4. Nhu+~ng Chuye^'n Xe Lu+?a

Thanh Ha`

Trong kho ta`ng va(n ho.c hay a^m nha.c, dda so^' ca'c kie^.t ta'c dde^? ddo+`i thu+o+`ng thie^n ve^` bi ki.ch, tha?m sa^`u, ma^'t ma't ? co' the^' mo+'i lay ddo^.ng tra'i tim mo.i ngu+o+`i.

Cha(?ng ha.n nhu+ ba`i Nhu+~ng Bo'ng Ngu+o+`i Tre^n Sa^n Ga cu?a thi si~ Nguye^~n Bi'nh ma` to^i cho la` mo^.t trong nhu+~ng ba`i tho+ ta? ca?nh bie^.t ly xua^'t sa('c nha^'t :

Nhu+~ng cuo^.c chia li`a kho+?i tu+. dda^y
Ca^y dda`n sum ho+.p ddu+'t tu+`ng da^y
Nhu+~ng ddo+`i phie^u ba.t tha^n ddo+n chie^'c
La^`n lu+o+.t theo nhau suo^'t to^'i nga`y?

-Nhu+~ng chie^'c kha(n ma`u tho^?n thu+'c bay
Nhu+~ng ba`n tay va^~y nhu+~ng ba`n tay
Nhu+~ng ddo^i ma('t u+o+'t ti`m ddo^i ma('t
Buo^`n o+? dda^u ho+n o+? cho^'n na^`y

Hay Tie^~n Bie^.t cu?a thi si~ to^i ra^'t a'i mo^. tho+`i 18, 20 tuo^?i, Nguye^n Sa

Sao ngu+o+`i ddi sa^u va`o kho^ng gian trong
Bu+'c tu+o+`ng vo^ hi`nh ne^n bu+'c tu+o+`ng da`y me^nh mo^ng
Va` sao lo`ng to^i kho^ng la` vo^ ta^.n
Cho ga(.p go+~ nhu+~ng ddu+o+`ng ta`u ddi song song?.

Sao ngu+o+`i kho^ng la` mo^.t con ddu+o+`ng
Sao to^i kho^ng la` mo^.t ga nho?
Ma` cu~ng co' nhu+~ng gio+` ga(.p go+~
Cu~ng co' nhu+~ng gio+` chia tan

Ro^`i ca'c ba`i ha't nhu+ Ta`u DDe^m Na(m Cu~ cu?a nha.c si~ Tru'c Phu+o+ng, chuye^.n co^ ga'i tie^~n ngu+o+`i ye^u la` anh li'nh ra tra^.n tie^`n . Gio.ng ha't bu`i ngu`i, ddoa.n cuo^'i co`n ke`m the^m tie^'ng co`i ta`u ru'c le^n ai oa'n khie^'n ta mu+o+`ng tu+o+.ng ra ddu+o+.c quang ca?nh giu+~a dde^m khuya hiu ha('t , ma`n su+o+ng mo+` a?o co' ddo^i ti`nh nha^n kho'c sa^`u chia ly na~o nuo^.t:

Tro+`i dde^m da^`n ta`n to^i dde^'n sa^n ga ddu+a tie^~n ngu+o+`i trai li'nh ve^` nga`n
Ca^`m cha('c ddo^i tay ghi va`o ddo+`i ta^m tu+ nga`y nay?
?Ta`u xa da^`n ro^`i, tho^i tie^'c thu+o+ng chi khi bie^'t ngu+o+`i ra ddi vi` ddo+`i
Tro+? go't ba^ng khua^ng, to^i ho?i lo`ng dde^m nay buo^`n kho^ng
Chuye^'n xe dde^m la.nh kho^ng, dde^? ngu+o+`i ye^u vu+`a lo`ng ?

Quay ngu+o+.c tho+`i gian xa ho+n, tu+'c khi to^i ha~y co`n la` co^ be' con. Ca'c chuye^'n xe lu+?a thu hu't to^i co' le~ mo^.t pha^`n ba('t nguo^`n tu+` ca^u chuye^.n ngu+o+`i dda`n ba` vo+'i chu`m tra'i gu`i to^i ddu+o+.c nghe ke^? ho^`i na(m le^n 6,7 gi` ddo'.

Chuye^.n ke^? ve^` ngu+o+`i me. tre? co' cho^`ng bi. bi.nh na(.ng kho^ng ddi la`m ddu+o+.c ne^n chi. pha?i ga'nh va'c thay cho^`ng nuo^i con . Mo^~i sa'ng chi. ba('t chuye^'n xe lu+?a ra ti?nh buo^n ba'n dde^'n to^'i mi.t mo+'i tro+? ve^` la`ng. Chie^`u chie^`u ddu+'a con ra ga ddo'n me. dde^? ddu+o+.c nhi`n tha^'y me. tu+` tre^n ba^.c the^`m toa xe bu+o+'c xuo^'ng, tuy me^.t mo?i nhu+ng ddo^i ma('t a'nh le^n nie^`m ha.nh phu'c khi tha^'y ddu+'a con be' bo?ng ddu+'ng cho+` du+o+'i sa^n ga , luo^n luo^n chi. mua chu't qua` ve^` cho con khi thi` vie^n ke.o, khi thi` ca'i ba'nh co^'m ba'nh in...

Mo^.t nga`y ddi.nh me^.nh, lu'c ddo' ddang mu`a tra'i gu`i ( la` tra'i gi` nhi?? To^i cu~ng kho^ng bie^'t ro~ ), buo^?i sa'ng lu'c me. ro+`i nha`, con da(.n :

- Chie^`u ve^` me. nho+' mua cho con tra'i gu`i me. nhe'.

Me. ga^.t dda^`u hu+'a. Buo^?i chie^`u sau khi ha`ng dda~ ba'n xong, chi. mua mo^.t xa^u tra'i gu`i theo lo+`i con da(.n ro^`i vo^.i va~ bu+o+'c le^n toa xe ddang ba('t dda^`u la(n ba'nh. Vi` so+. tre^~ ne^n chi. ha^'p ta^'p leo le^n cha(?ng may bu+o+'c hu.t cha^n nga~ tre^n ddu+o+`ng ray. Ba'nh xe ca'n tha^n the^? chi. na't tan.

Khi xe tie^'p tu.c ve^` ngu+`ng o+? ga co' con chi. ddu+'ng cho+` nhu+ thu+o+`ng le^.. Ca^.u con ha'o hu+'c ti`m me.. Ca'c co^ di` ba.n ha`ng la^`n lu+o+.t bu+o+'c xuo^'ng ma` bo'ng me. kho^ng tha^'y dda^u. Mo^.t ngu+o+`i ca^`m xa^u tra'i gu`i trao cho ca^.u:

-DDa^y la` tra'i gu`i me. con mua cho con ne`.

Ca^.u be' ngo+ nga'c:

-Me. con dda^u ro^`i? Sao xa^u gu`i dda^y ma` me. con dda^u ?

Mo.i ngu+o+`i xu'c ddo^.ng kho^ng ca^`m ddu+o+.c nu+o+'c ma('t ma` bie^'t la`m sao dde^? ke^? cho ca^.u be' nghe vie^.c me. ca^.u vi` ba^.n ddi mua gu`i mang ve^` cho ca^.u ro^`i so+. tre^~ chuye^'n ta`u ma` ha^'p ta^'p nha?y le^n toa bi. tru+o+.t cha^n, che^'t ddau ddo+'n.

Ca'i che^'t tha?m thu+o+ng cu?a ngu+o+`i me. a^'y cu+' a'm a?nh to^i ma~i dde^'n ta^.n ba^y gio+`.

Chuye^.n co`n ke^? the^m ra(`ng: Ngu+o+`i cho^`ng thi?nh thoa?ng mo+ tha^'y vo+. hie^.n ve^` ca^`m xa^u gu`i dda(.t va`o tay con, co`n da(.n do` cho^`ng khi ngu? nho+' coi chu+`ng dda('p me^`n cho con ke?o la.nh.

Tu+o+?ng chi? la` mo^.t ca^u chuye^.n trong tie^?u thuye^'t hay co^? nha.c, kho^ng ngo+` khi to^i va`o internet ti`m hie^?u ve^` tra'i gu`i thi` kha'm pha' ra dda^y la` chuye^.n co' tha^.t xa?y ra ho+n nu+?a the^' ky? tru+o+'c o+? tuye^'n ddu+o+`ng Saigon? Lo^.c Ninh-La'i Thie^u , te^n ngu+o+`i dda`n ba` ddu+o+.c nha('c la.i ro~ ra`ng. Va` ddu+o+.c nghe^. si~ Minh Ca?nh ha't trong ba`i Tra'i Gu`i Be^'n Ca't.

Tha?o na`o ma` tu+`ng lo+`i hoa` quye^.n vo+'i gio.ng truye^`n ca?m na~o nuo^.t cu?a danh ca dda~ dda'nh ma.nh va`o ta^m ho^`n cu?a co^ be' 6,7 tuo^?i la` to^i sa^u dda^.m dde^'n va^.y, khi to^i tu+. dda(.t mi`nh va`o hoa`n ca?nh cu?a ca^.u be' a^'y.

Khi ta co`n be', me. la` ta^'t ca? nhu+~ng gi` vu~ tru. tu+o+.ng tru+ng. La` ba` tie^n co' the^? mang la.i phe'p ma^`u, la` vi. tha^`n che cho+? ba?o ve^., la` ti`nh ye^u thu+o+ng hy sinh vo^ bie^n vo^ lu+o+.ng. Ma^'t me. du` o+? tuo^?i na`o cu~ng la` mo^.t ma^'t ma't kho^ng gi` bu` dda('p no^?i huo^'ng chi chi? la` mo^.t chu' be' con non no+'t.

Do to^i dda~ bi. a?nh hu+o+?ng bo+?i nhu+~ng gi` mi`nh nghe, ddo.c... ne^n hi`nh a?nh ca'c chuye^'n ta`u luo^n go+.i trong to^i nhie^`u ca?m xu'c: ba^ng khua^ng, man ma'c, la~ng ma.n xen la^~n su+. ba^'t an ve^` cuo^.c tu+` ly cu?a ai ddo' ma` ngu+o+`i ra ddi kho^ng the^? tro+? ve^` nhu+ lo+`i he.n u+o+'c.

A^m thanh tie^'ng co`i ta`u quye^'n ru~, thu'c giu.c ma'u phie^u lu+u trong to^i mau chua^?n bi. valise ddi dde^'n nhu+~ng cha^n tro+`i xa la. dde^? thoa? ti'nh hie^'u ky` ve^` nha^n sinh va` thie^n nhie^n.

To^i muo^'n ca tu.ng nga`nh ddu+o+`ng sa('t, mo^.t phu+o+ng tie^.n chuye^n cho+? dda~ co' tu+` ha`ng 190 na(m tru+o+'c ma` co' le~ ra^'t nhie^`u ngu+o+`i chi? co' di.p nghe, tha^'y chu+' chu+a bao gio+` xu+? du.ng vi` nhie^`u ly' do rie^ng: Hoa(.c no' chi? ddu+o+.c ye^u chuo^.ng va` thi.nh ha`nh o+? ca'c quo^'c gia cha^u A^u, cha^u U'c, Nha^.t.. ddo' la` ca'ch gia?m bo+'t ti`nh tra.ng ke.t xe, ddo+~ me^.t mo?i vi` pha?i ta^.p trung tu+ tu+o+?ng dde^? tu+. la'i xe nha`, tie^'t kie^.m tho+`i gian va` y' thu+'c ve^` su+. o^ nhie^~m mo^i tru+o+`ng?.

Tu+` la^u nga`nh du li.ch cu?a mo^.t va`i quo^'c gia dda~ co' y' tu+o+?ng bie^'n nhu+~ng toa xe lu+?a co^? xu+a tha`nh kha'ch sa.n di ddo^.ng xa xi? sang tro.ng cho kha'ch du li.ch xuye^n bie^n gio+'i tha(m ca'c danh lam tha('ng ca?nh ca'c quo^'c gia la'ng gie^`ng.

Ca`ng ddo^-thi.-hoa', ca`ng ky~-thua^.t-hoa' thi` hi`nh nhu+ da^n cha^u A^u ca`ng co' khuynh hu+o+'ng quay ve^` cuo^.c so^'ng dda^`u the^' ky? 20: gia?n ddo+n, hoa` mi`nh cu`ng thie^n nhie^n dde^? ba?o to^`n gia' tri. nha^n ba?n, nha^n va(n, nha^n dda.o.


Chuye^'n metro dde^? la.i cho to^i mo^.t ca?m gia'c luye^'n lu+u, no^`ng a^'m la` chuye^'n ta`u cuo^'i na(m du+o+ng li.ch o+? Paris ba na(m ve^` tru+o+'c. To^i cu`ng co^ em ho. ddi tu+` tra.m Trocadero ( no+i nhi`n nga('m tha'p Eiffel ) ve^` Co^ng Tru+o+`ng Co^.ng Hoa` ( La Place de la Republique ), ga^`n nha` co^ a^'y.

Le^n cu`ng tra.m vo+'i chu'ng to^i la` ba cha`ng tuo^?i tre?, gu+o+ng ma(.t tho^ng minh, a(n ma(.c tuy ddo+n gia?n qua^`n jean a'o chemise nhu+ng tu+o+m ta^'t chua^?n mu+.c ga^y su+. tin tu+o+?ng ma` thoa.t nhi`n ai cu~ng ddoa'n ngay la` sinh vie^n Nha.c Vie^.n A^m Nha.c na`o ddo' vi` ca? ba mang theo ngu+o+`i mo^.t nha.c cu. kha'c nhau: dda`n violon, guitar, sa'o. Cho+` ta`u ro+`i ga, ca? ba ba('t dda^`u vu+`a dde^.m dda`n vu+`a thay nhau ha't, lu'c mo^~i ngu+o+`i mo^.t ddoa.n lu'c ha't be`. Tie^'ng dda`n ddie^u luye^.n, gio.ng ca lu'c vui tu+o+i lu'c u sa^`u lu'c hu`ng tra'ng tuy` theo ba`i nha.c. Phong ca'ch vu+`a duye^n da'ng vu+`a la~ng tu+? toa't tra`n nhu+.a so^'ng cu?a nhu+~ng ngu+o+`i trai tre? ma` tu+o+ng lai ha~y co`n o+? phi'a tru+o+'c, tra'i-banhdddo+`i chu+a bi. dda' ta? to+i thu hu't ca?m ti`nh cu?a ha`nh kha'ch co' ma(.t.


Hi`nh a?nh ba cha`ng trai tre? ddo^i ma('t sa'ng ngo+`i o^m dda`n ca ha't go+.i nho+' mo^.t tho+`i dda~ qua cu?a mi`nh khie^'n phi'm lo`ng to^i chu`ng xuo^'ng mo^.t cung a^m. Kho^ng pha?i ho. ha't hay ho+n ca si~ chuye^n nghie^.p, ma` chi'nh tuo^?i thanh xua^n cu?a ho. vi' nhu+ la`n gio' ma't a`o a.t tho^?i qua tru+a mu`a ha. no'ng kho^, dda~ chinh phu.c ddu+o+.c to^i la` vi` va^.y.


To^i nhu+ ba('t ga(.p chi'nh mi`nh nga`y xu+a, vo+'i nguye^n ve.n ca?m xu'c cu?a con ga'i da^.y thi` thoa'ng xao lo`ng tru+o+'c mo^.t a'nh ma('t nhi`n tro^.m cu?a ai ddo' trong sa^n tru+o+`ng, hoa(.c cuo^'ng quy't lo so+. khi co' ngu+o+`i ddo'n ddo+.i tre^n ddu+o+`ng ddi ho.c ve^`, hoa(.c la' thu+ cu?a ai nho+` ai trao vo^.i...Mo^.t chu't xi'u ro^.n ra`ng, chi? va^.y ro^`i tho^i, cha? bao gio+` co' ddoa.n ke^'t.


To^i thuo+? a^'y sao ma` ngoan la. ! Khe~ va`o ddo+`i ba(`ng bu+o+'c cha^n vu+`a ru.t re` vu+`a la.c quan, mo^.ng u+o+'c dda^`y a('p ta^m ho^`n tra('ng nhu+ to+` gia^'y chu+a tha^'m nhoa` ve^'t mu+.c.The^' ma` ma^'y chu.c na(m ro^`i ddo', to^i dda~ ne^'m ddu? vi. ngo.t ma^.t dda('ng cay chua cha't do cuo^.c so^'ng mang la.i ma` gio+` dda^y bu+o+'c va`o tuo^?i trung nie^n to^i tu+. ha`o la` mi`nh va^~n co`n giu+~ ddu+o+.c su+. gia?n ddo+n bi`nh di. kho^ng suy suye^?n nhu+ thuo+? na`o.


Chuye^'n metro lu'c a^'y kho^ng co' ddo^ng ha`nh kha'ch ne^n chu+`a ra mo^.t khoa?ng kho^ng gian kha' ro^.ng dde^? ca? ba cha`ng tha ho^` tri`nh die^~n. Chu'ng to^i ngo^`i ha`ng ghe^' ngoa`i cu`ng ne^n ra^'t ga^`n vo+'i ho.. Nhu+~ng ba?n ti`nh ca Pha'p, Anh..cu?a nhu+~ng na(m 1960,1970 du` dda~ nghe nhie^`u la^`n bo+?i ca'c ca si~ no^?i tie^'ng, nhu+ng tru+o+'c ?live show? ba^'t ngo+` cu?a ca'c ca^.u sinh vie^n va^~n co' su+'c lo^i cuo^'n bo+?i ca'i ve? trong sa'ng, tri' thu+'c, tu+. tin kho^ng cu+o+`ng ddie^.u, to^n tro.ng?ne^n ra^'t de^~ ga^y thie^.n ca?m cho ngu+o+`i ddo^'i die^.n.


To^i ddi metro o+? Paris cu~ng nhie^`u. Thu+o+`ng ga(.p khi dda`n o^ng khi dda`n ba` le^n ha't ho` da(m ca^u ro^`i dde^'n tu+`ng ha`ng ghe^' dde^? xin tie^`n, nhu+ng i't ai chi.u mo+? ha^`u bao ra la`m mo^.t cu+? chi? na`o. Nhu+ng vo+'i ba cha`ng trai tre? na^`y thi` kha'c, khi to^i lu.c vi' cu?a mi`nh thi` cu~ng co' nhie^`u ngu+o+`i ha`nh ddo^.ng gio^'ng to^i.

Tru+o+'c lu'c ta`u ngu+`ng o+? tra.m ke^', ba sinh vie^n ngo? lo+`i ca'm o+n va` chu'c mu+`ng " joyeux noel", "bonne anne'e" mo.i ngu+o+`i, sau cu`ng ho. dde^'n ga^`n to^i dde^? to? su+. ca'm o+n dda(.c bie^.t ve^` mo'n qua` to^i ta(.ng ho. kha' ha`o pho'ng.


O+? Paris no'i rie^ng, cha^u A^u no'i chung co' ra^'t nhie^`u nghe^. si~ ddu+o+`ng pho^'. Ho. co' the^? la` mo^.t chu' be', co^ be' tuo^?i 10 dde^'n 15,17 cho+i dda`n violon o+? go'c ddu+o+`ng nhie^`u ngu+o+`i ddi bo^..Ho. co' the^? la` mo^.t ban nha.c go^`m 5,6 ngu+o+`i tre? nam nu+~ la^~n lo^.n ddem ca'c nha.c cu. ba`y ra o+? mo^.t go'c du+o+'i ta^`ng ha^`m metro, cho+i nha.c ra^'t ddie^u luye^.n. A^m thanh du du+o+ng tha'nh thoa't thu hu't ra^'t nhie^`u ha`nh kha'ch du+`ng cha^n la('ng nghe. He^'t mo^.t ba?n nha.c, kha'n gia? vo^~ tay ta'n thu+o+?ng, mo+? vi' la^'y tie^`n dde^? va`o ca'i no'n dda~ dda(.t sa(~n du+o+'i ne^`n ro^`i vo^.i va~ ta?n ddi mo.i hu+o+'ng cho ki.p ba('t chuye^'n ta`u tie^'p theo, ki.p va`o co^ng so+?, ki.p va`o tru+o+`ng ho.c

Tha` la`m ngu+o+`i dda'nh xe o+? tha`nh Paris co`n ho+n la`m o^ng vua xu+' mo.i?.

( Ca'ch Ngo^n Pha'p )

Pha?i, ngu+o+`i ta tha` so^'ng ddo+`i ngu+o+`i dda'nh xe ngu+.a o+? xu+' so+? va(n minh ma` ddu+o+.c hi't tho+? kho^ng khi' thanh bi`nh, nha^n ba?n ho+n la` so^'ng ddo+`i dde^' vu+o+ng ma` im li`m kho^ng da'm he' mo^i nhu+ nhu+~ng dda`n cu+`u o+? xu+' man da.i.

La^`n dda^`u tie^n to^i ddu+o+.c nghe ca^u no'i na`y la` tu+` ma' cu?a to^i. Khi co`n nho?, mo^~i khi ma' ngo^`i may qua^`n a'o to^i thu+o+`ng quanh qua^?n be^n ca.nh dde^? nghe ma' ke^? chuye^.n hoa(.c truye^`n da.y cho chi. em chu'ng to^i nhu+~ng kie^'n thu+'c ve^` nha^n sinh quan ve^` dda.o ddu+'c la`m ngu+o+`i.Ro^`i theo tho+`i gian, to^i ?ba('t ga(.p? ca^u no'i na^`y nhie^`u la^`n qua sa'ch ba'o va(n chu+o+ng Pha'p ma` to^i thu+o+`ng ddo.c.

Co' the^? no'i chi'nh ma' to^i la` ngu+o+`i dda~ khai sa'ng va` u+o+m ma^`m cho to^i kha'i nie^.m ve^` hai chu+~ tu+. do dde^? tu+ tu+o+?ng to^i ma~i dde^'n ba^y gio+` luo^n theo khuynh hu+o+'ng ddo'.

Ca^u ca'ch ngo^n Pha'p tre^n la`m to^i lie^n tu+o+?ng dde^'n ca^u no'i dda^`y khi' pha'ch ha`o hu`ng, tu+. tro.ng cu?a mo^.t vi. tu+o+'ng Vie^.t Nam Tra^`n Bi`nh Tro.ng khi o^ng bi. gia(.c ba('t va` du. do^~ o^ng chie^u ha`ng dde^? hu+o+?ng lo+.i:

"Tha` la`m qui? nu+o+'c Nam co`n ho+n la`m vu+o+ng dda^'t Ba('c"

Chu'ng ta con cha'u ddo+`i sau nguye^.n noi theo gu+o+ng ca'c dda^'ng tie^`n nha^n dde^? kho^ng ho^? the.n la` ngu+o+`i Vie^.t Nam.

Cu~ng cu`ng ddi metro, o+? Paris to^i giu+~ la.i mo^.t ky? nie^.m kha' nhe. nha`ng la~ng ma.n nhu+ng o+? Milan, Y' thi` la.i kha'c. La^`n ddo' bo^'n di` cha'u to^i bi. hai co^ -cha('c ngu+o+`i Nam Tu+ hay Tho^? Nhi? Ky` - dda(.t ?lo^.n? tay ho. va`o xa('c cu?a to^i va` ba lo^ cu?a co^ cha'u dde^? ti`m gi` ddo'. May cho chu'ng to^i va` xui cho ho. la` chu'ng to^i dda~ pha't gia'c ki.p ne^n ho. chu+a co' tho+`i gian ca^`m nha^`m vi' tie^`n , ddie^.n thoa.i?

To^i luo^n ye^u me^'n cha^u A^u?nha^'t la` Thuy. Si~?ho+n ba^'t cu+' no+i na`o tre^n the^' gio+'i.
Thuy. Si~ tha^.t su+. la` Nha`, la` Que^ Hu+o+ng ly' tu+o+?ng thu+' hai cu?a to^i va^.y.

****

Thanh Ha`

Mu.c Lu.c

5. Tro` Chuye^.n Vo+'i Khoa?ng Kho^ng Tru+o+'c Ma(.t

Tuye^`n Linh

TA^.P I - Tro` DDo+`i Va` Co^ng Ly'

Pha^`n 17

21.7.2021 - Ba.n hie^`n o+i, ngu+o+`i ta thu+o+`ng no'i, ghe't cu?a na`o thi` tro+`i trao cu?a a^'y. ca^u no'i na^`y la.i chi'nh la` ddi'ch nga('m va`o mi`nh ho^m nay. Ba.n tha^'y co' to^.i va` ba^'t co^ng cho mi`nh kho^ng? Nhu+ ba.n bie^'t ddo', mi`nh ra^'t ghe't cho+` ddo+.i, ba^'t cu+' hi`nh thu+'c cho+` ddo+.i na`o, ke^? ca? cho+` ddo+.i ngu+o+`i ye^u. The^' ma` ho^m nay mi`nh pha?i cho+` ddo+.i, co' the^? la` da`i ha.n, trong vu. vie^.c kho+?i kie^.n cu?a mi`nh. Mi`nh co`n nho+' la` mi`nh quye^'t ta^m kho+?i dda^`u vu. kie^.n nga`y 14 tha'ng 2 na(m 2020, nhu+ va^.y ti'nh dde^'n nay la` 01 na(m, 05 tha'ng, 08 nga`y. Tho+`i gian da`i kinh khu?ng ma` chu+a dde^'n ho^`i ke^'t thu'c. Tho^i, dde^'n dda^u hay dde^'n ddo', mi`nh cu~ng dda~ me^.t mo?i la('m ro^`i.

Nhu+ mi`nh dda~ no'i vo+'i ba.n nhu+~ng nga`y tru+o+'c dda^y, tu+` khi di.ch Covid 19 bu`ng pha't tro+? la.i o+? Sa`i Go`n, mi`nh kho^ng co`n nghi~ nhie^`u ve^` vu. kie^.n nu+~a, du` ddo' chi'nh la` cu?a ca?i cu?a mi`nh qua bao na(m la`m vie^.c va^'t va? da`nh du.m mo+'i co' ddu+o+.c, kho^ng pha?i cu?a tre^n tro+`i ro+i xuo^'ng. Tu+` tra.ng tha'i na^`y, mi`nh vo+i ddi ta^'t ca? mo.i chuye^.n o+? To`a a'n, ke^? ca? vie^.c buo^`n o^ng lua^.t su+ cu?a mi`nh qua' thie^'u ta^m ly' vo+'i kha'ch ha`ng. Thu+.c ti`nh tha^m ta^m mi`nh kho^ng tra'ch o^?ng, mi`nh chi? ho+i buo^`n o^?ng tho^i. Mo^~i

ngu+o+`i mo^.t ti'nh, bie^'t sao ba^y gio+`!? Thu' tha^.t vo+'i ba.n, tu+` khi di.ch Covid 19 bu`ng pha't la.i cho dde^'n ba^y gio+`, dda^`u o'c mi`nh luo^n nghi~ dde^'n su+. so^'ng va` ca'i che^'t. Mi`nh tha^'y ranh gio+'i giu+~a hai la~nh vu+.c na^`y qua' la` mong manh. Nhi`n ddu+o+`ng pho^' Sa`i Go`n trong nhu+~ng nga`y gia~n ca'ch va` hi`nh a?nh nhu+~ng ho^.p co+m cu+'u ddo'i, mi`nh kho^ng sao ca^`m ddu+o+.c nu+o+'c ma('t. Mi`nh u+o+'c chi co' tie^`n dde^? la`m ddu+o+.c nhu+~ng vie^.c dda^`y y' nghi~a na^`y. Mi`nh buo^`n la('m ba.n o+i ! Ba.n co`n nho+' kho^ng, ngay trong dde^m dda^`u tie^n mi`nh bi. ddau nhu+'c, va^.t va~ tha^n xa'c trong kha'ch sa.n ta.i huye^.n DDo+n Du+o+ng, mi`nh dda~ tu+`ng ta^m su+. vo+'i ba.n, mi`nh u+o+'c mong tha('ng kie^.n kho^ng pha?i dde^? co' tie^`n a(n sung ma(.c su+o+'ng. ma` dde^? thu+.c hie^.n ddu+o+.c 2 du+. a'n ma` mi`nh dda~ a^'p u? tu+` la^u, ddo' la`: la^.p mo^.t quy~ tu+` thie^.n va` thu+.c hie^.n du+. a'n a^m nha.c cu?a mi`nh. Trong tho+`i gian na^`y, di.ch Covid ? 19 bu`ng pha't du+~ do^.i qua', nha^'t la` o+? Sa`i Go`n. Mi`nh buo^`n nha^'t la` kho^ng co' ddie^`u kie^.n dde^? chung tay go'p su+'c vo+'i Nha` Nu+o+'c, vo+'i ddo^`ng ba`o dde^? ki.p tho+`i cu+'u tro+. ba` con co+ nho+~ trong lu'c na^`y. DDa~ ho+n 80 tuo^?i ro^`i, la.i kho^ng co' mo^.t ddo^`ng di'nh tu'i thi` la`m ddu+o+.c vie^.c gi`? Pha?i chi vu. To`a a'n co' ke^'t qua? so+'m ho+n va` mi`nh ddu+o+.c co^ng ba(`ng trong vie^.c ddo`i la.i ta`i sa?n thi` mi`nh co' ddu? ddie^`u kie^.n chung tay go'p su+'c xoa di.u no^~i ddau cho ba` con co+ nho+~ trong tho+`i ddie^?m di.ch Covid ? 19 na^`y. Buo^`n qua' la` buo^`n?! Tha^.m chi', nhi`n ca?nh ddu+o+`ng pho^' Sa`i Go`n trong nhu+~ng nga`y gia~n ca'ch qua' va('ng bo'ng ngu+o+`i, la'c dda'c be^n vi?a he` chi? co`n nhu+~ng ba` con co+ nho+~ nha^.n nhu+~ng ho^.p co+m cu+'u ddo'i, mi`nh ra^'t ddau lo`ng. Qua ca?m xu'c a^'y, mi`nh dda~ vie^'t

le^n nha.c pha^?m SA`I GO`N CU?A TO^I, ma` ma~i dde^'n ho^m nay va^~n chu+a bie^'t la^'y dda^u ra tie^`n dde^? thue^ ca si~ the^? hie^.n thu a^m. Co' the^? la` ba.n kho^ng tin, nhu+ng dda^y la` su+. tha^.t. Thu' tha^.t vo+'i ba.n, mi`nh co`n muo^'n vie^'t nhie^`u, nhie^`u nu+~a nhu+~ng ta'c pha^?m a^m nha.c no'i le^n tha?m ca?nh trong mu`a dda.i di.ch na^`y, nhu+ng ro^`i kho^ng hie^?u sao la.i tho^i, kho^ng vie^'t. Ta^'t ca? dda`nh giu+~ la.i trong lo`ng. Vie^'t xong ro^`i dde^? ddo' thi` vie^'t la`m gi`? Ca?nh ddo+`i va` ca?nh ti`nh cu?a mi`nh hie^.n ta.i la` the^' ddo'. Da^~u sao, mi`nh cu~ng pha?i co^' ga('ng tre^n mo.i la~nh vu+.c ddo+`i so^'ng, bo+?i ne^'u kho^ng co^' ga('ng la` ddo^`ng nghi~a vo+'i tha^'t ba.i. Mi`nh kho^ng bao gio+` cha^'p nha^.n ke^'t qua? ddo'. Du` ddu+o+`ng ddo+`i co' bao nhie^u cho^ng gai cu~ng pha?i ddi, ddi ma~i? ro^`i cu~ng pha?i dde^'n. Mi`nh cho dda^y la` quy lua^.t so^'ng va` la` nha^.t tu.ng cu?a mi`nh. No'i dde^'n ddie^`u na^`y, ba.n ddu+`ng vo^.i cho mi`nh la` ngu+o+`i ly' ti'nh nhe'! Mi`nh kha(?ng ddi.nh vo+'i ba.n, mi`nh kho^ng la` ngu+o+`i ly' ti'nh, nhu+ng co' mo^.t ddie^`u nghi.ch ly' trong quan ddie^?m so^'ng cu?a mi`nh, ddo' la` mi`nh ra^'t tin va`o quy lua^.t, nha^'t la` quy lua^.t tro+`i dda^'t. Bo+?i the^', chuye^.n sinh, la~o, bi.nh, tu+? ddo^'i vo+'i mi`nh ra^'t bi`nh thu+o+`ng. Mi`nh luo^n co' tu+ tu+o+?ng ddo'n nha^.n nhu+ la` mo^.t le~ thu+o+`ng ti`nh. Ma` ddu+o+ng nhie^n va` thu+o+`ng ti`nh tha^.t! No' hoa`n toa`n nhu+ chuye^.n a(n, i?a trong tua^`n hoa`n co+ the^? va^.y. Pha?i nhu+ the^' trong mo^.t chu ky`. DDa~ bie^'t pha?i nhu+ the^' trong mo^.t chu ky`, va^.y ma` buo^`n cu+o+`i tha^.t, co' nhu+~ng ngu+o+`i go^`ng mi`nh ga('ng su+'c ddi ngu+o+.c la.i vo+'i thie^n nhie^n. DDe^? la`m gi` va` ddu+o+.c gi`? DDu+o+.c tai ho.a. Cho ne^n, co' nhie^`u khi tro+`i dda~ cho su+'c kho?e, co^ng vie^.c o^?n ddi.nh, tha^.m chi' co`n cho chu+'c vu. chu+'c quye^`n nu+~a, ma` va^~n

muo^'n the^m, muo^'n co' ho+n nhu+ the^', ho+n?ho+n nu+~a?va` cuo^'i cu`ng vo^ tu`. Ta.i sao va^.y? Ta.i tham nhu~ng, ta.i mu+u ddo^` xa?o quye^.t dde^? tranh lo+.i danh. Ta.i kho^ng chi.u cha^'p nha^.n nhu+~ng an ye^n tro+`i phu'. No'i kha'c ho+n, ho. kho^ng chi.u an pha^.n quay theo chu ky` bi`nh ye^n cu?a mo^.t ddo+`i ngu+o+`i. Ho. ddi ngu+o+.c la.i vo+'i le~ tro+`i. Ho. luo^n ham ho^', ho. kho^ng chi.u nhi`n ca'i ca^y so^'ng chi? ca^`n dda^'t va` nu+o+'c tro+`i cho. Ho. que^n ra(`ng ? thie^n ddi.a va.n va^.t luo^n nha^'t the^? ? a('c se~ ye^n bi`nh. Ho. muo^'n vu+o+.t ra ngoa`i ca'i nguye^n ly' na^`y ne^n ho. la~nh ddu?. Mi`nh da'm kha(?ng ddi.nh vo+'i ba.n, vo+'i le~ tro+`i, kho^ng ai thie^'u, ai ddo'i ca?. Ne^'u co', chi? la` ddo^.t xua^'t nha^'t tho+`i tho^i, ro^`i dda^u la.i va`o ddo', an ye^n?Ba.n cu~ng tha^'y ddo', hi`nh a?nh cu+'u tro+., cu+'u ddo'i cu?a ca'c ma.nh thu+o+`ng qua^n, ddo^`ng ba`o, Nha` Nu+o+'c khi di.ch bu`ng pha't du+~ do^.i ta.i Sa`i Go`n trong nhu+~ng nga`y qua la` mo^.t minh chu+'ng? Ca^y ATM ga.o mo.c le^n kha('p no+i. Qua'n co+m cu+'u ddo'i mo+? ra dda^`y ddu+o+`ng. Tha^.m chi' ca^y ATM kha^?u trang cu~ng co' ma(.t ta.i Sa`i Go`n. Cho ne^n ddu+`ng vie^.n co+' na^`y co+' kha'c ma` la`m nhu+~ng ddie^`u tra'i vo+'i le~ tro+`i dde^? pha?i va`o tu`. Kho^ng ai la`m kho' mi`nh ca?, chi? ta.i mi`nh la`m kho' mi`nh tho^i. Hay no'i mo^.t ca'ch va(n chu+o+ng ho+n, trie^'t ly' ho+n, a'c gia? a'c ba'o.

10.8.2021 ? Mi`nh da^.y tu+` lu'c 3h00 sa'ng, dde^m nay khi' tro+`i ho+i oi bu+'c ne^n kho' ngu?. Ho+n nu+~a, dda^`u o'c mi`nh suy nghi~ lung tung ddu? ddie^`u, nha^'t la` vu. di.ch Covid-19 va` nhie^`u chuye^.n kha'c nu+~a ga^`n dda^y. Mi`nh ddang ngo^`i tru+o+'c ma`n hi`nh internet va` ca?m tha^'y ha.nh phu'c, nhu+ng ro^`i la.i bi. ha.n che^' ca?m xu'c bo+?i nhu+~ng suy tu+ vu vo+. Mi`nh nghi~ nhie^`u ngu+o+`i

co' ho.c thu+'c cao ro^.ng, ddi.a vi. la^~y lu+`ng nhu+ng sao ho. kho^ng tha^'y ddu+o+.c gia' tri. cu?a hai chu+~ TU+. DO? Va^.y Tu+. Do nho? hay lo+'n? Hay khi na`o thi` nho?, khi na`o thi` lo+'n? Mi`nh thu+o+`ng khuye^n con ca'i mi`nh, ddu`ng COI ngu+o+`i kha'c dde^? so^'ng theo, va` cu~ng ddu+`ng co^' so^'ng dde^? ngu+o+`i kha'c COI theo mi`nh. Nhu+ the^' thi` MA^'T nhie^`u ho+n DDU+O+.C. DDang ngo^`i tru+o+'c ma`n hi`nh internet ba^y gio+`, mi`nh ca?m tha^'y mi`nh tu+. do qua', ha.nh phu'c ghe^, du` vu+`a mo+'i xuo^'ng be^'p lu.c ma^'y cu? khoai dde^? a(n lo't da. buo^?i sa'ng. Kho^ng gia^'u chi ba.n, khoai ra^'t ngon, bo+?i mi`nh tha^'y ngon, bo+?i mi`nh ddang ha.nh phu'c va` tu+. do ddo' ma`! Cha('c la` ba.n hie^?u?? Cu~ng co' the^? ba.n cho la` ? thi'ch nghi vo+'i hoa`n ca?nh ?. Va^ng, cu~ng ddu'ng tho^i. Hoa`n ca?nh TU+. DO va` hoa`n ca?nh kho^ng ddu+o+.c TU+. DO luo^n tra'i ngu+o+.c nhau. Chung quy, cu~ng do chi'nh mo^~i con ngu+o+`i ta.o ne^n tho^i. Kho^ng ai ba('t ai pha?i la`m the^'!

11.8.2021 ? Ba.n o+i, ho^m nay mi`nh nha^.n ddu+o+.c tie^`n thu` lao vie^'t nha.c cho kha'ch ha`ng, mi`nh vui la('m. Nhu+ va^.y la` mi`nh co' tie^`n go+?i ca si~ thu a^m ba`i nha.c cu?a mi`nh ro^`i. Cha('c tua^`n to+'i se~ tri`nh la`ng tho^i. Hie^.n ta.i, mi`nh dda~ vie^'t hai ba`i, SAI GO`N CU?A TO^I va` SA`I GO`N BA^Y GIO+`, ba`i na`o mi`nh cu~ng u+ng y' he^'t, bo+?i mo^~i ba`i dde^`u no'i le^n mo^~i khi'a ca.nh trong na.n dda.i di.ch Covid-19 ta.i Sa`i Go`n. Tuy nhie^n, chu+a ddu? tie^`n ne^n mi`nh cho thu a^m ba`i SA`I GO`N BA^Y GIO+` tru+o+'c. Tha^.t ra thi` mi`nh cu~ng co`n mo^.t i't tie^`n tru+o+'c dda^y cu?a nha.c si~ V.V.B - thi nha.c si~ Nhu+o+.c Thu - va` thi va(n si~ Chu Vu+o+ng Mie^.n cho dde^? cu+'u ddo'i, nhu+ng mi`nh kho^ng da'm la^'y ra xa`i.

DDo' la` tie^`n cu+'u ddo'i, xa`i dda^u ddu+o+.c ngoa`i mu.c ddi'ch cu+'u ddo'i? Nhu+ ba.n bie^'t ddo', mi`nh mang danh la` mo^.t nha.c si~, thi si~, cu~ng co' bo^. ma(.t kho^ng dde^'n no^~i te^., the^' ma` ai bie^'t mi`nh ddang ddo'i trong tho+`i ddie^?m na.n di.ch Covid-19 na^`y. Co' the^? ba.n hie^?u, mi`nh dda~ no'i vo+'i ba.n tu+` tru+o+'c, va`o tuo^?i cu?a mi`nh ba^y gio+`, mi`nh chi? co`n mo^~i mo^.t vie^.c ngoi ngo'p ddu+o+.c la` vie^'t nha.c thue^ cho kha'ch ha`ng. Tuy lu+o+.m ba.c ca('c nhu+ng so^'ng qua nga`y cu~ng ta.m o^?n. Co' ddie^`u tie^`n du+ thi` kho^ng co' ne^n muo^'n gia?i quye^'t mo^.t va^'n dde^` gi` ca^'p tho+`i thi` dda`nh chi.u. Ra^'t may o+n tro+`i, tu+` tru+o+'c dde^'n nay, mi`nh kho^ng ga(.p vie^.c gi` ca^'p tho+`i ca?, ngoa`i vu. Covid-19 nhu+ ho^m nay.

12.8.2021 ? Ho^m nay cu~ng xin no'i ro~ ta^.n dda'y lo`ng mi`nh dde^? ba.n mu+`ng la^y, nho+` ma^'y trie^.u tu+` ca'c anh ba.n giu'p ddo+~ ne^n mi`nh ye^n ta^m vie^'t la'ch, kho^ng lo nghi~ nhie^`u ve^` vie^.c cu+'u ddo'i. Tuy nhie^n, nie^`m vui cu~ng kho^ng ddu+o+.c tro.n ve.n la('m khi tha^'y tha(`ng con trai ke^'t nghi~a ddang la^m bi.nh giu+~a lu'c da^`u so^i lu+?a bo?ng nhu+ the^' na^`y. Cha'u co' bi.nh vie^m dda.i tra`ng tu+` tru+o+'c, nhu+ng vi` ti'nh y' cu?a cha'u kho^ng ddu+o+.c ca^?n tha^.n la('m, a(n uo^'ng vo^ tu+ ne^n bi. ta'i ddi ta'i la.i hoa`i. Ho^m nay, cha'u la.i bi. bi' dda.i tie^.n, tie^?u tie^.n cu~ng bi. ha.n che^', bu.ng la.i bi. ddau tu+'c tu+`ng co+n. Nhu+ ba.n bie^'t dda^'y, giu+~a tho+`i ddie^?m na^`y, no'i dde^'n chuye^.n ddi be^.nh vie^.n la` vo^ phu+o+ng. Nga`y na`o mi`nh cu~ng xem tin tu+'c tre^n TV ne^n bie^'t ro~ ddie^`u na^`y. Trong bi.nh vie^.n ba^y gio+`, mo.i y ba'c si~, ke^? ca? ddie^`u du+o+~ng dde^`u bu` dda^`u ta^.p trung va`o na.n di.ch Covid-19, ho. kho^ng co' ddie^`u kie^.n tho+`i gian lo cho mi`nh. Pha?i tho^ng ca?m tho^i. Bie^'t sao ba^y gio+`?

( co`n tie^'p )


****

Tuye^`n Linh

Mu.c Lu.c

6. Khu'c Phim Buo^`n

Nguye^~n DDi.nh

(Vie^'t de^? nho+' Banmethuo^.t, nga`y 10 tha'ng 3, 1975)

Ha(`ng na(m cu+' mo^~i la^`n dde^'n nga`y 10 tha'ng 3, Ha?i kho^ng da^'u ddu+o+.c no^~i ca?m xu'c cu?a mi`nh, co' nhu+~ng khi ca?m xu'c ke'o da`i dde^'n ha`ng tua^`n, va` nhu+~ng la^`n nhu+ va^.y, anh co+ ho^` ddi la.i nhu+~ng khu pho^' tha^n quen cu?a Banmethuo^.t mo^.t tho+`i tho+ mo^.ng va` dda'ng ye^u.

Thoa?ng cho^'c ma` dda~ ma^'y mu+o+i na(m, to'c anh dda~ ddie^?m ba.c, ba.n be` trang lu+'a bie^'t bao nhie^u ke? dda~ ra ddi, nhu+ng trong lo`ng anh, khi nho+' ve^` que^ hu+o+ng cu~, va^~n nghe lo`ng su.c so^i tho+`i tuo^?i tre?, trong huye^'t qua?n anh, gio`ng ma'u lua^n lu+u cuo^`n cuo^.n nhu+ thu?a trai tra'ng mo^.t tho+`i, va` bao me^'n ye^u no+i que^ hu+o+ng a^'u tho+ ddo' hie^.n ra mo^`n mo^.t trong ta^m tri' anh.

- Na`y, o^ng dda~ nghe tin gi` chu+a va^.y?

- Thi` tu.i no' ddang di chuye^?n ve^` Banmethuot ca^'p Su+ ddoa`n va` la` tu.i chi'nh quy, co' pha?i o^ng muo^'n no'i ve^` tin na`y kho^ng?

- U+` pha?i ro^`i, be^n Ca?nh sa't cu~ng dda~ ddu+o+.c Chu? nha^n cu?a 7 chie^'c xe ca^`n ca^u to+'i khai ba'o la` xe cu?a ho. ddi la`m ru+`ng dda~ bi. tu.i no' (VC) ti.ch thu o+? khu vu+.c DDu+'c La^.p vu`ng Ta^y Ba('c , va` khu Ba(ng DDon cu~ng bi. 3 chie^'c.

- Kho^ng Tro+. dda~ chu.p ddu+o+.c kho^ng a?nh hoa.t ddo^.ng cu?a tu.i no', dda~ go+?i co^ng ddie^.n cho Qua^n DDoa`n va` ca'c ddo+n vi. lie^n he^. ro^`i.

- Cu~ng mong la` kho^ng co' gi`.

- Di~ nhie^n la` kho^ng co' gi`, vi` no+i dda^y la` que^ hu+o+ng cu?a to^i ma`! Ha?i vu+`a no'i vu+`a cu+o+`i.

DDo' la` khoa?ng tho+`i gian cuo^'i tha'ng 2 na(m 1975, anh va` Chi no'i chuye^.n vo+'i nhau 3 tua^`n tru+o+'c nga`y 9 tha'ng 3 na(m 1975, nga`y Vie^.t co^.ng tra`n nga^.p Chi Khu DDu+'c La^.p thuo^.c Ti?nh Qua?ng DDu+'c, va` dde^m ho^m a^'y, lu'c 2 gio+` 20 sa'ng nga`y thu+' 2, 10/3/1975, co^.ng qua^n pha'o ki'ch thi. xa~ Banmethuot, mo+? dda^`u cho tra^.n ta^'n co^ng va`o thi. xa~ na`y.

Sa'ng nga`y 10 tha'ng 3, lu'c 6 gio+` 30 sa'ng, ta.i Nga~ Sa'u, tru+o+'c nha` tho+` Chi'nh To`a Banmethuot, khi xe cu?a Ty Tho^ng Tin co`n loan ddi lo+`i ke^u go.i ddo^`ng ba`o ?ai o+? ye^n nha` na^'y, ti`nh hi`nh thi. xa~ va^~n co`n ye^n ti~nh?, thi` bo^. binh cu?a co^.ng qua^n dda~ tra`n chie^'m go'c Ta^y Ba('c cu?a Phi Tru+o+ng L 19 va` xa^m nha^.p khu vu+o+`n ca` phe^ cuo^'i ddu+o+`ng

Phan Chu Trinh, ddo^`ng tho+`i ca'c cho^'t ddie^?m tro.ng ye^'u cu?a Ca?nh Sa't o+? ma(.t Nam Thi. Xa~ dda~ pha?i xin le^.nh ru't dde^? tra'nh bi. tie^u die^.t.

Ti`nh hi`nh Thi. xa~ tu+` ddu+o+`ng Vo~ Ta'nh, Phan Chu Trinh, chay. xuo^'ng Nguye^~n Tri Phu+o+ng keo? da`i cho dde^'n Suo^'i DDo^'c Ho.c va` Khu Buo^n A Le^ A, A le^ B va^~n co`n trong su+. kie^?m soa't, nhu+ng ra?i ra'c mo^.t va`i no+i nhu+ khu vu+.c Tra^`n Hu+ng DDa.o, (Ty Nga^n Kho^' ddi va`o) va` khu Kim Mai dda~ co' nhu+~ng gia ddi`nh bo^`ng be^' con, go^`ng ga'nh cha.y va`o trung ta^m thi. xa~, dde^'n nu+o+ng na'u tre^n ddu+o+`ng Ly' Thu+`o+ng Kie^.t, khoa?ng giu+~a Ama Trang Long, va` Quang Trung, chen chu'c nhau trong tie^.m Bi da Thanh So+n.

7 gio+` 30, sa'ng nga`y Thu+' Hai, 10 tha'ng 3, 1975, bo^. binh cu?a co^.ng qua^n dda~ tu+` khu vu+o+`n ca` phe^ sau lu+ng To`a Gia'm Mu.c, theo ddu+o+`ng Phan Chu Trinh xa^.m nha^.p thi. xa~ va` chie^'m khuo^n vie^n Nha` tho+` Chi'nh To`a, o+? Nga~ Sa'u. . . . .

Ro^`i ta^'t ca? nhu+ mo^.t khu'c phim la^`n lu+o+.t hie^.n ra tro^ng tri' Ha?i. Khu nha` anh o+? bi. tru'ng dda.n bo^'c cha'y, nha` ha`ng Ho`ang Vinh, kho'i lu+?a cuo^.n vo`ng da^ng cao, tha`nh pho^' na'o loa.n trong cho^'c la't, tu+`ng nho'm ngu+o+`i tu. ta^.p tu+`ng go'c pho^', tu+` ddu+o+`ng Y Yut', Khu Tru+o+`ng Ta`u, Chu`a Kha?i DDoan, cho to+'i Khu Hoa`ng Die^.u - Le^ Va(n Duye^.t, Pha.m Phu' Quo^'c - Ha`m Nghi, . . .

Mo^.t so^' da^n cu+ tu+` Buo^n A le^ A, khu Suo^'i DDo^'c Ho.c . . . la.i go^`ng ga'nh, bo^`ng be^' nhau ddo^? ve^` Trung ta^m thi. xa` va` a^?n na'u trong khu cho+., sau nha` ha`ng Vi~nh Thua^.n . . .

Cho dde^'n lu'c na`y, ngu+o+`i da^n thi. xa~ va^~n chu+a tin Banmethuo^.t se~ ma^'t, vi` Ha^.u cu+' Bo^. Tu+ Le^.nh Su+ DDoa`n 23 Bo^. Binh co`n ddo', Tie^?u Khu co`n ddo', Bo^. Chi? Huy Ca?nh Sa't co`n ddo', va` nha^'t la` tin truye^`n mie^.ng cho bie^'t Bie^.t DDo^.ng Qua^n dda~ va`o Tru+o+`ng Trung Ho.c To^?ng Ho+.p, ddang di chuye^?n ve^` Nga~ Sa'u Thi. xa~, va` Khu Tu+ Dinh Tu+ Le^.nh Su+ DDoa`n 23 BB.

Nhu+ng ro^`i ngu+o+`i da^n thi. xa~ dda~ tuye^.t vo.ng khi hay tin ddo+n vi. Bie^.t DDo^.ng Qua^n xa^m nha^.p thi. xa~ chi? dde^? ddu+a gia ddi`nh tu+o+'ng Tu+o+`ng, Tu+ le^.nh Su+ DDoa`n 23 BB ra kho?i thi. xa~ ma` tho^i . . .

- 11gio+` 20, sa'ng nga`y 10 tha'ng 3, 1975, 1 chie^'c T54 cu?a co^.ng qua^n bi. ba('n ha. tru+o+'c co^?ng tie^?u Khu, ddu+o+`ng Tho^'ng Nha^'t.-

- 1 gio+` chie^`u nga`y 10 tha'ng 3, 1975, Trung ta^m Ha`nh Qua^n Tie^?u Khu bi. pha'o sa^.p, mo.i lie^n la.c bi gia'n ddoa.n,

- 2 gio+` 20 chie^`u nga`y 10 tha'ng 3 na(m 1975, Tie^?u Khu di ta?n ra Trung ta^m hua^'n luye^n cu?a Trung DDoa`n 45 BB, ca^y so^' 5.

- 3 gio+` 40 chie^`u cu`ng nga`y, Bo^. Chi? Huy Ca?nh Sa't Quo^'c gia di ta?n kho?i thi' xa~,

Va` Banme^thuo^.t lo.t va`o tay qua^n co^.ng sa?n.

Ta^'t ca? nhu+~ng su+. kie^.n a^'y, va` hi`nh a?nh tan hoang cu?a pho^' thi. hay Cuo^.c Ca?nh Sa't Quo^'c Gia Xa~ La.c Giao, To`a Ha`nh Cha'nh, ca'c khu co^ng so+? . . . ma~i ma~i nhu+ ve^'t ti'ch ha(`n sa^u trong ta^m tri' Ha?i. Nhu+~ng cuo^.c tra? thu` ca' nha^n, nhu+~ng ngu+o+`i la`m chi? ddie^?m vie^n cho co^.ng qua^n lu.c soa't tu+ gia cu?a Si~ quan, vie^n chu+'c chi'nh phu?, nhu+~ng ha`nh ddo^.ng tra? tu+ thu` man ro+. dde^'n nay dda~ ma^'y mu+oi na(m nhu+ng va^~n nhu+ mo+'i xa?y ra dda^u dda^y, o+? ho^m qua hay tua^`n tru+o+'c trong tri' o'c anh!

Bao nhie^u sa'ch vo+?, gia^'y to+`, va(n khe^', va(n ba(`ng, dde^`u ddem ddo^'t he^'t hay bi. ddo^'t sa.ch, nha^'t la` ca'c sa'ch ngoa.i ngu+~, Anh Va(n, Pha'p Va(n, Tu+. ddie^?n Anh Pha'p hay Ha'n tu+. dde^`u ddo^'t he^'t.

Duy chi? mo^.t thu+' kho^ng ddo^'t ddo' la` ga.o, co^.ng qua^n sau khi chie^'m thi. Xa~, dda~ pha' kho du+. tru+~ lu+o+ng thu+.c Trung u+o+ng, tru+.c thuo^.c Phu? thu? tu+o+'ng la^'y he^'t ga.o cha^'t le^n ca'c xe mo^-lo^-to^-va cho+? ve^` hu+o+'ng Ba(ng Don, ca'c du.ng cu. y khoa, du+o+.c pha^?m cu?a ca'c Ba?o sanh vie^.n,, be^.nh vie^.n, va` ca'c tie^.m thuo^'c Ta^y, dde^`u bi. co^.ng qua^n ho^'t he^'t cho+? vo^ ru+`ng.

No^~i kinh hoa`ng va` ti`nh tra.ng khu?ng bo^' qua nhu+~ng vie^.c lu.c soa't, truy ba('t, va` thanh lo.c xa?y ra tre^n ca'c khu pho^', hay Chu`a Kha?i DDoan, Tru+o+`ng Ta`u o+? ddu+o+`ng Y Y'ut, ddu+o+`ng Nguye^~n Tri Phu+o+ng, Nguye^~n Tra~i, Vo~ Ta'nh, Ha`m Nghi . . . ma~i ma~i la` hi`nh a?nh khu?ng khie^'p, va` hoang mang ha(`n sa^u trong ta^m tri' nhu+~ng ngu+o+`i da^n thi. xa~, nha^'t la` ca'c gia ddi`nh si~ quan cu`ng vie^n chu+'c chi'nh phu?, binh li'nh, ca?nh sa't hay Nghi~a qua^n va` Nha^n Da^n tu+. ve^..

10 gio+` 30 sa'ng nga`y 11/3/1975, Ha^.u cu+' Bo^. Tu+ Le^.nh Su+ DDoa`n 23 Bo^. Binh bi. co^.ng qua^n tra`n nga^.p, va` thi. xa~ Banmethuot hoa`n toa`n lo.t va`o tay co^.ng qua^n.

Tu+` ddo', ca?nh the^ lu+o+ng hoang ta`n ca`ng bi tha?m ho+n, nhu+ng trong lo`ng ngu+o+`i da^n va^~n co`n nuo^i hy vo.ng Banme^thuo^.t nha^'t ddinh se~ ddu+o+.c gia?i cu+'u, vi` 4 Qua^.n va` 4 Chi Khu tru+.c thuo^.c va^~n co`n nguye^n ven. Ca'c vi. Qua^.n tru+o+?ng kie^m Chi Khu tru+o+?ng dde^`u la` nhu+~ng si~ quan ca^'p ta' gia`y da.n chie^'n tru+o+`ng, the^m va`o ddo', Lie^n ddoa`n 21 Bie^.t DDo^.ng Qua^n, Trung DDoa`n 44BB, 45 BB chu+a he^` cha.m tra'n vo+'i ddi.ch qua^n.

Ngu+o+`i da^n thi. xa~ lu'c na`y la.i co^' ga('ng thoa't kho?i thi. xa~ dde^? tra'nh bom dda.n khi co' lu+.c lu+o+.ng To^?ng tru+` bi. dde^'n gia?i to?a. Hy vo.ng va^~n co`n dda^y . . . ! Cho dde^'n mo^.t nga`y, nga`y ddi.nh me^.nh cu?a Banme^thuo^.t va` cu~ng la` nga`y ma` nhu+~ng ngu+o+`i li'nh anh du~ng, thie^.n chie^'n cu?a ca'c ddo+n vi. Bie^.t DDo^.ng Qua^n, Su+ ddoa`n 23 BB cu~ng nhu+ ca'c ddo+n vi. tru+.c thuo^.c Qua^n ddoa`n II bi. bu+'c tu+?, ddo' la` nga`y ngu+o+`i ta nha^.n ddu+o+.c tin Qua^n ddoa`n II di ta?n, va` nga`y 17 tha'ng 3 na(m 1975, Pho`ng tuye^'n Phu+o+'c An bi. cho.c thu?ng, ta^'t ca? dda~ tie^u tan.

Ha?i ba('t dda^`u cuo^.c cha.y tro^'n su+. truy lu`ng cu?a co^.ng qua^n va` ca'c te^n chi? ddie^?m, dda'm co^ng an 30, len lo?i tu+`ng khu ngoa.i o^, Tra^`n Hu+ng DDa.o, Suo^'i DDo^'c Ho.c, dde^'n Suo^'i Ba` Hoa`ng, la^`n ra hu+o+'ng Nha` Tho+` Phu' Long ro^`i ddi ve^` hu+o+'ng Quo^'c lo^. 21, ma` lo`ng tha^`m tie^'c nuo^'i bo? la.i ti`nh ye^u va` ky? nie^.m mo^.t tho+`i tho+ a^'u, mo^.t khoa?ng ddo+`i oanh lie^.t no+i vu`ng dda^'t cho^n nhau ca('t ru'n, dda~ nuo^i du+o+~ng anh tu+` thu?a a^'u tho+ cho dde^'n tuo^?i tru+o+?ng tha`nh..

Tu+` dda^y, Ha?i tha^'t la.c vo+'i Chi va` bao nhie^u ddo^`ng ddo^.i cu`ng ddo+n vi..

Va` cuo^'i cu`ng anh bi. ba('t o+? khu ra^~y Buo^n Ko^ Tam, bi. da^~n bo^. qua ddu+o+`ng ru+`ng dde^'n Thanh An, mo^.t Qua^.n thuo^.c ti?nh Plei Ku. DDoa.n ddu+o+`ng ru+`ng ma` sau nay mo^~i khi nho+' la.i, hay lu'c ke^? chuye^.n tu` ca?i ta.o cho ba.n be` nghe, anh go.i ddo' la` ddoa.n ddu+o+`ng "thu+o+ng kho'". vi` mo^~i la^`n bu+o+'c cha^n ddi la` in nguye^n da^'u cha^n ma'u tre^n ddu+o+`ng, da ba`n cha^n bi. lo^.t he^'t, co^.ng qua^n dda~ ba('t co+?i da`y ddeo le^n co^?, ddi cha^n dda^'t tre^n suo^'t qua?ng ddu+o+`ng da`i tu+` Buo^n Ko^ Tam, Banmethuo^.t dde^'n Thanh An, Pleiku .

O+? Thanh An mo^.t na(m ddi ha'i tra` la`m co? chung vo+'i co^ng nha^n va` da^n ddi.a phu+o+ng, tu` nha^n luo^n luo^n ddu+o+.c ca'n bo^. vo^? ve^` "DDa?ng va` nha` nu+o+'c kho^ng cho ca'c anh ve^`, chi? vi` so+. nha^n da^n qua' thu` ha^.n ca'c anh, so+. ho. gie^'t ca'c anh dde^? tra? thu`" Trong khi ddo', ha`ng nga`y ddi la`m chung vo+'i da^n, anh va` ca'c ba.n tu` luo^n ti`m tha^'y ca' kho^ nu+o+'ng, va` khoai lang na^'u sa(~n da^'u du+o+'i ca'c co^.i tra` phu? la' "Ca'c ba'c o+? nha` cu~ng kho^ng no dda^u, nhu+ng chia so+'t cho ca'c con ma` tho^i, ca'c con dda'nh gia(.c do+~ qua' dde^? ba^y gio+` ca'c ba'c va` ca'c con cu`ng chi.u kho^?!

Ca^u no'i la`m ro+i nu+o+'c ma('t nhu+~ng ngu+o+`i tu`, ne^n co' nhu+~ng la^`n qua' ca?m ddo^.ng, anh va` ca'c ba.n tu` dda~ kho^ng no+~ la^'y ca', chi? la^'y khoai ma` tho^i. Va` ddo' chi'nh la` lo`ng thu` ha^.n cu?a nha^n da^n Mie^`n Nam da`nh cho Ngu.y qua^n, ngu.y quye^`n ma` ca'n bo^. tra.i tu` quen no'i.

Khoa?ng tha'ng 9 na(m 1976, anh ddu+o+.c ddu+a ve^` tra.i tu` Me^ Van, mo^.t ma^.t khu cu?a co^.ng qua^n na(`m ve^` phi'a Ba('c, Ta^y Ba('c Thi xa~ Banmethuo^.t, ca'ch thi. xa~ khoa?ng 60 km ddu+o+`ng chim bay. Ta.i dda^y, anh ga(.p la.i nhu+~ng khuo^n ma(.t tha^n quen nga`y cu~ nhu+ DDa.i U'y Nghi~a (Phu.ng Hoa`ng), DDa.i U'y Long (An ninh Qua^n DDo^.i ), So+n, Te^' (Qua^n Ba'o . . . Mo^.t so^' vie^n chu+'c Hanh Cha'nh nhu+ anh Ta(ng (Ty Xa~ Ho^.i), Anh Kho^i, Anh Ti'n . . . va` Chi, ngu+o+`i ba.n no^'i kho^' cu?a anh, Quo^'c Anh, ngu+o+`i ba.n ho.c tho+`i DDe^. Nha^'t.

Sa'u tha'ng sau, anh ddu+o+.c le^.nh chuye^?n tra.i cu`ng vo+'i 12 pha.m nha^n kha'c,(Pha.m nha^n la` ca'ch xu+ng cu?a nha` tu` Me^ Van).

Nga`y chuye^?n trai tha^.t ca?m ddo^.ng, ddo' la` gio+` co+m tru+a, ca'n bo^. vo~ trang dde^'n tu+`ng tra.i ddo.c te^n nhu+~ng pha.m nha^n chuye^?n tra.i va` ra le^.nh "Ai co' te^n trong danh sa'ch na`y, pha?i thanh toa'n no+. na^`n vo+'i ba.n be`, ai ma('c no+. nhu+~ng pha.m nha^n ddu+o+.c le^.nh chuye^?n

tra.i na`y cu~ng pha?i thanh toa'n cho ho., sau khi a(n co+m xong, 1 gio+` tru+a, ca'c anh ta^.p ho.p tru+o+'c va(n pho`ng tra.i".

Ro^`i ba.n be` trong tra.i, ngu+o+`i go'i cho ma^'y mie^'ng ddu+o+`ng the?, na('m thuo^'c la`o, che'n ga.o ne^'p. . . la` nhu+~ng thu+.c pha^?m ra^'t qui' cu?a ddo+`i tu`. Anh co`n nho+' Tri. dde^'n thi` tha^`m be^n tai anh "Ha~y nho+' giu+~ gi`n su+'c kho?e va` can dda?m, ta^'t ca? dde^`u la` tha'nh y' ma` tho^i", ro^`i ddu't tu'i cho anh 4 vie^n ddu+o+`ng the?, tru+o+'c khi anh ki.p mang ba lo^ bu+o+'c ra kho?i tra.i.

Ba(?ng ddi mo^.t tho+`i gian ra^'t la^u, anh ma^'t he^'t tin tu+'c ca'c ba.n be` cu~, cho dde^'n nga`y ddu+o+.c tha, ve^` Sa`igo`n nhu+~ng ngu+o+`i dda^`u tie^n ma` anh ga(p la.i ddo' la` Nguye^~n ba' Tri' (DDo^'c su+. Ha`nh Cha'nh), Ho^` Si~ Tha'i (No^ng co+ Banme^Thuo^.t) ta.i nha` tho+` Chu'a Cu+'u The^' trong buo^?i cha^`u chie^`u thu+' 7, sau gio+` cha^`u, 3 anh em ru? nhau dda.p xe theo Nguye^~n Tho^ng No^'i da`i dde^? de^'n Le^ Va(n Duye^.t o+? Co^'ng Ba` Xe^'p. Tu+` dda^y dda.p dde^'n cho+. Be^'n Tha`nh, qua Ca^u La.c Bo^. Ho.c sinh Sinh Vie^n Nghe^. Ti~nh Bi`nh, 370 Le^ Va(n Duye^.t, no+i ma` 3 anh em mo^.t tho+`i dda~ la`m sinh vie^n no^.i tru' suo^'t 4 na(m, ba^y gio+` ca(n nha` xa^y ma(.t tie^`n dda~ la`m To`a soa.n ba'o Co^ng Gia'o Da^n To^.c cu?a Linh mu.c Tru+o+ng Ba' Ca^`n.

O+? dda^y co`n cho^n dda^`y ky? nie^.m cu?a ddo+`i la`m "pre'cepteur" va` tha^`y gia'o da.y gio+` o+? ca'c tu+ thu.c. DDo+`i sinh vie^n qua? tha^.t la` tho+ mo^.ng, Tuy nghe`o, nhu+ng ta^m ho^`n lu'c na`o cu~ng thanh tha?n nhe. nha`ng, dda^`y pho'ng khoa'ng, co' nhu+~ng lu'c anh em ga(.p nhau, ba`n ta'n ve^` ngu+o+`i dde.p, nhu+ng giai nha^n kho^ng pha?i la` ho.c tro` cu?a mi`nh ma` la` hai chi. em co^ chu? qua'n "Tha.ch Che`" no^?i tie^'ng, na(`m cu`ng da~y vo+'i Ca^u La.c Bo^., ca'ch mo^.t con he?m va` 4 ca(n pho^'.

No'i to+'i con he?m na`y, la.i nho+' to+'i xe DDa^.u DDo? Ba'nh Lo.c the^m da^`u Chuo^'i ngon no^?i tie^'ng nha^'t nhi` cu?a Tha`nh DDo^ mo^.t thu?a, ai a(n ro^`i dde^`u muo^'n ddu+o+.c a(n la.i.

Sa`i Go`n ba^y gio+` mang no^~i buo^`n tha?m dda.m, nhu+ xa'c ngu+o+`i co`n ddo' ma` ho^`n pha'ch dda~ ta?n la.c no+i dda^u, nhu+~ng ca(n la^`u hai be^n ddu+o+`ng dde^`u pho+i dda^`y qua^`n a'o ddu? loa.i ddu? ma`u tre^n ban-co^ng, pho^' xa' buo^`n thiu, mang ne't hoang ta`n, xa'c xo+ nhu+ nhu+~ng phie^n cho+. chie^`u 30 Te^'t o+? pho^' Qua^.n nga`y xu+a.

Cho+. Be^'n Tha`nh sa^`m ua^'t va` pho^`n thi.nh thu?a na`o, nay xo+ xa'c co`n thua mo^.t cho+. nho? o+? ca'c ti?nh ly. mie^`n nu'i nga`y tru+o+'c, Quanh cho+. toa`n la` nhu+~ng ma(.t ha`ng cu?a Khu Da^n Sinh, qua^`n a'o cu?, va?i mie^'ng, de'p da, bata . . . DDu'ng la` tha?m tra.ng.

Con ddu+o+`ng Huy`nh Thu'c Kha'ng dda~ tha`nh khu cho+ Tro+`i no^?i tie^'ng, danh vang dde^'n ta^.n mie^`n Ta^y, ba'n ddu? ca'c ma(.t ha`ng, tu+` a'o lo.t dde^'n a'o da`i, nhu+ng toa`n la` ddo^` cu~, da^n Saigo`n he^'t tie^`n ddem a'o qua^`n ra ba'n, ro^`i ba`n ghe^', ddo^` gia du.ng, cho dde^'n ddo^`ng ho^`, da^y chuye^`n . . . nghi~a la` tu+` thu+o+.ng va`ng dde^'n ha. ca'm dde^`u co' ddu?, chi? nga(.t mo^.t no^~i la` ddo^` dda~ ddu+o+.c da^n Saigon xa`i ro^`i ddem ba'n la.i, ma` kha'ch mua di~ nhie^n gia ddi`nh ca'n bo^. hoa(.c ca'n bo^.!

Mo^.t cho+. tro+`i no^?i tie^'ng kha'c la` khu cho+. Nguye^~n Tho^ng, chuye^n ba'n thuo^'c Tay, bia va` ru+o+.u ngoa.i.

Cho+. tro+`i co' kha('p no+i tre^n dda^'t Saigon, Ta^n Bi`nh, Cho+. Thie^'c, Ta^n DDi.nh, Thi. Nghe`, Ba` Chie^?u . . . O+? dda^u cu~ng la` qua^`n a'o cu~ va` ha`ng tie^u du`ng.

Co' nhu+~ng nga`y nha`n nha., Ha?i lang thang dde^'n ca'c khu cho+. DDaKao, Ba` Chie^?u... nhi`n ngu+o+`i mua ke? ba'n, dde^? nghe nhu+~ng ca^u ho?i cu?a kha'ch mua,

- ?Khoai mi` na`y co' no+? kho^ng chi.!?

- ?Bo bo na`y co' bi. su+o+.ng kho^ng chi.!?

Co' nhie^`u nga`y, cho+. kho^ng co' khoai mi`, kho^ng co' bo bo, ngu+o+`i ta a(n cha'o rau muo^'ng! Va` xe^'p ha`ng cho+` mua khoai mi` su+o+.ng cu?a Ho+.p Ta'c Xa~ ba'n ra, hay bo bo mo^'c cu?a Cu+?a Ha`ng Nha` nu+o+'c.

Sa`igo`n hoa le^., Ho`n Ngo.c Vie^~n DDo^ng, ba^y gio+` la` mo^.t ba~i ra'c, va` bo^?ng nhie^n mu`i cho+. ca' o+? ddu+o+`ng Tra^`n Quo^'c Toa?n nga`y na`o dda~ kho^ng co`n nghe la.i nu+~a!

Ngo^n ngu+~ ngoa`i cho+. o+? Saigo`n ba^y gio+` la` , "ddo^?ng hai cu+?a so^?, kho^ng ngu+o+`i la'i?, ?ca'i no^`i ngo^`i tre^n ca'i co^'c?, ?Thuo^'c la' co' ca'n?, ?ddo^` ro+~m, ba'o ca'o, dda?m ba?o . . . ? nghe ra^'t la. tai va` ddo^i khi kho^ng hie^?u dde^'n ngo+' nga^?n!

So^' pha^.n nhu+~ng ngu+o+`i ddi tu` ca?i ta.o ve^` la.i the^ tha?m ho+n, che^' ddo^. qua?n ly' ngu+o+`i tu` ca?i ta.o tro+? ve^`, he^'t su+'c tu`y tie^.n, tu`y tu+`ng phu+o+`ng , tu+`ng Qua^.n. Co' nhu+~ng Phu+o+`ng, ngu+o+`i tu` ca?i ta.o ddu+o+.c tha ve^`, ddu+o+.c co^ng an Phu+o+`ng pha't cho mo^.t cuo^'n ta^.p co' ddo'ng da^'u tre^n dda^`u mo^~i trang, ye^u ca^`u tu` ca?i ta.o pha?i vie^'t va`o ddo' co^ng vie^.c ha`ng nga`y cu?a mi`nh, ddi dda^u, la`m gi` o+? dda^u . . . ro^`i mo^~i sa'ng thu+' 2 ha`ng tua^`n ddem dde^'n tri`nh cho co^ng an Phu+o+`ng, va` da^`u ddu+o+.c tha ve^` o+? ta.i nha` mi`nh vo+'i vo+. con, vo+. va^~n pha?i la`m ddo+n ba?o la?nh cho cho^`ng xin ta.m tru' ta.i nha` cu?a chi'nh mi`nh, va` ca^u cuo^'i cu`ng cu?a to+` ba?o la?nh ta.m tru' luo^n luo^n la` "Tuye^.t ddo^'i cha^'p ha`nh le^.nh cu?a chi'nh quye^`n ddi.a phu+o+ng va` sa(~n sa`ng ddi Kinh Te^' Mo+'i khi ddu+o+.c chi'nh quye^`n ddi.a phu+o+ng bo^' tri' ".

Nhu+~ng tu` ca?i ta.o kho^ng the^? na`o xin ddu+o+.c vie^.c la`m, vi` co^ng an kho^ng bao gio+` chu+'ng nha^.n ba?n so+ ye^'u ly' li.ch cho tu`, vi` ho. kho^ng co' thu+o+`ng tru', nghi~a la` kho^ng co' te^n trong to+` Ho^. Kha^?u cu?a gia ddi`nh, ngoa.i tru+` nhu+~ng ngu+o+`i to^'t nghie^.p dda.i ho.c hoa(.c tre^n dda.i ho.c, tu+'c la` co' Cu+? nha^n, nhu+ng cu+? nha^n Va(n Khoa, Lua^.t Khoa, nghi~a la` ca'c khoa thuo^.c khoa ho.c Xa~ ho^.i, la.i kho^ng ddu+o+.c hu+o+?ng theo chi? thi 8 cu?a Vo~ Va(n Kie^.t, Bi' thu+ Tha`nh U?y ky' ban ha`nh lu'c ba^'y gio+` .

Tha'ng 8, 1992, Ha?i theo die^.n HO qua My~, cuo^'n phim xu+a ga'c la.i trong Ha?i, nhu+ng va^~n co`n tie^'p no^'i cho nhu+~ng ngu+o+`i ba^'t ha.nh co`n la.i tre^n Vie^.t Nam.

Nhi`n la.i cha(.ng ddu+o+`ng li.ch su+? va` nhu+~ng chie^'n ti'ch la^~y lu+`ng cu?a Qua^n Lu+.c VNCH, tu+` Vu?ng Ro^, Chie^'n khu D ..... cu?a tho+`i ne^`n co^.ng Ho`a mo+'i pho^i thai, cho dde^'n Ma^.u Tha^n, Dak To^, Ben He't, Mu`a he` ddo? lu+?a .... ro^`i Hie^.p ddi.nh Paris 27 tha'ng Gie^ng na(m 1973, nhu+~ng ta`i lie^.u vie^'t ve^` chie^'n tranh Vie^.t Nam, da^n mie^`n Nam ca`ng hie^?u ro~ lich su+? Vie^.t Nam ho+n .

Vie^t Nam co^.ng Ho`a nha^.n ddu+o+.c vie^.n tro+. cu?a Hoa Ky` cho dde^'n Hie^.p ddi.nh Paris 27/1/1973 thi` vie^.n tro+. cu?a Hoa Ky` dda~ ba('t dda^`u cha^'m du+'t,

- 300 trie^.u vie^.n tro+. cho quo^'c pho`ng dda~ bi. Quo^'c Ho^.i My~ tu+` cho^'i.

- Nhie^n lie^.u ca('t 50%,

- Vu? khi', dda.n du+o+.c ha.n che^' to^'i dda, mo^.t kha^?u M15, M16 chi? co`n 8 ba(ng dda.n, bom dda~ bi. ru't he^'t ngo`i no^?. va`o tho+`i ddie^?m ddo' khi ca'c ddo+n vi. o+? chie^'n tru+o+`ng ga(.p kho' kha(n go.i ve^` ha^.u cu+' xin ye^?m tro+., luo^n luo^n nha^.n ddu+o+.c co^ng ddie^.n tra? lo+`i la` " HA~Y TA^.N DU.NG CA'C PHU+O+NG TIE^.N CO+ HU+~U" nghi~a la` ha^.u cu+' kho^n gi` dde^? ye^?m tro+. !

Ha~y su+? du.ng nhu+~ng gi` anh co'!

DDe^m nga`y 9/3/1975, qua^n co^.ng sa?n ta^'n chie^'m chi khu DDu+'c La^.p thuo^.c ti?nh Qua?ng DDu+'c, ca'ch thi. xa~ Banmethuo^.t, ti?nh Darla('c, 60 km ve^` phi'a Nam, Kho^ng qua^n ye^?m tro+. chi? co' 2 phi vu. la` bom, 2 phi vu. co`n la.i la` du`ng xa(ng bo^.t bo? va`o thu`ng phi 200 lit dde^? thay cho bom.

Vo+'i ti`nh tra.ng a^'y, Qua^n Lu+.c Vie^.t Nam Co^.ng Ho`a co' du~ng ca?m va` thie^.n chie^'n dde^'n dda^u cu~ng chi? cho'ng cho.i ddu+o+.c tu+` 6 tha'ng dde^'n mo^.t na(m la` ca.n sa.ch khi' cu. dda.n du+o+.c.

Trong khi ddo', qua^n co^.ng sa?n mie^`n Ba('c va^~n nha^.n vie^.n tro+. lie^n tu.c cu?a ca? kho^'i co^.ng sa?n Ba('c A^u, tu+` Hun-ga-ri, Bun- ga-ri, Ba lan, Tie^.p kha('c, DDo^ng DDu+'c cho dde^'n Lie^n xo^ va` Trung co^.ng . Vi` the^' ne^n khi co^.ng sa?n chie^'m ddu+o+.c mie^`n Nam, To^?ng bi' thu+ dda?ng co^.ng sa?n dda~ no'i, CHU'NG TA DDA'NH MIE^`N NAM LA` DDA'NH CHO LIE^N XO^ VA` TRUNG QUO^'C?

kho^ng hie^?u ho^m nay co' dda?ng vie^n co^.ng sa?n na`o co`n nho+' ddu+o+.c ca^u no'i na`y kho^ng?

Qua^n lu+.c VNCH dda~ ra^'t gio?i, ddo+n tha^n ddo^.c ma~ cho^'ng vo+'i ca? the^' gio+'i co^.ng sa?n ma^'y na(m tro+`i !

Va` cu~ng dde^'n ho^m nay, chu'ng ta hie^?u ro~ chi'nh sa'ch cu?a Hoa Ky`, mo^.t chi'nh sa'ch mang ti'nh giai ddoa.n, nga('n ha.n, tu`y thuo^.c hoa`n toa`n va`o tu+`ng ddo+`i To^?ng tho^'ng va` dda?ng ca^`m quye^`n, cu~ng nhu+ chie^'n thua^.t SEARCH AND DESTROY cu?a William C. Westmoreland, hay CLEAR AND HOLD cu?a Creighton W. Abrams, nhu+~ng tu+ le^.nh cu?a ddo^`ng minh Hoa Ky` tho+`i ddo'.

Chi? thu+o+ng dda^'t nu+o+'c mi`nh la` mo^.t nu+o+'c nho?, chi? mong nhu+~ng ngu+o+`i ca^`m quye^`n ho^m nay y' thu+'c ddu+o+.c chu? nghi~a co^.ng sa?n la` mo^.t a?o vo.ng va` Xa~ Ho^.i Chu? nghi~a chi? la` mo^.t kha^?u hie^.u cu?a chi'nh tri., nhu+ da^n mie^`n Ba('c da.y ngu+o+`i mie^n Nam XHCN = Xa.o He^'t Cho^? No'i ! dde^' thoa't kho?i a'ch cu?a Trung co^.ng, va` a?nh huo+?ng cu?a nu+o+'c lo+'n.

Va~ cha(ng, giu+~a ke? ca^`m quye^`n va` ngu+o+`i bi. tri., vi~nh vie^~n co' mo^.t khoa?ng ca'ch, du` la` tha'nh nha^n ddi nu+~a, thi` ca' nha^n ca^`m quye^`n hay dda?ng ca^`m quye^`n va^~n kho^ng the^? thoa't kho?i ma lu+.c quye^'n ru~ cu?a quye^`n lu+.c .

Ga^`n 50 na(m tro^i qua, nhu+ng no^~i ddau quay qua('t chu+a he^` nguo^i, nie^`m hy vo.ng dda~ tro+? tha`nh mo+ u+o+'c nhu+ bao chuye^.n tha^`n thoa.i trong ddo+`i, va` bao nhie^u ddo^`ng ddo^.i mo^.t tho+`i dda~ ru? nhau la^`n lu+o+.t ra ddi trong nga^.m ngu`i tu+'c tu+o+?i, mang ho+`n oan dde^'n cho^'n tuye^`n dda`i .

Ha?i cu'i xuo^'ng, da^'u ddi do`ng le^., co^' xua dduo^?i nhu+~ng hi`nh a?nh tang thu+o+ng nga`y a^'y va` la^~n tro^'n khu'c phim xu+a ddang cuo^.n cuo^.n ddi ve^` trong tri' o'c anh.

Nguye^~n DDi.nh

Mu.c Lu.c

7. Ca?i Xanh

Ba.ch Lie^n

Trong ddo+`i so^'ng ha(`ng, chu'ng ta ai cu~ng pha?i ta^'t ba^.t ti`m ke^' sinh nhai. Co^ng a(n vie^.c la`m mu+u sinh chie^'m nhie^`u gio+` tu+` sa'ng so+'m. DDo^i khi nhu+~ng buo^?i a(n tru+a qua loa nhanh cho'ng dde^? ki.p tro+? la.i vo+'i co^ng vie^.c co`n ddang do+? dang trong nga`y.

Nhu+~ng thu+'c a(n nhanh cho no bu.ng khi ho^'i ha? ngu+o+.c xuo^i. Khi ve^` dde^'n nha`, ta se~ co' buo^?i co+m chie^`u thanh dda.m vo+'i nhu+~ng mo'n a(n ho+.p vo+'i kha^?u vi. cu?a mi`nh ho+n. Mo^.t trong ca'c mo'n a(n chie^'m pha^`n quan tro.ng to^'i ye^'u tre^n ba`n a(n la` rau xanh tu+o+i.

Da.o sau na`y chu'ng ta thu+o+`ng ddu+o+.c ba'o chi' nha('c nho+? nhie^`u ve^` su+'c kho?e. Rau ca?i tra'nh cho ta nhie^`u be^.nh ta^.t kho^ng ngo+` co' the^? xa?y ra. Rau na`o cu~ng xanh tu+o+i va` ddem la.i cha^'t xo+ to^'t la`nh.

Mo^.t trong ca'c loa.i rau ddu+o+.c nha('c dde^'n ddo' la` ca?i xanh con. Hi`nh nhu+ to^i ddo.c nhie^`u ba`i vie^'t no'i ve^` ca?i xanh con na`y tri. bi.nh Gout thi` pha?i. Ho^m nay chu'ng ta cu`ng tha? ta^`m nhi`n ve^` mo^.t no^ng tra.i rau xanh, ddu+o+.c vi' nhu+ ta^'m tha?m mu+o+.t ma` tra?i tre^n ma(.t dda^'t ba(`ng pha(?ng. Du+o+'i a'nh na('ng hoa`ng anh nhe` nhe. cu?a vo`m tro+`i bi`nh ye^n, nhu+~ng so+.i na('ng buo^ng lo+i xuye^n qua lo+'p plastic cu?a ca'c da~y nha` kie^'ng ro^.ng the^nh thang.

A'nh na('ng di.u da`ng nhe. lu+o+'t, va^n ve^ ca'c phie^'n la' ca?i non cho ta mo^.t khung tro+`i tuye^.t die^.u. La' ca?i mong manh vo^.i va`ng quye^'n ru~ va.t na('ng a^'m no^`ng dde^? ta.o tha`nh die^.p lu.c to^', len lo?i theo nhu+~ng ddu+o+`ng ga^n li ti, to^ ddie^?m cho phie^'n la' the^m xanh. Ma`u xanh non cu?a la' ca?i nhu+ lie^`u thuo^'c bo^?, chu+~a tri. bi.nh Gout ma` mo^.t so^' ngu+o+`i Vie^.t chu'ng ta ddo^i khi ma('c pha?i.

Ca^y ca?i xanh hie^`n ho`a vi` kho^ng bon chen ddua sa('c vo+'i nhu+~ng loa.i rau kha'c.Tha^n ca^y mo?ng manh, ye^'u ga^`y, kho^ng chi.u ddu+o+.c gio' la.nh, kho^ng chi.u ddu+o+.c nhu+~ng nga`y na('ng ga('t gay - nhu+ng la.i ra^'t to^'t bu.ng. Vi` la` vi. thuo^'c tha?o mo^.c, giu'p con ngu+o+`i tri. ddu+o+.c nhu+~ng no^~i ddau a^m i?, nhu+'c nho'i trong tha^n ngu+o+`i nha^'t la` o+? nhu+~ng kho+'p xu+o+ng dda^`u go^'i.

Sa'ng nay tho+`i tie^'t la`nh la.nh ra^'t thi'ch ho+.p cho ta^'m tha?m ca?i xanh tra?i da`i tu+`ng ma?ng o?ng a?, di.u da`ng hu+'ng ddu+.ng va.t na('ng xie^n nghie^ng ddang tha^`m len le'n tra`n va`o nhu+~ng ca(n nha` kie^'ng to ro^.ng, ra^'t a^'m a'p.

Nhu+~ng ha.t ca?i vu+`a ddu+o+.c u+o+m tro^`ng ho^m qua se~ uo^'ng no say gio.t na('ng no^`ng na`n chan ho`a. Ho+i no'ng trong nhu+~ng ca(n nha` kie^'ng lu'c na`o cu~ng cao ho+n nhie^.t ddo^. be^n ngoa`i tro+`i khoa?ng chu+`ng mu+o+`i la(m dde^'n hai mu+o+i ddo^. F - Fahrenheit. Ho+i no'ng na`y cu~ng ha^m a^'m lo+'p dda^'t mo?ng ddang phu? che ca'c cho^`i ma^`m vu+`a he' ma('t nga('m nhi`n dda^'t tro+`i.

Nhu+~ng nga`y sa('p dde^'n, ca^y ca?i be' ti' li ti se~ lo+'n da^`n theo so+.i na('ng ye^u thu+o+ng. Ca'i ddo.t non nu~ng ni.u se~ nha^'p nho^ cao vu't. Khoa?ng ba hay bo^'n tua^`n sau ddo' thi` ca^y ca?i xanh con dda~ ddu+o+.c ca('t sa.ch se~, va` na(`m go.n trong ca'c bi.ch nylon trong suo^'t. Tre^n qua`y ke^. o+? go'c ha`ng rau xanh tu+o+i, ca?i xanh con chie^'m mo^.t vi. tri' de^~ tha^'y nha^'t trong ca'c ngo^i cho+. Vie^.t Nam.

Ca^y ca?i xanh luo^n la` lie^`u thuo^'c to^'t cho su+'c kho?e mo.i ngu+o+`i. Be^n ngoa`i, ma(.t tro+`i vu+`a nhoe?n mie^.ng cu+o+`i tha^.t tu+o+i. Nhu+~ng tia na('ng lung linh buo^ng lo+i tu+` thie^n ddi?nh, ba('c ca^`u xuo^'ng tha(m ho?i tra^`n gian. Ca? hai cu`ng cuo^.n mi`nh, ddan cha(.t va`o nhau ta.o tha`nh ma`u cam ho^`ng tha('m, chan ho`a a'nh bi`nh minh - ro^.n ra`ng mo+? cu+?a mo^.t nga`y mo+'i hoan ca.

Nu. cu+o+`i tu?m toe tre^n khuo^n ma(.t ba^`u bi~nh phu'c, ha^.u hu+'a he.n mo^.t nga`y a^'m no^`ng. Va` cu~ng kho^ng que^n mi?m cu+o+`i vo+'i vuo+`n ca?i xanh mo^.ng mo+.


Ca?i xanh lie^`u thuo^'c tu+` tro+`i
DDau cha^n, nhu+'c mo?i se~ ro+`i bay xa
Chu+'a dda^`y lu.c to^' ngo.c nga`
Cha^'t xo+ tri. be^.nh, dde^m nga`y lo a^u
*
Ca?i xanh co' chu't cay la^u
Vi. no^`ng nhu+ o+'t, nhu+ da^`u no'ng thoa
Khi na`o tha^n the^? o^'m o
A(n nhie^`u ho^.t ca?i, he^'t ho kho` khe`

Ba.ch Lie^n

Mu.c Lu.c

8. Ma^'y So^ng Cu~ng Lo^.i

Kim Loan

(Tha'ng Hai ke^? chuye^.n Ti`nh Ye^u)

Ti`nh ye^u thi` o+? no+i dda^u cu~ng co', mu`a na`o cu~ng co' (na`o pha?i rie^ng Tha'ng Hai co' Valentines), nha^'t la` trong tra.i ty. na.n khi ma` no^~i buo^`n nie^`m vui mong manh luo^n luo^n hie^.n hu+~u. Nhu+ng ddu+`ng nghi~ ra(`ng o+? tra.i ta.m dung, lo^.n xo^.n, thi` ddu+o+.c tu+. do he.n ho` ye^u ddu+o+ng, ma` co`n co' nhu+~ng tru+o+`ng ho+.p bi. ca^'m ddoa'n, nga(n ca?n. Kho^ng ca'ch nu'i nga(n so^ng ma` lo`ng pha?i nho+' nhung, ga(.p nhau le'n lu't, bi' ma^.t (vo^.i va`ng thay nhu+~ng lu'c ye^u ngu+o+`i):

1.
Cha`ng va` na`ng la` cu+ da^n cu`ng lo^ nha` vo+'i to^i. Na`ng qua tra.i cu`ng vo+'i bo^' me., ba` ngoa.i va` hai ddu+'a em trai. La` con ga'i mo+'i lo+'n, con ga'i cu+ng cu?a gia ddi`nh ne^n khi bie^'t na`ng quen vo+'i cha`ng thi` ca? nha` pha?n ddo^'i, ly' do ra^'t ro~ ra`ng: cha`ng dda~ co' mo^.t ddo+`i vo+. be^n Vie^.t Nam. Du` cha`ng co' gia?i thi'ch dda~ ly di. vo+. cu~, ddu+o+`ng ai na^'y ddi, nhu+ng ma^'y ai tin o+? ca'i hoa`n ca?nh tra.i ty. na.n xo^ bo^` xo^ bo^.n na`y! Cho ne^n ke^? tu+` ddo', na`ng bi. gia ddi`nh ?ki`m ke.p? sa't nu't, nha^'t cu+? nha^'t ddo^.ng dde^`u co' ngu+o+`i ddi theo, gia'm sa't, ca^.n ke^`. Ma` ca'i tra.i thi` nho? xi'u nhu+ ca'i lo^~ mu~i, dda^u the^? giu+~ na`ng ma~i trong ?ca(n nha`? cha^.t cho^.i tu` tu'ng, ma` ho^?ng le~ ca? nha` cu+' pha?i ma^'t tho+`i gian ddi theo na`ng ca? nga`y la^~n dde^m? Nhu+ng la`m gi` la`m, nhie^.m vu. ?canh ga'c? con ga'i ru+o+.u va^~n ddu+o+.c u+u tie^n mo^.t. Va^.y ma` ddu`ng mo^.t ca'i, tin ddo^`n na`ng ?co' ba^`u ra^m ran ca? khu nha`. Ba` ngoa.i na`ng qua nha` to^i ke^? le^? than van: ? Tro+`i o+i la` tro+`i, nha` tui canh chu+`ng no' kho^ng ho+? phu't gia^y na`o, chi? co' ddie^`u thi?nh thoa?ng pha?i cho no' ddi bo^. ra ngoa`i ddi?ve^. sinh, ddi ta('m ru+?a, hoa(.c buo^?i chie^`u cho no' ddi da.o va`i vo`ng co gia~n cha^n ca(?ng, tru+o+'c gio+` gio+'i nghie^m luo^n co' ma(.t o+? nha`, cha(?ng bao gio+` ddi dda^u qua dde^m, gio+` cha(?ng hie^?u sao no' la.i mang ba^`u?!?
A'i cha`, ngoa.i ho?i tui, tui bie^'t ho?i ai, nha^'t la` ca'i vu. ?kho^ng qua dde^m ma` va^~n mang ba^`u?- Ai bie^'t dda^u na`!

2.
Co`n ba'c lo+'n tuo^?i kia, qua tra.i vo+'i co^ con ga'i xa^'p xi? tuo^?i ba(m (ba mu+o+i). Chi. a^'y kha' xinh ne^n ddu+o+.c mo^.t anh cha`ng trong Ban An Ninh tra.i theo dduo^?i, nhu+ng chi. kho^ng thi'ch. Tuy nhie^n, ba'c a^'y tha^'y cha`ng a(n no'i ngo.t nga`o, la.i co' ?chu+'c sa('c?, mo^~i la^`n dde^'n cho+i dde^`u mang theo nhu+~ng tin tu+'c no'ng bo?ng ve^` ti`nh hi`nh ty. na.n, ve^` cuo^.c thanh lo.c kho' kha(n, ne^n ba'c nghi~ ra(`ng bie^'t dda^u se~ giu'p i'ch ddu+o+.c hai me. con trong cuo^.c thanh lo.c va` ddu+o+.c ddi ddi.nh cu+ nu+o+'c thu+' ba. Bo+?i va^.y ba'c cu+' e'p uo^?ng chi.. Mo^~i la^`n cha`ng dde^'n cho+i, chi. tro^'n qua nha` to^i, co`n ba'c ddem tra` ba'nh ra tie^'p kha'ch ra^'t a^n ca^`n no^`ng ha^.u. Cho+` to^'i mi.t, kha'ch ra ve^` ro^`i, chi. mo+'i ve^` nha`, la^`n na`o cu~ng bi. ba'c ca`m ra`m ca? dde^m, nghe nhu+'c ca'i dda^`u. O^ng ba` ta no'i ?nu+o+'c cha?y dda' mo`n?, ?dde.p trai kho^ng ba(`ng chai ma(.t? qua? cha(?ng sai. Mo^.t tho+`i gian sau, chi. la.i ca?m me^'n cha`ng. (U?a, ma` la^`n na`o cha`ng dde^'n cho+i, chi. cu~ng tra'nh ma(.t, va^.y ca?m me^'n lu'c na`o ca`? To^i tha('c ma('c la('m ma` chu+a co' di.p ho?i!). Nhu+ng ddo+`i ai bie^'t ddu+o+.c chu+~ ngo+`, oa'i a(m thay, lu'c ddo' me. chi. cu~ng vu+`a nghe ddu+o+.c tin ddo^`n ve^` qua' khu+' ?lo+.n co+.n? cu?a cha`ng, ne^n dda~ tro+? ma(.t nhu+ tro+? ba'nh tra'ng nu+o+'ng. He^~ cha`ng dde^'n nha` la` ba'c la.nh lu`ng, ca^`m ca^y cho^?i cha` dduo^?i tha(?ng tay, ma` co`n ke`m the^m ma^'y ca^u chu+?i mo+'i ghe^. The^' la` hai anh chi. pha?i he.n ho` le'n lu't. Vi` to^i cu~ng co' chu't ?chu+'c sa('c? ddi la`m thie^.n nguye^.n trong tra.i, ne^n ddu+o+.c chi. nho+` va?, dde^'n ru? ddi cho+i la` ba'c vui ve? ddo^`ng y'. To^.i cho ba'c a^'y, na`o co' bie^'t dda~ ?nuo^i ong tay a'o? la` to^i. (ba'c na^'u a(n ra^'t ngon va` ra^'t quy' me^'n to^i, hay dde^? da`nh cho to^i nhu+~ng mo'n ma` to^i ye^u thi'ch). Gio+` to^i o+? ?nga~ ba ddu+o+`ng?, bie^'t pha?i la`m sao dda^y? Tho^i thi` ?mo^.t lie^`u ba ba?y cu~ng lie^`u?, tha^'y cha`ng va` na`ng nho+' nhau nhu+ Ngu+u Lang Chu'c Nu+~, ray ru+'t qua', to^i ca^`m lo`ng ho^?ng dda(.ng. To^i dda`nh pha?i?pha?n bo^.i nie^`m tin tu+o+?ng cu?a ba'c, dde^'n xin cho na`ng ddi cho+i, da^~n na`ng ra ddie^?m he.n cha`ng dda~ ddo+.i sa(~n, ro^`i to^i ddi ve^`, dde^? cho cha`ng va` na`ng tu+. do ta^m ti`nh ?buo^`n vui ddo+`i ty. na.n?.

3.
To^i quen kha' tha^n vo+'i anh ba.n la`m be^n va(n pho`ng Cao Uy?. Anh qua tra.i vo+'i ddu+'a con ga'i mu+o+`i tuo^?i. Ro^`i ?ti`nh ye^u kho^ng he.n tru+o+'c? cu~ng dda~ dde^'n vo+'i anh giu+~a nhu+~ng che^nh ve^nh ha`ng nga`y cu?a ddo+`i ta.m dung. Nhu+ng ddu+'a con ga'i cu+o+ng quye^'t ba?o ve^. ba no', vi` no' co`n nho+' thu+o+ng me. cu?a no', dda~ qua ddo+`i ma^'y na(m tru+o+'c vi` bi.nh tim khi co`n o+? Vie^.t Nam. Tra'i tim nga^y tho+ be' bo?ng so+. ba no' san se? ti`nh thu+o+ng cho ngu+o+`i phu. nu+~ kha'c ma` bo? be^ no' cha(ng?. Ngoa`i gio+` anh ddi la`m thi` tho^i, cho+' ve^` dde^'n nha` la` no' kho^ng ro+`i anh nu+?a bu+o+'c, ma(.t su+ng ma`y si?a khi co^ ba.n ga'i cu?a ba dde^'n cho+i. Cho ne^n thi?nh thoa?ng anh ca^`u cu+'u to^i, vo+'i chu't ?uy ti'n? la` co^ gia'o lo+'p Vie^.t Ngu+~ ty. na.n cu?a no', anh ddu+a tie^`n nho+` to^i da^~n no' ddi cho+i, a(n hu? ti'u, (di~ nhie^n la` no' mo^.t to^, to^i cu~ng ddu+o+.c mo^.t to^, cho+' to^i dda^u giu'p mie^~n phi' bao gio+`). A(n xong, hai co^ tro` lang thang trong tra.i co+~ ?va`i ba tie^'ng dde^? ba no' ddu+o+.c thoa?i ma'i ddi ga(.p ngu+o+`i trong mo^.ng cho vo+i bo+'t no^~i nho+' nhung ddo+.i cho+`. (Ye^u chi cho kho^? kho^ng bie^'t!)

Trong ba ca^u chuye^.n tre^n, chi? co' ca^u chuye^.n dda^`u tie^n la` to^i kho^ng di'nh da'ng lie^n quan va` ho. dda~ co' happy ending. Cha`ng dda^.u thanh lo.c, na`ng o^m con ho^`i hu+o+ng ve^` Vie^.t Nam, sau ddo' cha`ng ba?o la~nh na`ng va` con qua U'c ddoa`n tu., va` ca^u chuye^.n cha`ng dda~ ly di. vo+. tru+o+'c khi ddi vu+o+.t bie^n la` co' tha^.t tra(m pha^`n tra(m. The^m nu+~a, mo^.t tho+`i gian sau, khi la`m a(n tha`nh co^ng, o^?n ddi.nh cuo^.c so^'ng, cha`ng co`n ba?o la~nh ca? bo^' me. vo+., em vo+., ba` ngoa.i vo+. qua be^n xu+' Kangaroo, dda.i gia ddi`nh sum va^`y ha.nh phu'c.
Rie^ng hai ca^u chuye^.n sau, to^i co' ?nhu'ng tay va`o?, la`m ?o^ng to+ ba` nguye^.t?, la`m ?ca^y ca^`u O^ Thu+o+'c?, a^m tha^`m ho^~ tro+. he^'t mi`nh ?ti`nh ye^u trong gian kho'? cu?a ho., thi` ke^'t qua? la` ho.?tan vo+~, mo^~i ngu+o+`i mo^.t phu+o+ng tro+`i, nghi`n tru`ng xa ca'ch.
Tu+` ddo' to^i mo+'i bie^'t mi`nh la` mo^.t ?ba` mai? vo^ duye^n!!

KIM LOAN

NE^'U ?
(Cho Valentines va` nhu+~ng cuo^.c ti`nh lo+~ ?)

Ne^'u ddu+o+.c tro+? la.i nga`y xu+a a^'y
Cha('c cha('n em se~ ti`m ga(.p anh
Lo`ng em ro^.n ra`ng vui bie^'t ma^'y
Nhi`n ddi anh, ma('t em long lanh

Ne^'u ddu+o+.c tro+? la.i thuo+? mu+o+`i ta'm
Em se~ no'i ye^u, anh bie^'t kho^ng?
Nhu+~ng la^`n ga(.p nhau tre^n ddu+o+`ng va('ng
Nghe ddi anh,?em ke^? chuye^.n lo`ng

Ne^'u ddu+o+.c tro+? la.i dde^m mu+a ddo'
Em se~ nga^y tho+, kho'c do^~i ho+`n
Tro+`i khuya em la.nh vi` co+n gio'
Co' anh ddu+a ve^`, a^'m nhie^`u ho+n

Ne^'u do`ng tho+`i gian tro^i tro+? la.i
Xin anh ddu+`ng ho+` hu+~ng quay ddi
DDu+`ng dde^? tra'i tim em tho^?n thu+'c
Cho nu+o+'c ma('t em hoen bo+` mi

Nhu+ng ddo+`i va^~n chi? la` co+n mo^.ng
Ky? nie^.m xu+a em se~ to^n tho+`
Vi` ti`nh em bao la bie^?n ro^.ng
Nhu+ so'ng kia luo^n ma~i ye^u bo+`

Va` ne^'u co' nga`y mi`nh ga(.p la.i
Tuo^?i tre? qua ro^`i, em va^~n vui
Gia^y phu't tu+o+ng phu`ng, se~ ra^'t dde.p
Khi anh na('m tay em, anh o+i?

Tho^i thi` kie^'p na`y cha(?ng co' nhau
Kie^'p na`y cha(?ng no+. na^`n gi` nhau
No^~i buo^`n ngo.t nga`o anh trao ta(.ng
Xin gu+?i la.i anh mo^.t kie^'p sau

Edmonton, Valentines 2022
KIM LOAN

Kim Loan

Mu.c Lu.c

9. Ba`i Tho+ Phie^n Cho+. DDa`o San

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

BA`I THO+ "PHIE^N CHO+. DA`O SAN"
CU?A TRU+O+NG HU+~U THIE^M

*

PHIE^N CHO+. DA`O SAN
.

Vo' ca^u khua ra^`m ra^.p
Nha.c da^.p do^`n lu+ng ma^y
Trai mu+o+`i mu+o+`ng pha^`m pha^.p
Ga'i chi'n ba?n pha^y pha^y.

.

Co' vo+., ddem theo vo+.
Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng
Cha(?ng co' cu+' dde^'n cho+.
Se~ ga(.p ngu+o+`i ddi kho^ng.

.

Ba't na`y ro^`i ba't nu+~a
Ru+o+.u dda^`y nhu+ ti`nh dda^`y
Vo`ng xoe` la`m ba(`ng lu+?a
Tie^'ng dda`n cha'y tre^n da^y.
.

Uo^'ng nhu+ chu+a tu+`ng uo^'ng
Ngu+o+`i say, nu'i cu~ng say
Ba.n tu+` lu+ng tro+`i xuo^'ng
Cha^n di'nh dda^`y ma^y bay.
.

Tie^'ng ngu+o+`i xen tie^'ng la'
Tie^'ng la' la^~n tie^'ng chim
Tie^'ng chim chen tie^'ng dda'
Tie^'ng dda' hoa` tie^'ng tim.

.

A'o be^n hoa sa(.c so+~
Khe`n theo gio' ve'o von
The^` nguye^`n trao giu+~a cho+.
No^~i nie^`m gu+?i le^n non.

.

Ho.p o+? trong kho^ng ddu?
Thi` ke'o nhau ra ddu+o+`ng
Ngu+.a hi' do^`n giu.c chu?
Lu+ng dda^`m ddi`a ho+i su+o+ng.

.

Ma^.t ong va` tho^? ca^?m
Thuo^'c ba('c va` che` san
Thay vi` la`m ti'nh nha^?m
Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n.
.

DDa~ ba'n, re? cu~ng ba'n
DDa~ mua, dda('t cu~ng mua
Ba'n nhu+ la` gio+`i ba'n
Mua nhu+ la` vua mua.

.

A(n, a(n toa`n tha('ng co^'
Uo^'ng, uo^'ng toa`n ru+o+.u ngo^
Uo^'ng dde^'n khi ru+o+.u ddo^?
Ngu+o+`i ddu+'ng ngu? du+o+'i o^.
.

Mo^~i na(m mu+o+`i hai tha'ng
Mo^~i tha'ng co' bo^'n phie^n
Suo^'t tu+` ba gio+` sa'ng
Na'o nu+'c mo^.t vu`ng bie^n.

*

So+'m mai leo ngu+o+.c do^'c
Tro+? la.i vo+'i non nga`n
Lo`ng nhu+ ho`n dda' ho^.c
La(n xuo^i ve^` Da`o San...

*.

TRU+O+NG HU+~U THIE^M

.

LO+`I BI`NH:

Ba`i tho+ "Phie^n cho+. Da`o San" cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m, dda~ ho+'p ho^`n to^i ngay tu+` nhu+~ng ca^u tho+ dda^`u. Cha^'t hoang da~ dda.i nga`n dda^.m dda(.c trong 4 ca^u kho^? dda^`u ba`i tho+ dda~ ta.o a^'n tu+o+.ng tu+'c thi`:

"Vo' ca^u khua ra^`m ra^.p

Nha.c da^.p do^`n lu+ng ma^y

Trai mu+o+`i mu+o+`ng pha^`m pha^.p

Ga'i chi'n ba?n pha^y pha^y."

Ca'c ca(.p tu+` la'y: "ra^`m ra^.p", "da^.p do^`n", "pha^`m pha^.p", "pha^y pha^y" ddu+o+.c nha` tho+ Tra^`n Hu+~u Thie^m su+? du.ng tha^.t dda('c du.ng. Chi? vo+'i 20 chu+~ cho 4 ca^u tho+, o^ng dda~ khie^'n ngu+o+`i ddo.c nhu+ ddang chu+'ng kie^'n nhu+~ng hi`nh a?nh so^'ng ddo^.ng cu?a ngu+o+`i cu?a ngu+.a giu+~a dda.i nga`n lo^.ng gio'.

Nhu+~ng thu+o+'c phim tha^.t dde.p, dde.p nhu+~ng ne't ha`o sa?ng va` tra'ng le^. cu?a mie^`n so+n cu+o+'c: Mo^.t so+'m tinh mo+, nhu+~ng vo' ngu+.a tu+` ddi?nh nu'i cao, cao dde^'n cho.c tro+`i "ra^`m ra^.p" lao xuo^'ng phie^n cho+. Da`o San, cho+. phie^n cu?a ngu+o+`i Mo^ng, ngu+o+`i Tha'i, ngu+o+`i Dao,... Tre^n lu+ng ngu+.a la` ca'c cha`ng trai cu+o+`ng tra'ng vo+'i ne't dde.p pho'ng khoa'ng cu?a nu'i ru+`ng va` ca'c co^ ga'i ha^y ha^?y sa('c hu+o+ng ba?n mu+o+`ng, na'o nu+'c ve^` cho+. nhu+ ha'o hu+'c ve^` le^~ ho^.i ti`nh ye^u. Nhu+~ng hi`nh a?nh a^'y, nhu+~ng thu+o+'c phim a^'y quye^.n la^'y nhau, ho`a va`o nhau trong nhu+~ng ne't dde.p ra^'t rie^ng chi? co' o+? va(n ho'a vu`ng cao Ta^y Ba('c.

DDo.c nhu+~ng ca^u tho+ tha^.t hay na`y to^i cho+.t nho+' to+'i nhu+~ng ca^u tho+ ta`i hoa cu?a nha` tho+ Nguye^~n Kho^i trong ba`i tho+ "Xo'm Co?":

"Ta la` ke? la.c loa`i cha'n che^ Pho^' Thi.

Cha`ng Nha` Que^ me^ ke'o vo' dde^m

Tha? ho^`n tho+ cu`ng chi. Ha(`ng "ta(m" ca'

Ca'nh tay tra^`n "ca^'t" ca? a'nh tra(ng le^n..."

"To^i nga^?n ngo+ vo+'i ca^u: ?Ca'nh tay tra^`n ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...?.

Ne't ta`i hoa cu?a nha` tho+ Nguye^~n Kho^i o+? nhu+~ng ca^u tho+ na`y la` su+? du.ng ca^u chu+~ ra^'t "dda('c ddi.a", dda(.t ddu'ng vi. tri', ddu'ng hoa`n ca?nh, ddu'ng ngu+~ ca?nh, kho^ng the^? xa'o tro^.n, thay ddo^?i. Vi' nhu+ ca^u: "Ca'nh tay tra^`n "ca^'t" ca? a'nh tra(ng le^n..." ne^'u bo? hoa(.c thay chu+~ "tra^`n" ba(`ng mo^.t chu+~ kha'c thi` hi`nh a?nh "ca'nh tay tra^`n" ra^'t dde.p, go+.i ne't va.m vo+~, phong tra^`n va` dda^.m dda(.c cha^'t dda`n o^ng se~ kho^ng co`n nu+~a, ca^u tho+ se~ thie^'u ?lu+?a?, nha.t ddi va` ke'm hay. Hoa(.c ne^'u thay tu+` "ca^'t" ba(`ng mo^.t tu+` kha'c thi` ca^u tho+: ?Ca'nh tay tra^`n ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...? vo^'n hu't ho^`n ngu+o+`i ddo.c bo+?i hi`nh a?nh tho+ mo^.ng, dde.p pho'ng khoa'ng kie^?u Chu+? DDo^`ng Tu+? an nhie^n tu+. ta.i giu+~a ba~i Tu+. Nhie^n: ?ca^'t? ca? a'nh tra(ng le^n...? se~ kho^ng co`n nu+~a, ca^u tho+ cu~ng vi` the^' ma` ma^'t hay, he^'t duye^n." - (Mo+ Que^ Trong "Xo'm Co?" Cu?a Nguye^~n Kho^i" - DDa(.ng Xua^n Xuye^'n)

Tro+? la.i ba`i tho+ "Phie^n cho+. Da`o San" cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m vo+'i 4 ca^u tho+ no^'i tie^'p:

"Co' vo+., ddem theo vo+.

Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng

Cha(?ng co' cu+' dde^'n cho+.

Se~ ga(.p ngu+o+`i ddi kho^ng."

Vo+'i ca'ch nga('t nhip 2/3 ba(`ng da^'u pha^?y o+? ca^u "Co' vo+., ddem theo vo+.", "Co' cho^`ng, ru? ca? cho^`ng" nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m dda~ nha^'n nha' ro~ the^m ti'nh tha^.t tha`, vo^ tu+ cu?a nhu+~ng trai ba?n ga'i mu+o+`ng, nhu+ minh ddi.nh ba?n ti'nh ho^`n ha^.u, thua^`n khie^'t, cha(?ng co' gi` ca^`n pha?i gia^'u gie^'m hay y' tu+' ba(`ng nhu+~ng lo+`i xa~ giao, do^'i lo`ng cu?a ngu+o+`i Mo^ng, ngu+o+`i Tha'i, ngu+o+`i Dao,... Nhu+~ng ru? re^ minh ba.ch a^'y, co' chu? ddi'ch ro~ ra`ng: DDe^'n cho+. dde^? mua ha`ng ho'a, dde^? giao lu+u be` ba.n, dde^? the^m a^'m ti`nh lu+'a ddo^i.... Co' le~, dda^y la` ne't dda(.c tru+ng ra^'t rie^ng cu?a va(n ho'a cho+. Da`o San, chi? o+? vu`ng Phong Tho^?, Lai Cha^u mo+'i co' ta^.p tu.c ddo^.c dda'o na`y.

Nhu+~ng kho^? tho+ ke^' tie^'p ke^? ve^` nhu+~ng hoa.t ddo^.ng cu?a phie^n cho+. Da`o San vo+'i nhu+~ng ca^u tho+ tinh te^', dda(.c sa('c, dde.p nhu+ nhu+~ng vie^n ngo.c la^'p la'nh la`m nga^?n ngo+ ngu+o+`i ddo.c:

- "Vo`ng xo`e la`m ba(`ng lu+?a

Tie^'ng dda`n cha'y tre^n da^y"

- "Ba.n tu+` lu+ng tro+`i xuo^'ng

Cha^n di'nh dda^`y ma^y bay"

- "A'o be^n hoa sa(.c so+~

Khe`n theo gio' ve'o von

The^` nguye^`n trao giu+~a cho+.

No^~i nie^`m gu+?i le^n non."

- "Ngu+.a hi do^`n giu.c chu?

Lu+ng dda^`m ddi`a ho+i su+o+ng",

- "Uo^'ng dde^'n khi ru+o+.u ddo^?

Ngu+o+`i ddu+'ng ngu? du+o+'i o^."...

Nhu+~ng ca^u tho+ dda^.m ne't hu+o+ng ru+`ng gio' nu'i va` dda^~m cha^'t trai ba?n ga'i mu+o+`ng dde.p me^ ho^`n nhu+ the^' kho^ng pha?i cu+' so^'ng la^u o+? mie^`n nu'i la` se~ vie^'t ddu+o+.c ma` nhu+~ng ca^u tho+ dda^'y dda~ ddu+o+.c tha^?m tha^'u, chie^'t xua^'t tu+` ho^`n tho+ tha^'m ddu+o+.m ho+i tho+? cu?a nu'i ru+`ng, tu+` ca'ch quan sa't tinh te^', ca'ch du`ng ca^u chu+~ ddo^.c dda'o, sa'ng ta.o cu?a nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m ma` tro+? ne^n bu+`ng sa'ng.

Nhu+~ng ca^u tho+ mo^.c ma.c, gia?n di. ma` long lanh trong ?Phie^n cho+. Da`o San? dda~ ta.o ca?m gia'c ga^`n gu~i, ta^m tra.ng pha^'n cha^'n, da^~n da('t ngu+o+`i ddo.c cuo^'n theo ca^u chu+~ ba`i tho+ dde^? ha'o hu+'c cu`ng nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m tham du+. phie^n cho+. Da`o San.

Su+. ddo^.c dda'o cu?a "Phie^n cho+. Da`o San" co`n o+? nhu+~ng quan sa't tinh te^', nhu+~ng chi tie^'t ra^'t thu+.c:

"Ma^.t ong va` tho^? ca^?m

Thuo^'c ba('c va` che` san

Thay vi` la`m ti'nh nha^?m

Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n."

Ha`ng ho'a chi? la` nhu+~ng sa?n pha^?m tu+. cung tu+. ca^'p cu?a ngu+o+`i da^n ba?n ddi.a: Ma^.t ong, tho^? ca^?m, thuo^'c ba('c, che` san, ru+o+.u ngo^, tha('ng co^'... Va` ngu+o+`i ba'n ngu+o+`i mua cu~ng ra^'t mo^.c ma.c ne't "cha^n que^" cha^'t pha'c: "Thay vi` la`m ti'nh nha^?m / Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n".

Tra?i do.c ba`i tho+ la` nhu+~ng hi`nh a?nh dde.p ha`o sa?ng, pho'ng khoa'ng ta.o nhu+~ng ca?m gia'c hu+'ng kho+?i, pha^'n cha^'n vo+'i ba.n ddo.c thi` dde^'n kho^? tho+ na`y nha` tho+ Tru+o+ng Hu+~u Thie^m la.i la`m la('ng lo`ng ba.n ddo.c vo+'i nhu+~ng hi`nh a?nh cha^n tha^.t dde^'n nhoi nho'i lo`ng. Hi`nh a?nh ngu+o+`i ba'n ha`ng: "Thay vi` la`m ti'nh nha^?m / Nha(.t dda' xe^'p le^n ba`n" dda~ ga(m sa^u va`o tri' nho+' ngu+o+`i ddo.c bo+?i nhu+~ng hi`nh a?nh ddo^.c, la. ma` a'm a?nh chi? co' o+? "Phie^n cho+. Da`o San".

Kho^? tho+ cuo^'i khe'p la.i ba`i tho+ vo+'i nhu+~ng no^'t nha.c tra^`m nhu+ng nhu+~ng ca^u chu+~ tinh te^' dda^`y thi tu+' thi a?nh tha^'m dda^~m cha^'t hu+o+ng ru+`ng gio' nu'i cu?a "Phie^n cho+. Da`o San" dda~ ki.p ga(m sa^u va`o tri' nho+' cu?a ngu+o+`i ddo.c khie^'n ngu+o+`i ddo.c cu~ng bo^`i ho^`i vo+'i nha` tho+: ?Lo`ng nhu+ ho`n dda' ho^.c / La(n xuo^i ve^` Da`o San...?.

*.

Ha` No^.i, 15 tha'ng 2-2022

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

Mu.c Lu.c

The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:

1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
   xin gu+?i email ve^`  GiaoMua@hotmail.com

2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
   xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com 

3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguye^.t San Giao Mua`
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:

 

Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
  

1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n. 
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com


Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u. 

 

  

    

      

	DDi.a Chi? Lie^n La.c:
	

	Nguye^.t San Giao Mua`

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nha` 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors