4. Va^n DDa.i Ba`ng

Kim Loan

<
O+? tra.i ty. na.n sao ma` de^~ buo^`n, mu+a cu~ng buo^`n, na('ng cu~ng kho^ng vui\. Nhi`n ra ngoa`i ba^`u tro+`i cho'i chang, to^i ti'nh bo? va(n pho`ng ddi ve^` nghi? tru+a thi` ba` Pimpa, ngu+o+`i Tha'i, la` nha^n vie^n Cao Uy? Xa~ Ho^.i dde^'n ho?i:

- Co^ ra?nh kho^ng, ddi va`o nha` tu` vo+'i to^i\. To^i ca^`n pho?ng va^'n va`i ngu?o+`i va` la`m la.i danh sa'ch tu` nha^n dde^? ba'o ca'o\.

Nhu? ngu?o+`i buo^`n ngu? ga(.p ddu+o+.c chie^'u manh, to^i vui ve? nha.^n lo+`i\.

Cu~ng nhu+ ca'c tra.i ty. na.n kha'c, o+? Thailand cu~ng co' mo.^t khu "nha` tu`" da`nh cho nhu+~ng ngu?o+`i ty. na.n kho^ng cha^'p ha`nh quy ddi.nh cu?a Bo.^ No.^i Vu. Tha'i hay cu?a Cao U?y ty. na.n\. Tho+`i ha.n o+? tu` tu`y theo mu+'c ddo.^ pha.m quy, co' khi tu+` mo.^t va`i nga`y cho to+'i mo.^t hai tua^`n\. ?Tu` nha^n? cu~ng ddu? loa.i, nhe. thi` co' nhu+~ng ngu?o+`i mua le'n ddo^` ngoa`i ha`ng ra`o, thu+'c qua' gio+` gio+'i nghie^m, que^n la`m ve.^ sinh khu nha` ddu?o+.c pha^n co^ng, na.?ng ho?n la` tha`nh pha^`n dda'nh lo.^n, ga^y ma^'t tra.^t tu+. trong tra.i, tro.^m ca('p va.?t, tro^'n ra ngoa`i tra.i ddi cho?i\.

DDi bo.^ qua khu ddo^`i ba~i dda', dde^'n be.^nh vie.^n, la` to+'i khu nha` tu` ddu+o+.c xa^y du+.ng kha' kie^n co^' va` ca'ch bie.^t vo+'i nhu+~ng khu nha` o+? kha'c trong tra.i\. Sau khi tri`nh gia^'y to+` no?i cu+?a, ba` Pimpa va` to^i bu?o+'c va`o nha` tu` dda~ tha^'y ho?n mu?o+`i ma^'y ngu?o+`i, dda so^' la` thanh nie^n dda`n o^ng ddang ngo^`i ra?i ra'c trong tu? the^' cho+` ddo+.i, hi`nh nhu? ho. bie^'t tru?o+'c co' cuo.^c vie^'ng tha?m na`y\. Ba` Pimpa ru? to^i ddi cho vui, cho+' o+? trong khu tu`, co' nha^n vie^n ngu?o+`i Vie.^t ty. na.n ra^'t sa`nh so?i tie^'ng Tha'i, anh ta la`m tho^ng di.ch cho ba` a^'y, co`n to^i ddi lo`ng vo`ng ho?i tha?m, la`m quen, ta'm chuye^.n vo+'i ?tu` nha^n?\.

Tra.i tuy nho?, nhu?ng co' ho?n chu.c nga`n ngu?o+`i ne^n dda^u pha?i ai cu~ng bie^'t nhau\. To^i nhi`n va`o danh sa'ch, dde^? y' mo.^t ca'i te^n kha' dde.p, Le^ Nguye^~n Anh Va^n, gio+'i ti'nh ?nam?, ro^`i nhi`n le^n ngu?o+`i dda`n o^ng ngay go'c pho`ng\. Anh co' da'ng ra^'t cao, ga^`y, nu?o+'c da dden sa.m, khuo^n ma.?t go'c ca.nh vo+'i ddo^i ma('t na^u dde.p nhu?ng kha' la.nh lu`ng, ma'i to'c ho?i da`i ma`u na^u, va` ddo^i ca'nh tay in hi`nh xa?m dda.^m, kho^ng kho' nha.^n ra ddo' la` ?Va^n DDa.i Ba`ng? ma` to^i co' nghe qua tie^'ng ta?m\. Va^n DDa.i Ba`ng cu~ng ki.p ba('t ga.?p a'nh nhi`n cu?a to^i, khi to^i mi?m cu?o+`i bu?o+'c dde^'n ga^`n ho?n, kho^ng pha?i vi` anh la` "dda.i ba`ng" ma` chi? vi` ca'ch dda^y hai tua^`n, trong dde^m va?n nghe.^ mu+`ng sinh nha.^t DDu+'c Vua Tha'i, anh le^n sa^n kha^'u ha't mo.^t ba`i ca quen thuo.^c cu?a nha.c sy~ Hoa`ng Thi Tho+, gio.ng ha't dda^`m a^'m cu?a anh dda~ ga^y ba^'t ngo+` cho nhie^`u ngu?o+`i, trong ddo' co' to^i va` ma^'y co^ ba.n o+? chung nha`\.

- Cha`o co^ Loan\.

- U?a\? Sao anh bie^'t te^n em\?

- Co^ la`m tre^n va?n pho`ng Cao U?y, ai ma` kho^ng bie^'t\.

- Co`n anh la`\...?

Anh nhe^'ch me'p cu?o+`i:

- Va^n DDa.i Ba`ng\.

To^i ngo^`i xuo^'ng ke^' be^n anh, la`m quen:

- Ho^m bu+~a anh ca ba`i "DDu?o+`ng Xu+a Lo^'i Cu~" hay qua' chu+`ng, ai cu~ng khen va` mong ba`i ha't tha.^t da`i\.

Anh la('c dda^`u:

- Ta.i ba`i ha't hay, mang ddu'ng ta^m tra.ng xa nha` cu?a da^n ty. na.n, chu+' to^i ha't cu~ng thu?o+`ng tho^i\.

- Anh khie^m nhu?o+`ng kho^ng ddu'ng cho^~ ro^`i ddo'\. Gio.ng ha't hay la` gio.ng ha't ddu?o+.c nhie^`u ngu?o+`i co^ng nha.^n, ho^m ddo' ha`ng tra(m ngu?o+`i im la.?ng nghe tu+`ng ca^u ha't cu?a anh\.

Ba^y gio+` thi` Va^n DDa.i Ba`ng im la.?ng, to^i no'i tie^'p:

- Em va` nho'm ba.n me^ ba`i ddo' la('m, ne^'u anh co' the^? che'p lo+`i ba`i ha't ddo' cho tu.i em, ddu?o+.c kho^ng\?

- DDu?o+.c cho+'! Co^ co' gia^'y va` vie^'t chi` thi` cho to^i xin, khi na`o vie^'t xong to^i gu+?i ra cho co^\.

To^i lu.c gio? ddu?a cho anh xa^'p gia^'y va` ma^'y ca^y vie^'t, chu?a bie^'t se~ tie^'p tu.c ca^u chuye.^n ra sao, bo+?i to^i va` anh cha(?ng he^` quen bie^'t nhau, va` to^i va`o tha?m nha` tu` ho^m nay chi? la` cho vui, chu+' kho^ng co' nhie.^m vu. gi`\. Anh ta ca^'t ma^'y to+` gia^'y va`o go'c tu?o+`ng, ro^`i lo^i ra mo.^t bo.c gia^'y, ddu?a ra mo+`i:

- Co^ a(n ba'nh bo.^t mi` chie^n nhe, vo+. to^i mo+'i gu+?i vo^ ho^`i sa'ng\.

O+? tra.i ty. na.n, khi tha^'y nhie^`u ca.?p vo+. cho^`ng so^'ng chung vo+'i nhau, kho' ai bie^'t ddu?o+.c ho. la` vo+. cho^`ng tha.^t tu+` Vie.^t Nam co' ho^n thu' ha(?n hoi, hay chi? la` vo+. cho^`ng mo+'i ghe'p va`o o+? chung o+? tra.i, hoa.?c quen nhau tre^n ddu?o+`ng vu?o+.t bie^n\. Trong tru?o+`ng ho+.p cu?a Va^n DDa.i Ba`ng va` chi. Tuye^'t, ai cu~ng bie^'t ho. la` ?vo+. cho^`ng mo+'i?, nghe dda^u ho. ga.?p nhau be^n Cambodia, ddu'ng nghi~a ?trai tu+' chie^'ng ga.?p ga'i giang ho^`?, ro^`i cu`ng ddi tre^n con thuye^`n qua xu+' Tha'i na`y\. O+? tra.i, chi. mo+? qua'n nu?o+'c nho? ba'n cafe', anh thi` nhu? ca'c thanh nie^n ra?nh rang kha'c, cha(?ng la`m gi`, thu+o+`ng xuye^n tu. ta.^p ta.i qua'n nha` uo^'ng nu?o+'c, thi?nh thoa?ng nha.^u nhe.t, ba`n chuye.^n tho+`i su+. ty. na.n, ddie^`u khie^?n dda'm dda`n em cha.y mua le'n ddo^` ngoa`i ha`ng ra`o ro^`i ba'n la.i cho da^n ty. na.n kie^'m lo+`i\.

Ti`nh hi`nh ddi ddi.nh cu+ ra^'t kho' kha?n cho nhu+~ng ngu?o+`i ty. na.n cuo^'i mu`a nhu? chu'ng to^i, ai cu~ng pha?i qua cuo.^c thanh lo.c bo+?i Bo.^ No.^i Vu. Tha'i, ne^'u vu?o+.t qua ddu?o+.c cuo.^c pho?ng va^'n na`y, thi` mo+'i co' co? ho.^i qua tra.i kha'c cho+` ca'c nu?o+'c phu?o?ng ta^y cho ddi ddi.nh cu?\. Nhie^`u ngu?o+`i bi. dda'nh ro+'t tu+` vo`ng na`y, ddu?o+.c Cao U?y khuye^'n khi'ch ho^`i hu?o?ng\.

Va^n DDa.i Ba`ng va` chi. Tuye^'t cu~ng o+? trong nho'm ngu?o+`i dda(ng ky' ho^`i hu?o?ng, ddu?o+.c so^'ng trong khu rie^ng cho+` dde^'n nga`y le^n xe bus ve^` tra.i Ho^`i Hu?o?ng, la`m thu? tu.c ra Bangkok bay ve^` Vie.^t Nam\. Mo.^t so^' ngu?o+`i trong nho'm na`y tu+. xem mi`nh la` ?cu`i kho^ng so+. lo+??, kho^ng co`n gi` dde^? ma^'t, ne^n trong tho+`i gian cho+` nga`y ve^`, ho. a?n nha.^u xa? la'ng va` sa(~n sa`ng qua.^y pha'\. Ha`ng tua^`n, he^~ sa'ng mai co' chuye^'n xe ho^`i hu?o?ng, la` y nhu? dde^m tru?o+'c ho. a?n uo^'ng, ca ha't, qua.^y pha' ro^`i dda'nh nhau vo+'i ngu?o+`i o+? khu kha'c\. Mo+'i nha^'t la` mo.^t dde^m ho^~n chie^'n tu?ng bu+`ng, chu'ng to^i o+? khu be^n na`y chi? da'm ddu+'ng xa be^n ha`ng ra`o ke~m gai nghe ngo'ng, dde^'n khi nghe tie^'ng su'ng no^? tu+` va?n pho`ng tra.i, mo.i ngu?o+`i hoa?ng ho^'t cha.y ve^` khu nha` mi`nh, nhu+~ng va^~n nghe nhu+~ng a^m thanh dda'nh nhau tu+` ga.^y go.^c, dao bu'a va` ca? va`i tie^'ng su'ng no^? thi. uy cu?a li'nh Tha'i\. Cho dde^'n ga^`n nu+?a khuya, ti`nh hi`nh mo+'i im a('ng tro+? la.i, va` qua lo+`i ba`n ta'n lao xao cu?a ma^'y ?ba` ta'm? trong tra.i, chu'ng to^i ddu?o+.c bie^'t co' ma^'y ngu?o+`i bi. thu?o?ng pha?i ddu?a va`o be.^nh vie.^n be^n ngoa`i, va`i ngu?o+`i ca^`m dda^`u cuo.^c ho^~n chie^'n bi. va`o tu`, trong ddo' co' Va^n DDa.i Ba`ng\.

To^i vu+`a a?n ba'nh chie^n, vu+`a tie^'p tu.c ca^u chuye.^n la`m quen:

- Te^n cu?a anh dde.p la('m ddo'! Y' em no'i "Le^ Nguye^~n Anh Va^n" cho+' kho^ng pha?i "Va^n DDa.i Ba`ng" nghen\.

Anh ta ba.^t cu?o+`i:

- Te^n ba to^i la` Le^ Anh Qua^n, ho^`i tre? o^?ng co' mo^'i ti`nh dda^`u vo+'i ngu?o+`i te^n Va^n, ne^n khi sinh ra to^i, ba muo^'n dda.?t te^n to^i la` Le^ Anh Va^n, nhu?ng ma' to^i ghen, ddo`i dde^? the^m ho. Nguye^~n cu?a ma' to^i va`o, tha`nh ra te^n to^i da`i le^ the^\.

Ca^u chuye.^n to+'i dda^y pha?i ddu+'t ngang vi` to+'i gio+` ba` Pimpa ke^u to^i ve^` la.i va?n pho`ng la`m vie.^c\.

Hai nga`y sau, cu~ng trong gio+` nghi? tru?a o+? pho`ng Cao U?y, co' ngu?o+`i mang dde^'n cho to^i to+` gia^'y ghi ba`i ?DDu?o+`ng Xu?a Lo^'i Cu~?\. To^i nga('m nhi`n vo+'i nie^`m thi'ch thu' ba^'t ngo+`, vi` tu+.a dde^` ba`i ha't ddu?o+.c vie^'t theo lo^'i thu? pha'p mo+'i, bay bu?o+'m la~ng ma.n, ne't chu+~ bu't chi` trong toa`n ba`i nha.c ra^'t dde.p, dde^`u dda.?n, co' chu't la? lo?i tre^n tu+`ng con chu+~, ma` dda.?c bie.^t nha^'t la` ba`i ha't ddu?o+.c vie^'t tre^n mo.^t bu+'c tranh, cu~ng ve~ ba(`ng bu't chi`, trong ddo' co' ddu? a'nh tra?ng treo tre^n ddo^`i, co' lu~y tre xa mo+`, va` bo'ng ma'i tranh nghe`o be^n ddo^`ng lu'a chi'n\. O+? go'c pha?i cuo^'i bu+'c tranh ky' te^n ?Anh Va^n? ra^'t ddie.^u nghe.^, chu+'ng to? ngu?o+`i ve~ pha?i co' mo.^t ta^m ho^`n nghe.^ sy~ mo+'i trau chuo^'t ta'c pha^?m cu?a mi`nh dde^'n nhu? va.^y\. To^i say su+a ma?i me^ vo+'i bu+'c tranh lo+`i nha.c, que^n ma^'t ta'c gi?a la` mo^.t ?dda.i ba`ng tra.i ty. na.n?\. To^i vui su?o+'ng nghi~ tha^`m, Va^n DDa.i Ba`ng co' mo.^t tra'i tim nghe.^ sy~, ma` to^i luo^n tin ra(`ng, nhu+~ng ngu?o+`i co' ta^m ho^`n nghe.^ sy~ thu?o+`ng la` ngu?o+`i to^'t\.

To^i cha.y vo.^i dde^'n nha` tu` dde^? no'i lo+`i ca'm o?n thi` ddu?o+.c bie^'t anh dda~ ddu?o+.c ve^` nha`\. Tu+` nga`y ddo', chu'ng to^i tro+? ne^n quen bie^'t, thi?nh thoa?ng to^i va` co^ ba.n ghe' nha` anh cho+i, co' khi nghe anh dda`n ha't (anh thu?o+`ng ddu?o+.c ye^u ca^`u ca ba`i ?tu?? DDu?o+`ng Xu?a Lo^'i Cu~), hoa.?c chu'ng to^i ngo^`i trao ddo^?i chuye.^n tho+`i su+. cu?a tra.i, chuye.^n va?n nghe.^ va?n gu+`ng ddo' dda^y\.

Co' la^`n anh no'i vo+'i chu'ng to^i:

- Ne^'u trong tra.i co' ai ga^y go^~, a?n hie^'p tu.i em thi` cho anh hay, anh se~ cho ngu?o+`i dde^'n "no'i chuye.^n"\.

Chu'ng to^i cu?o+`i:

- Tu.i em nha't nhu? tho? dde^', ca? ddo+`i cha(?ng da'm ga^y lo.^n vo+'i ai, cha('c kho^ng phie^`n anh ra tay\.

La^`n kha'c, tha^'y chu'ng to^i ddi la~nh nu?o+'c, anh no'i:

- Ke^? tu+` bu+~a nay, anh se~ cho ngu?o+`i ga'nh nu?o+'c dda^`y lu nha` em mo^~i nga`y, kho?i ca^`n xa'ch nu?o+'c nu+~a\.

Chu'ng to^i gia^~y na^?y:

- Kho^ng sao dda^u anh, tu.i em xa'ch nu?o+'c la` ta.^p the^? du.c luo^n ma`\.

Anh tro+.n ma('t:

- Tho^i ddi co^ nu+o+ng\. To^i dda~ tha^'y bo^'n co^ xa'ch hai thu`ng nu?o+'c, chi? va`i lo^ nha` ma` pha?i du+`ng la.i nghi? hai ba la^`n\.

Lu'c na`y to^i dda`nh pha?i thu' nha.^n:

- Da., cha(?ng da^'u gi` anh, tu.i em thuo.^c loa.i "tie^?u tho+" con nha`\... nghe`o?\. Gia ddi`nh kho^ng gia`u co' gi` nhu?ng ddu?o+.c ba ma' cu?ng chie^`u, chu?a la`m vie.^c na.?ng bao gio+`\.

Bu+~a ddo', chu'ng to^i ta.^p la`m ba'nh tai ye^'n chie^n, la` mo'n a(n va(.t pho^? bie^'n o+? tra.i lu'c ba^'y gio+`, mang dde^'n nha` anh dde^? ?go'p vui?\. Buo^?i to^'i gio' mu+a ba~o bu`ng o+? tra.i ty. na.n de^~ la`m lo`ng ngu?o+`i nao nao, nho+' nha` da die^'t, ne^n ngu?o+`i ta cu~ng muo^'n co' ngu?o+`i dde^? tra?i lo`ng ta^m su+.\.

- Gia ddi`nh to^i o+? mo.^t xo'm que^ xinh dde.p mie^`n An Giang, ba to^i la` tha^`y gia'o la`ng, nhu?ng o^ng ma^'t so+'m, to^i pha?i nghi? ho.c ngang phu. me. kie^'m tie^`n lo cho ddu+'a em ga'i\. Cuo.^c so^'ng nghe`o kho^?, thie^'u su+. da.y do^~ cu?a ba khie^'n to^i tro+? ne^n la^`m li`, ddo^i khi ngang bu?o+'ng\. To+'i na?m mu?o+`i chi'n tuo^?i, to^i bi. ba('t ddi nghi~a vu. qua^n su+., qua be^n Cambodia dda'nh nhau vo+'i qua^n Polpot ddu?o+.c hai na?m thi` to^i dda`o ngu~ vi` kho^ng muo^'n la~ng phi' tuo^?i xua^n cho cuo.^c chie^'n dda^`y ba^'t co^ng va` nhie^`u ba.o lu+.c, to^i so+. ha`ng nga`y pha?i chu+'ng kie^'n ca?nh che^'t cho'c du` la` cu?a phi'a Vie.^t Nam hay Cambodia, to^i bi. a'm a?nh bo+?i nhu+~ng tro` ta`n a'c da~ man cu?a qua^n Polpot, to^i ca?m ghe't quy lua.^t cu?a chie^'n tranh\... Nhu?ng to^i dda^u co' ddu?o+`ng tro+? ve^` nha`, to^i pha?i tro^'n qua khu Ba('c Loong, dda?o ven bie^?n thuo.^c ti?nh Koh Kong, Cambodia ra^'t ga^`n vo+'i dda^'t Tha'i\. O+? ddo' mo.^t tho+`i gian da`i, va.^t lo.^n vo+'i ddu? nghe^` kie^'m so^'ng, bie^'t the^m lua.^t giang ho^` dde^? so^'ng co`n no?i vu`ng dda^'t ho^~n ta.p ddo', vi` ddo' la` no?i du+`ng cha^n cu?a ca'c ta`u vie^~n du?o?ng quanh vu`ng Cha^u A', ca'c thu?y thu? le^n nghi? ngo?i va` ti`m thu' vui cho?i ne^n ga'i la`ng cho?i ti`m ve^` nga`y ca`ng ddo^ng ddu'c\. To^i sinh so^'ng ba(`ng nghe^` buo^n la.^u, mua ha`ng tre^n ca'c ta`u vie^~n du?o?ng, ro^`i mang va`o trong dda^'t lie^`n Cambodia ba'n la.i kie^'m lo+`i\. To^i thu+.c su+. dda~ bi. do`ng ddo+`i cuo^'n ddi ma` kho^ng bie^'t khi na`o se~ ddu?o+.c du+`ng la.i, tro+? ve^` tha?m que^ cu~, co' me. gia` va` em ga'i ddang dde^m nga`y mong ngo'ng tin to^i, ddo' la` ly' do to^i ha't ba`i ?DDu?o+`ng Xu?a Lo^'i Cu~? vo+'i su+. tho^?n thu+'c tu+` trong dda'y tim\.

To^i to` mo`:

- Anh ha't hay ma` co`n ve~ dde.p la('m ddo', anh la` ho.a sy~ ha?\?

- Kho^ng, to^i chi? co' khie^'u ho.^i ho.a tu+` ho^`i co`n ho.c ca^'p hai, ro^`i tu+. ve~ khi tha^'y thi'ch chu+' kho^ng qua tru?o+`ng lo+'p na`o he^'t\.

To^i ddo^?i dde^` ta`i:

- Va.^y ta.i sao anh co' te^n ?Va^n DDa.i Ba`ng?\?

Anh ddu?a cho chu'ng to^i xem hi`nh xa?m hai con dda.i ba`ng hai be^n ca'nh tay:

- O^`, dde^m ddo' chu'ng to^i ha`nh qua^n va` ddo'ng ta.i mo.^t la`ng he?o la'nh be^n Sie^m Rie.^p, o^ng chu? ngo^i nha` sa`n no?i chu'ng to^i tru' ngu. ca? tua^`n le^~ la` mo.^t nghe.^ nha^n xa?m no^?i tie^'ng trong vu`ng\. Kho^ng hie^?u do nha.^u say vi` ru?o+.u hay phu't cao hu+'ng cu?a tha(`ng dda`n o^ng lang ba.t chinh chie^'n, to^i dda~ ddo^`ng y' cho o^?ng xa?m hai con dda.i ba`ng tre^n tay\. Ma` cu~ng nho+` no' ma` khi phie^u ba.t giang ho^` no?i Ba('c Loong, trong nhu+~ng tra.^n dda'nh nhau vo+'i ca'c nho'm buo^n ba'n kha'c, to^i ddu?o+.c nhi`n vo+'i chu't e de` so+. se.^t ne^? nang, tu+` ddo' to^i co' te^n ?Va^n DDa.i Ba`ng? cho to+'i ba^y gio+`!

Anh ri't mo.^t ho?i thuo^'c la' ro^`i nhi`n ra ngoa`i mo^ng lung:

-To^i nhu? ngu?o+`i leo lu?ng co.p kho^ng co' ddu?o+`ng tho^'i lui\. Nhie^`u lu'c buo^`n tu?i va` cay dda('ng cho tha^n pha.^n kho^ng nha`, kho^ng que^ hu?o?ng, nhu?ng bie^'t la`m gi` ho?n\? Cho dde^'n lu'c to^i ga.?p Tuye^'t, vo+. to^i dda^y\. Co^ a^'y trong nho'm ga'i a?n su?o?ng chuye^n phu.c vu. kha'ch thu?y thu? vie^~n du?o?ng\. Qua nhie^`u la^`n ga.?p go+~, tro` chuye.^n va` ta^m su+. no^~i ddau xo't xa que^ hu?o?ng, chu'ng to^i quye^'t ddi.nh ro+`i bo? Ba('c Loong, ddi thuye^`n qua Thailand, hy vo.ng cuo.^c ddo+`i bu?o+'c sang chu?o?ng mo+'i, tu?o?i sa'ng ho?n\.

To^i nhi`n anh, pha^n va^n:

- O+? tra.i ty. na.n ro^`i, anh la`m "dda.i ba`ng" la`m chi nu+~a\?

Anh tra^`m nga^m:

- To^i cu~ng co' muo^'n dda^u! Qua dda^y ga.?p la.i ma^'y ngu?o+`i quen cu~ la`m a?n be^n Ba('c Loong, khi ho. ga.?p su+. u+'c hie^'p tu+` ban tra.^t tu+., ban co.^ng ddo^`ng cu?a tra.i, ho. nho+` to^i can thie.^p, ro^`i bao nhie^u chuye.^n ba^'t co^ng, ddu.ng cha.m kha'c xa?y ra ha`ng nga`y, khie^'n to^i la.i no^?i ma'u ?Lu.c Va^n Tie^n?, tha^'y chuye.^n ba^'t bi`nh giu+~a ddu?o+`ng cha(?ng tha\.

Chi. Tuye^'t xen va`o, go'p chuye.^n:

- Nhu?ng em tha^'y ddo', ty. na.n cuo^'i mu`a kho^ng co`n tu?o?ng lai na`o cho+` ddo'n ca?\. Anh chi. dde^`u bi. ro+'t thanh lo.c, ne^n mo+'i dda?ng ky' ho^`i hu?o?ng\.

To^i an u?i:

- Tho^i thi` cu~ng la` di.p anh chi. ve^` vo+'i gia ddi`nh\.

Chi. Tuye^'t gio.ng buo^`n thiu:

- Chi? co' mo.^t mi`nh chi. ve^` tho^i em a`! Anh Va^n du+. ti'nh ti`m ddu?o+`ng ra ngoa`i Tha'i sinh so^'ng\.

Anh Va^n nhi`n to^i, gia?i thi'ch:

- Co' the^? to^i ve^` se~ bi. ba('t vi` to.^i dda`o ngu~ xu?a kia, va? la.i, to^i dda~ tu+`ng the^` kho^ng bao gio+` tro+? ve^` vo+'i hai ba`n tay tra('ng\.

- Va.^y sao anh kho^ng ddu?a chi. Tuye^'t ddi theo\?

- DDi tro^'n cho+' co' pha?i ddi cho?i dda^u! Mo+'i dda^y, ba ma' Tuye^'t gu+?i thu? sang ke^u Tuye^'t ve^` nha`, ca? gia ddi`nh dda~ tha thu+' va` ddo'n cho+` Tuye^'t tro+? ve^`, la`m la.i cuo.^c ddo+`i\.



Sau ddo' va`i tua^`n to^i may ma('n dda.^u thanh lo.c, ddu?o+.c chuye^?n qua tra.i kha'c cho+` nga`y le^n ddu?o+`ng ddi.nh cu?\. Trong tho+`i gian na`y, to^i nghe no'i chi. Tuye^'t cu~ng dda~ ro+`i tra.i tro+? ve^` Vie.^t Nam, co`n anh Va^n thi` trong mo.^t la^`n ddu.ng ddo.^ vo+'i nho'm ngu?o+`i Khmer trong tra.i, anh la.i bi. ba('t va`o tu`, nhu?ng la^`n na`y la` nha` tu` ngoa`i Tha'i chu+' kho^ng pha?i nha` tu` trong tra.i ty. na.n\. The^' ro^`i to^i le^n ddu?o+`ng ddi Canada, bo? la.i Thailand sau lu?ng vo+'i bao nhie^u nie^`m vui no^~i buo^`n kho^ng nho+' he^'t\.

Cha(?ng hie^?u sao ho^m nay to^i la.i nho+' dde^'n ca'i te^n Va^n DDa.i Ba`ng du` bao nhie^u na?m dda~ tro^i qua\? Co' pha?i vi` ba`i DDu?o+`ng Xu?a Lo^'i Cu~ vu+`a ti`nh co+` nghe ddu?o+.c, hay ca'i tin tu+` ngu?o+`i quen cu~ cho bie^'t trong chuye^'n ve^` Vie.^t Nam tha?m nha`, ho. co' ghe' qua Thailand cho?i va` ga.?p Anh Va^n ngo^`i ve~ tranh cha^n dung tre^n ddu?o+`ng pho^' phu.c vu. kha'ch du li.ch o+? tha`nh pho^' bie^?n Pattaya\? Co`n mo.^t ngu?o+`i kha'c thi` kha(?ng ddi.nh vo+'i to^i ra(`ng dda~ tha^'y Anh Va^n ha`nh nghe^` cha.y xe tuk-tuk o+? thu? ddo^ Bangkok\. Cha(?ng bie^'t chuye.^n thu+.c hu? ra sao, nhu?ng ca? hai ngu?o+`i dde^`u no'i Anh Va^n co' vo+. ngu?o+`i ba?n xu+', co' hai ddu+'a con, va` chi' thu' la`m a?n sinh so^'ng nhu? bao ngu?o+`i lao ddo.^ng lu?o?ng thie.^n kha'c tre^n dda^'t Tha'i\.

Va.^y thi` to^i mu+`ng cho anh ddo', Anh Va^n o+i! Mu+`ng vi` cuo^'i cu`ng anh dda~ thu+.c su+. tro+? ve^` "ddu?o+`ng xu?a lo^'i cu~" cu?a con ngu?o+`i anh, cu?a cuo.^c ddo+`i anh\. Nhu?ng to^i va^~n tu+. ho?i, anh dda~ co' di.p na`o tro+? ve^` que^, tha?m la.i "ddu?o+`ng xu?a lo^'i cu~" ma` anh tu+`ng kha't khao a^'p u?, no?i va^~n co' "bo'ng tre che tho^n nghe`o", co' "a'nh tra?ng soi ddu?o+`ng ddi", ma.?c du` co' the^? gio+` dda^y me. anh dda~ ra ddi be^n kia cuo.^c ddo+`i va` ngu?o+`i em ga'i cu~ng dda~ theo cho^`ng sang ngang\?

Edmonton, Tha'ng 8/ 2024

KIM LOAN


LA.I CHUYE^.N THA^`Y TRO`
Ho^`i o+? tra.i ty. na.n Thailand, to^i co' lu'c dda~ quay cuo^`ng ?cha.y so^? ddi ho.c 4 thu+' tie^'ng\.

Thu+' nha^'t, la` tie^'ng Thailand\. Vi` nghe ba` con ri? tai ba?o nhau, ne^'u cha(?ng may bi. ro+'t thanh lo.c kho^ng ddu+o+.c ddi ddi.nh cu+ nu+o+'c thu+' ba, thi` du+'t khoa't kho^ng quay ve^` Vie^.t Nam ma` tro^'n ra ngoa`i Tha'i sinh so^'ng, la`m a(n ro^`i la^'y cho^`ng Tha'i dde^?\... tra? thu` da^n to^.c va` dde^??go+~ la.i vo^'n 3 ca^y va`ng tie^`n vu+o+.t bie^n\. Va` tru+o+'c ma('t la` pha?i bie^'t ma^'y ca^u tie^'ng Tha'i dde^? khi ddi pho?ng va^'n thanh lo.c ma` cha`o ho?i ma^'y anh chi. lua^.t su+ ngu+o+`i Tha'i\.



Tha^`y da.y tie^'ng Tha'i la` ngu+o+`i Vie^.t ty. na.n, nhu+ng co' tho+`i gian da`i sinh so^'ng o+? vu`ng bie^n gio+'i Cambodia-Thailand ne^n ra`nh luo^n hai tie^'ng ddo'\. Lo+'p ho.c ho+n chu.c ngu+o+`i, vui nhu+ Te^'t, vi` co' gi` tha('c ma('c cu+' ho?i ba(`ng tie^'ng Vie^.t, tha^`y ta^.n ti`nh chi? da^~n \. Mo^~i buo^?i ho.c xong, to^i va` nho? ba.n ho+'n ho+? ddi tha(?ng ra khu cho+. trong tra.i dde^? thu+.c ta^.p tie^'ng Tha'i vo+'i ma^'y che^' ba'n ha`ng, de^~ nha^'t la` ?Sawa ddi kha? (Cha`o anh/ chi.) va` ?khap khun? (ca'm o+n) ro^`i cu+o+`i ddau ca? bu.ng khi no'i sai no'i lo^.n ca'c ca^u kha'c, hie^?u ra y' tu`m lum ta` la\.

Thu+' hai, la` tie^'ng Ta`u\. Di~ nhie^n, chu'ng to^i cha(?ng muo^'n qua China ddi.nh cu+, nhu+ng da^n Ta`u ?ddo^ng ho+n qua^n Nguye^n?, co' ma(.t kha('p ca'c ngo~ nga'ch tre^n tra'i dda^'t na`y, ne^n cu+' ho.c chu't tie^'ng Ta`u dde^? dda^'y, pho`ng xa, thu+`a co`n ho+n thie^'u\. O^ng Tha^`y na`y la` ngu+o+`i Vie^.t go^'c Ta`u Cho+. Lo+'n nhu+ng cha? hie^?u sao kho^ng no'i ra`nh tie^'ng Vie^.t, ba'o ha.i chu'ng to^i pha?i no'i chuye^.n vo+'i Tha^`y ba(`ng tie^'ng Anh hoa(.c Tie^'ng Ta`u mo+'i lo~m bo~m ca^'p ?abc?, mo?i ca? mie^.ng\. Pha?i no'i kho^ng ngoa ra(`ng tie^'ng Ta`u la` tie^'ng kho' ho.c va` phu+'c ta.p nha^'t ha`nh tinh na`y, no^.i ba?ng chu+~ vo+'i ca'c hi`nh pha?i nho+' la` nhu+'c ca? dda^`u ne^n chi? mo+'i ho+n hai tua^`n, chu'ng to^i dda`nh bo? cuo^.c\.

Thu+' ba, la` tie^'ng Pha'p\. Nu+o+'c Pha'p thi` co' lie^n quan gi` dda^u na`!\? Co' le~ do a?nh hu+o+?ng mo^.t tho+`i nghe ca sy~ Thanh Lan va` Elvis Phu+o+ng ha't ca'c ba`i nha.c Pha'p lo+`i Vie^.t ma` me^ ma^?n, va` ddo.c sa'ch ba'o mo+ mo^.ng ve^` kinh ddo^ a'nh sa'ng, co' tha'p Eiffel, co' do`ng so^ng Seine, co' vu+o+`n Luxembourg la~ng ma.n tru+~ ti`nh\. Nhu+ng ly' do quan tro.ng nhu+'t, la` ?tha^`y gia'o da.y tie^'ng Pha'p la` cha`ng ngu+o+`i Cambodia lai Ta`u, cao to, tra('ng tre?o, ddeo ca(.p kie^'ng tra('ng thu+ sinh, dde.p trai nhu+ ta`i tu+? Ha`n Quo^'c Hyun Bin\.

Tha^`y na`y, no'i ddu'ng ho+n, la` ddo^`ng nghie^.p nha^n vie^n Cao U?y gio^'ng nhu+ to^i, nhu+ng to^i la`m o+? Va(n Pho`ng da`nh cho ngu+o+`i ty. na.n Vie^.t Nam, co`n ha('n thi` o+? va(n pho`ng cho ngu+o+`i La`o Hmong va` Cambodia\. Nhu+~ng buo^?i tru+a im va('ng ra?nh ro^~i, i't da^n ty. na.n le^n ho?i han chuye^.n gia^'y to+`, to^i ngo^`i tu+` va(n pho`ng cu?a mi`nh nhi`n qua cu+?a so^? ve^` phi'a be^n kia, ha('n cu~ng tu+o+i cu+o+`i vui ve?, ro^`i ra hie^.u cho to^i, dda.i kha'i la` ha('n ddi qua ngo^`i no'i chuye^.n cho vui, nhe'?! To^i ga^.t dda^`u, va` hai ddu+'a chu'ng to^i ri'u ri't chuye^.n tro`, vo+'i mu.c ddi'ch ban dda^`u va` duy nha^'t la` " practice English" la^~n nhau, rie^'t ro^`i nga`y na`o cu~ng ?ta'm?, lo^i ca? chuye^.n gia ddi`nh, chuye^.n qua' khu+' ra ke^? le^? vi` ha('n va` to^i cu`ng tuo^?i\.

Ha('n ba?o, ha('n ddang ho.c trong tru+o+`ng hua^'n luye^.n pilot da^n su+. vo+'i u+o+'c mo^.ng ddu+a kha'ch du li.ch bay lu+o+.n tre^n ba^`u tro+`i, nhu+ng ro^`i ba ma' ha('n ra le^.nh ca? gia ddi`nh pha?i vu+o+.t bie^n qua bie^n gio+'i Thailand va`o tra.i ty. na.n, hy vo.ng se~ ddu+o+.c ddi.nh cu+ be^n My~, ddo^?i ddo+`i \.

Khi o+? Cambodia ha('n ddu+o+.c ho.c trong tru+o+`ng no'i tie^'ng Pha'p ne^n ha('n kha' sa`nh so~i va` du. do^~ to^i ho.c the^m ngo^n ngu+~ na`y, ha('n ti`nh nguye^.n mo+`i to^i va`o lo+'p ho.c mie^~n phi', kho?i pha?i ddo'ng tie^`n nhu+ ca'c ho.c vie^n kha'c\. The^' la` tu+` ddo', ca'c buo^?i no'i chuye^.n cu?a chu'ng to^i ta.i va(n pho`ng Cao u?y the^m ro^.n ra`ng vi` co' pha^`n ?practice French? ma` chu? ye^'u la` ?tha^`y? kha?o ba`i to^i, va` to^i thi` luo^n luo^n ?ho^?ng thuo^.c ba`i? dde^? ha('n la.i pha?i kie^n nha^~n gia?ng gia?i the^m\. Ba` boss va(n pho`ng Cao U?y vui ti'nh hie^?u chuye^.n, thi?nh thoa?ng mang bi.ch ba'nh qua ba`n cho to^i bo^`i du+o+~ng vi` ?ho.c ha`nh ca(ng tha(?ng?, nhu+ng khi co`n la.i mo^.t mi`nh to^i, ba` nha'y ma('t ho?i:

- Hai ddu+'a bay co' \... ye^u nhau kho^ng va^.y\? Xu+'ng ddo^i vu+`a lu+'a la('m ddo'\.

To^i cu~ng nha'y ma('t, dda'p lo+`i ba`:

- To^i ho^?ng co' ca?m gia'c ddo', co`n ha('n thi` \... ai bie^'t dda^u na`!

Tuy va^.y, lo+'p ho.c tie^'ng Pha'p cu~ng chi? ddu+o+.c va`i tha'ng vi` tra.i co' bie^'n co^' bie^?u ti`nh, toa`n bo^. da^n Vie^.t ty. na.n bi. chuye^?n qua tra.i Sikiew, co`n da^n Cambodia va` Hmong va^~n o+? la.i tra.i cu~, chu'ng to^i ?tha^`y ddi ddu+o+`ng tha^`y, to^i ddi ddu+o+`ng to^i?, cha(?ng co`n di.p na`o ga(.p la.i nhau\.


Thu+' tu+, la` nhu+ mo.i ngu+o+`i kha'c trong tra.i, to^i pha?i ho.c tie^'ng Anh\.

Nghe thie^n ha. ddo^`n co' "ba'c" na`o ddo' ra ddi ti`m ddu+o+`ng cu+'u nu+o+'c, ro^`i phie^u ba.t sang tro+`i Ta^y la`m phu. be^'p tre^n ta`u, no'i ddu+o+.c 29 thu+' tie^'ng, to^i ba'n ti'n ba'n nghi, vi` lu'c to^i ho.c cu`ng mo^.t lu'c 4 thu+' tie^'ng dda~ me^.t bo+? ho+i tai, ta^?u hoa? nha^.p ma, dde^m ngu? no'i nha?m lie^n ho^`i, me^.t mo?i bo+ pho+` may ma` chu+a?pha't ddie^n\.

Du` sao thi` sau khi ro+i ro+'t o+? ca'c lo+'p ho.c tie^'ng Tha'i, tie^'ng Ta`u, tie^'ng Pha'p, thi` to^i va^~n mie^.t ma`i o+? ca'c lo+'p Tie^'ng Anh\. Suo^'t bo^'n na(m o+? tra.i, to^i ho.c vo+'i va`i Tha^`y kha'c nhau theo tu+`ng tri`nh ddo^., dde^? ro^`i na(m cuo^'i cu`ng to^i ddu? ma.nh da.n va`o tru+o+`ng ESL la`m co^ gia'o da.y lo+'p Tie^'ng Anh vo+~ lo`ng cho ddo^`ng ba`o ty. na.n\. Ky? nie^.m vo+'i ca'c Tha^`y thi` nhie^`u la('m, nhu+ng co' mo^.t ky? nie^.m to^i nho+' hoa`i\.



Ho^m a^'y ddang ddi lang thang trong tra.i ty. na.n Panatnikhom, to^i ga(.p la.i ngu+o+`i ba.n ddo^`ng hu+o+ng Go` Va^'p\. Ha('n ho?i to^i co' ddi ho.c Anh Va(n o+? dda^u chu+a, to^i tra? lo+`i, thi` cu~ng co', nhu+ng tri`nh ddo^. lo+'p ho+i tha^'p, to^i muo^'n ho.c lo+'p cao ho+n chu't\. Nghe va^.y, ha('n gio+'i thie^.u to^i va`o mo^.t lo+'p Anh Va(n ngay khu nha` ha('n\. To^i ho?i gia' ca?, ha('n ba?o, ty. na.n ma`, co' nhie^u tra? nhie^u, Tha^`y gia'o ra^'t linh ddo^.ng vi` Tha^`y cu~ng la` tha^n pha^.n ty. na.n\.

Ro^`i to^i theo lo+`i chi? da^~n cu?a ha('n dde^'n lo+'p ho.c, cha`o Tha^`y, ro^`i ho?i han ma^'y ngu+o+`i chung lo+'p, ho. cu~ng no'i gio^'ng ba.n to^i, ra(`ng gia' chung chung la` nhu+ the^', nhu+ng co' tie^`n thi` ddo'ng, kho^ng co' thi` tha'ng sau, co' lu'c na`o tra? lu'c ddo', hoa(.c tra? theo kha? na(ng, ty. na.n ma`\. (Nghe tha^'y thu+o+ng la`m sao ba chu+~ ?ty. na.n ma`!?)\. Vi` the^' to^i an ta^m dde^'n lo+'p mo^~i nga`y, cho+` dde^'n dda^`u tha'ng co' thu+ co' tie^`n be^n My~ gu+?i qua, to^i se~ thanh toa'n cho Tha^`y\.

DDe^'n nga`y co' tie^`n, to^i nho+' ma^'y la^`n tha^'y ma^'y chi. trong lo+'p cu+' xo`e ma^'y to+` tie^`n ddu+a tha(?ng cho Tha^`y, ddo^i khi la`m Tha^`y ho+i ma('c co+~ khi nha^.n tie^`n\. Vo^'n ba?n ti'nh la^u la^u thi'ch la`m chuye^.n ?kha'c ngu+o+`i?, nghi~ ra ?fancy things? cho ddo+`i ty. na.n bo+'t nha`m cha'n, to^i cha.y qua nha` ke^' be^n xin ca'i phong bi` vi` to^i he^'t phong bi` chu+a ki.p mua\. Nhu+ng chi. ha`ng xo'm kho^ng co' phong bi` tra('ng, chi. lu.c lo.i mo^.t ho^`i chi? co`n loa.i ma`u ho^`ng, co' hoa la' ca`nh vie^`n xung quanh, nhi`n cu~ng dde.p\. Tho^i thi` co' co`n ho+n kho^ng, va? la.i cu~ng to+'i gio+` dde^'n lo+'p, kho^ng co`n tho+`i gio+` cha.y ra cho+. mua phong bi` kha'c nhu+ y' muo^'n\.

To^i bo? tie^`n va`o chie^'c phong bi` ma`u ho^`ng sa.ch se~, li.ch su+., tho+m tho ro^`i dde^'n lo+'p\. Tan ho.c, cho+` mo.i ngu+o+`i ve^` he^'t, to^i na'n la.i, trao cho Tha^`y phong bi`\. Lu'c a^'y to^i cho+.t tha^'y ma`u ho^`ng cu~ng ho+i\... se^'n su'a (se^'n nhu+'t la` chu`m hoa la' ca`nh in be^n ngoa`i nu+~a cho+'), nhu+ng dda~ lo+~ ro^`i, ne^n to^i bo^~ng du+ng be~n le~n, no'i li' nhi' :

- Em gu+?i Tha^`y ca'i na`y!

Tha^`y ho+i ba^'t ngo+`, nhi`n to^i nga.i ngu`ng, ma(.t ddo? bu+`ng, kho^ng no'i ne^n lo+`i, tay run run ddo'n la^'y chie^'c phong bi`\. To^i cu~ng kho^ng nghi~ ti`nh huo^'ng la.i nhu+ the^', cha(?ng bie^'t pha?i gia?i thi'ch ta.i sao du`ng phong bi`, va` cha(?ng bie^'t no'i sao ve^` ca'i phong bi` ma`u ho^`ng ra^'t u+ la` ...ca?i lu+o+ng, to^i be`n quay ddi, thi` Tha^`y vo^.i va`ng giu+~ to^i la.i, nhi`n to^i, ddo^i ma('t thie^'t tha, ro^`i a^'p u'ng:

- Em vie^'t gi` trong ddo' cho to^i va^.y, tho+ ha?\? Nghe no'i em bie^'t la`m tho+, va` to^i cu~ng ra^'t thi'ch Tho+\.



Gio+` thi` dde^'n lu+o+.t to^i ba^'t ngo+`, mo+'i tha^'y ca'i ba?n ti'nh "fancy" cu?a to^i kho^ng pha?i lu'c na`o cu~ng hay ho\. Bie^'t the^' cu+' ddu+a tie^`n ra nhu+ mo.i ngu+o+`i kha'c cho xong, kho?i ba`y ve~ "phong" vo+'i cha? "bi`"\. Nhi`n ve? ma(.t bo^'i ro^'i, lu'ng tu'ng cu?a Tha^`y, to^i tha^'y co' lo^~i, do+? kho'c do+? cu+o+`i, dda`nh la^'y he^'t can dda?m tru+o+'c khi bu+o+'c ddi, no'i ra^'t nhanh, mo^.t su+. tha^.t phu~ pha`ng tra^`n tru.i:



- Da. kho^ng, la` tie^`n ho.c phi' tha'ng na`y ddo' Tha^`y!



Edmonton, tha'ng8/ 2023

****

Kim Loan

Mu.c Lu.c

5. Mu`a Ba'o Hie^'u

Ha`n Thie^n Lu+o+ng

Va`o tha'ng ba?y a^m li.ch, dda^'t tro+`i ddi va`o tie^'t la^.p thu, ba^`u tro+`i que^ hu+o+ng kho^ng co`n xanh trong nhu+ng vu+o+'ng ddo.ng nhie^`u ma^y, co' nhu+~ng co+n mu+a da^`m ke'o da`i ca? ma^'y nga`y, trong da^n gian ngu+o+`i ta go.i la` mu+a nga^u! Tu+o+ng truye^`n ra(`ng Chu+'c Nu+~ la` Thie^n To^n Nu+~, cha'u cu?a Ngo.c Hoa`ng, chuye^n lo vie^.c de^.t va?i,, ddu+o+.c ga? cho Ngu+u lang Sau khi la`m vo+. cu?a Ngu+u lang ro^`i, Chu+'c Nu+~ che^?nh ma?ng co^ng vie^.c ne^n bi. dda`y ve^` phi'a ddo^ng So^ng Nga^n Ha`, mo^~i na(m chi? ga(.p ddu+o+.c Ngu+u Lang mo^.t la^`n va`o nga`y ra(`m tha'ng ba?y a^m li.ch\. Ta^'t ca? dda`n qu.a ke^'t la.i tha`nh ca^`u dde^? cho Ngu+u Lang Chu+'c Nu+~ ga(.p nhau tre^n so^ng Nga^n Ha`\. Chie^'c ca^`u ddo' go.i la` ca^`u O^ Thu+o+'c\. Cuo^.c ga(.p go+~ nga('n ngu?i sau mo^.t na(m da`i xa ca'ch, la` chuye^.n ti`nh buo^`n, hai ngu+o+`i chi? co' kho'c, do`ng le^. cha?y xuo^'ng tha`nh co+n mu+a da^`m su`i su.t, nhuo^'m no^~i buo^`n kha('p co~i nha^n gian! Ca^u chuye^.n ddo' cu~ng ca?m ddu+o+.c lo`ng thi nha^n ne^n co' nhu+~ng va^`n tho+ do^`i da`o ddie^?n ti'ch:

-DDa^y la` da~y Nga^n Ha`

- Anh la` chim o^ thu+o+'c

- Se~ ba('t ca^`u nguye^.n u+o+'c

-Mo^.t dde^m mo^.t la^`n qua?

Thu+.c su+. chuye^.n Ngu+u lang Chu+'c nu+~ chi? tu+o+ng truye^`n trong da^n gian mang ti'nh buo^`n, phu` ho+.p vo+'i ca?nh a^m u cu?a dda^'t tro+`i tha'ng ba?y la^.p thu..Tro.ng ta^m sinh hoa.t da^n gian trong tha'ng ba?y la` le^~ Vu Lan\.

Nga`y ra(`m tha'ng ba?y a^m li.ch la` nga`y vi'a lo+'n cu?a Pha^.t Gia'o ( ra(`m tha'ng gie^ng la` le^~ Thu+o+.ng Nguo+n, ra(`m tha'ng ba?y la` le^~ Trung Nguo+n, ra(`m tha'ng mu+o+`i la` le^~ Ha. Nguo+n),ta^'t ca? ca'c chu`a dde^`u ta^'p na^.p, ca'c Pha^.t tu+? dde^'n Chu`a ca^`u sie^u cho cha me., cho ngu+o+`i tha^n so+'m ve^` co~i Pha^.t\. Ra(`m tha'ng ba?y cu~ng la` nga`y xa' to^.i vong nha^n, ngu+o+`i ta mo+? lo`ng ca^`u cu'ng cho ca'c oan ho^`n so+'m sie^u thoa't va` cu~ng mo+? lo`ng bo^' thi' cho ke? co^ qua? kho^'n cu`ng!

Nu+~ si~ Anh Tho+ ( tho+`i Tie^`n Chie^'n) ba(`ng lo+`i tho+ dde.p va` buo^`n dda~ ve~ ne^n nga`y? ra(`m tha'ng ba?y?

-Gio' hiu ha('t gieo va`ng muo^n ca'nh la'

- Tro+`i a^m u ma^y xa'm bo'ng su+o+ng chie^`u

-La`ng xo'm nga^.p nha` nha` trong kho'i to?a

- Va(?ng ddu+a lo+`i kho'c ma? la.nh hiu hiu\.



-Trong chu`a ddie^.n hu+o+ng dde`n nghi ngu't

-Tie^'ng mo~ chuo^ng ho`a nhi.p tro^'ng be^n ddi`nh

- Lo+`i ca^`u cu'ng truye^`n theo la`n gio' thoa?ng

-Quye^.n co^ ho^`n nu+o+ng gio' la.i nghe kinh



Ngoa`i dde^ ro^.ng bo^` dde^` nghie^ng ddo^? cha'o

Le^~ chu'ng sinh tu+`ng bo.n mo^.t a(n ma`y

- Cu`ng la(?ng la(.ng nhu+ bo'ng ma buo^`n na~o

Da('t nhau ti`m no+i cu'ng dde^? xin may?

(Bu+'c Tranh Que^)

Ngu+o+`i Pha^.t tu+? luo^n luo^n nho+' ra(`ng mu`a Vu lan la` di.p dde^`n o+n dda'p nghi~a dda^'ng sinh tha`nh\. Vu lan mang y' nghi~a gia?i thoa't no^~i tho^'ng kho^?, ba('t nguo^`n tu+` su+. ti'ch To^n Gia? Mu.c Kie^`u Lie^n cu+'u ddo^. me. la` ba` Thanh DDe^`\.

Mu.c Kie^`u Lie^n la` vi. Bo^` Ta'c dde^. tu+? cu?a Pha^.t\. Mu.c Lie^n vo^'n hie^`n tu+`, du` dda~ tha`nh cha'nh qua?, tha^'y me. pha.m to^.i lo^~i pha' hoa.i ta(ng ni, ti`m ca'ch cho ho. pha.m ca'c gio+'i ca^'m, ne^n bi. dda`y va`o ngu.c A ty`, chi.u cu+.c hi`nh ddo'i kha't ngo^`i tre^n chong sa('t, he^? a(n uo^'ng thu+' gi` thi` cha'y tha`nh lu+?a., Mu.c Lie^n nho+` ga^.y phe'p va` bo^`n ba't cu?a Pha^.t Quan A^m xuo^'ng ta^.n co~i a^m ty dde^? cu+'u me. va` khuye^n me. a(n na(n ho^'i lo^~i mo^.t lo`ng tu nie^.m\. Do ddo' mu`a Vu lan cu~ng la` mu`a ba'o hie^'u cu?a ca'c Pha^.t tu+? thua^.n tha`nh\.

Va`o dda^`u tha^.p nie^n sa'u mu+o+i, to^i co' mo^.t ngu+o+`i ba.n ga'i la` mo^.t pha^.t tu+? ra^'t mo^. dda.o , mo^.t nga`y ra(`m tha'ng ba?y, to^i va` co^ ddi chu`a le^~ Pha^.t\. Chu'ng to^i dde^'n chu`a Xa' Lo+.i, ddo' la` mo^.t ngo^i chu`a lo+'n nha^'t trong thu? ddo^ Saigon tho+`i a^'y? Khi vu+`a dde^'n co^?ng chu`a, mo^.t cha'u ga'i ddo^. mu+o+`i hai tuo^?i, trong chie^'c a'o da`i ma`u lam, cha'u no+? nu. cu+o+`i die^.u a'i va` no'i ddie^`u gi` ra^'t nho? be^n tai ngu+o+`i ba.n ga'i cu?a to^i, ro^`i ca`i mo^.t hoa tra('ng nho? tre^n co^? a'o da`i, xoay qua to^i cha'u ca`i tre^n a'o to^i chie^'c hoa ma`u ho^`ng\. To^i ra^'t bo+~ ngo+~ , nghi~ dda^y la` mo^.t tu.c le^. to^n gia'o, to^i kho^ng da'm ho?i, co^' giu+~ ve? tu+. nhie^n\.

Sau khi le^n cha'nh ddie^.n le^~ Pha^.t xong, xuo^'ng sa^n chu`a, to^i tha^'y ai cu~ng co' hoa ca`i tre^n a'o, hoa(.c ma`u tra('ng hay ma`u ho^`ng, to^i mo+'i ho?i co^ ba.n\. Co^ gia?i thi'ch:? dda^y la` tu.c le^. mo+'i du nha^.p va`o nu+o+'c ta trong va`i na(m ga^`n dda^y\. Anh tha^'y ddo', ho^m nay ra(`m tha'ng ba?y, nga`y Vu lan, cu~ng la` nga`y ba'o hie^'u, mi`nh ddi chu`a, ai co`n cha me. thi` ca^`u cho cha me. so^'ng ddo+`i vo+'i mi`nh, ai cha me. ma^'t thi` ca^`u nguye^.n cho cha me. so+'m sie^u thoa't ve^` co~i Pha^.t\. Anh ddu+o+.c ca`i hoa ma`u ho^`ng la` co' die^~m phu'c, co`n em ma^'t me. lu'c le^n na(m, ne^n em ra^'t tu?i tha^n pha?i ca`i hoa tra('ng? .No'i dde^'n dda^y to^i tha^'y ma('t co^ nhi`n xa xa(m va` u+'a le^.!\.

Thu' tha^.t nga`y a^'y to^i co`n ddu? cha me. ne^n kho^ng tha^'u ca?m ddu+o+.c no^~i lo`ng cu?a co^!

Khi ra kho?i co^?ng chu`a hai chu'ng to^i ddi ba'ch bo^. theo ddu+o+`ng Ba` Huye^.n Thanh Quan, mu`a thu Saigon kho^ng co' la' va`ng xo^n xao ddo^?, nhu+ng la' ca^y nha.c ngu+.a tro^`ng hai be^n ddu+o+`ng cu~ng ri` ra`o nhu+ tie^'ng buo^`n co^ qu?a, Chu'ng to^i va`o vu+o+`n Tao dda`n ngo^`i nghi? cha^n tre^n ba(ng dda', co^ tie^'p tu.c gia?i thi'ch:? Theo kinh DDa.i Ta^.p, Pha^.t da.y: the^' nhu+o+.c vo^ Pha^.t, thie^n su+. phu. ma^~u\. Su+. phu. ma^~u, tu+'c thi. su+. Pha^.t ( nghi~a la` ngu+o+`i sinh ra o+? ddo+`i kho^ng ga(.p Pha^.t ma` khe'o phu.ng tho+` cha me. nhu+ phu.ng tho+` Pha^.t)\. Kinh Nha^~n Nhu.c, Pha^.t da.y:Thie^n Chi cu+.c ma.c dda.i u+ hie^'u, a'c chi cu+.c ba^'t hie^'u gia? ( nghi~a la` hie^'u tha?o la` ddie^`u thie^.n to lo+'n nha^'t, ba^'t hie^'u la` ddie^`u a'c to lo+'n nha^'t, kho^ng hie^'u la` thie^'u bo^?n pha^.n la`m ngu+o+`i, thie^'u nha^n ca'ch)?

Ba^y gio+` thi` thi` me. to^i dda~ ma^'t ro^`i, to^i dda~ tha^'y ro~ mo^.t su+. ma^'t ma't to lo+'n nha^'t trong ddo+`i, to^i dda~ tha^'u ca?m nhu+~ng gio.t nu+o+'c ma('t cu?a ngu+o+`i ba.n ga'i trong nga`y ra(`m tha'ng ba?y na(m xu+a!

To^i dda~ bo^n ba tre^n ddu+o+`ng hoa.n lo^., la^`m than trong cho^'n ngu.c tu`, ba^.n ro^.n tre^n dda^'t ta.m dung, ta^'t ca? dda~ qua va` se~ qua ddi, nhu+ng co' su+. ho^'i tie^'c co`n ma~i trong to^i: ?ta.i sao kho^ng mo^.t la^`n na`o ngo^`i la.i vo+'i me. tha^.t la^u, nhi`n me. tha^.t ky~ dde^? bie^'t me. co`n so^'ng va` ddang ngo^`i be^n to^i\. Ta.i sao tu+` lu'c tru+o+?ng tha`nh, to^i chu+a bao gio+` qu`y be^n go^'i me. va` no'i vo+'i me. ra(`ng con thu+o+ng me. la('m me. o+i?\. Me. co`n so^'ng la` nu'i bie^?n ti`nh thu+o+ng, la` do`ng suo^'i ma't, la` mo^.t kho ta`ng, the^' ma` ta hu+~ng ho+`, vo^ ti`nh la~ng phi'!

Co' mo^.t dde^m to^i na(`m mo+ tha^'y me. to^i va` ddu+o+.c so^'ng la.i nhu+~ng nga`y tho+ a^'u tha^.t ha.nh phu'c vo+'i me. to^i, tu+` ddo' to^i ca?m nha^.n dda^`y ddu? mo^.t ngu+o+`i me. tuye^.t vo+`i, sau ddo' to^i ghi la.i ba(`ng lo+`i tho+:

"Chie^`u chie^`u ra ddu+'ng nga~ sau

Tro^ng ve^` que^ me. ruo^.t ddau chi'n chie^`u"



Me. la` nu'i bie^?n ti`nh ye^u

Vi` con xuo^i ngu+o+.c va.n chie^`u gio' mu+a\.

Co^ng lao ddong ma^'y cho vu+`a

Vi` con xuo^i ngu+o+.c ma^'y mu`a gian nan\.

Lo+`i ru me. tu+.a cung dda`n

Nhi.p theo tie^'ng vo~ng qua nga`n dde^m tha^u\.

Nay du` ai la.c no+i dda^u

Va(?ng nghe lo+`i me. nho+' ma`u que^ hu+o+ng\.

Me. la` gio.t na('ng ti`nh thu+o+ng

Su+o+?i ho^`n con a^'m ne?o ddu+o+`ng chie^`u ddo^ng\.

Suo^'t ddo+`i me. chi? hoa`i mong

Be' tho+ kho^n lo+'n no^'i do`ng su+? xanh\.

Nho+' xu+a cha ma~i la^m ha`nh

Nu+?a ddo+`i chinh phu. me. dda`nh co^ ddo+n\.

Me. la` hi`nh a?nh nu+o+'c non

Me. la` ga^'m vo'c co^.i nguo^`n thu?y chung\.

Chu'ng con xin hu+'a kie^n trung

Thu+o+ng nha` nho+' nu+o+'c cho lo`ng me. ye^n!\.



Vie^'t xong ba`i tho+ na^`y, to^i ddo.c la.i nhie^`u la^`n, nay ga^`n nhu+ dda~ thuo^.c lo`ng, to^i thu+o+`ng nga^m khe khe? mo^.t mi`nh vo+'i su+. ho^'i tie^'c to^.t cu`ng:

-pha?i chi me. to^i co`n so^'ng to^i qu`y be^n go^'i me. ddo.c cho me. nghe!

-Pha?i chi ba`i tho+ na^`y ddu+o+.c vie^'t lu'c co`n tre? va` ta(.ng cho ngu+o+`i ba.n ga'i Pha^.t tu+? trong mu`a Vu Lan na(m xu+a, cha('c na`ng u+ng y' la('m!

Nay bie^'t gu+?i ve^` dda^u?- Me. dda~ ma^'t ro^`i! -Co^' nha^n nay dda~ la` mo^.t ni su+ thua^.n tha`nh, to'c dda~ nga~ ma`u su+o+ng tuye^'t\. Gio+` na^`y no+i que^ nha` co' va.n no^~i la^`m than, vo+'i ta^'m lo`ng tu+` bi, cha('c na`ng luo^n ca^`u nguye^.n cho chu'ng sanh quanh co^, vo+i ddi nie^`m co^ qua?, so+'m thoa't kho?i vo`ng kho^'n kho^?, lao lung!

Mu`a Vu Lan


****

Ha`n Thie^n Lu+o+ng

Mu.c Lu.c

6. Phie^n Cho+. Da`o San

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

PHIE^N CHO+. DA`O SAN

\.

Vo' ca^u khua ra^`m ra^.p

Nha.c da^.p do^`n lu+ng ma^y

Trai mu+o+`i mu+o+`ng pha^`m pha^.p

Ga'i chi'n ba?n pha^y pha^y\.

\.

Co' vo+., ddem theo vo+.

Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng

Cha(?ng co' cu+' dde^'n cho+.

Se~ ga(.p ngu+o+`i ddi kho^ng\.

\.

Ba't na`y ro^`i ba't nu+~a

Ru+o+.u dda^`y nhu+ ti`nh dda^`y

Vo`ng xoe` la`m ba(`ng lu+?a

Tie^'ng dda`n cha'y tre^n da^y\.

\.

Uo^'ng nhu+ chu+a tu+`ng uo^'ng

Ngu+o+`i say, nu'i cu~ng say

Ba.n tu+` lu+ng tro+`i xuo^'ng

Cha^n di'nh dda^`y ma^y bay\.

\.

Tie^'ng ngu+o+`i xen tie^'ng la'

Tie^'ng la' la^~n tie^'ng chim

Tie^'ng chim chen tie^'ng dda'

Tie^'ng dda' hoa` tie^'ng tim\.

\.

A'o be^n hoa sa(.c so+~

Khe`n theo gio' ve'o von

The^` nguye^`n trao giu+~a cho+.

No^~i nie^`m gu+?i le^n non\.

\.

Ho.p o+? trong kho^ng ddu?

Thi` ke'o nhau ra ddu+o+`ng

Ngu+.a hi' do^`n giu.c chu?

Lu+ng dda^`m ddi`a ho+i su+o+ng\.

\.

Ma^.t ong va` tho^? ca^?m

Thuo^'c ba('c va` che` san

Thay vi` la`m ti'nh nha^?m

Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n\.

\.

DDa~ ba'n, re? cu~ng ba'n

DDa~ mua, dda('t cu~ng mua

Ba'n nhu+ la` gio+`i ba'n

Mua nhu+ la` vua mua\.

\.

A(n, a(n toa`n tha('ng co^'

Uo^'ng, uo^'ng toa`n ru+o+.u ngo^

Uo^'ng dde^'n khi ru+o+.u ddo^?

Ngu+o+`i ddu+'ng ngu? du+o+'i o^\.

\.

Mo^~i na(m mu+o+`i hai tha'ng

Mo^~i tha'ng co' bo^'n phie^n

Suo^'t tu+` ba gio+` sa'ng

Na'o nu+'c mo^.t vu`ng bie^n\.

*

So+'m mai leo ngu+o+.c do^'c

Tro+? la.i vo+'i non nga`n

Lo`ng nhu+ ho`n dda' ho^.c

La(n xuo^i ve^` Da`o San\...

*\.

TRU+O+NG HU+~U THIE^M

\.

LO+`I BI`NH:

Ba`i tho+ "Phie^n cho+. Da`o San" cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m, dda~ ho+'p ho^`n to^i ngay tu+` nhu+~ng ca^u tho+ dda^`u\. Cha^'t hoang da~ dda.i nga`n dda^.m dda(.c trong 4 ca^u kho^? dda^`u ba`i tho+ dda~ ta.o a^'n tu+o+.ng tu+'c thi`:

"Vo' ca^u khua ra^`m ra^.p

Nha.c da^.p do^`n lu+ng ma^y

Trai mu+o+`i mu+o+`ng pha^`m pha^.p

Ga'i chi'n ba?n pha^y pha^y."

Ca'c ca(.p tu+` la'y: "ra^`m ra^.p", "da^.p do^`n", "pha^`m pha^.p", "pha^y pha^y" ddu+o+.c nha` tho+ Tra^`n Hu+~u Thie^m su+? du.ng tha^.t dda('c du.ng\. Chi? vo+'i 20 chu+~ cho 4 ca^u tho+, o^ng dda~ khie^'n ngu+o+`i ddo.c nhu+ ddang chu+'ng kie^'n nhu+~ng hi`nh a?nh so^'ng ddo^.ng cu?a ngu+o+`i cu?a ngu+.a giu+~a dda.i nga`n lo^.ng gio'\.

Nhu+~ng thu+o+'c phim tha^.t dde.p, dde.p nhu+~ng ne't ha`o sa?ng va` tra'ng le^. cu?a mie^`n so+n cu+o+'c: Mo^.t so+'m tinh mo+, nhu+~ng vo' ngu+.a tu+` ddi?nh nu'i cao, cao dde^'n cho.c tro+`i "ra^`m ra^.p" lao xuo^'ng phie^n cho+. Da`o San, cho+. phie^n cu?a ngu+o+`i Mo^ng, ngu+o+`i Tha'i, ngu+o+`i Dao,\... Tre^n lu+ng ngu+.a la` ca'c cha`ng trai cu+o+`ng tra'ng vo+'i ne't dde.p pho'ng khoa'ng cu?a nu'i ru+`ng va` ca'c co^ ga'i ha^y ha^?y sa('c hu+o+ng ba?n mu+o+`ng, na'o nu+'c ve^` cho+. nhu+ ha'o hu+'c ve^` le^~ ho^.i ti`nh ye^u\. Nhu+~ng hi`nh a?nh a^'y, nhu+~ng thu+o+'c phim a^'y quye^.n la^'y nhau, ho`a va`o nhau trong nhu+~ng ne't dde.p ra^'t rie^ng chi? co' o+? va(n ho'a vu`ng cao Ta^y Ba('c\.

DDo.c nhu+~ng ca^u tho+ tha^.t hay na`y to^i cho+.t nho+' to+'i nhu+~ng ca^u tho+ ta`i hoa cu?a nha` tho+ Nguye^~n Kho^i trong ba`i tho+ "Xo'm Co?":

"Ta la` ke? la.c loa`i cha'n che^ Pho^' Thi.

Cha`ng Nha` Que^ me^ ke'o vo' dde^m

Tha? ho^`n tho+ cu`ng chi. Ha(`ng "ta(m" ca'

Ca'nh tay tra^`n "ca^'t" ca? a'nh tra(ng le^n..."

"To^i nga^?n ngo+ vo+'i ca^u: ?Ca'nh tay tra^`n ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...?\.

Ne't ta`i hoa cu?a nha` tho+ Nguye^~n Kho^i o+? nhu+~ng ca^u tho+ na`y la` su+? du.ng ca^u chu+~ ra^'t "dda('c ddi.a", dda(.t ddu'ng vi. tri', ddu'ng hoa`n ca?nh, ddu'ng ngu+~ ca?nh, kho^ng the^? xa'o tro^.n, thay ddo^?i\. Vi' nhu+ ca^u: "Ca'nh tay tra^`n "ca^'t" ca? a'nh tra(ng le^n..." ne^'u bo? hoa(.c thay chu+~ "tra^`n" ba(`ng mo^.t chu+~ kha'c thi` hi`nh a?nh "ca'nh tay tra^`n" ra^'t dde.p, go+.i ne't va.m vo+~, phong tra^`n va` dda^.m dda(.c cha^'t dda`n o^ng se~ kho^ng co`n nu+~a, ca^u tho+ se~ thie^'u ?lu+?a?, nha.t ddi va` ke'm hay\. Hoa(.c ne^'u thay tu+` "ca^'t" ba(`ng mo^.t tu+` kha'c thi` ca^u tho+: ?Ca'nh tay tra^`n ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...? vo^'n hu't ho^`n ngu+o+`i ddo.c bo+?i hi`nh a?nh tho+ mo^.ng, dde.p pho'ng khoa'ng kie^?u Chu+? DDo^`ng Tu+? an nhie^n tu+. ta.i giu+~a ba~i Tu+. Nhie^n: ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...? se~ kho^ng co`n nu+~a, ca^u tho+ cu~ng vi` the^' ma` ma^'t hay, he^'t duye^n." - (Mo+ Que^ Trong "Xo'm Co?" Cu?a Nguye^~n Kho^i" - DDa(.ng Xua^n Xuye^'n)

Tro+? la.i ba`i tho+ "Phie^n cho+. Da`o San" cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m vo+'i 4 ca^u tho+ no^'i tie^'p:

"Co' vo+., ddem theo vo+.

Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng

Cha(?ng co' cu+' dde^'n cho+.

Se~ ga(.p ngu+o+`i ddi kho^ng."

Vo+'i ca'ch nga('t nhip 2/3 ba(`ng da^'u pha^?y o+? ca^u "Co' vo+., ddem theo vo+.", "Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng" nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m dda~ nha^'n nha' ro~ the^m ti'nh tha^.t tha`, vo^ tu+ cu?a nhu+~ng trai ba?n ga'i mu+o+`ng, nhu+ minh ddi.nh ba?n ti'nh ho^`n ha^.u, thua^`n khie^'t, cha(?ng co' gi` ca^`n pha?i gia^'u gie^'m hay y' tu+' ba(`ng nhu+~ng lo+`i xa~ giao, do^'i lo`ng cu?a ngu+o+`i Mo^ng, ngu+o+`i Tha'i, ngu+o+`i Dao,\... Nhu+~ng ru? re^ minh ba.ch a^'y, co' chu? ddi'ch ro~ ra`ng: DDe^'n cho+. dde^? mua ha`ng ho'a, dde^? giao lu+u be` ba.n, dde^? the^m a^'m ti`nh lu+'a ddo^i\.... Co' le~, dda^y la` ne't dda(.c tru+ng ra^'t rie^ng cu?a va(n ho'a cho+. Da`o San, chi? o+? vu`ng Phong Tho^?, Lai Cha^u mo+'i co' ta^.p tu.c ddo^.c dda'o na`y\.

Nhu+~ng kho^? tho+ ke^' tie^'p ke^? ve^` nhu+~ng hoa.t ddo^.ng cu?a phie^n cho+. Da`o San vo+'i nhu+~ng ca^u tho+ tinh te^', dda(.c sa('c, dde.p nhu+ nhu+~ng vie^n ngo.c la^'p la'nh la`m nga^?n ngo+ ngu+o+`i ddo.c:

- "Vo`ng xo`e la`m ba(`ng lu+?a

Tie^'ng dda`n cha'y tre^n da^y"

- "Ba.n tu+` lu+ng tro+`i xuo^'ng

Cha^n di'nh dda^`y ma^y bay"

- "A'o be^n hoa sa(.c so+~

Khe`n theo gio' ve'o von

The^` nguye^`n trao giu+~a cho+.

No^~i nie^`m gu+?i le^n non."

- "Ngu+.a hi do^`n giu.c chu?

Lu+ng dda^`m ddi`a ho+i su+o+ng",

- "Uo^'ng dde^'n khi ru+o+.u ddo^?

Ngu+o+`i ddu+'ng ngu? du+o+'i o^."\...

Nhu+~ng ca^u tho+ dda^.m ne't hu+o+ng ru+`ng gio' nu'i va` dda^~m cha^'t trai ba?n ga'i mu+o+`ng dde.p me^ ho^`n nhu+ the^' kho^ng pha?i cu+' so^'ng la^u o+? mie^`n nu'i la` se~ vie^'t ddu+o+.c ma` nhu+~ng ca^u tho+ dda^'y dda~ ddu+o+.c tha^?m tha^'u, chie^'t xua^'t tu+` ho^`n tho+ tha^'m ddu+o+.m ho+i tho+? cu?a nu'i ru+`ng, tu+` ca'ch quan sa't tinh te^', ca'ch du`ng ca^u chu+~ ddo^.c dda'o, sa'ng ta.o cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m ma` tro+? ne^n bu+`ng sa'ng\.

Nhu+~ng ca^u tho+ mo^.c ma.c, gia?n di. ma` long lanh trong ?Phie^n cho+. Da`o San? dda~ ta.o ca?m gia'c ga^`n gu~i, ta^m tra.ng pha^'n cha^'n, da^~n da('t ngu+o+`i ddo.c cuo^'n theo ca^u chu+~ ba`i tho+ dde^? ha'o hu+'c cu`ng nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m tham du+. phie^n cho+. Da`o San\.

Su+. ddo^.c dda'o cu?a "Phie^n cho+. Da`o San" co`n o+? nhu+~ng quan sa't tinh te^', nhu+~ng chi tie^'t ra^'t thu+.c:

"Ma^.t ong va` tho^? ca^?m

Thuo^'c ba('c va` che` san

Thay vi` la`m ti'nh nha^?m

Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n."

Ha`ng ho'a chi? la` nhu+~ng sa?n pha^?m tu+. cung tu+. ca^'p cu?a ngu+o+`i da^n ba?n ddi.a: Ma^.t ong, tho^? ca^?m, thuo^'c ba('c, che` san, ru+o+.u ngo^, tha('ng co^'\... Va` ngu+o+`i ba'n ngu+o+`i mua cu~ng ra^'t mo^.c ma.c ne't "cha^n que^" cha^'t pha'c: "Thay vi` la`m ti'nh nha^?m / Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n"\.

Tra?i do.c ba`i tho+ la` nhu+~ng hi`nh a?nh dde.p ha`o sa?ng, pho'ng khoa'ng ta.o nhu+~ng ca?m gia'c hu+'ng kho+?i, pha^'n cha^'n vo+'i ba.n ddo.c thi` dde^'n kho^? tho+ na`y nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m la.i la`m la('ng lo`ng ba.n ddo.c vo+'i nhu+~ng hi`nh a?nh cha^n tha^.t dde^'n nhoi nho'i lo`ng\. Hi`nh a?nh ngu+o+`i ba'n ha`ng: "Thay vi` la`m ti'nh nha^?m / Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n" dda~ ga(m sa^u va`o tri' nho+' ngu+o+`i ddo.c bo+?i nhu+~ng hi`nh a?nh ddo^.c, la. ma` a'm a?nh chi? co' o+? "Phie^n cho+. Da`o San"\.

Kho^? tho+ cuo^'i khe'p la.i ba`i tho+ vo+'i nhu+~ng no^'t nha.c tra^`m nhu+ng nhu+~ng ca^u chu+~ tinh te^' dda^`y thi tu+' thi a?nh tha^'m dda^~m cha^'t hu+o+ng ru+`ng gio' nu'i cu?a "Phie^n cho+. Da`o San" dda~ ki.p ga(m sa^u va`o tri' nho+' cu?a ngu+o+`i ddo.c khie^'n ngu+o+`i ddo.c cu~ng bo^`i ho^`i vo+'i nha` tho+: ?Lo`ng nhu+ ho`n dda' ho^.c / La(n xuo^i ve^` Da`o San...?\.

*\.

Ha` No^.i, 15 tha'ng 2-2022

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

Mu.c Lu.c

7. Thoa'ng Nho+'

Ba.ch Lie^n

Do`ng nu+o+'c ma`u cha`m lu.c lu+~ng lo+` cha?y trong nhu+~ng nha'nh so^ng hie^`n ho`a, bo^`i dda('p phu` sa ma`u mo+~ hai be^n bo+` dda^'t\. Ruo^.ng ddo^`ng que^ ngoa.i cu?a to^i tro^`ng ddu+o+.c nhie^`u ca^y ngon tra'i ngo.t\. Khi nha('c nho+' dde^'n mie^.t vu+o+`n, nhu+~ng tha?m lu'a xanh ri` ma`u ngo.c bi'ch, co` bay tha(?ng ca'nh, cha.y ngu't nga`n trong ta^`m ma('t be' con\. DDa^y la` phong ca?nh ye^n bi`nh, va` kho' que^n\.

Ngo.n gio' chie^`u ta` hoa`ng ho^n nhe` nhe. tho^?i, lung lay ngo.n ma. non, ba`ng ba.c go+.n so'ng\. Su+. chuye^?n ddo^.ng mong manh cho ta buo^?i chie^`u hoa`ng ho^n ne^n tho+, khie^'n ta^m ho^`n ta mo+ ma`ng la('ng ddo.ng\.

Nhu+~ng con so^ng cha(`ng chi.t nga(n chia ddo^i bo+` cu?a hai pha^`n dda^'t kha'c nhau\. Chie^'c ca^`u khi? ddu+o+.c ga('n ghe'p bo+?i ma^'y tha^n ca^y, hoa(.c ba(`ng mie^'ng va'n tho^ so+\. Hay ddu+o+.c xa^y ca^'t ba(`ng xi ma(ng ra('n cha('c\. Ta^'t ca? dde^`u la` ga.ch no^'i cho ngu+o+`i da^n tho^ng thu+o+ng qua la.i\. La` phu+o+ng tie^.n ca^`n thie^'t cho vie^.c mua ba'n trong sinh hoa.t mu+u sinh ha`ng nga`y\. Mo.i di chuye^?n de^~ da`ng\.

To^i ddu+o+.c sinh ra o+? Sa`i Go`n\. Hi`nh a?nh chie^'c ca^`u dda^`u tie^n in ha(`n trong nga(n ky' u+'c, va`o na(m tha'ng to^i la` be' con\. To^i ra^'t thi'ch vi` no' da`i, va` ro^.ng the^nh thang\. DDo' la` Ca^`u Xa Lo^.\. Ca^y ca^`u no^?i tie^'ng tho+`i ba^'y gio+`, ddu+o+.c no^'i da`i vo+'i ddu+o+`ng Phan Thanh Gia?n\. Ngo.n gio' vi vu vo+`n bay, tho^?i ma't ru+o+`i ru+o+.i tu+`ng ho+i tho+? e^m dde^`m cu?a thu?y trie^`u\. DDo'a hoa nu+o+'c ddie^.u dda`ng no+? muo^.n ve^` dde^m\.

La`m sao to^i que^n ddu+o+.c nhu+~ng buo^?i to^'i xa xu+a, dda~ lu`i ta`n va`o di~ va~ng mu` kho+i\. To^i ddu+o+.c ngu+o+`i tha^n cho+? ra dda^y ho'ng gio'\. Lu'c ddo' xe co^. kho^ng chen la^'n nhu+ hie^.n nay\. Be^` ma(.t ca^y ca^`u ddu+o+.c tra'ng xi ma(ng pha(?ng phiu\. Ba'nh xe cha.y bon bon khi lu+o+'t qua ca^`u Xa Lo^.\. Chao o^i, lo`ng ngu+o+`i ca?m tha^'y khoan khoa'i, an nha`n theo tie^'t tro+`i bi`nh ye^n !\...

**

Nhu+~ng na(m sau na`y, va`i la^`n to^i gian nan ddi ti`m va^`ng sa'ng trong khung tro+`i mo+'i\. To^i ti`m ngo~ nga'ch ddi xuo^'ng ddie^?m he.n\. No+i to^i chu+a bao gio+` hinh dung hoa`n ca?nh so^'ng no+i ddo' ra sao\. Hy vo.ng ddu+o+.c ra kho+i, vu+o+.t bie^?n DDo^ng\. Nha^'t la` dde^? ddu+o+.c hi't tho+? kho^ng khi' de^~ chi.u ho+n\. Bao la^`n to^i ddi ve^` mie^`n Ta^y trong bo^. qua^`n a'o ma`u sa^~m, dde^? ddu+o+.c ho`a ddo^`ng, la`m ngu+o+`i da^n mie^.t vu+o+`n\. Nhu+ng ngo^. thay, to^i va^~n bi. pha't hie^.n\. Ngu+o+`i Sa`i Go`n nhi`n vo^, co' ca'i gi` kha'c kha'c ne^n ho.? bie^'t lie^`n\.

* DDo^i ma('t ngo+ nga'c vi` kho^ng bie^'t ddu+o+`ng sa' gi` he^'t\.

* La`n da tra('ng tre?o ho+n so vo+'i da^n ddi.a phu+o+ng\. The^' la`, mo.i ngu+o+`i dda`nh tro^'i che^'t cha.y ve^` Sa`i Go`n\. Mo^~i mo^.t chuye^'n ddi kho^ng tha`nh la` mo^.t la^`n nhuo^'m ddau, in ha(`n bao da^'u a^'n buo^`n te^nh !\...

- Na`o la` Ca^`n Tho+\.

- Na`o la` Vi~nh Long\.

- Na`o la` Ba.c Lie^u\.

- Xa ngu't nga`n ho+n nu+~a la` cho'p mu~i Ca` Mau\.

Ne^'u ai may ma('n kho^ng bi. tu'm vo^ nha` ca^y, ma` ddu+o+.c thoa't tha^n leo le^n xe ddo` ve^` Sa`i Go`n, thi` ddo' la` mo^.t a^n su?ng tro+`i ban\. To^i va^~n nho+', mo^~i la^`n xe ddo` ve^` to+'i ca^`u Bi`nh DDie^`n, vu`ng ngoa.i o^ Sa`i Go`n\. Ta^'t ca? ca'c xe ddo` dde^`u pha?i na(`m u. mo^.t dde^m\. Lu'c a^'y dda~ cuo^'i nga`y\. Tro+`i cha^.p choa.ng buo^ng tha? ma`n dde^m to^'i dden\. Ca^`u Bi`nh DDie^`n bi. nga(n la.i ?ngoa.i ba^'t nha^.p, no^.i ba^'t xua^'t?\. Ta^'t ca? xe ddo` va` ha`nh kha'ch dde^`u pha?i va^.t va~ na(`m ngu? tre^n xe, hoa(.c tre^n le^` ddu+o+`ng dde^? cho+` qua dde^m\.

La^u la^u ngo^`i tha? ho^`n ddi hoang, bo+i ngu+o+.c do`ng tho+`i gian\. To^i mo+ ma`ng nhi`n la.i nhu+~ng ca^y ca^`u chu+a que^n\. DDa^y la` co+ ho^.i, cho to^i cha.m va`o no^~i nho+', tu+o+?ng chu+`ng nha.t nho`a ta`n phai va`o qua' khu+' sau lu+ng\. Ba^y gio+`, nhu+~ng ca^y ca^`u na`y dda` thay a'o, hay dda~ thay hi`nh ddo^?i da.ng?Cha('c cha('n, dda~ khoa'c va`o chie^'c a'o mo+'i ?! Va.n va^.t que^ xu+a thay ddo^?i nhie^`u\.

To^i dda~ mi.t mu`ng ro+`i xa, cu`ng rong cho+i vo+'i bao mu`a thu la~ng ma.n\. Mo^~i na(m, na`ng Thu kie^u sa thoa va`ng, cam, ddo?, ra.ng ro+~ o+? que^ hu+o+ng thu+' hai\. Na`ng DDo^ng la.nh te^ buo^'t kha('p ca'c ne?o ddu+o+`ng buo^`n te^nh !\..

AUGUST 8 - 2024

Ba.ch Lie^n

Mu.c Lu.c

IV. Ho^.p Thu+ Toa` Soa.n ___________________________________________________

Nguye^.t San Giao Mua` xin ca'm o+n nhu+~ng tha^n hu+~u dda~ do'ng go'p ba`i vo+? cho Nguye^.t San Giao Mua` so^' 266 . Mo^.t so^' ba`i kha'c se~ ddu+o+.c dda(ng da^`n va`o so^' to+'i. Mong mo?i se~ nha^.n ddu+o+.c nhu+~ng sa'ng ta'c cu?a ca'c ba.n bo^'n phu+o+ng dde^? cho Nguye^.t San Giao Mua` the^m pha^`n hu+o+ng sa('c trong tu+o+ng lai.

Mu.c Lu.c

The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:

1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
   xin gu+?i email ve^`  GiaoMua@hotmail.com

2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
   xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com 

3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguye^.t San Giao Mua`
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:

 

Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
  

1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n. 
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com


Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u. 

 

  

    

      

	DDi.a Chi? Lie^n La.c:
	

	Nguye^.t San Giao Mua`

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nha` 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors