữ đi mua rượu, người nhà mài dao chuẩn bị giết heo đãi Tào Tháo, Tháo là người da nghi tưởng lầm họ đang tìm cách giết mình. Nên Tháo giết hết và xuống bếp thấy con heo bị cột nằm chuẩn bị làm thịt, biết mình giết lầm bỏ đi ra đường gặp Lữ cưỡi lừa màng vò rượu về?Tháo giết luôn để tránh thù sau! thật là con người quá khốn nạn.

Trong dân gian còn có chuyện cổ tích Trạng lợn. Trạng Lợn xuất hiện như một nhân vật trào phúng, đời vua Lê Thánh Tông đả kích những thói hư tật xấu của bọn quan lạỉNgược lại quan thiến heo, người Bắc gọi là quan hoạn lợn(1) năm 1977 ông ta làm Phó Thủ tướng kiêm nhiệm Trưởng ban Cải tạo Công thương nghiệp tại miền Nam. Theo ký số X1, X2 và X3. Ngày 23-3-1978 tất cả các cơ sở kinh doanh, buôn bán, nhà hàng, cửa hàng, kho tàng, trung tâm dịch vụ bị niêm phong. Nhà cầm quyền CS đánh tư sản tịch thu nhà cửa, đuổi người ta đi kinh tế mới là một hình thức ăn cướp tài sản của người dân miền Nam. Cả năm hàng đoàn xe tải bịt bùng, nối tiếp nhau chở hàng về miền Bắc, làm cho người dân miền Nam đến tận cùng khổ đau, nghèo đóỉ Sau chiến dịch X3, hang chục ngàn gia đình cán bộ CS miền Bắc vào Sài gòn sinh sống trong những ngôi nhà được tịch thu để rồi cả heo và người sống chung trong phòng. Những ngôi nhà ấy bây giờ giá trị hàng triệu đô, từ bần cố nông bây giờ họ là ?đại giả. Chúng tôi đi qua đường Kỳ Ðồng, gần Dòng Chúa Cứu Thế, nhìn lại nhà xưa gợi lại kỷ niệm một thời đã bị cướp mất!
Tổng bí thư CS Nga Nikita Khrushchev từng hãnh diện về nguồn gốc chăn heo của mình, kể chuyện thuở ấy đi chăn heo tiền lương rất rẻ. Làm nghề thiến heo, phu đồn điền cao su, y tá? không ai chê trách, nhưng chỉ chê thành phần học vấn ít, và cuồng tín lãnh đạo đất nước để rồi bán nước cầu vinh.

Những câu chuyện cổ tích hay huyền thoại trong dân gian, đều nhắc nhở con người sống phải có đạo đức và đức tin. Nếu sống theo chủ nghiã vô thần, họ không tránh được những hình phạt, không đời nầy thì cũng tới đời con cháu. Nhìn lại lịch sử Việt Nam trong 43 năm qua biết bao nhiêu đổi thay tình người bị đánh mất, đạo đức suy đồỉgiặc ngọai xâm chiếm đất đai, biển đảo của Tổ Tiên chúng ta bỏ xương máu dựng nước. Bọn ?lợi dụng chức quyền, nhóm lợi ích? cậy quyền, tham lam tranh giành quyền lực đấu đá, thanh trừng phe nhóm, phá nát đất nước?Nhiều người đã qua đời nhưng vẫn bị người đời nguyền rủa, đúng như tục ngữ:

Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ

Ðời người vô thường và mong manh, sống phải có đức cho con cháu được nhờ theo luật nhân qủa thì ?ai gieo gió thì giặt bảỏ.
TT Donald Trump nói trước Ðại Hội Ðồng Liên Hiệp Quốc ngày 25/9/2018 kêu gọi các nước trên thế giới ?chống lại chủ nghĩa xã hội và những đau khổ mà nó đã gây ra cho mọi ngườỉ.

Báo cáo Chỉ số Dân chủ 2018 của tạp chí The Economist công bố ngày 8/1 xếp Việt Nam vào trong số những nước độc tài với điểm số là 3.08 trong thang điểm từ 0 đến 10, trong đó 0 là thấp nhất và 10 là cao nhất. Ðiểm số này cũng tương đương như năm 2017. Tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế (HRW) ngày 10/1 kêu gọi Liên minh châu Âu hoãn phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam, cho tới khi chính phủ Việt Nam có các biện pháp cụ thể để cải thiện hồ sơ nhân quyền ngày càng tệ hại của mình.

Dân tộc Việt phải noi gương tiền nhân chống lại giặc ngoại xâm để bảo vệ biển đảo. Năm con heo đến mọi người mơ uớc nước Việt chúng ta có ?ngọn gió đổi thaỷ, để Việt Nam có Tự Do, Dân Chủ và Nhân Quyền là cơ hội làm nên những trang sử oai hùng cho dân tộc Việt.


Tài liệu tham khảo
1/ Ðêm giữa ban ngày của Vũ Thư Hiên viết: Ðỗ Mười làm nghề hoạn lợn
Bách khoa toàn thư Wikipedia
Tiere und Lebensräume của wissensbibliothek
Tuyển tập tục ngữ ca dao Việt nam nhà Xb văn học
(Thành thật cảm ơn các tác giả, và tôi xin mạn phép copy hình tài liệu các loại heo rừng được phổ biến trong tự điển)
https://www.youtube.com/watch?v=kF0ipHQsmCA

Nguyễn Quý Ðại

Mục Lục

5. "Cô" Sướng Cưới Vợ

Nguyễn Bàng

"CÔ" SƯỚNG CƯỚI VỢ -
MỘT TRUYỆN NGẮN ÐẦY ẮP TIẾNG CƯỜI VUI VÀ RẤT ÐẸP TÍNH NHÂN VĂN

*

Cuối tuần trước, nhà văn Ðặng Xuân Xuyến gửi cho tôi truyện ngắn "CÔ" SƯỚNG CƯỚI VỢ? (/co-suong-cuoi-vo-tac-gia-ang-xuan-xuyen.html), anh viết từ năm 2015 và mới đưa lên mạng. Anh nói với tôi "viết tặng vợ chồng cậu em họ", lại thêm lời đề tặng ở đầu truyện: (Tặng tình yêu 2 em Ngân - Sướng), thì đúng là chuyện thật người thật rồi. Vì thế tôi thích thú đọc ngay và nhận được từ câu chuyện đầy ắp những tiếng cười vui vẻ.

Truyện vui ngay khi nhìn thấy cái tên của nó: "CÔ" SƯỚNG CƯỚI VỢ?.

Nói như câu ca dao "Vợ tôi con gái đàn bà nữ nhi" thì hiển nhiên người vợ của ?cổ Sướng là nữ giới rồi. Ðúng vậy, đó là nàng Ngân, một gái quê ?không mỏng mày hay hạt nhưng thùy mị, nết na, không sắc nước hương trời nhưng nét dịu dàng đủ khiến trai làng phải thầm mơ trộm nhớ. Ngân được người. Ngân được nết.?

Thế thì chồng của nàng Ngân phải là con trai, đàn ông, nam nhi chứ sao lại là cô Sướng? Thắc mắc này cũng chính là cái thắc mắc của người kể khi mở đầu câu chuyện ?Vâng! Thì hẳn là ?cổ Sướng lấy vợ chứ làm sao có chuyện ?cổ Sướng lấy chồng!?. Một kiểu vào đề thật khéo, đánh vào trí tò mò của người đọc khiến họ không thể không đọc tiếp để xem sự thể nó ra sao.

Và rồi đầu đuôi của chuyện cứ dần dần được hé mở trong những câu chữ tưng tửng của người kể không theo một trình tự thời gian nào cả.

Thì ra cô Sướng không phải là cô mà là cậu Sướng, là anh Sướng, con trai cụ Bống làng Ðỗ Hạ. Một gã trai ?Tuy không được cao ráo, mạnh mẽ nhưng bù lại rất khéo tay, chịu khó lam làm và đặc biệt là người rất tốt nết?. Nhưng cha mẹ sinh con trời sinh tính, anh Sướng con cụ Bống mang trong mình nhiều thói nữ tính: Thuở bé, Sướng thích nhảy dây, thích chơi ô ăn quan, thích chơi trò búp bê, thích buôn hàng, thích cãi lộn. Lớn lên, Sướng thích được gọi là cô, là chị và khoái nhất khi được mọi người mắng yêu bằng câu: "Con đĩ Sướng này xinh phết!". Rồi, không hiểu sao Sướng lại còn dấp phải tính khí đanh đá chua ngoa và phát triển khiếu chửi nhau lừng danh thôn xóm.

Nhưng đó chỉ là những dị tính phát tiết ra ngoài mà thôi, còn trong thâm tâm của Sướng thì: ?Thích là thế nhưng Sướng ghét cay ghét đắng kẻ nào lại thực tâm coi Sướng là phụ nữ, là phận liễu yếu đào tơ, là thân gái chân yếu tay mềm?. Và để thể hiện điều đó, ?Sướng vẫn chưa bao giờ phải tụt quần ngồi xổm mà tiểu tiện?. (Sao không dùng chữ đái dân giã đời thường thay hai chữ tiểu tiện tao nhã này nhỉ?)

Tuy là đàn ông thật nhưng với cái thích là thế, trong mắt dân làng, Sướng không còn là đàn ông nữa mà là cô Sướng, chị Sướng và mắng yêu anh là "con đĩ Sướng", như anh hằng thích. Ðã thế Sướng lại chơi thân với Kiên mà dân làng gọi là Kiên ?áỉ, một gã trai hẳn hoi nhưng lại ?dửng dưng chuyện yêu đương trai gái, cứ khó chịu ra mặt khi có người nhắc đến chuyện lấy vợ?, cùng Sướng nhận nhau là hai ?chị em?, thích được Sướng gọi là ?dì? vì Kiên ít tuổi hơn và cái chính là vì Kiên ?áỉ rất yêu Sướng. Chả thế mà khi nghe tin Sướng sắp cưới vợ, Kiên đã nắm tay Sướng, đăm đắm nhìn thẳng vào mắt Sướng, nũng nịu:

- Nhớ. Sướng đừng lấy vợ nữa nhớ. Sướng mà lấy vợ là em xuống tóc đi tu đấy.

Một ?Cổ Sướng khắp làng điều tiếng thị phi ?dở ông dở bà? như thế, sao nàng Ngân nết na thùy mị lại nhận lời lấy làm chồng? Có phải vì chơi thân với nhau từ nhỏ, cả 2 cùng thích chơi nhảy dây, chơi chắt chuyền, chơi ô ăn quan, chơi búp bê, chơi buôn hàng... nên đã trở thành lứa đôi thanh mai trúc mã đẹp như đôi trẻ trong thơ Lý Bạch:

Tóc em mới kín trán,

Trước cửa bẻ hoa đùa.

Chàng cưỡi ngựa trúc lại,

Quanh ghế tung mơ chua.

Cùng ở xóm Trường Can,

Ðôi trẻ vui tha hồ,

Ðể rồi:

Mười bốn làm vợ chàng,

Thơ ngây em hổ thẹn

Bên vách cúi gầm đầu,

Mặc cho chàng gọi đến.

Mười lăm mới bạo dạn,

Quấn nhau không muốn rời.

(Trường Can hành - Trúc Khê dịch)

Hoàn toàn không có chuyện thơ mộng ấy vì ?chưa bao giờ Ngân nghĩ Sướng là con trai cả.?

Nhưng hiển nhiên là cô Sướng lấy vợ và nhà cụ Bống đang mổ lợn để làm đám ăn hỏi Ngân cho Sướng. Thế thì duyên do tại sao?

Câu chuyện vui nhất chính là ở trường đoạn này. Ta hãy lần theo lời kể hóm hỉnh của Ðặng Xuân Xuyến:

Trước những lời đồn ra đồn vào về chuyện thằng con chín phần gái nửa dại phần đàn ông của mình chuẩn bị cưới vợ; trong lúc đông vui người đang ngả lợn để làm đám hỏi cho nó, cụ Bống vẻ cũng lo lắng lắm. Vừa lúc đó Sướng đi mời khách về đến nhà.

Cụ Bống kéo Sướng vào, hỏi dồn:

- Thầy hỏi, con phải trả lời thật nhé. Con có yêu cái Ngân không? Con có làm chuyện đàn ông với đàn bà được không? Còn chuyện con với thằng Kiên ?áỉ nhà ông Vân thế nào? Thầy nghe thằng cháu đích tôn nói con với thằng Kiên ?áỉ yêu nhau, thề thốt nếu không được sống cùng nhau sẽ cắt tóc đi tu. Ðã thế, còn bày đặt chuyện lấy vợ làm gì hả con?

Sau khi mắng chửi té tát thằng cháu trưởng hay hớt lẻo chuyện của mình với ông nội, Sướng chưa biết trả lời bố ra sao thì cụ Bống đã ra tối hậu quyết định:

- Thôi, không cưới xin gì nữa. Ðể tôi ra thưa chuyện với bên nhà, nói rõ ?chị? là đàn bà để xin hủy hôn.

Ðến đây thì Sướng cuống lên:

- Thầy! Thầy đừng làm thế. Con yêu Ngân thật mà. Con là đàn ông thật mà! Con thề! Tiên sư bố đứa nào mà con nói điêu!

Chưa thấy cụ Bống phản ứng ra sao thì ?Vừa lúc đấy, Ngân bước vào. Như chết đuối vớ được cọc, Sướng vội kéo Ngân vào cuộc.?. Sau khi nghe con trai mình luôn mồm chị chị Ngân Ngân xin nàng nói cho bố mình biết mình là đàn ông thật, Cụ Bống nhìn Ngân, nhẹ giọng:

- Ngân này. Con đẹp người đẹp nết lấy đâu chả được thằng chồng tử tế sao lại chọn thằng Sướng nhà bác làm chồng? Lấy nhau về, không có con cái thì sao được hả con? Rồi sẽ khổ cả đời, con ạ. Nghe bác, hủy đám cưới với thằng Sướng nhà bác đi.

Ngân đỏ mặt, nhìn thật nhanh xuống bụng, rồi nhỏ nhẹ:

- Dạ! Con nghe lời thầy nhưng còn cháu nội của thầy thì sao ạ?

Thì ra chuyện thâm cung bí sử của họ là ở chỗ cái thằng cháu nội của cụ Bống đang nằm trong bụng Ngân. Và đầu đuôi chuyện là như vầy:

?Trong suy nghĩ của Ngân, Sướng là một người chị tốt, người chị không giống chị em khác chỉ một điều duy nhất là khi đi tiểu, chị Sướng không bao giờ phải ngồi xổm?. (Lại đi tiểu !)

Thì nghĩ như vậy nên Ngân mới chủ quan. Tối ấy, sinh hoạt chi đoàn về, trời lất phất mưa lại còn rét đậm, đường về nhà Sướng thì xa, sợ ?chị? Sướng ngấm mưa ngấm rét sẽ khổ nên Ngân mới rủ ?chị? Sướng ngủ lại. Ai ngờ, đêm ấy thành đêm định mệnh, thành đêm gạo nấu thành cơm, ván đóng thành thuyền?

Và:

? Ngân không ngờ ?chị? Sướng tưởng là thằng lại cái, tưởng là thằng vứt đi, chỉ giỏi mấy trò nhảy dây, chơi chắt chuyền, chơi búp bê, chơi buôn hàng... và giỏi hăng máu chửi lộn với đám đàn bà con gái,... ấy thế mà khi làm cái chuyện của thằng đàn ông thì lại thật đâu ra đấy, ra tấm ra đẫn, ra ngô ra khoai, ăn đứt khối thằng vẫn khoác loác tự nhận là giỏi về chuyện thầm kín của đấng mày râu! ?

Nghĩ thế, Ngân bằng lòng đón nhận tình yêu của Sướng, nhận lời lấy Sướng.

Khỏi phải nói cụ Bống vui sướng ra sao khi biết thằng con của mình tiếng thế mà đàn ông đích thực và cũng khỏi nói đám ?CỔ SƯỚNG CƯỚI VỢ sẽ tưng bừng vui vẻ ra sao ở cái làng Ðỗ Hạ.

Khi gửi cho tôi thiên truyện này, nhà văn Ðặng Xuân Xuyến bảo để tôi đọc giải trí. Truyện của anh đã đem lại cho tôi đầy ắp tiếng cười vui nhưng không phải là tiếng cười mua vui giải trí như những truyện khôi hài phê phán cái ngược đời, cái trái lẽ tự nhiên, lầm lẫn, hớ hênh của người đời mà là những tiếng cười tán thưởng, biểu thị niềm vui, sự yêu mến với con người như ?cổ Sướng, nàng Ngân và cụ Bống, trong đó phần lớn nhất dành cho Cô Sướng!

Một số người trong làng Ðỗ Hạ, điển hình nhất là cụ Vân bố Kiên ?áỉ đã không ngớt lời miệt thị khinh bỉ ?cổ Sướng. Nào là con dở ông dở thằng, nào là đồng cô, pha gái, lại cáỉ Ấy là những tiếng dân giã của những năm xưa trước. Giờ đây, người ta nhập ngoại về một lô các tên gọi khác như: gay, pê-đê, bóng, chuyển giới, ái nam ái nữ. Không cần hiểu biết nguồn gốc của các từ ấy, không cần biết nó là tiếng Hy Lạp, tiếng Anh, tiếng Pháp hay tiếng Hán, trong tư tưởng của đa số người dân Việt Nam, những từ kể trên đều bị hiểu theo một nghĩa là đồng tính luyến ái. Mà đã là đồng tính luyến ái thì bị đánh đồng với sự sa đọa, bệnh tật, tệ nạn xấu xa, đều đáng khinh bỉ, đáng bị lên án, nhẹ nhất thì cũng bị phớt lờ, không thèm quan tâm. Hiểu sai dẫn đến ứng xử sai, khiến một số người như ?cổ Sướng trở nên mặc cảm, sống co cụm lại.

Nhưng ?cổ Sướng trong truyện ngắn của Ðặng Xuân Xuyến đã không phải chịu những tai hại của những ứng xử sai như thế vì ?cổ có được mấy cái may mắn:

Một, số người dân làng Ðỗ Hạ đã miệt thị khinh bỉ ?cổ Sướng, tiêu biểu như cụ Vân không nhiều. Mà cụ Vân có quá lời chửi Sướng thì ta cũng dễ bề thông cảm vì cụ mang nỗi khổ ấm ức con trai mình là ?Kiên áỉ thực sự là đứa đồng tính luyến ái. Ða phần người dân làng Ðỗ Hạ đều nhìn Sướng bằng con mắt thiện cảm, họ mở lòng chiều cái tính hây hấy của anh, gọi anh là cô, là chị và sẵn sàng mắng yêu anh: ?Con đĩ Sướng này xinh phết!?. Và họ đều thừa nhận: ?Nếu không dấp phải tính khí đanh đá chua ngoa thì hẳn ?cổ là người hiền thục nhất nhì làng xã?. Và vì vậy, khi nghe tin ?cổ Sướng cưới vợ, dân làng đã mừng cho ?cổ: ?tính khí của ?cổ nửa gà nửa vịt như thế mà có người đồng ý lấy ?cổ làm chồng là may lắm rồi, phúc đức lắm rồỉ. Dân làng đông vui đến ngả lợn giúp nhà "cô" và chuyện trò rôm rả cũng vì cái sự mừng chân tình ấy!

Hai, Sướng không phải là ái nam ái nữ hay người đồng tính luyến ái, mà chỉ là một người dị tính bị thu hút hấp dẫn đặc biệt, ?khác thường? bởi những người khác giới nên thích được gọi là cô là chị, thích chơi các trò chơi của con gái, thích thể hiện sự đanh đá chua ngoa của những người đàn bà lắm mồm. Trong anh vẫn nguyên vẹn khí chất đàn ông, khi có dịp nó sẽ bừng dậy đưa anh trở về cuộc sống thật với con người thật của mình.

Nhưng hai cái may kể trên chưa cái nào là điều may nhất cho Sướng mà cái may nhất cho anh là anh có được Ngân, người bạn thân từ tuổi thơ ấu đến cả lúc đã trưởng thành, mặc điều tiếng thị phi của người làng, Ngân không bao giờ tìm cách xa lánh Sướng. Ðã vậy, Ngân còn rất ngây thơ trong suy nghĩ coi ?Sướng là một người chị tốt, người chị không giống chị em khác chỉ một điều duy nhất là khi đi tiểu, chị Sướng không bao giờ phải ngồi xổm?. Và nhờ cái ngây thơ thành thật ấy, Ngân và Sướng đã có một đêm mà tác giả gọi là cái đêm định mệnh.

Ô hay, sao nhà văn Ðặng Xuân Xuyến lại coi đó là cái đêm định mệnh nhỉ? Bởi lẽ, định mệnh là số mệnh của con người, do một lực lượng huyền bí định sẵn, không thể cưỡng lại được khiến nhiều người phải thụ động cam chịu dù nó rủi ro đến đâu. Cái đêm Ngân - Sướng ấy đâu có phải là cái đêm cả hai hoặc một người trong họ phải cam chịu mà phải nói, nó là cái đêm kỳ thú nhất trong đời của họ tựa như cái đêm trong thơ Cung oán:

Cái đêm hôm ấy đêm gì

Bóng dương lồng bóng đồ mi trập trùng

Tuy Sướng không phải là bóng dương và Ngân cũng không phải là một đóa đồ mi nhưng cái đêm hôm ấy, Sướng đã làm cho lửa dục vọng trong Ngân sáng lên rồi được đốt cháy mãnh liệt khiến Ngân sung sướng thỏa thuê và hiểu chân tơ kẽ tóc cái nam tính trong con người Sướng. Thử hỏi, nếu trong cái đêm ấy, Sướng không làm được, ?quá được? cái chuyện ấy, cho dù Ngân đã dành cho Sướng biết bao tình cảm cảm tốt đẹp từ thời chăn trâu cắt cỏ đến nay, sẽ chẳng bao giờ Ngân chịu lấy Sướng làm chồng. Bởi lẽ, người phụ nữ lấy chồng trước hết là để có được ?lời lãi đứa con?:

Lấy chồng mà chẳng có con

Khác gì hoa nở trên non một mình

Và còn bởi, tình dục là một vấn đề rất đời thường và luôn luôn hiện diện trong cuộc sống của con người nhưng đã mấy ai trung thực không màu mè nói ra chuyện ấy. Mấy ai được như Ngân, thẳng thắn thừa nhận với cụ Bống rằng, Sướng con trai cụ đã làm chuyện ấy với mình, rồi nhìn xuống cái bụng đang mang hình hài đứa cháu nội của cụ.

Vì vậy, ?CỔ SƯỚNG CƯỚI VỢ không chỉ đầy ắp tiếng cười vui mà còn rất đẹp tính nhân văn. Tác phẩm vừa miêu tả thực cuộc sống thực của con người vừa vun vào cho khát vọng hạnh phúc của họ, tán thưởng và biểu thị niềm vui, sự yêu mến với họ. Tác phẩm cũng không quên phê phán những cái xấu có thể phá vỡ hạnh phúc tự do vốn có của con người. Ðó không chỉ là cái xấu của một số người như cụ Vân luôn tỏ ra khinh bỉ, miệt thị cay nghiệt một người như ?cổ Sướng mà ngay cả Sướng cũng phải lãnh một phần sự phê bình nhẹ nhàng vì đã để cho cái dị tính trong anh phát triển quá đà, nếu không được Ngân đưa vào cái đêm định mệnh ấy đưa Sướng về với đời thực của mình thì không biết số phận đời anh sẽ ra sao?

Khi gửi cho tôi truyện ngắn ?CỔ SƯỚNG CƯỚI VỢ, nhà văn Ðặng Xuân Xuyến nói với tôi về tác phẩm của anh: ?Cháu viết cũng vội nên chất lượng không được như ý?.

Nhưng, ngoại trừ hai tiếng tiểu tiện tao nhã quá, tôi thấy đây là một truyện ngắn hay, rất đáng đọc.

*

Sài Gòn, ngày 12/12/2016

NGUYỄN BÀNG

Ðịa chỉ: Thành phố Sài Gòn

Email: bnguyen37@gmail.com

face="Times New Roman"> Nguyễn Bàng

Mục Lục

6. Ðầu Óc Mê Tín Dị Ðoan của Người Việt qua Tục Ngữ Ca Dao

Phạm Hy Sơn

.CDTN bài 19 - Ðầu Óc Mê Tín Dị Ðoan của Người Việt qua Tục Ngữ Ca Dao .
Mê tín dị đoan tồn tại nơi những dân tộc kém văn minh do chưa hiểu biết về những sự dữ dội của thiên nhiên như sấm sét, mưa bão, lũ lụt . . . gây ra tàn phá, chết chóc làm người ta lo sợ và tin rằng đó là do các vị thần linh giận dữ ra tay trừng phạt hay ma quỷ quấy rầy, hãm hại để đòi lễ lạt, cúng bái .
Sấm sét là do trời nổi cơn thịnh nộ . Tàu bè bị đắm, người chết là do thần sông muốn lấy vợ (*), ốm đau là do thánh phạt hay ma trêu, quỉ ám . Dịch tả, dịch hạch, đậu mùa . . . gây chết chóc hàng loạt, người ta bảo dưới âm phủ đi bắt lính . Hổ báo, rắn rết . . . trong rừng, trong các bụi rậm luôn luôn rình rập cướp đi mạng sống cũng là những vị thần : thần hổ, thần xà (rắn thần) . Ðất đai, núi, rừng nơi nào cũng có thần cai quản :
- Ðất có thổ công, sông có hà bá .
Ngay cả gò đống, cây cối âm u nơi nào thần không ở thì ma quái chiếm giữ :
- Thần cây đa, ma cây gạo, cú cáo cây đề .
Do đó, đủ mọi thứ thần được thờ : thần sông (hà bá), thần núi (sơn thần), thần đất (thổ công), thần rừng (bà chúa ngàn), thần gió, thần mưa . . . và cả thần tài giúp cho buôn may bán đắt .
Ngày nay người ta biết sấm sét gây ra do tích điện từ các đám mây khi bay chạm vào đỉnh núi, ngọn cây, nóc nhà tạo ra sấm sét . Người ta cũng biết bệnh tật là do vi trùng gây ra nên phổ biến những phương pháp giữ gìn vệ sinh và tìm ra thuốc chữa trị, chủng ngừa nên những bệnh dịch tễ gây chết người như rạ hai, ba trăm năm trước như dịch tả, dịch hạch, đậu mùa . . . đã biến mất . Hổ báo, rắn rết đang lo bị diệt chủng vì sự săn bắt của con người .
Dân tộc chúng ta cũng trải qua giai đoạn kém văn minh với những mê tín dị đoan được ghi lại trong tục ngữ ca dao .
Người ta tin có những điềm hên, xui :
- Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giàu .
- Chim sa, cá nhảy (là những vật đem lại xui xẻo cho người bắt gặp) .
- Ra ngõ gặp gái ( sẽ không gặp may) .
- Ra ngõ gặp trai ( sẽ gặp may ) .
- Ðàn bà lanh lảnh tiếng đồng,
Một là sát chồng, hai là hại con .
Có những ngày, giờ đem lại xui xẻo :
- Mồng năm, mười bốn, hăm ba,
Ði chơi cũng lỗ nữa là đi buôn .
- Trai (sinh) mồng một, gái hôm rằm,
Nuôi thì nuôi vậy còn căm dạ này .
Trong tử vi, xem cung mệnh biết người tử tế hay bất nhân :
- Trai bất nhân phá quân thìn tuất,
Gái bạc tình tham sát nhân cung .
Lấy vợ, làm nhà phải xem tuổi có hợp không :
- Lấy vợ kiêng tuổi đàn bà, làm nhà kiêng tuổi đàn ông .
Ngoài ra, người ta tin thuyết định mệnh, tức số phận mỗi người khi sinh ra đã được định sẵn . Những người ăn nên làm ra là vì có số giàu chứ không phải do có tài, biết tính toán, chịu thương chịu khó làm việc :
- Số giàu đem đến dửng dưng,
Lọ là con mắt tráo trưng mới giàu .
Còn người nghèo là tại số nghèo, không phải do vụng tính, lười biếng, phung phá, bài bạc, nghiện hút :
- Số giàu tay trắng cũng giàu,
Số nghèo chín đụn, mười trâu cũng nghèo .
- Cây khô tưới nước cũng khô,
Vận nghèo đi đến xứ mô cũng nghèo .
Người ta còn tin có tuổi vận hạn, ốm đau :
- Bốn chín chưa qua, năm ba lại tới .
Y khoa hiện đại tìm ra những người ở tuổi 49 và 53 bị bệnh là do cơ thể chuyển hoá sang tuổi già cũng như những đứa trẻ 13, 14 chuyển hoá sang tuổi trưởng thành .
Ngày xưa, để thoát khỏi vận hạn, bệnh tật người ta tìm ông đồng bà cốt, thầy bói, thầy tử vi, thầy địa lý. . . chỉ dạy phải đem lễ vật cúng nơi này, tiền bạc cầu nơi kia tốn kém nhưng thực tế phần nhiều là ?Tiền mất, tật mang? .
Do đó từ ngàn xưa người Việt đã bài bác mê tín dị đoan . Dưới đây là những lời lẽ dành cho ông tơ bà nguyệt, những người được tin tưởng là xe dây tơ hồng cho trai gái lấy nhau :
- Bắc thang lên tới tận trời,
Bắt ông Nguyệt lão đánh mười cẳng tay .
Ðánh thôi lại trói vào đây,
Hỏi ông Nguyệt lão nào dây tơ hồng ? !
Và dành cho thầy địa lý lấy thế đất, hướng đất làm nhà cửa và cải, táng mồ mả :
- Hòn đất mà biết nói năng,
Thì thầy địa lý cái răng không còn .
Thầy bói, ông đồng bà cốt cũng được nhắc đến :
- Tay cầm tiền quý bo bo,
Ðưa cho thầy bói thêm lo vào mình .
- Chấp chới như thầy bói cúng thánh .
- Lắm thầy thối ma, lắm cha con khó lấy chồng .
- Miệng bà đồng như lồng chim khiếu .
- Ông thầy khoe ông thầy tốt, bà cốt nói bà cốt hay .
Từ chuyện cùng một việc mà hỏi thầy thầy nói thế này, hỏi bà bà nói thế kia người ta suy ra chẳng qua họ chỉ nói mò, nói dựa, bày đặt :
- Thầy bói nói mò .
- Thầy bói nói dựa .
Và :
- Xem bói ra ma, quét nhà ra rác .
Họ lừa bịp rằng có thể dùng bùa ngải, tàn hương nước thải, cúng sao, cùng thần . . . chữa bệnh nhưng khi bị đau ốm thì họ lén lút uống thuốc :
- Im ỉm như bà cốt uống thuốc .
Do đó, người ta nhận thấy tất cả thầy bà đều bịa đặt để kiếm ăn :
- Thầy bùa thầy bèn,
Oản lèn cạp khố .
- Chập chập rồi lại cheng, cheng,
Con gà sống thiến để riêng cho thầy .
Ðơm xôi thì đơm cho đầy,
Ðơm mà vơi đĩa thì thầy không ưa .
Từ xưa tới nay có biết bao nhiêu người chết oan uổng vì bị bệnh không uống thuốc lại đi tìm đồng cốt xin uống tàn hương nước thải; cha mẹ và con cái ghét bỏ nhau vì thầy bảo không hợp tuổi; những cặp trai gái yêu nhau nhưng vì cha mẹ nghe lời bói toán nói không hợp tuổi nên ngăn cản phải xa lìa mang lòng oán hận :
- Ta thương mình lắm, mình ôi !
Cá chết vì mồi, khốn nạn đôi ta .
Ngồi buồn trách mẹ, trách cha,
Trách anh thầy bói rẽ ra đôi đường . . . .
Mê tín dị đoan là một hìện tượng trên bước đường tiến hóa của nhân loại . Khi con người tiến tới văn minh thì mê tín dị đoan dần dần giảm đi và chấm dứt .

Phạm hy Sơn
(Trích trong Khảo Sơ về Tục Ngữ Ca Dao)
_______________

GHI CHÚ : (*) Vào thời nhà Chu bên Tàu, cách nay trên 2.000 năm, Tây môn Báo được cử làm quan huyện đất Nghiệp . Vùng đất này nằm này bên bờ sông Hoàng - người Tàu gọi là Hoàng Hà, một trong những con sông lớn nhất thế giới . Tây môn Báo thấy dân ở đó mỗi năm bắt một người con gái trong vùng ném xuống sông dâng làm vợ Hà Bá để được sống yên ổn, không bị lũ lụt tàn phá, gây chết chóc .
Một hôm biết dân làng đang cúng tế làm lễ lấy vợ cho Hà Bá, Tây môn Báo đến nơi hỏi ai là cô dâu, ai là đình trưởng sở tại . Khi cô dâu trình diện, Tây môn Báo nói :
- Cô dâu hơi kém nhan sắc, không biết Hà Bá có chịu không . Nhờ bà cốt xuống làm mai trước, nếu chịu mới đưa cô dâu xuống . Nói xong Tây môn Báo sai lính quăng bà cốt xuống sông .
Một lúc không thấy bà lên, Tây môn Báo nói :
- Sao lâu quá không thấy tin tức gì, nhờ cụ đình trưởng xuống hỏi giùm xem Hà Bá có chịu cô dâu không ?
Lính liệng đình trưởng xuống cũng biệt tăm . Chờ một lúc không thấy đình trưởng lên, Tây môn Báo lại nói :
- Nhờ các trưởng lão xuống hỏi giùm xem sao .
Lính lôi tất cả các trưởng lão ra bờ sông, dân làng sợ hãi van xin mãi mới thôi .
Từ đó chấm dứt chuyện lấy vợ cho Hà Bá . Dân chúng trong vùng thoát nạn nhũng nhiễu, không còn phải đóng tiền tổ chức cưới vợ cho Hà Bá và những nhà có con gái không phải đút lót cho những kẻ quyền thế ở địa phương để con gái khỏi bị bắt nén xuống sông .

Phạm Hy Sơn

Mục Lục

7. Vài Suy Nghĩ khi Ðọc "Thuyền Theo Bến Lạ" Cuả Phúc Toản

Ðặng Xuân Xuyến

VÀI SUY NGHĨ KHI ÐỌC "THUYỀN THEO BẾN LẠ" CỦA PHÚC TOẢN

*

Chiều 19 tháng 01 năm 2019, nhẩn nha dạo facebook, tôi "gặp" bài thơ "Thuyền Neo Bến Lạ" của nhà thơ Phúc Toản:

THUYỀN NEO BẾN LẠ

- Gửi NTPT -

.

Lạnh lùng cơn gió chiều đông

Xô con thuyền nhỏ theo dòng về xa ...

Dây đời buộc tím nhành hoa

Ngày vui ...mà lệ ướt nhòa câu thơ ...

.

Thật rồi... vẫn ngỡ là mơ

Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng...

Gừng cay, muối mặn xát lòng

Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng...

.

Một luồng gió thổi sau lưng

Tân bao kỷ niệm, đoạn từng nhớ thương...

Mùa xuân phía trước dâng hương

Ðằng sau lạnh buốt một phương trời buồn...

*.

Tân Yên, tháng 01.2001

PHÚC TOẢN

Thoạt đọc, bài thơ không có gì đặc biệt, cũng như những bài thơ tình than vãn về tình yêu lứa đôi bị chia rẽ, bội bạc... đầy rẫy trên mạng, đọc xong là quên liền. Tôi định nhấn like rồi chuyển đọc tin khác thì âm hưởng câu thơ: "Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng..." níu tôi đọc lại.

Vâng. Tôi thích khổ thơ thứ hai, khổ thơ gây nhiều ấn tượng với tôi.

Cách chuyển nhịp từ 2/4 (tiết tấu chậm) ở câu lục: "Thật rồi... vẫn ngỡ là mơ", sang nhịp 2/3/1/2 (tiết tấu nhanh) ở câu bát: "Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng...", đã khéo léo đặt tâm trạng của nhân vật "tôi" cùng (lúc) rơi vào nhiều cung bậc tình cảm. Với cách ngắt nhịp đặc biệt ở câu bát như thế, nhà thơ Phúc Toản đã thành công trong việc miêu tả nội tâm của chàng trai khi được tin người yêu lấy chồng chỉ trong một câu thơ. Từ tâm trạng còn nhiều ngờ vực, bán tín bán nghi: "Lấy chồng", chuyển sang tâm trạng sững sờ, buộc phải chua chát mà tin: "Em lấy chồng", và đẩy nỗi niềm đắng cay dâng tiếp lên cao bằng câu thảng thốt: "Ơ", biểu hiện của tâm trạng bất lực, rồi buông thõng bằng câu xác tín: "Lấy chồng..." của tâm trạng thất vọng, chán chường.

Tôi nghĩ, đấy là câu thơ độc đáo, đã giúp bài thơ sáng lên.

Không than vãn, kế nể, không nặng lời trách móc khi người yêu theo "thuyền neo bến lạ", nhà thơ Phúc Toản đã gói ghém tất cả sự trách giận, nỗi xót xa của chàng trai vào 2 câu thơ:

"Gừng cay, muối mặn xát lòng

Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng ..."

Chính sự kiệm lời ấy càng làm nỗi đau nhân đôi.

Tôi nghĩ, ở câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng...", dù nhà thơ Phúc Toản chỉ nói về nỗi đau đang cứa vào trái tim của riêng "anh" thì người đọc vẫn cứ liên tưởng, vẫn cứ hình dung đấy là nỗi đau đã lan tỏa, đã xâm chiếm cả không gian ngày "em" làm lễ Vu Quy. Nỗi đau ấy không chỉ bào xót trái tim chàng trai mà còn làm rức buốt trái tim cô gái - người đang cử hành hôn lễ với một người đàn ông xa lạ.

Vâng. Câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng..." đã đích thực chỉ ra là vậy.

Tôi thích 2 chữ "cứ nhói" ở câu thơ này. Nó diễn đạt được nhiều điều. Nó làm cho câu thơ day dứt thêm và lắng đọng hơn.

*.

Làng Ðá, sáng 20 tháng 01.2019

Ðặng Xuân Xuyến

Mục Lục

8. Bão Ở California

Như Nguyệt

-
Gần cả tuần, nơi N ở mưa gió bão bùng; sáng hôm nay trời quang mây tạnh, không biết chiều nay có mưa không nữa? Mọi khi trời mưa, trời ướt át làm tâm hồn N cũng ướt át lây, mơ mộng và làm thơ lia lịa, hihi ..

Nhưng hổng biết tại shao mấy hôm nay N lại thích nghe tin tức, cứ mở CNN ra nghe nói zìa Trump, về việc chính phủ đóng cửả không trả tiền cho nhân viên, về việc Trump có quan hệ với nước Nga ..v.v.. Chắc là Trump ghét CNN lắm vì ngày nào cũng bị CNN cười vào mặt, lả rả chê bai. Mấy chương trình night time cũng thế, cứ mang Trump ra chế nhạo, làm trò cười cho thiên hạ ..cười ha hả, hahahaha ..

Ngạc nhiên là thị trường chứng khoáng lên cao à làm cho N thấy hồ hởi lắm! : ))

California ít khi mưa nên mỗi khi mưa, nhất là mưa bão, rất nhiều người lính qua lính quýnh, chả biết phải làm gì, rất dễ bị trầm cảm! N tự biết thân biết phận mình (dễ bị sensitive với thời tiết) nên cả ngày cứ xem phim, nghe nhạc, nghe tin tức. Có 2 phim rất hay, nếu các anh chị chưa xem nên xem thử nhé (trên Netflix):

Once Upon A Time in America (loại phim găng tơ)
The Other Boleyn Girl (phim nói về nước Anh, đời vua Henry VIII. Khi N đến London năm 1999, tour guide có chỉ cho chỗ mà vua Henry chém đầu bà vợ thứ hai)

Nhắc đến bão, N có 2 bài thơ liên quan đến?bão. Mời các anh chị, các bạn nghe nha:

Anh mang cơn bão đến ? nhạc: Angel Mai Phạm, hòa âm: Ðỗ Hải, ca sĩ: Thùy Dương, thơ: Như Nguyệt

Please click: https://youtube/KP3dqKg6plY

Em về cơn bão tố - Yên Sơn ngâm thơ Quách Như Nguyệt
Please click:

https://youtube/WVoCPClXQDs


Anh mang cơn bão đến

Anh mang cơn bão đến
Ào ạt ngọn sóng thần
Ðến rồi anh đi mất
Chất ngất buồn anh ơi!

Vài giờ ghé thăm em
Chỉ vài giờ ngắn ngủi
Ðủ ngập lụt hồn em
Cảm động lắm, ngậm ngùi!

Khuấy phá cõi yên bình
Khơi lại tình bao năm
Cảm ơn anh đã đến
Từ nghìn dặm xa xăm

Ôm chào anh giã biệt
Biết chừng nào gặp nhau?
Dẫu tình anh tha thiết
Xin hẹn đến kiếp sau

Tình bây giờ hiu hắt
Người bây giờ xót xa
Tình ngày xưa chiu chắt
Nhìn nhau, rồi chia xạ.

Như Nguyệt

*********

Em về cơn bão tố

Em về... cơn bão tố
Nhìn lại đời phôi phai
Em về khi mưa gió
Trong giấc ngủ chiều nay
*
Em về, em thật ư
Chẳng phải chiêm bao chứ?
Em về, em đó hở?
Chờ em tự bao giờ
*
Em về trong giấc mộng
Ðánh thức tình mông lung
Em về dăm ba phút
Quậy sóng cõi muôn trùng
*
Em về trong giấc ngủ
Ðánh thức tình thiên thu
Ngỡ ngàng khi tỉnh giấc
Về từ cõi sương mù
*
Em về như thác lũ
Khơi lại tình xa xăm
Em về trong thoáng chốc
Rồi xa dần? trăm năm

* Em về từ địa ngục
Hay từ chốn thiên đàng?
Ðừng về thăm anh nữa
Em ơi, lòng hoang mang
*
Em về trong phút chốc
Vui mừng khoảnh khắc thôi
Tỉnh rồi, cơn lốc dữ
Tiếc hoài... cũng thế thôi!
*
Em về...em đó hở
Nhắc nhở tình bao năm
Hãy ngủ yên, yên nghĩ
Ðừng về, xin đừng thăm

Hãy để anh yên nghĩ
Thôi đừng về, đừng thăm

Như Nguyệt

Mục Lục

9. Chuyện Cây Sơ Ri

Trần Thành Mỹ

CHUYỆN CÂY SƠ RI



Sinh ra trong một gia đình nhỏ ở đồng bằng Nam bộ, nơi chôn nhao cắt rốn của tôi có lẽ trước kia được đàn chim công quí hiếm đến sống trên vùng đất cao bao bọc bởi biển cả sông ngòi, nên có tên là Gò Công.
Chim công

Qua quá trình lịch sử, đây còn là quê hương bên ngoại của vua Tự Ðức thuộc vương triều Nguyễn lại thêm có đến hai hoàng hậu đức độ khiêm cung Từ Dũ Nam Phương. Cũng đạt đươc danh thơm « địa linh nhân kiệt » như bao nhiêu vùng lịch sử nổi danh khác nhưng vì không bề thế chỉ to như một hòn đảo nhỏ nên khi thì mang danh hiệu tỉnh khi thì bị xáp nhập giáng cấp xuống thành quận, thị xã, một « tiểu bang » của Mỹ ... tho xưa, nay là Tiền Giang.



Không biết tổ tiên tôi từ đâu đến, chắc chắn là không phải theo bước chân chúa Nguyễn Hoàng nghe lời khuyên của ông Trạng Trình « Hoành sơn nhất đái vạn đại dung thân » xuôi về Ðàng Trong miền Nam khai khẩn đất mới, lại còn xin khẳng định không thể xuất xứ từ những ngưởi Tàu Minh hương tị nạn chống triều đình Mãn Thanh hay nghèo nàn tha phương cầu thực đến định cư đồng hóa ở đây. Theo gia phả truyền miệng tôi được biết, lai lịch chúng tôi chỉ có trên dưới 80 năm trở lại đây (năm 2000), thuộc họ hàng vòng vòng đâu bên trời Âu bên kia bờ Ðại Tây Dương.

Lạ thật, chúng tôi gốc gác xứ Gò nước mẵn đồng trơ nầy thế mà tên họ cúng cơm vẫn trăm phần trăm Phú lang sa « Cerise ». Người Việt ta cũng có người thích đặt tên Pháp cho con như Rĩ (Marie), Răng (Jean), Rết (Henriette) nhưng họ vẫn là Trần, Nguyễn, Lể như Trần văn Răng, Lê thị Rỉ? còn tên tộc tôi quả thật là tên Tây chính cống được phiên âm Việt là Sơ Ri hay Xơ Ri.

Ðiều lạ hơn nữa là từ khi quốc gia đã thoát khỏi cơn « đập lột » của ngoại xâm giành quyền độc lập tự do rồi, có thời kỳ ngay cả người Tàu muốn ở lại đây hành nghề sinh sống cũng phải nhập quốc tịch Việt nữa là. Bạn bè tôi chẳng hạn như bà Pomme, dì Tomate, chú Carottẻ cũng đã đổi tên thành Táo ( Bôm), Cà chua, Cà Tây, Củ cải đỏ? trên giấy tờ lý lịch, trong văn chương. Thế còn tôi, không có họ Nguyễn, tên cũng không phải là Y Vân mà vẫn y nguyên hay họ Vũ tên Như Cẫn mà vẫn y như cũ.

Vậy cội nguồn xuất xứ của tôi thật sự từ đâu, người dân Gò không mấy ai để ý đến. Họ chấp nhận sự di tản, tị nạn, trôi giạt của tôi như một đứa con thất lạc, bị bắt cóc, gặp nạn hoặc gì gì khác không màng biết, cần đuợc cứu vớt đùm bọc nuôi dưỡng chăm bón phát huy hết lòng.
Dinh Tỉnh trưởng Gò công thời Pháp thuộc nơi đây cây sơ ri được trồng đầu tiên ở Gò công (theo lời của bác làm vườn của Dinh, cư ngụ tại Cống Bà Chài).
Người Gò công thường là như thế đấy, mà thật sự các bạn biết không, tôi không dễ nuôi đâu. Không trồng bằng trái hoặc hột được, tôi chỉ sống bằng sữa mẹ qua cách ghép, tháp cành cho đến khi nào « đủ lông đủ cánh » có rễ cái rễ con tự lập rồi thì mới được « hạ thổ » tách rời thân cây mẹ. Thế là tôi được cha mẹ nuôi của tôi ngày ngày năm nầy tháng nọ chăm chút chăm lo gầy dựng truyền giống làm cho chúng tôi tồn tại, nở mặt nở mày cho đến ngày nay.

Như tôi đã trình bày, lúc đầu chúng tôi thật èo uột, vô tích sự, nhà nào không khá giả là chê ngay vì nuôi tôi tốn công sức hơn trồng cây Táo ta, Chùm ruột, những anh chị nầy ít đòi hỏi nhu cầu như vô phân tưới nước thường xuyên, năng suất lại khá cao, sử dụng được vào nhiều việc. Rắc rối hơn nữa là tôi bị « allergie » dị ứng, nhạy cảm, không phải chỗ nào cũng thích hợp mà chỉ sống mạnh nơi nào thích nghi với cơ thể mình tức là rất kén đất trồng.
Nhà xưa có trồng trong bồn tám giác cây sơ ri trước nhà
Gò công lại là vùng nước lợ sáu tháng hằng năm, trong mùa nắng ráo việc trồng trọt bị hạn chế rất nhiều vì thiếu nước ngọt cần thiết. Mảnh đất lành mở vòng tay tiếp đón tôi trước kia không phải là vùng phì nhiêu, canh tác chỉ xảy ra trong mùa mưa.

Do ảnh hưởng pha trộn bởi hai nguồn nước mặn ngọt của biển cả sông ngòi nên chất lượng có vị ngọt điểm đệm thêm vị mặn đậm đà « có hậu » thẩm thấu trong cấu trúc cơ thể, cây trái quê tôi tuy không thật sai quả nhưng hương vị đặc biệt khó nhầm lẫn với một ai như anh chị Mãng cầu (na), Nhãn, Míảvà sau nầy ngay cả thằng con nuôi sanh sau đẻ muộn là tôi cũng được thừa hưởng phần gia tài trời cho ấy.

Ðiều làm tôi thường thắc mắc là không hiểu ai đặt ra tên tôi như thế ? Nhìn hình dáng bề ngoài, tôi chẳng giống gì cây Sơ ri chính gốc. Họ hàng Cerise mà người ta gán ghép cho tôi có thân nhánh cành to cao hùng mạnh chứ không khẳng khiu mảnh giẻ như tôi, lá to dài đứng xa nhìn mường tượng như cây ngọc lan phong lưu quí hiếm khác hẳn với tôi sum suê tựa như khóm hoa lài, cụm nguyệt quí. Lá Sơ ri tôi tròn tròn duyên dáng như đồng tiền lúm sâu trên gò má của ai kia.

Người ta bảo chẳng hạn cây quít xứ nầy đem trồng xứ khác không còn giữ vẹn nguyên xi từ ngoại hình đến bên trong, do ảnh hưởng căn bản của khí hậu phong thổ, có thể vì vậy mà tôi thay đổi dạng chăng, nguyên nhân nầy trong trường hợp tôi xem ra không vững lắm.

Nhớ đến bài hát « Les Cerisiers Roses et Pommiers blancs»(Những cây sơ ri hồng và cây táo trắng) lời của Jacques Larue, nhạc của Louiguy 1950, với hoa sơ ri to to xòe cánh trắng hồng nhạt phủ đầy tàng lá thật thơ mộng quyến rũ, đặc điểm nầy tôi cũng thụ hưởng được một phần cái « gên » hồng nhan ấy nhưng so với anh chị bên trời Âu mỹ miều khoe dáng ngọc, hoa Sơ ri tôi đúng là hiện thân của Á Ðông nhỏ nhoi khép nép kín đáo, hoa mini, bonsai thật dễ thương. Nếu có dịp thi tuyển Hoa hậu tất các giám khảo cũng phải phân vân lựa chọn cho điểm vì « Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười ».

Còn con cái của chúng tôi thì hoàn toàn khác hẳn. Trái Cerise Âu tròn, chín mộng có loại màu cam đỏ, loại nâu sẫm với hột tròn cứng còn đàn con chúng tôi thì lại có hình thù quả cà chua nho nhỏ chia làm ba múi rõ rệt trong có ba hột xơ xơ nếu có lỡ nuốt cũng không sao.

Cây trái sơ ri Âu Mỹ

Chỉ có lớp da, thịt thì cấu trúc gần giống nhau, làn da mịn màng bóng loáng mộng nước bao bọc lớp thịt dòn dòn chua ít ngọt nhiều, cắn vào nghe tiếng « phụp », nhai nghe dòn tan, ai đã thử qua một lần thường ít quên vị hòa hợp đặc biệt chua chua ngòn ngọt mằn mặn của một loại trái cây lãng tử, di cư bất hợp pháp, vô lý lịch, không biết xuất xứ từ đâu, nhập cảng bằng đường bộ, thủy hay bay nầy.

Trái hột sơ ri Gò công
Có dịp viếng Gòcông, xin bạn ghé thăm một vườn xơ ri nào trên đường đi của bạn vào mùa trái cây nở rộ. Xinh xinh thay những chùm trái cuống dài chụm nhau trên ngách lá cành, tùy tuổi đời đổi màu từ xanh vàng đến cam rồi đỏ sẫm bao phủ bởi những nét chấm phá hồng hồng phơn phớt tím của những cụm hoa li ti như đôi môi trái tim cùa các thiếu nữ « mười bảy bẻ gảy sừng trâu ».

Nhánh cành dẻo dai yểu điệu tua tủa lá tròn xanh như một bức rèm thêu loáng thoáng hình ảnh của bao thiếu nữ má hồng đến tuổi dậy thì cập kê e thẹn hé nhìn. Các em gái nhỏ có thể vui đùa làm dáng bằng bông trái sơ ri thay hoa tai ngắn hay dài đong đưa tùy theo mốt thời trang bấy giờ.
HoaTrái sơ ri
Chắc các bạn cũng biết rõ là cái gì lạ hiếm thường được trân trọng nâng niu. Tâm lý con người mà, ai mà biết hay khám phá điều gì trước hơn người khác, dù là chuyện cỏn con không vĩ đại cũng thỏa mản được tính hiếu kỳ, độc tôn của con người, sáng kiến nào cũng cần được khích lệ phát huy. Do đó càng ngày tôi được nhiều người ưa chuộng, trở thành sáng giá, đắt hàng hơn.

Người ta lại bảo « cưng như cưng trứng, hứng như hứng hoa», tôi không được nuông chìu đến thế nhưng trái của tôi dễ dập thối nhanh. Vì vậy những trái chín đầu mùa hay những « trái chiến » tươi mộng đỏ thường được nâng niu hái bằng tay, từng chùm hay trái một. Rồi khi đến mùa chín rộ, tùy vườn cây to nhỏ, người ta hứng lấy tôi bằng cách trải tấm nhựa ni lông, vải bố dưới đất rộng quanh gốc tàng lá cây xơ ri, dùng tay hái hay cần móc lay nhẹ cuống cành cho trái rụng. Trái được nhặt cẩn thận xếp vào thúng để bán lẻ hoặc trong những cần xế to dành cho những bạn hàng buôn sỉ.

Trước kia chúng tôi cũng được theo người dân Gò đi làm ăn xa, lập gia đình đây đó hoặc những ai có lần đến cư ngụ một thời gian ở đây mang đi, bao năm qua vẫn chưa có nơi nào thích hợp với nếp sống của tôi. Có nhiều tỉnh như Vũng tàu, Bà rịa, miền Ðông?cũng thử trồng nhưng chất lượng đổi khác rõ rệt . Cây phát triển nhanh tươi tốt nhưng ở nơi nầy trái lại lạt phèo mất chất chua hay ngọt, nơi khác thì lại có mùi hăng hắc khó ăn. Thế là ý định cho tôi đi « lao động » ở vùng đất mới khác bất thành, và có lẽ đó cũng là dịp may cho tôi, tôi trở thành quí hiếm, đặc sản Gò công.

Rồi từ thập niên 50 trở đi, tôi trở thành món quà biếu xinh xinh lạ ngon cho bạn bè thân nhân gần xa. Các cậu cô trẻ còn đùa nhau nhại gọi tên tôi là « Chéri » và thường vui vẻ hát khi thì « Cerise je t?aime, cerise je t?adore » lúc lại nhẹ cong lưỡi lên du dương « Chéri, je t?aimẻ » để diễn tả ý tình mình.

Riêng chúng tôi càng ngày càng thích hợp với phong thổ nhiều vùng nước mặn đồng khô nầy hơn nhiều anh chị khác chỉ ra trái vào mùa mưạTôi không kén ăn khó uống cũng không đòi hỏi cao lương mỹ vị để chóng lớn. Phân bón không cần thiết hằng năm, chỉ cần tưới nước đều đặn trong mùa nắng ráo là trái có quanh năm, năng suất cao lên, lợi tức thu hoạch tăng thêm.

Hơn thế nữa vì quê tôi chỉ cách Saigon trên dưới 58km, nên mùa nào cũng có mặt, sự đóng góp tích cực của tôi dần dần được để ý rồi yêu chuộng hơn. Vườn sơ ri tăng lên gấp bội. Người ta tháp cành ghép nhánh ươm cây phổ biến rầm rộ rộng rãi. Kỷ thuật canh tác chăm bón cũng được nghiên cứu sâu rộng tăng cường. Việc phân phối thu mua buôn bán được quy hoạch lại dễ dàng hơn trước.

Hằng ngày, ngoài việc bán lẻ ra, tôi còn được bạn hàng mối lái đến đặt hàng, trả giá cò cưa tùy theo thị trường. Khác hẳn với anh chị Mãng cầu, Chuối,?có thể « mua mão » tức là mua trước cả vườn, cả cây to, Xơ ri tôi thật khó định giá trước vì chỉ cần một cơn mưa to, bảo tố là có thể thất thu ngay.

Trái cũng thế, vừa chín tới thì thật dòn ngon nhiều nước nhưng chín rục lại dễ dập đổi vị ngay. Do đó vệc bảo quản cũng thật công phu. Chủ vườn thường bắt đầu hái trái hườm hườm chín từ sáng sớm, đến chiều thì bạn hàng đến thu mua đem về vựa. Ở đây lại phân loại lớn nhỏ dở ngon rồi xe chở hàng lên đường ngay trực chỉ điểm hẹn như Saigon hoa lệ phục vụ người có tiền thích của lạ.
Vựa trái cerises

Dần dần cha mẹ nuôi tôi còn khám phá thêm ưu điểm khác, ngoài vị ngọt thơm, màu hồng đỏ của chất nước cốt xem thật mát mắt đáng đồng tiền. Lúc đầu chỉ dùng hạn hẹp làm mứt, nấu rượu phổ biến trong phạm vi gia đình, trong tỉnh theo cách tiểu công nghệ rồi dần dần được kỷ nghệ hóa tương đối đại trà hơn dưới dạng nước ngọt xi rô, cao điểm nhất là Rượu Sơri sản xuất tại hảng Rượu Bình Tây Saigon.

Viếng Gò công một lần đi bạn, ở đây có câu « Rượu Gò công ai đong nấy uống » các ông có thể nhấp nháp rượu đế cất nấu tại nhà bằng gạo nếp, nếp than, nhum và nhất là rượu sơ ri đặc biệt nầy. Các cô sẽ thích thú hái những trái sơ ri mộng đỏ, cắn vào làm đôi môi rung động má thêm hồng. Chưa hết đâu, trái xơ ri còn xanh có thể dùng như « mồi » thay ổi, bần, me, kiệu chuảcho các ông nhấm rượu, bạn gái trẻ thì quây quần bên nhau nhai rôm rốp trái xơ ri xanh dòn, chấm muối ớt đỏ gay hay quẹt một tí mắm tôm chà, các vị ngọt mặn chua cay hòa lẫn kích thích giác quan mở rộng tầm nhìn và lòng người hòa đồng bình đẳng.

Qua bao nhiêu thăng trầm biến đổi, dù chưa được mọi người biết đến, Sơ ri tôi luôn biết giữ phận mình nhỏ nhoi nhưng luôn cố gắng siêng năng phục vụ bằng khả năng bẩm sinh sẵn có của mình.

Ngày nay rất vui mừng hãnh diện được có tên trên danh sách « Cây trái Việt nam », dù không có tài cao được trọng dụng như các anh Chuối, chú Cam, chị Quít, cậu Thanh long chễm chệ trên đĩa quả tử sang trọng, được bao người trong và ngoài nước trầm trồ yêu thích làm nở mặt nở mày cây trái nước nhà, Sơ ri tôi với khả năng thường sức mọn không ngớt theo gương người trước, luôn cố « gồng co », gò nắn mình hầu đóng góp phần nhỏ nào hữu dụng làm vinh dự cho mảnh đất giàu nghĩa tình đã cưu mang tôi, Gò công.

Tuy nhiên, dù hiện nay chúng tôi đã có thế đứng khiêm tốn trên mảnh đất tạm dung mà chúng tôi hằng xem như quê cha đất tổ của mình, nhưng vốn « Cây có cội nước có nguồn », chúng tôi luôn mong tìm được gốc gác thật sự của dòng họ Sơ ri.

Nhất là trong dịp Xuân về Tết đến, nhìn cảnh mọi gia đình rộn rịp tề tựu bên bàn thờ tổ tiên tưởng nhớ công ơn sinh thành gầy dựng, chúng tôi càng chạnh nghĩ đến thân phận mình hy vọng có ngày tìm thấy tông tích cội nguồn.

Vì vậy, xin kính nhờ Quý Báo trời, Báo đất vui lòng cho đăng trên « Mục nhắn tin » giúp chúng tôi
« Tìm gia phả Sơ ri »
Và cũng kính xin Quý vị trưởng thượng nào có biết về nguồn gốc Sơ ri chúng tôi, chỉ giáo cho.
Thành thật tri ân.

Trần Thành Mỹ

Mục Lục

10. Chàng Rễ

Sông Cửu

-
Kịch vui một màn:
CHÀNG RỂ

? Dùng lửa thử vàng
Dùng vàng để thử đàn bà
Dùng đàn bà thử đàn ông.?
( Ngụ ngôn Pháp )

(Tập kịch diễn tết chơỉ)


*Các vai

- Ông Năm.
- Bà Năm.
- Hành.( Con gái ông bà Năm )
- Kiệu. ( Chồng chưa cưới của Hành )
- Ông Tư. ( Cha của Kiệu, suôi gia ông bà Năm.)

*Cảnh: Nhà ông bà Năm ở San Diego, Cali, Hoa Kỳ.

Lớp 1
( Ông Năm đang đọc báo thì có điện thoại reọ)

Ông Năm:

- Hello ! Hành đó hả ? Ba đây!...Hả ? Mầy hỏi ai ? Thằng Kiệu phải hông ? Thì mầy cứ nói đại tên nó đị..Cứ anh ấỵ..anh ấỵ..Tao biết thằng nào. (cười) - Nó chưa đến...Ừ...Ừ...Ba biểu nó đợi. Hỏng lẽ tao đuổi nó về...Cha mầy. Ðồ con gái hự..(Cười. Cúp máy .)

Bà Năm: ( vừa về đến )

- Con Hành về rồi hả ông ?

Ông Năm:

- Chưa.

Bà Năm:

- Thẳng đến chưa?

Ông Năm:

- Thẳng nào vậy?

Bà Năm:

- Thì thằng rể mình chớ thẳng nàỏ

Ông Năm:

- Hứ. Mẹ con giống y chang ... Thằng rể, thằng Kiệu gì đó thì nói rõ ra đi. Mẹ hỏi thẳng. Con gọi anh ấy, chẳng biết đường đâu mà rờ. Ngôn ngữ của mẹ con bà mấy người Việt quên gốc tiếng mình mà nghe chắc khùng luôn...

Bà Năm:

- Xí. Cổ lổ xỉ. Mỗi chút mõi lỗi phải. Bây giờ tôi hỏi ông nè. Thằng Kiệu đến Chưa ? Ừa, trả lời dùm cho tôi nhờ cái đi .

Ông Năm:

- Tui ngồi có mình ên đây bà hỏng thấy hả ? Không lẻ thằng rể qúi bà đến tôi đem giấu nó trong phòng con gái bà ?

Bà Năm: (lườm ông Năm)

- Hứ! Vô duyên... Không lẻ nó dám ngồi tréo ngoải táng dóc với ông già vợ nó ở phòng khách? Xí! Người gì mà gúc mắc đầy mình... Nè, nó đến nhớ biểu nó chở tui đi công việc chút nhen... Nhớ đà. Tui vào thay đồ. Nó tới là đi liền đó...

Ông Năm:

-Vừa thôi bà. Cho nó đến đây là để hai đứa nhỏ gặp gở tâm tình với nhau. Ðâu phải qua đây làm rể như hồi tôi cưới bà vậy đâu. Qua thế kỷ 21 rồi đó. Bà liệu...

Bà Năm:

- Xí. Thế kỷ 25 cũng vẫn phải mần rể thôi. Muốn ăn phải lăn vào bếp - Muốn chết phải lết vô hòm. Ông chìu nó, thì tôi bắt con gái tôi lại, gả cho thằng khác. Ưà...

Ông Năm: (cười)

- Ngon ha! Sợ bà bắt lại không được cái rồi ôm gói theo nó để giữ cháu ngoại mới khổ chớ...

Bà Năm: (lườm ông năm)

- Còn lâu à ông Năm !

Ông Năm: (thở dài, cười)

- Nhớ thuở tôi đi mần rể mà ớn da gà. Hồi đó sao tôi khờ qúa. Phải như bây giờ tôi cho bà ở góa luôn...

Bà Năm:

- Hứ! Làm như hồi đó cha mẹ tôi đày xách ông dữ lắm vậy...

Ông Năm:

- Hõng đày đọa mấỵ..Từ vùng 1 chiến thuật xin được có 7 ngày phép về mần rể? vậy mà bà nhạc chỉ cho gặp được mặt cô vợ chưa cưới có hai lần? Bây giờ bà giống y chang
bà ngoại con Hành hồi đó... Vừa thấy mặt là bả đặt hàng liền. Ạ..Má nhờ thằng Năm mầy đắp bờ bao quanh hồ cá vồ dùm, kẻo nước rong cá đi hết. ẢMá nhờ anh Năm nó láy ghe máy đưa má đi chợ Mỹ Tho thăm cô bác bên đó cho bà con biết mặt cháu rể.Ạ..Thằng Năm mầy phụ giúp má...Trời thần đãt lỡ ơi ! Công việc của thằng mần rể luôn 24 trên 24, lúc nào cũng có. Sao hồi nhỏ tui ngu vậy hỏng biết? Hèn nào ông bà xưa nói đúng thiệt. Chừng ta sáng mắt ra thì chuyện đã rồi... Ứ hự !

Bà Năm:(cười )

- Hèn chi, bây giờ ông thông cảm thằng rể tương lai ông qúa há ?...

Ông Năm:

- Chớ sao. Thương người như thể thương thân mà bà. (lên giọng) Mà thôi, tôi cho bà biết: Chiều nay thằng Kiệu không thể chở bà đi được.Có người đi với nó rồi. Bà nghe rõ chưa?

Bà Năm:

- Giỡn hoài. Ông nói chơi hay nói thiệt vậy ?

Ông Năm:

- Tôi nói như đinh đóng cột. Một cộng một là hai... ừa.

Bà Năm:(nhăn nhó)

- Kỳ ha ! Ông định bắt nó đi đâu vậy ?

Ông Năm:

- Không phải tui bắt. Bà muốn đi đâu tui chở cho đi.

Bà Năm:(khoát tay)

-Thôi thôị..Ði với ông bực mình lắm.Vừa đến nơi chưa chi đã hối về. Dễ giận! Tại sao không để thằng Kiệu chở tui đi?

Ông Năm:

- Tại vì nó bận đi với người khác... Thế thôi !

Bà Năm:

- Tui nghĩ, ngoài ông ra, không ai quan trọng hơn bà gìà vợ nó hết... Nhưng ông cũng nên biết, ở cái xứ nầy, mẹ quan trọng hơn cha... Ừa...

Ông Năm: (cười khà)

- Biết rồi. Tụi đàn ông tui thuộc hạng chót mà... Nhưng mà bà chỉ thuộc loại quan trọng với tui thôi. Chưa chắc thằng rể bà coi bà quan trọng như tui đâu... Hỏng tin, bà cứ chống mắt lên coi lời tui có đúng hong. Ừa.

Lớp 2
( Hành, con gái ông bà Năm vừa lái xe về đến )

Hành: - Ảnh đến chưa ba ?

Ông Năm:

- Chưa. (với bà Năm) - Ðó, bà hỏi con gái bà coi thằng rể bà chiều nay đi với ai ?

Bà Năm: - Ủa! Mày với thẳng đi đâu vậy Hành?

Hành: -Dạ, tụi con đi chơi vòng vòng đây thôi má .

Bà Năm:

- Chèn đét ơi! Mầy giữ ý giữ tứ một chút nhen Hành. Con gái con đứa gì...Chồng chưa cưới mà để nó xách đi vòng vòng ... Bà con thiên hạ trông vào coi sao được con?

Ông Năm: (chọc tức bà Năm)

- Mầy để nó đi với bả coi được hơn à Hành ...

Bà Năm:

- Lãng quá ông ơi! (với Hành) - Nè, thằng Kiệu tới, bảo má nhờ nó đưa đi công việc một chút nhen Hành.

Hành:

- Thôi! Ba đưa má dùm đị..Tụi con đi có việc cần hơn mà.

Bà Năm: (lớn tiếng)

- Việc gì ?

Ông Năm: - Việc của nó, kệ nó. Bà hạch hỏi chi vậy. Kỳ hong!

Hành:

- Thank you Ba!

Bà Năm:

- Ừa. Cám ơn ổng đị..Rồi biểu ổng lo luôn cái đám cưới cho mầy với thằng Kiệu. Tao không nhúng tay vào nữa đâu.

Ông Năm: (cười)

- Khỏi lo con. Ba chỉ cần gọi một cú điện thoại lại nhà hàng Sài Gòn là xong từ Y đến Z. Khỏi thở dài than vắn, nhó nhó nhăn nhăn như bà mẹ phúc hậu của con đâu...

Bà Năm: (sắc giận)

- Ðược rồi! Ông cứ việc bắc cầu cho nó leo đỉ Từ nay mụ già nầy chấm dứt bổn phận với cái nhà nầy rồi đó nhen! Hứ, thứ đồ con bất hiếụ..(bực tức vào nhà trong )

Hành:

Mom mỉ Ðừng giận mà...(chạy theo bà Năm).

Ông Năm: (nhìn theo cười)

- Ðúng là tánh đàn bà. Mỗi chút mỗi giận lẫy, nung nẩy, ngoe nguẩy... Thấy mà ghét!

Lớp 3
(Ông Tư, ba của Kiệu đến )

Ông Tư:(bước vào)

- Dạ, chào anh Suôi !

Ông Năm:

- Ô ! Anh Suôi mới tới... Mời anh vào. Ngồi đi anh suôi...

Ông Tư ( bước tới sofa ngồi )

- Xin lỗỉ Tôi vừa nghe chị Suôi nhắc tên thằng Kiệu. Chắc là chị Suôi giận thằng nhỏ tui?

Ông Năm : (cười vui vẽ)

- Có gì đâu anh suôi ơi... Tánh đàn bà mà.

ÔNG TƯ:

- Dạ, cám ơn anh chị đã niệm tình tha thứ. Nhưng tui tự xét thấy con hư là tại mẹ anh à. Nhưng mà mũi dại thì lái phải chịu đòn. Tụi đại diện cho bà nhà tui đến xin lỗi anh chị. Nhất là chị Suôỉ

Ông Năm ( lại cười )

- Lỗi phải gì anh Suôi ơi! Ở cái xứ sở tự do nầy thì vậy đó. Phái nữ họ ưa lên cơn bất tử lắm. Cánh đàn ông mình cứ phớt tỉnh Ăng-lê mà sống, thét mét mấy bả mãi có ngày mình đứt dây thần kinh luôn anh ơi...

Ông Tư:

?Ối giời, Anh Suôi nói đùa chi... Chị Suôi tui giận hoài thì chết? Ðầu đuôi cũng tại thằng nhỏ tui mà...

Ông Năm:

- Thằng Kiệu có đến đây đâu. Nó đâu có lỗi gì. Tại nhà tôi, bả lên cơn đó anh ơi!

Ông Tư:

- Ðó... đó... Tại nó chưa đến mà làm chị Suôi giận đó. Má nó cũng tức mình la nó bên đó anh suôi ơi...

Ông Năm:

- Ủa, thằng rể tôi làm điều gì không phải khiến chị Suôi tức giận bên đó vậy anh Suôi ?

Ông Tư:

- Anh nghĩ coi, đi làm về, má nó biểu qua bên nầy coi anh chị có gì cần giúp không. Luôn dịp chở vợ chồng tui qua thăm anh chị một thể. Nó biểụ..A... Tía chở Má đi trước đi. Con còn bận ghé bồ con chút... Con đến sau. Má nó rầy, sắp cưới vợ rồi đó nghe hong. Chỉnh chạc lại chút nghen con. Nó cười hề hề . . . còn chọc quê bả nữa chớ. Nó nóị..Con đâu phải con gái đời xưa mà má dạy tứ đức tam tùng? Rồi nó xách xe nó vọt ... Bả nổi tam bành bả chưỡi nát cha nó hết chơn? Ứ hự! Mình tui nghe ráo trọi anh Suôi. Con cái thời bây giờ... Bực ghê anh Suôi ơi !

Ông Năm: ( cười , nói vui )

- Thì anh vừa bảo : Mủi dại, lái phải chịu đòn mà? Cho nên con bị mẹ chưỡi thì cha phải nghe chứ sao... Lổ lã gì đâu anh ơi. ( hai suôi gia cùng cười ) Uống trà đi anh suôi.

Ông Tư:

- Cám ơn anh .( giọng thật thà) Anh Suôi biết hông, chưỡi đã rồi cái bả ?lịnh? cho tui đi kiếm nó mới khổ chứ. Tui định đâu có thèm đi kiếm anh. Nhưng thấy bả khóc tức tưỡi cũng tội nghiệp? nên bỏ cũng không đành!

Ông Năm: ( cười )

- Tôi biết mà. Lệnh các bà, toàn bằng nước mắt. Ðúng hong?

Ông Tư:

- Ðúng qúa đi chứ ! Tôi lấy chìa khóa xe là bả ngưng khóc như đàn đứt dây vậy anh suôi. Tôi lái xe đi lanh quanh chứ có biết bồ bịch gì của nó đâu mà kiếm. Chán qúa, tui tạt qua đây coi nó có đến anh chị chưa...

Hành: (Ðứng trong nghe rõ câu chuyện, bực tức bước ra)

- Thưa Tía mới qua !

Ông Tư:

- Ừ, Tía đi kiếm thằng Kiệu. Nhân thể ghé thăm anh chị suôi đây con .

Hành: ( giọng hờn trách )

- Tía kiếm chi cho mệt. Ðể ảnh tự do tâm tình với bồ cũ ảnh, có gì đâu tía...

Ông Tư:

- Sao được con. Tía đã từng dạy nó. Có vợ có chồng thì phải nhất mực thủy chung. Nó không nghe tía sẽ đánh đòn? Chớ saọ( với ông Năm ) Tử bất giáo Phụ chi họa sao anh suôi. Ðúng hong ?

Hành:

- Cám ơn Tía! Ba con cũng thường dạy: Con gái phải biết đề phòng mấy tên ?sở khanh? trước, để khỏi rước họa vào thân. Cũng nhân đây con xin phép ba má con và Tía, cho con trả lại lễ vật đính hôn với anh Kiệu, để ảnh tặng người khác. Xem như con và ảnh từ nay không có quan hệ gì hết?

Ông Tư: ( quýnh lên )

- Ậỷ ậỷ Con đừng làm vậy. Dù gì cũng còn Tía Má, Anh Chị Suôi đây. Còn người lớn nửa chớ. Áo mặc sao qua khỏi đầu được con.

Ông Năm: (cười)

- Thời nầy nó mặc vestone không anh ơi. Hơn nữa thằng Kiệu là con trai, dễ gì anh đặt đâu nó chịu ngồi đó.

Ông Tư: (qủa quyết)

- Anh chị Suôi và con dâu tui cứ yên tâm. Nhà tui là gia đình khuôn giáo lễ nghi. Tui nhất định bắt nó phải từ bỏ cái tật bồ bịt nhố nhăn? Ðến trầu rượu xin lỗii anh chị và con dâu tui. Phụ xử tử phải vong chớ... Thiệt mà.

Ông Năm:

- Biểu nó Sorry được rồi anh suôi ơi. Bên nầy khó kiếm trầu cau lắm... (cười khà khà )

LỚP 4

KIỆU: ( Bước vào )

- Thưa ba. (thấy ông Tư) -Ủa, Tía đến rồi à ? Xin lỗi. Chắc Má và em Hành chờ con hơi lâu. Con kẹt, đi thay nhớt chiếc xe.

Hành: ( giọng hờn dỗi )

- Anh cứ tự nhiên lo cho người khác đi. Em và má... đâu có quan trọng gì đâủ

KIỆU: ( cười )

- Anh xin lỗi thiệt mà...Công việc Má và Em là ưu tiên 1 thôi... Ðâu có việc nào hơn được đâu...

Ông Tư: ( nổi giận )

- Dẹp cái trò lừa đảo của mầy đi. Xe mầy tao thay nhớt hôm qua. Anh chị Suôi và con Hành giận mầy là đáng lắm. Kẻ có lỗi biết hối còn châm chế được, chớ còn láo toét như mầy thì không thể bao dung đâụ. Hồi chiều giờ mầy chui chỗ nào? Con nhỏ nào bồ bịt mầy. Nói thật đi. Tao sẽ rót rượu xin anh chị suôi tha thứ cho mầy. Xin vợ mầy nó bỏ qua cho mầy. Ấm ớ chạy tội thì đừng có trách? Con Hành nó trả sính lễ cưới hỏi lại cho mầy đây nè...

KIỆU: (chưng hửng hỏi Hành)

- Gì kỳ vậy Em ?

ÔngTư: ( lớn tiếng )

- Hổng có kỳ kèo gì hết. Sự thật lúc nào cũng là sự thật. Tao hỏi mầy. Có đứa con gái nào đường hườn mà dám ưng cái thằng đàn ông bồ bịt ba-lăng-nhăng như mầy hông?

KIỆU:(Gảy đầu . . .Nhăn mặt)

- Con bồ bịt hồi nào mà tía ?chụp mũ? vậy ? Con thưa Tía ra toà về tội vu khống vô bằng cớ cho coi...

Ông Tư:

- Trời đãt! Cái thằng nghịch tử bất hiếu nầy lại kiếm chuyện chạy tội nửa. (tằng hắng ) - Nè, tao nhắc mầy biết, ở đây là xứ tự do. Ðừng bắt chước cái mửng con tố cha . Em tố anh đó hỏng tốt lành gì đâu nghen con...

KIỆU: (bệu bạo)

- Ai biểu ...Mỗi lần bị má la . . . cái Tía kiếm chuyện chụp mủ qua con chi...

Ông Tư:

- Tao nói có sách mách có chứng nhen mậy. Tao hỏi mầy. Lúc đi làm về, má mầy biểu qua liền bên anh chị suôi. Mầy nói còn bận lại đằng bồ mầy chút đã. Rồi mầy bỏ mầy vọt. Ðúng hong? Thằng con hư thân mất nết?

KIỆU: ( qủa quyết )

- Thưa Tía không đúng? Con thấy đây là một kiểu vu cáo , đâm sau lưng chiến sĩ... Làm cả nhà hiễu lầm bậy bạ hết chơn...ức thiệt ...(mếu máo )

Ông Tư: ( nóng đỏ mặt )

- Lầm hả... Cây lên đầu mầy bây giờ nè. Cho mầy gọi 911 trước đó...( Ðứng lên ) Mầy theo bồ theo gái chứng cớ rõ ràng mà còn dám bảo tao chụp mủ vu oan cho mầy hả?

Ông Năm:

- Xin Anh Suôi bớt giận cho phép con nó nói. ( Ông Tư ngồi lại vào sofa ) - Kiệu ?

KIỆU:

- Dạ !

Ông Năm :

- Tạm thời ba tin con bị rầy oan. Vậy con nói cho Tía con và ba biết : Chiều đến giờ con đi đâu? Tại sao phải giấu giếm việc đi thăm cô bồ cô bạn gì đó... làm cho Tía con giận ... Chi vậy? Con trai hể dám làm thì dám chịu chớ!

KIỆU:

- Thưa ba con có đi thăm cô bồ nào đâu... Con nói đi lại THẰNG BỒ ...Tía con nghe chưa chính xác là qui chụp, chia cắt, gieo rắc, chia rẽ tụi con rồi...

Ông Năm: - À! Té ra là vậy. Thằng bồ mà hiễu là con bồ. Thiếu chính xác một cách ác liệt. Thiệt, chết người như chơi ha... ( cười khà...)

Ông Tư: ( vẫn chưa nguôi giận)

- Anh Suôi đừng có tin nó.( với Kiệu ) - Xe mầy tao thay xăng nhớt đầy đủ hôm qua rồi. Nay mầy còn đặt điều qua mặt mọi người... Vậy mà còn dám nói tao nghe không chính xác là sao ?!

KIỆU:

- Tía ơi, nghe không chính xác là nghe không rõ. Và tai nạn của sự nghe không rõ là ít cho nạn nhân nói và chịu khó nghe hết đầu đuôi lời giải bày...

Ông Năm: ( cười to )

- Ðược rồi. Tía con và Ba sẽ nghe con giải bày. Nói đi. Tại sao phải nói dối là đi thay nhớt xe?

KIỆU:

- Cám ơn Ba và Tía. Chuyện thế nầy: Hồi 8 giờ sáng nay, em Hành con điện thoại qua sở bảo chiều về ghé qua để hai đứa đi Chợ Xuân Việt Nam. Tãt nhiên là con theo ý ... vợ con rồi...

Ông Năm:

- Tốt! Ở xứ tự do nầy mà biết qúi đàn bà như vậy là tốt. Phải hong anh suôi ? Rồi sao nửa?

KIỆU:

- Chiều gần đến giờ tan cày, má ở đây lại gọi qua. Má bảo về ghé chở má đi xem giang hàng ở Hội chợ Xuân một chút... Khổ tới tắp cho con rồi đó ...

ÔNG TƯ: ( với ông Năm )

- Ðó anh thấy hông. Tuổi trẻ bây giờ mỗi cái mỗi kêu khổ...Tui hồi nhỏ mần rễ cực tối mặt mà có dám than thở tiếng nào đâu...

ÔNG NĂM: ( cười )

- Thì tôi cũng như anh. Vì mình sợ mất vợ không dám than thôi. Tụi nhỏ ngày nay nó hay hơn mình. Cực khổ sướng vui gì nó cũng nói ra... (với Kiệu ) Ba thấy con than khổ là đúng... Má con bả có làm rể đâu mà bả cảm thông được cái khổ đó...

KIỆU: (Nhìn vào thấy bà Năm . . .nói lính quýnh )

- Dạ đâu có ba. Con chở Má và Em Hành con đi xem Hội chợ Xuân , vui chứ có cực nhọc chi đâu...

ÔNG TƯ:

- Vậy là tại tao với má mầy sai mầy chở qua thăm anh chị suôi nên mầy than khổ chắc?

KIỆU:

- Ðâu có Tía !( đọc nhanh như trả bài ) Công Cha như núi Thái Sơn. Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Một lòng yêu mẹ kính cha . Cho tròn chữ hiếu, mới là đạo con? mà. Tía đã từng dạy như vậy. Con đâu có quên... (gảy đầu) -Tại sao người già ưa bắt bẻ qúa vậy hỏng biết...Tía định chụp mũ bất hiếu cho con nửa rồi... Khổ ghê !

Ông Năm:

- Vậy chớ con than trách ai? Nói rõ cho tía con nghe.

KIỆU:

-Dạ! Con than chuyện thằng bồ ....Không, thằng bạn thân của con. Nó cũng gọi tới. Nó bảo: Việc gì cũng gác lại. Ðêm nay phải giành đi với nó. Ba mươi năm mới có một lần. Tụi nó đồng lòng cử con làm Trưởng ban điều hợp gian hàng tuổi trẻ hải ngoại tại Hội chợ Xuân năm nay nửa chứ. Ba và Tía nghĩ coi con có khổ chưả!

ÔNG TƯ:

-Chị Suôi đây và vợ mầy với lại thằng bạn. Ai quan trọng, cần lo, mầy không biết à? Sao mà tối dạ qúa vậy mậy?

ÔNG NĂM: ( cưới khà khà )

- Chắc là vợ quan trọng nhất phải không con ?

KIỆU:

- Dạ đúng!...(giật mình ) Dạ đâu có. Nếu hổng có má con thì đâu có vợ con ... Con phải có hiếu với má con trước chớ!

Ông Tư:

- Dữ ác hôn. Mới thấy nó giống tui được một chút đó... Nhưng tao hỏi mầy nè. Nếu chỉ có má mầy bển với chị suôi mà hỏng có tao và anh suôi tao... Có tụi bây hong ? Ừa...

Ông Năm : ( lại cười )

- Thôi cũng được anh suôi. Nó có hiếu với mấy bả cánh đàn ông mình ăn ké cũng an ủi chút đĩnh rồi ... Sợ nó học đòi... rồi quên tuốt luốt mới đáng trách chớ... ( với Kiệu ) Bây giờ con tính sao?

KIỆU:
- Dạ, con có cách ổn thõa rồi....

Ông Năm: (cười )

- Cách nào? Làm bộ đi thăm bồ thăm bạn. Ði đổ nhớt, đổ xăng... Trì hoãn. hết thời gian, huề cả làng , đúng hong ?

KIỆU:

- Dạ con đâu dám mánh mung vậy bả Con mượn chiếc xe 8 chỗ ngồi của thằng bồ con. Ðịnh tới đây chở ba má, em Hành rồi quay về bển rước Tía má con đi dự lễ khai mạc Hội Chợ Mùa Xuân luôn... Không dè chiếc xe nó khô nhớt phải đi thay nên trể giờ... Bạn con nó ngồi ngoài xe kìa kìa... ( thở ra ) . Hiễu lầm hết chơn.....

.Ông Năm:

- Sự hiễu lầm suýt nguy hiễm hạ..Con Hành đâu rồi ?

Hành: ( nhìn Kiệu cười bẽng lẽn )

- Dạ, Con đây nè ba .

Ông Năm:

- Sao! ( nhìn con gái cười ) Bây giờ trả nhẩn cưới lại cho thằng Kiệu phải hong?

Hành: (Nhìn Kiệu cười khúc khích )

- Ba hỏi kỳ qúa hà .

Ông Năm: ( mắng yêu con gái )

- Chưa chi đã ghen bóng ghen gió... (với Ông Tư) Nó giống y chang má nó anh suôi...

Bà Năm: ( từ nhà trong bước ra )

- Phải rồi. Hứ! Cha con như khuông đúc mà đổ thừa nó giống tui...

Ông Năm: ( cười )

-Thì tôi chỉ nói nó giống dòng máu ?Hoạn Thử của bà thôi mà...

Ông Tư:

-Ôi, anh Suôi nói vui thôi. Xin chị Suôi đừng giận.

Bà Năm: (trừng mắt với ông Năm)

- Không nể mặt anh Suôi tui không có nhịn ông đâu à nhen . . .

Ông Năm:

- Thì lâu lâu bà cũng cho tôi lên ...một chút chứ. Mà thôi mẹ con bà làm ơn sửa soạn nhanh đi. Thằng Kiệu còn về bển đón chị suôi nữa đó.

Hành:

- Dạ. Con và má sửa soạn xong hết rồi ba. ( với Kiệu ) Em Sorry. Hiễu lầm. Ðừng giận nha...

KIỆU :

- Ngu sao giận... ( cùng cười )

Ông NĂM:

- Nè Kiệu ?

KIỆU: - Dạ ! Thưa Ba ?

ÔNG NĂM :

- Năm nay Hội chợ có nhiều gian hàng không con?

KIỆU:

- Dạ nhiều lắm ba . Cửa hàng Tuổi trẻ tụi con năm nay, được phụ huynh giúp vốn gây qủi cứu trợ có khoản mười mấy lượng vàng . Chúng con sẽ tổ chức sổ số. Vừa vui xuân vừa thêm lợi nhuận gởi về cứu trợ quê nhà bị thiên tai bão lụt nữa ba.

Hành: ( hăng hái )

- Mỗi vé trúng độc đắc 2 lượng vàng đó ba...

Bà Năm:

- Chu choa... mẹt ơi! Mỗi vé trúng 2 lượng. Chà, biết đâu, 6 người mình mua 6 vé đều trúng hết. Vị chi là 12 lượng. . . . Thấy chưa... Tui nói hay hỏng bằng hên mà...

Ông Năm: (cười ) - Mẹ con bà ...Thiệt là...

Bà Năm : (Trừng ông Năm)

- Thiệt chứ tôi nói giả hả ?

Ông Năm:

- Nghe tới vàng là cặp mắt sáng rỡ . Ai mà xổ cho bà một hơi 6 lô độc đắc? Hèn nào người đời chẳng bảo: Dùng lửa thử vàng. Dùng vàng thử đàn bà. Ðúng qúa mà...

Hành: ( ôm cổ ông năm liếng thoắng )

- Người ta cũng nói ?Dùng đàn bà thử đàn ông? nữa phải hôn ba...? ( nhìn bà Năm cười ranh mãnh )

Ông Năm: ( mắng yêu con gái)

- Cha mầy!

( Tất cả cười vang. Tiếng nhạc Xuân vang lên rộn rã... Màn đóng nhanh .)

Sông Cửu

Sông Cửu

Mục Lục

11. Giấc Mơ Buồn

Ðơn Phương Thạch Thảo

-
Truyện ngắn.

Chiều sao mà buồn quá! Tôi thường than như vậy trong khi nắng vẫn dịu dàng nghiêng trên hè phố, gió vẫn mơn mang đùa với lá dưới chân tôi. Một thay đổi nào vừa đến làm mọi niềm vui tôi chợt tắt? Tôi chờ một người không còn có thể dành cho tôi sự quan tâm của một tình thân cần có trong đời.

Tôi và Huấn thân nhau đã khá lâu, thời gian đủ cho nhiều thứ giữa tôi và anh trở nên quá cũ. Vậy nhưng có một điều anh vô tình không nhận ra được từ tôi là tình cảm tôi dành cho anh không đơn thuần là tình cảm của một người em gái dành cho anh trai. Tôi che giấu thật kín tâm trạng mỗi khi đối diện với Huấn bằng cử chỉ hồn nhiên, vô tư. Vô tư cho đến khi Huấn đưa Vân Anh đến giới thiệu với tôi đó là người yêu của anh, là người mà anh tìm kiếm và phải có cho cuộc đời mình.

Tôi chới với, biết rằng đã mất đi niềm hy vọng một ngày nào đó Huấn hiểu được lòng tôi. Tình yêu thầm kín trong tôi biến thành một điều không thể có thực trong đời tôi. Tôi phải gượng vui với niềm vui mà Huấn đang có. Anh thản nhiên bày tỏ những suy nghĩ dành cho Vân Anh với tôi, vì theo anh tôi là người thân nhất nên anh không giấu gì với tôi cả. Tôi cũng hiểu rằng tiếng sét ái tình từ Vân Anh giáng xuống khiến anh gần lú lẫn. Ðể làm hài lòng nàng, ngoài tình yêu nồng nhiệt ra, Huấn còn đem cả vật chất đến cho nàng. Những bữa ăn tại những nơi tương đối sang trọng, rồi hoa, rồi quà cho tăng thêm phần thi vị đã đẩy Huấn, một người đang tìm kiếm công danh, với mức lương cố định đã rơi vào tình thế túng quẫn. Tôi đứng bên lề đời anh, nhìn anh bằng cái nhìn của người ngoài cuộc thấy mục tiêu mà anh đang theo đuổi thật xa vời. Vì tiếp xúc với Vân Anh, tôi nhận thấy nàng không phải là một người khiêm tốn trong điều kiện thực tế mà nàng đang có. Với sự nhạy cảm mà con gái thường có, tôi thấy một cái gì đó mơ hồ rằng tình yêu của họ khó bền vững vì có nhiều khác biệt giữa hai người. Và tôi cứ mãi thở dài, không biết tôi lo lắng cho họ hay tôi buồn cho tôi.

Có lúc tôi đã buộc miệng khi biết Huấn bận rộn vì lo để có những thứ vật chất cho Vân Anh để cô không thua kém bạn bè:

-?Anh đang chinh phục Vân Anh bằng tiền, nếu như thế thì đó là sự trao đổi chứ không phải tình yêu thực sự?

Huấn tỏ ra không bằng lòng nhận xét của tôi:

-Em hơi cực đoan khi nói về anh như thế, có phải em nghi ngờ Vân Anh không thật lòng với anh?

-Nếu yêu anh thật lòng, nàng không đòi hỏi anh nhiều thứ như vậy, không hiểu khả năng tài chính của anh có thể hay không.

-Ðó là hoàn toàn do anh, anh chỉ muốn biến những mong muốn của cô ấy thành hiện thực. Anh muốn nhìn thấy cô ấy vui. Anh cũng hạnh phúc khi làm được điều gì cho cô ấy.

-Ðến một lúc nào đó, anh không còn có thể đáp ứng được những mong muốn mà những người con gái đẹp có ?hoài bãỏ về một cuộc đổi đời như Vân Anh thì liệủ

Huấn gắt giọng:

-Em đừng đánh giá Vân Anh thấp như vậy, anh không muốn nghẻ

Huấn và tôi thường bất đồng mỗi khi nói về Vân Anh, có lúc anh giận vì cho là tôi đã quá lời. Giận rồi hòa, rồi lại giận?

Nhiều lần tôi tự hỏi, có phải mình đã có những nhận xét đầy ác ý với Vân Anh do lòng đố kỵ? Vì nàng như ánh sáng chói lòa đẩy tôi vào một góc tối khuất trong lòng Huấn, để tất cả những ẩn tình sâu kín tôi dành cho Huấn trở thành niềm trắc ẩn của riêng tôi, không thể chia sẻ với ai một lời. Không! Tôi tự chất vấn lòng tôi không đố kỵ, mà chính Vân Anh cho tôi cái nhìn sâu hơn về nàng qua những lúc chuyện trò:

-Anh Huấn vừa tặng mình cái Ipad này vì biết mình đã từ chối nhận một cái như thế từ một anh chàng đang ?mếch? mình muốn tặng?

Vân Anh không hề ngại ngần khi thốt ra những lời ấy với tôi, sự mãn nguyện hiện rõ trên nét mặt nàng, tôi hỏi lại:

-Làm sao anh Huấn biết Vân Anh đã từ chối của anh chàng đó?

-Ồ! Mình không giấu anh Huấn chuyện đó, để anh ấy biết rằng có những ?đối thủ? tầm cở bên cạnh nhưng anh ấy là người may mắn được mình chọn thì phải biết trân trọng tình yêu của mình, còn phải cố vươn lên cho bằng họ. Ðể trước khi ngỏ lời cầu hôn với mình, Huấn phải có một cơ ngơi ổn định.

Xã hội ngày nay biến đa số con người trở nên thực dụng, những cô gái đẹp cũng khôn ngoan hơn với lợi thế của mình. Chiều sâu tâm hồn ít được quan tâm trước những gì đánh giá được bằng mắt. Vân Anh như một đóa hoa đẹp không thể tương xứng khi cắm trong lọ sứ bình thường, cái chính là nàng biết điều đó và có lẽ Huấn cũng biết điều đó. Huấn đang đeo đuổi một thứ mà anh không biết có thật hay không? Thì thôi, cứ để anh đi, con đường chỉ là mới bắt đầu, vì yêu quí anh, sao tôi lại không mong cho phía trước của anh bằng phẳng, đừng gặp trở ngại nàỏ

Vì không muốn hành hạ trái tim mình, tôi cố ý tránh gặp Huấn và cả Vân Anh, đứng trước hai người chỉ khiến tôi có cảm giác của một người không may mắn mà phải nghe toàn chuyện về hạnh phúc. Huấn cũng không màng gặp tôi, anh còn mãi dành thời gian cho Vân Anh với những hẹn hò, đưa đón. Dẫu biết tôi chỉ là một người bạn không nên chen vào khoảng trời riêng của Huấn, nhưng nghĩ mình bị bỏ quên thì tôi lại bùi ngùi chìm vào nỗi cô đơn và tâm hồn tôi lạnh giá. Những lúc như thế tôi tìm đến vài nơi trước đây tôi thường đến với Huấn, tình bạn của tôi và anh lúc ấy thật vui, cũng ngọt ngào như những bài tình ca mà tôi và anh cùng thích. Không như lúc này tôi đối diện với những giọt cà phê đắng, một mình?

O0O

Vân Anh đến, nàng như được lột xác sau thời gian tôi không gặp. Dáng dấp sành điệu từ trang phục đến màu tóc. Không còn là cô sinh viên nghèo từ quê lên với khuôn mặt đẹp thu hút nhưng chưa pha chất thành thị. Sau khi hỏi tôi vài câu xã giao, nàng đặt lên bàn tấm thiệp cưới, tôi ngớ ra:

-?vậy mà không nghe anh Huấn nói gì! Các bạn bí mật quá?

Vân Anh cười thản nhiên:

-Huấn còn lòng dạ nào mà nói khi cũng nhận một cái như vậy.

Tôi vội cầm lấy tấm thiệp:

-Sao? Không lẽ?

-Ðúng vậy! Người có tên trong tấm thiệp này không phải là Huấn, nhưng Kim đừng ngạc nhiên, có vẻ như Kim chưa bao giờ nghe chuyện như vậy vẫn thường xảy ra trên đời?

Tôi không mở tấm thiệp nữa mà đặt nó lại chỗ cũ, run giọng:

-Kim phải ngạc nhiên chứ, vì Huấn và Vân Anh đã có một thời gian dù không dài nhưng rất là thắm thiết. Huấn đã dành cho Vân Anh tình yêu cùng tất cả những gì anh ấy có thể, Kim cũng thấy Vân Anh vui vẻ đón nhận?

Vân Anh vỗ vai tôi:

-Nhưng mình không thể bỏ qua cơ hội tốt hơn đến với mình. Thú thật với Kim, mình lên thành phố không phải để học, mà là để tìm kiếm cơ hội đó.

Tôi không muốn mở miệng nói thêm một lời nào với Vân Anh nữa, nàng quá xa lạ trong suy nghĩ của tôi. Tâm trí tôi chợt hướng về Huấn, bây giờ anh đang ở đâu? Sao anh không cho tôi biết khi anh gặp một thất bại cay đắng như thế? Hơn lúc nào hết tôi nghĩ anh cần một người chia sẻ?

Không nghe tôi nói gì Vân Anh có vẻ chột dạ, nàng dịu giọng:

-Mình biết Kim thân với Huấn nên không đồng tình với mình, nhưng mỗi người có quyền với cách sống và suy nghĩ riêng. Còn việc mình mời, nếu không thông cảm được với mình, Kim có thể không đến, mình sẽ không trách nếu không được đón?

0o0

Huấn không biết rằng tim tôi se lại khi nghe anh tâm sự về nỗi đau khổ dìm anh vào sự chán nãn khi Vân Anh quay lưng, phụ rẫy tình yêu của anh. Huấn không biết từ lâu tôi đã chịu đựng cảm giác ấy với những thầm kín trong lòng. Anh phơi bày suy nghĩ với tôi, chân thật như một người đang xưng tội rằng anh yêu Vân Anh với tất cả hy vọng về một tương lai hạnh phúc cho riêng hai người, nhưng không ngờ Vân Anh có một lựa chọn khác, bỏ anh lại với những kỷ niệm chỉ còn giá trị với mình anh. Càng hiểu anh tôi càng buồn, không phải vì buồn lây tâm sự của anh mà vì một nỗi niềm của chính tôi, một nỗi niềm tôi muốn phủ nhận, không dám đặt tên vẫn nằm tận sâu trong tâm hồn tôi. Mỗi lần gặp tôi, Huấn trút cạn được nỗi lòng, còn tôi lại thấy tâm trạng thêm nặng trĩu.

Giấc mơ nào rồi cũng tàn. Ðam mê nào rồi cũng qua. Tôi sẽ nói với Huấn một câu mà bây giờ chưa phải lúc ?Vấp ngã trên đường tình là chuyện bình thường, cái chính là tỉnh táo để nhận ra mình sai lầm như thế nào, rồi dũng cảm đứng lên đi tiếp xem những gì đã qua như một trải nghiệm, cũng đừng quá thận trọng với con đường phía trước nếu biết bên cạnh còn có một người đồng hành??.

Ðơn Phương Thạch Thảo

http://hothuymyhanhdran.blogspot.com/



Quên

Em đã hẹn sao mà hay quên thế?

Ðể anh chàng buồn bã đến?làm thơ!

Ðể anh chàng thấm thía nghĩa đợi chờ

Ôi! Giây phút trần gian thành thế kỷ!



Ô! Giây phút mà thật lòng em chỉ

Vô tình thôi bởi vì một từ ?quên?

Nỗi nhớ nhung kỳ thật, biết ai đền?

Chúa sai hẹn, phải chăng là con gái!

Ðơn Phương Thạch Thảo



Mối Tình Thơ Ngây

Mối tình đầu là thao thức trang thơ

Ðốt hàng tập vở mà chưa viết được

Thuở yêu anh ngại ngùng nhanh chân bước

Hàng mi buồn chở mộng ước vào tim.



Mối tình đầu là sương lạnh trong đêm

Bên song cửa ngóng ai về vội vã

Những bước chân cứ mãi hoài xa lạ

Nên hoa buồn ủ rũ góc vườn xa.



Mối tình đầu vẫn sống mãi trong ta

Bên song cửa nhớ ai mà không ngủ

Mái tóc dài buộc ân tình không đủ

Nên xa nhau hai đứa chẳng một lời.

Ðơn Phương Thạch Thảo

http://hothuymyhanhdran.blogspot.com/

Ðơn Phương Thạch Thảo

Mục Lục

12. Chúc Mừng Năm Mới

Bạch Liên

-
Chúc Mừng Năm Mới

NĂM tròn tiễn đông qua
MỚI mẻ xuân vào nhà
CHÚC mọi người sức khỏe
MỪNG pháo hồng nở hoa

HẠNH ngộ tình bằng hữu
PHÚC lộc từ phương xa
CHAN chứa lòng hoan hỷ
HÒA vang lời ngọc ngà

AN bình đời vui sống
KHANG niên tiền đầy tay
THINH hành điều như ý
VƯỢNG khí nhiều mắn may


Mùa đông trải dài những ngày lạnh co ro trên khắp các ngả đường. Hai bên vỉa hè trong con phố buồn hắt buồn hiu. Hàng cây trụi lá vẫn đứng chơ vơ thấp thỏm chờ đợi ngàn sợi nắng ấm của mùa xuân rót xuống sân đời những tia nồng thấm. Cành nhánh trơ mình khao khát uống được vài giọt nhựa hồi sinh để đâm chồi nẩy lộc.

Góc trời lạnh buốt mong chờ hơi thở dịu êm của khuôn mặt tròn xoe còn đang êm ấm cuộn mình trong chăn, lười biếng buông thả xuống những vai đời khép nép trong chiếc áo khoác chống lạnh. Cánh gió lành lạnh rượt đuổi nhau thổi mạnh làm tê cóng một góc không gian, vân vê quấn chặt lấy thân người. Nhưng trong tâm hồn người Việt xa xứ vẫn rộn ràng cảm thấy ấm lòng khi mùa xuân đang nở rộ trong các gia đình người Việt hải ngoại. Tết là liều thuốc tinh thần để sưởi ấm lòng người. Những người con xa xứ tìm lại một chút hoài niệm và một chút hương xưa của năm nào nơi quê nhà

Những ngày cuối năm, anh Cẩu vẫn sủa vang và làm tròn bổn phận của mình. Nhiệm vụ dòm ngó, coi chừng người lạ mặt lảng vảng trước sân, có ý đồ rình rập xâm nhập vào nhà. Nếu thấy bóng dáng ai thập thò lấp ló thì chàng Cẩu hăng hái nhảy phóng hầu gây sự sợ sệt đến đối phương. Mậu Tuất biết mình phải nhường vương ngai cho anh Kỷ Hợi, nhưng vẫn ung dung tỏ ra dáng vẻ năng động, chứ không ủ rũ nằm mẹp, âu sầu nuối tiếc thời vàng son sẽ đến lúc phải chia tay. Chàng Cẩu có tên là Mậu Tuất thong thả đếm từng ngày quay gót sau đêm giao thừa sáng ngời pháo hoa, đón chào anh Kỷ Hợi.

Kỷ Hợi với hình dạng ục ịch nên có tên gọi là Ột. Vóc dạc ủn ỉn ú na, béo phì nên tướng đi chậm chạp vì suốt ngày Ột chỉ đi loanh quanh trong cái chuồng mát mẻ lúc nào cũng âm ẩm ướt. Dù trời mưa hay nắng, anh Ột cũng thích ù lì nằm bệt trên sàn, ngáy ngủ ro ro. Anh Ột không màng đến tiền tài danh lợi chi cả, cứ thản nhiên trần trụi khoe thân hình béo mỡ. Mục tiêu chánh của Ột ta chỉ nhắm tới cái máng cám thơm ngon, là đủ cho anh khoái chí rồi.

Người Việt mình thường tin vào con giáp để đoán tình hình năm mới ra sao. Tuy không chính xác một trăm phần trăm nhưng hình ảnh Kỷ Hợi cho ngưuời dân cảm thấy thoải mái và hy vọng suốt mười hai tháng tới, nhà nào cũng cơm no áo ấm. Tiền vô như nước vì gạo chứa đầy hũ, ăn no rồi nằm, tấm thân tròn trịa bầu bĩnh, mát da mát thịt là điều may mắn, sẽ mang niềm tươi vui đến toàn niên và đời sống an lành dư dả.

Tết Kỷ Hợi về, anh chi Ột chỉnh tề với áo mão long bào đại diện xông đất đêm giao thừa chúc mừng gia chủ. Với dáng vẻ phốp pháp mũm mĩm, miệng thì lúc nào cũng ca hát bàỉ ột?ột?triền miên. Ðây là chất giọng duy nhất với bản tánh bẩm sinh hiền hòa cho hết một kiếp đời. Anh Ột xin chúc mọi người cũng có đời sống an lành, không tranh giành hơn thua như chính mình.

Trong hơi thở khe khẽ của mùa xuân Kỷ Hợi, thời gian như lắng đọng đứng yên để hân hoan chào đón năm mới về với mọi điều tốt đẹp hơn năm cũ, Mọi thứ không may sẽ ngoan hiền nằm im trong lớp bụi quá khứ, đành an phận giẫy giụa héo khô, chết mòn theo năm tháng dần trôi và sẽ trở thành chuỵện cổ tích thần thoại. Vì không ai muốn khơi động lại những phiền muộn đã qua của năm Mậu Tuất.

· Buổi sáng âm u lờn vờn những cụm mây xám tiu nguỷu sẽ bay xa để nhường khung trời xanh ngát niềm vui cho những đóa hoa cúc vàng hây hây sưởi ấm lòng người tràn đầy Sức Khoẻ.

· Hoa đào hồng thắm thẹn thùng bung nở nhiều cánh ngũ sắc tung tăng Tươi Cười dưới ánh nắng chan hòa May Mắn vào ba ngày Tết đầu năm.

· Nụ mai vàng xúm xít Thịnh Vượng leo trèo cành nhánh mỏng manh trong các chậu An Khang, thích yểu điệu làm dáng ngẩn ngơ ở một góc nhà Hạnh Phúc.

Sau bao ngày mưa đông tê buốt, mặt trời lấp lánh ngàn sợi nắng chói chang lả lơi từ thiên đỉnh, huênh hoang mơn trớn các búp non nhen nhúm trên cành. Các nụ tầm xuân khóc rưng rức khép kín trong kẽ nhánh bấy lâu nay, thút thít ẩn dật vì không tìm thấy được ánh bình minh. Tết Nguyên Ðán tưng bừng khắp phố là thời điểm vàng son cho lòng người Việt Nam hoan ca Vạn Sự Như Ý.

Và cũng là dịp để các nàng hoa cúc, mai, đào, xênh xoang trổ sắc Tấn Tài, Tấn Lộc trong mùa xuân Cát Tường.

Không khí tết loang chảy trong mạch máu người dân Việt tha hương, náo nức mong chờ đêm giao thừa đi Hái Lộc Vạn May.

Xuân Kỷ Hợi đang ríu rít đâu đó ở cuối phố. Tà áo dài xanh đỏ sẽ tha thướt đi dạo chợ tết, khơi gợi lại truyền thống xa xưa như những đóa hoa biết nói đang xoắn xít trong vùng trời Tự Do Chúc Mừng Năm Mới

Bạch Liên

Mục Lục

IIỊ Hộp Thư Toà Soạn ___________________________________________________

Nguyệt San Giao Muà xin cám ơn những thân hữu đã dóng góp bài vở cho Nguyệt San Giao Muà số 202 . Một số bài khác sẽ được đăng dần vào số tớị Mong mỏi sẽ nhận được những sáng tác của các bạn bốn phương để cho Nguyệt San Giao Muà thêm phần hương sắc trong tương laị

Mục Lục

Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà:

1) Ðể vào danh sách của NSGM (subscribe),
   xin gửi email về  GiaoMua@hotmail.com

2) Ðể rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe),
   xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com 

3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguyệt San Giao Muà
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà:

 

Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất :
  

1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệụ Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy
3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc
4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện. 
5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng
6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com


Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệụ 

 

  

    

      

	Ðịa Chỉ Liên Lạc:
	

	Nguyệt San Giao Muà

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nhà 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors