Nguye^.t San pha't ha`nh ddi.nh ky` va`o mo^~i dda^`u tha'ng
Nguye^.t San Giao Mu`a
P.O.Box
378
Merrifield, Virginia
22116
USA
So^' 243
Nga`y 1 tha'ng 7 na(m 2022
Home
|
Giao Mła (Unicode)
|
Giao Mu`a (Vietnet)
Nhu+~ng So^' Cu~ | Thu+ Ngo? | Lie^n La.c | ||
Chu? Nhie^.m kie^m Chu? Bu't: | DDinh Tru+o+`ng Nhu+ (TK Trung Ky`) |
Ban Bie^n Ta^.p: |
Ma.c Phu+o+ng DDi`nh, Phan Tha'i Ye^n |
|
Chung Thu?y, Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng |
|
& TK Trung Ky` |
Mo.i ba`i vo+? ddo'ng go'p xin gu+?i ve^` GiaoMua@hotmail.com
Copyright
2002 by Giao Muą e-magazine and respective authors
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Ba`i vo+? tre^n Giao Mua` la` do ca'c ta'c gia? gu+?i dda(ng va` Giao Mua` kho^ng chi.u tra'ch nhie^.m ve^` no^.i dung. Muo^'n xin tri'ch dda(ng la.i, xin lie^n la.c vo+'i GiaoMua@hotmail.com.
I . Tho+ _______________________________________________________________________
1. Cha Gia` | ______ PhamPhanLang | |||||||||||||||||||||||||||||||
2. He` | ______Va^n Ha` | |||||||||||||||||||||||||||||||
3. So^ng Nu+o+'c Phu. Ti`nh | ______Tra^`n Huy Sao | |||||||||||||||||||||||||||||||
4. La' Bo^~ng Xanh Ho+n | ______ Le^ Mie^n Khu+o+ng | |||||||||||||||||||||||||||||||
5. DDe^m Qua Nho+' Qua' Ti`nh Na`y | ______ Nam Tha?o | |||||||||||||||||||||||||||||||
6. Qua' Khu+' | ______DDa(.ng Xua^n Xuye^'n | |||||||||||||||||||||||||||||||
7. Vi~nh Bie^.t Nhu+~ng Nu. Ho^n | ______ Nhu+ Nguye^.t | |||||||||||||||||||||||||||||||
8. Nam Quo^'c So+n Ha`... | ______ ChinhNguyen/H.N.T | |||||||||||||||||||||||||||||||
9. Thie^`n Vie^.n ..... |
______ Nguye^~n Chi' Hie^.p 10. Kie^'p Ta(`m - No+. Da^u |
|
______So^ng Cu+?u | 11. Bie^'t No'i Gi` !? |
|
______Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng | 12. Cha`ng Trai Na(m Xu+a |
|
______ Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng | 13. Cuo^.c Ti`nh Sa^`u |
|
______ Vie^~n Phu+o+ng | 14. Ha.t Bu.i Gio' Bay |
|
______ Ha`n Thie^n Lu+o+ng | 15. La.nh Le~o Thu+o+ng Buo^`n |
|
______ Thylantha?o | 16. Mo^'i Ti`nh DDa^`u Cu?a Em |
|
______ Kim Loan | 17. Ve^'t Thu+o+ng |
|
______ Ti.nh Quy`nh | 18. Hy Vo.ng |
|
______ Ba.ch Lie^n | 19. Ha` No^.i Tha'ng 7 Nga^u Ve^` |
|
______ Tuye^`n Linh | |
II . Va(n _______________________________________________________________________
1. Ye^u Li'nh ___________ Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng | 2. Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n ___________ Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng |
3. Bu`a Ho^. Ma.ng ___________ Hai Hu`ng SG |
4.Va`i Ma.n DDa`m Ve^` Ca^u 49 Chu+a Qua 53 DDa~ To+'i ___________ DDa(.ng Xua^n Xuye^'n |
5. Tro` Chuye^.n Vo+'i Khoa?ng Kho^ng Tru+o+'c Ma(.t ___________ Tuye^`n Linh |
6.Xa~ Ho^.i Vie^.t Nam qua TNCD ___________ Pha.m hy So+n |
7.La`m Sao Ti`m La.i Gia^'c Mo+ Ban DDa^`u? ___________ Tra^`n Thi. Hie^'u Tha?o |
8. Co^ Co`n No+. Em ___________ Kim Loan |
9.Nha.c Si~ Tru'c Phu+o+ng ___________ Tra^`n Ngo.c A. |
10.Bo^~ng Du+ng ___________ Ba.ch Lie^n |
III . Tin Tu+'c /Tra? Lo+`i Ba.n DDo.c__________________________________________________
1. Tin Tu+'c/Tra? Lo+`i Ba.n DDo.c _______ Ban Bie^n Ta^.p |
I . Tho+ __________________________________________________
II . Va(n___________________________________________________________
Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng
2. Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
Hai Hu`ng SG
4. Va`i Ma.n DDa`m Ve^` Ca^u 49 Chu+a Qua 53 DDa~ To+'i DDa(.ng Xua^n Xuye^'n DDa(.ng Xua^n Xuye^'n 5. Tro` Chuye^.n Vo+'i Khoa?ng Kho^ng Tru+o+'c Ma(.t Tuye^`n Linh
Tuye^`n Linh 6. Xa~ Ho^.i Vie^.t Nam qua TNCD Pha.m hy So+n Pha.m hy So+n 7. La`m Sao Ti`m La.i Gia^'c Mo+ Ban DDa^`u? Tra^`n Thi. Hie^'u Tha?o Tra^`n Thi. Hie^'u Tha?o Kim Loan Kim Loan 9. Nha.c Si~ Tru'c Phu+o+ng Tra^`n Ngo.c A. Tra^`n Ngo.c A. 10. Bo^~ng Du+ng Ba.ch Lie^n Ba.ch Lie^n III. Ho^.p Thu+ Toa` Soa.n
___________________________________________________
The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:
1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com
DDi.a Chi? Lie^n La.c:
Nguye^.t San Giao Mua`
Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors
YE^U LI'NH.
Lo+'n le^n trong tho+`i buo^?i chie^'n tranh 16 tuo^?i mo^.ng mo+ to^i va` Bi'ch Ho+.p la` hai ddu+'a ba.n tha^n cu`ng xo'm, cu`ng say me^ nghe nha.c li'nh dde^'n no^~i ye^u li'nh va` ao u+o+'c ddu+o+.c la` ngu+o+`i ye^u cu?a li'nh.
Nhu+ng bie^'t ti`m dda^u ra cha`ng li'nh chie^'n dde^? ma` ye^u? Trong xo'm co' va`i anh ddi li'nh ma` to^i kho^ng quen, chi? quen anh Phu+o+.ng ga^`n nha`, anh cu~ng vu+`a ddi li'nh, anh a^'y co' bao gio+` dde^? y' dde^'n to^i dda^u va` me. anh thi` kho' ti'nh qua' ne^n to^i chi? da'm mo+ tha^`m..
Bi'ch Ho+.p ha't hay, no' thu+o+`ng ha't cho to^i nghe ba`i ?Ha`nh trang ta. tu+`? va` ?Mo^.t ngu+o+`i ddi?. Hai ddu+'a cu`ng bo^`i ho^`i tho^?n thu+'c, chi? mong co' ngu+o+`i ye^u la` li'nh dde^? ddu+o+.c?chia tay tie^~n anh nhu+ lo+`i trong ba`i ha't ?DDa^y go'i ha`nh trang xe^'p la.i cho tro`n dde^? anh ddi nhe'??.Hay la`?To^i tie^~n anh le^n ddu+o+`ng tro+`i ho^m nay mu+a nhie^`u la('m??
Co' nhu+~ng buo^?i chie^`u?buo^`n ( cha(?ng bie^'t ly' do buo^`n ca'i gi` nu+~a?) to^i va` Bi'ch Ho+.p ru? nhau dda.p xe ddi?ha'i tro^.m xoa`i ta.i vu+o+`n nha` o^ng Tri.nh DDi`nh Tha?o. Khu vu+o+`n xoa`i ro^.ng lo+'n co' ngo^i bie^.t thu+. luo^n ki'n co^?ng cao tu+o+`ng, chu'ng to^i bie^'t the^' ma` va^~n cu+' mo+ co' nga`y va`o ddu+o+.c be^n trong dde^? ha'i tro^.m xoa`i. Kho^ng ha'i ddu+o+.c xoa`i thi` chu'ng to^i ddu+'ng ngoa`i co^?ng song sa('t pho'ng ta^`m ma('t va`o nga('m nhu+~ng qua? xoa`i xanh non treo lu?ng la(?ng tre^n ca`nh cu~ng thi'ch la('m va` tu+o+?ng tu+o+.ng mo'n xoa`i xanh cha^'m muo^'i o+'t.
Chie^`u nay cu~ng the^', nga('m vu+o+`n xoa`i xong to^i ru? Bi'ch Ho+.p va`o?nghi~a trang cho+i. Nghi~a trang qua^n ddo^.i Go` Va^'p na(`m ddo^'i die^.n ga^`n vu+o+`n xoa`i cu?a o^ng lua^.t su+ Trinh DDi`nh Tha?o. La^`n dda^`u tie^n va`o nghi~a trang ca? hai ddu+'a chu'ng to^i dde^`u thi'ch vi` ca?nh dde.p va('ng la(.ng e^m dde^`m vo+'i nhu+~ng con ddu+o+`ng tra?i so?i giu+~a nhu+~ng da~y mo^. tha(?ng ha`ng. To^i va` Bi'ch Ho+.p dda~ ddi qua tu+`ng da~y mo^., to` mo` ddo.c te^n, ddo.c nguye^n qua'n, ddo.c nga`y sinh nga`y tu+? va` nhi`n hi`nh a?nh tu+`ng tu+? si~. Hai tra'i tim kho+` cu?a chu'ng to^i dde^`u cha.nh lo`ng thu+o+ng ca?m.
Bo^~ng Bi'ch Ho+.p sa'ng kie^'n:
- Chu'ng mi`nh co' ngu+o+`i ye^u la` li'nh dda^y ro^`i, nhu+~ng anh hu`ng dda~ hi sinh vi` to^? quo^'c, mo^~i ddu+'a cho.n mo^.t anh ddi, co' hi`nh a?nh, co' te^n tuo^?i dde^? ma`?thu+o+ng. Thi?nh thoa?ng chu'ng mi`nh se~ dde^'n dda^y tha(m ca'c anh.
To^i tha^'y cuo^.c cho+i na`y cu~ng thu' vi. ne^n hi' hu+?ng nghe theo Bi'ch Ho+.p.
Hai ddu+'a vu+`a mo+'i cha.nh buo^`n la.i vui ve? ngay, ri'u ri't ddi ti`m ?ngu+o+`i ye^u? cho mi`nh. To^i cho.n anh Nghie^m va(n Ha?i 21 tuo^?i, ba(`ng tuo^?i anh Phu+o+.ng va` co' ne't ma(.t hie^`n hie^`n gio^'ng anh Phu+o+.ng. Hi`nh a?nh ba'n tha^n cu?a anh Ha?i trong qua^n phu.c tre^n bia mo^. tha^.t hie^n ngang va` dde.p trai. Bi'ch Ho+.p cho.n anh Nguye^~n va(n Tu`ng vi` thi'ch ma'i to'c bo^`ng be^`nh cu?a anh a^'y. Ca? hai anh dde^`u ddo^.c tha^n chu+a vo+. con, do ngu+o+`i tha^n la^.p mo^..
The^' la` no^~i buo^`n kho^ng te^n cu?a buo^?i chie^`u nay dda~ tro+? tha`nh y' nghi~a, ca? hai ddu+'a dde^`u vui va` ha~nh die^.n vi` dda~ co' ngu+o+`i ye^u la` li'nh. Hai ddu+'a ba`n ba.c tu+` nay ne^'u co' di.p thi` cu+' khoe ra cho oai va` di~ nhie^n pha?i no'i la` ngu+o+`i ye^u ddang ba^.n chie^'n chinh dda^u ddo', xa la('m, mai mo^'t anh mo+'i ve^` tha(m.
16 tuo^?i nhu+ng to^i va^~n co`n nhie^.m vu. tro^ng em, tro^ng ddu+'a em 3 tuo^?i cho me. to^i ba'n ha`ng. To^i thu+o+ng em la('m, em cu~ng ba'm theo to^i kho^ng ro+`i nhu+ng thi?nh thoa?ng to^i va^~n?lu+`a no' o+? nha` dde^? ddi cho+i rie^ng vo+'i Bi'ch Ho+.p. Chu? nha^.t tua^`n sau to^i va` Bi'ch Ho+.p se~ ddi tha(m ?ngu+o+`i ye^u?. To^i do.a em to^i :
- Chi. dde^'n cho^~ na`y co' nhie^`u ma la('m, em ddu+`ng ddi theo chi. .
La^`n na`y dde^'n nghi~a trang co' chu? ddi'ch, co' hu+o+ng hoa dda`ng hoa`ng. DDi ngang qua cho+. Ha.nh Tho^ng Ta^y chu'ng to^i ghe' va`o mua bo' hoa Va.n Tho. ( cho re? tie^`n) va` mo^.t bo' nhang. DDa.p xe qua kho?i cho+. mo^.t ho^`i, chu'ng to^i cha(`ng ma`ng to+'i vu+o+`n xoa`i be^n kia nu+~a ma` que.o tha(?ng va`o nghi~a trang qua^n ddo^.i, chia hoa va` tha('p nhang cho hai mo^. anh Nghie^m Va(n Ha?i va` anh Nguye^~n va(n Tu`ng nhu+ dda~ tha^n thie^'t vo+'i ca'c anh tu+` la^u la('m ro^`i.
Mo^.t ho^m anh Phu+o+.ng ve^` phe'p tha(m nha`, anh ddi ngang qua nha` to^i tha^'y to^i ddu+'ng ngoa`i sa^n lie^`n du+`ng cha^n ho?i tha(m:
- Em Bo^ng kho?e kho^ng?
Tha^'y ?tha^`n tu+o+.ng? ngu+o+`i li'nh ba(`ng xu+o+ng ba(`ng thi.t ma` mi`nh tha^`m mo+ to^i bo^'i ro^'i vu.ng ve^` kho^ng bie^'t no'i na(ng chi, lie^`n vay mu+o+.n nhu+~ng ca^u trong ba`i ha't ?Tre^n bo^'n vu`ng chie^'n thua^.t? cu?a Tru'c Phu+o+ng dde^? ho?i anh :
- Cha`o anh Phu+o+.ng. Anh thu+o+`ng ddi ddo' dda^y tre^n bo^'n vu`ng chie^'n thua^.t, cha('c anh ddang ddo'ng qua^n o+? Pleime gio' mu+a mu` hay Ta^y Ninh na('ng nung ngu+o+`i hay DDo^`ng Tha'p va('ng bo'ng ho^`ng pha?i kho^ng.?
Cha(?ng bie^'t anh khen hay anh mi?a mai:
- Tra^.t la^'t, ddo+n vi. anh o+? Phu' Gia'o Bi`nh Du+o+ng. Coi bo^. em thuo^.c nha.c li'nh ghe^ nhi?.
Anh ba^y gio+` la` ngu+o+`i li'nh, ta'c phong ngu+o+`i li'nh ra('n ro?i phong su+o+ng, kho^ng la` anh Phu+o+.ng thu+ sinh nu+~a ca`ng la`m to^i me^'n mo^.. To^i vu+`a muo^'n khoe vu+`a muo^'n thu+? lo`ng anh Phu+o+.ng xem anh co' ?ddau kho^?? ti' na`o kho^ng:
- Em co' ngu+o+`i ye^u la` li'nh ro^`i.
Anh kho^ng lo^. ve? gi` buo^`n ca? ma` nga.c nhie^n:
- U?a, la. qua' ta. Na~y anh ga(.p Bi'ch Ho+.p va` ho?i tha(m, co^ na`ng cu~ng tu+. ddo^.ng khoe co' ngu+o+`i ye^u la` li'nh ro^`i. Kho^ng le~ con ga'i xo'm mi`nh ye^u li'nh du+~ va^.y?
Ro^`i anh bo? ddi kho^ng y' kie^'n gi` the^m la`m to^i tu+'c ca`nh ho^ng.
Anh Phu+o+.ng tro+? ve^` ddo+n vi. dde^? la.i lo`ng to^i ba^ng khua^ng nhung nho+'. To^i va` Bi'ch Ho+.p va^~n cu`ng nhau nghe nhu+~ng ba`i nha.c li'nh va` va^~n thi?nh thoa?ng buo^?i chie^`u dde^'n nghi~a trang qua^n ddo^.i Go` Va^'p tha(m ?ngu+o+`i ye^u? trong nhu+~ng buo^?i chie^`u buo^`n vu vo+. Kho^ng bie^'t gia ddi`nh anh Nghie^m Va(n Ha?i o+? dda^u? co' khi na`o ghe' tha(m mo^. anh kho^ng? Hay chi? co' to^i vo+'i nhu+~ng bo^ng hoa Va.n Tho. va` va`i ne'n nhang dde^'n tha(m anh, mo^.t ?ngu+o+`i ye^u? ma` anh kho^ng bie^'t ma(.t, cha(?ng bie^'t te^n. Anh Ha?i o+i vi` que^ hu+o+ng chinh chie^'n anh dda~ hi sinh va` ye^n nghi? no+i nghi~a trang xo'm em ne^n em mo+'i ?co' duye^n? ga(.p go+~ anh trong ca?nh ngo^. na`y.
Chie^'n su+. ca`ng nga`y ca`ng kho^'c lie^.t, nhu+~ng chuye^'n xe tang mang xa'c tu+? si~ tu+` chie^'n tru+o+`ng ve^` nghi~a trang qua^n ddo^.i Go` Va^'p ca`ng nhie^`u. To^i va` Bi'ch Ho+.p dda~ mo^.t la^`n chu+'ng kie^'n ca?nh the^ lu+o+ng cu`ng vo+'i gia ddi`nh mo^.t ngu+o+`i li'nh che^'t tra^.n ta.i nha` qua`n trong nghi~a trang. Hi`nh a?nh thi the^? bo' go.n trong ta^'m poncho bo^'c mu`i tu+? khi', me. anh va` vo+. anh nga^'t xi?u, hai ddu+'a tre? tho+ ngo+ nga'c, tie^'ng kho'c cu?a tha^n nha^n tha?m thie^'t. Hai ddu+'a to^i so+. la('m ddu+'ng co ru'm va`o nhau nhu+ng va^~n to` mo` muo^'n xem, Chu+a co' buo^?i chie^`u na`o u a'm dde^'n the^'. To^i va` Bi'ch Ho+.p o+? la.i nghi~a trang dde^'n chie^`u da^`n ta`n mo+'i vo^.i va`ng dda.p xe ve^` nha` ma` tu+o+?ng nhu+ nhu+~ng tie^'ng kho'c tu+` nghi~a trang va^~n co`n dduo^?i theo.
Ho^m sau to^i bi. ca?m so^'t na(.ng, na(`m thie^m thie^'p. Cha('c vi` chie^`u qua nghi~a trang nhie^`u gio' va` vi` ho+i la.nh tu+? khi' a'm va`o ngu+o+`i to^i. Me. to^i tra ho?i Bi'ch Ho+.p chie^`u qua hai ddu+'a ddi dda^u ma` ve^` muo^.n, Bi'ch Ho+.p khai ra he^'t, me. la ma('ng ca? hai ddu+'a va` ca^'m chi? tu+` gio+` kho^ng ddu+o+.c dde^'n nghi~a trang nu+~a ke?o ma?ba('t ho^`n chu'ng to^i. Kho^ng ddu+o+.c ?ddu`a co+.t? vo+'i ngu+o+`i dda~ khua^'t, ha~y dde^? linh ho^`n ho. ye^n nghi?.
Sau vu. chu+'ng kie^'n dda'm tang a^'y chu'ng to^i dda~ bi. a'm a?nh trong no^~i so+. va` no^~i buo^`n, kho?i ca^`n me. ca^'m hai ddu+'a cu~ng tu+` bo? luo^n.
Cuo^'i na(m anh Phu+o+.ng ve^` tha(m nha`, ga(.p to^i dda^`u ngo~ anh cu+o+`i cu+o+`i ho?i tha(m:
- Sao, ?ngu+o+`i ye^u cu?a li'nh? kho?e kho^ng?
To^i i?u xi`u:
- Em kho^ng co`n la` ngu+o+`i ye^u cu?a li'nh nu+~a.
- Bie^'t ro^`i, me. em ke^? cho me. anh nghe he^'t ro^`i, chuye^.n em va` Bi'ch Ho+.p ?ye^u li'nh?, ye^u ngu+o+`i ti`nh thie^n thu ta.i nghi~a trang qua^n ddo^.i Go` Va^'p dda~ ha. ma`n sau mo^.t tra^.n o^'m ki.ch lie^.t.
To^i que^ qua' vo^.i bu+o+'c ddi, anh Phu+o+.ng no'i vo+'i theo:
- Co^ be' 17 tuo^?i kia o+i, co' ba(`ng lo`ng la`m ngu+o+`i ye^u cu?a li'nh vo+'i?anh kho^ng?
Cho du` anh co' no'i ddu`a, cho du` anh ? tre^u cho.c? to^i, thi` tim to^i va^~n dda^.p loa.n xa., ro^.n ra`ng sung su+o+'ng. Nhu+ng to^i cho+.t? khu+.ng la.i kho^ng da'm mu+`ng vui nu+~a va` tu+. ho?i anh Phu+o+.ng co' no'i ca^u na`y vo+'i Bi'ch Ho+.p kho^ng va` giu+~a hai ddu+'a chu'ng to^i, anh?ye^u ai?
( June 09- 2022)
Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n
Pha^`n Thu+' Nhi`
Chu+o+ng 17/5
Ta.i SA HUY`NH ddi QUA?NG NGA~I
Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
*
SA HUY`NH:
Tu+` ranh-ddi.a Tuy Ho`a ve^` hu+o+'ng Ba('c ddi to+'i ba~i bie^?n *Sa Huy`nh thuo^.c Huye^.n DDu+'c Pho^? na(`m sa't quo^'c lo^. 1 o+? cu+.c Nam Ti?nh Qua?ng Nga~i, ca'ch ti?nh ly. Qua?ng Nga~i 60 km. DDa^y la` vu`ng kha?o co^? co' tu+`ng loa.t mo^. chum co^? xu+a bi. chi`m khua^'t du+o+'i lo`ng dda^'t, dde^'n dda^`u the^' ky? 20 mo+'i ddu+o+.c pha't hie^.n. Sa Huy`nh ra^'t dde.p, gio' lu`a so'ng nu+o+'c me^nh mo^ng vo+'i ba~i ca't va`ng o'ng a? to+i mi.n, la`n nu+o+'c trong xanh, ddo^. do^'c ven bie^?n thoai thoa?i cong cong hi`nh lu+o+~i lie^`m cha.y da`i 6km, ha`ng thu`y lie^~u reo vui trong gio' lao xao. Xa xa da~y nu'i Ca^'m, ghe^`nh dda' Cha^u Me ke`m dda?o Khi?, ho`n Be.p, ho`n Du`, ho`n Son? Sa Huy`nh co' ghe^`nh dda' Cha^u Me, dda?o Khi?... la` mo^.t tha('ng ca?nh ne^n tho+.
Ca'ch bo+` bie^?n chu+`ng nu+?a ha?i ly' co' da?i dda' nga^`m cu`ng ra(.ng san ho^, no+i dda'y bie^?n ta^.p trung nhu+~ng dda`n ca' muo^n ma`u tung ta(ng lu+o+.n to+`. DDa^`m An Khe^ - hang E'n, dda(.c bie^.t hang Ho'c Mo' ca`ng dde.p lu'c mu`a Xua^n ve^`, thi` ru+`ng mai va`ng ddua no+? ga^`n me' bie^?n xanh, quye^.n ho`a vo+'i ba^`u tro+`i bao la ma`u thie^n thanh? Ba`u Nu' hoang so+ tra^`m-ma(.c um tu`m, no+i dda^y co' dda?o khi? & nhie^`u ddo^.ng va^.t hoang da~ quy' hie^'m.
Da^n cu+ hie^`n ho`a an vui so^'ng ddo+`i bi`nh da^n mo^.c ma.c vo+'i ruo^.ng ddo^`ng so^ng bie^?n. Ta.i dda^y co' nhie^`u vu+.a muo^'i quan tro.ng: tu+` tha'ng 3 dde^'n tha'ng 8 ha`ng na(m cu+ da^n kha' ba^.n ro^.n ta^'p na^.p la`m ca'c ddu.n muo^'i to lo+'n cao da`i hun hu't, ba.t nga`n kha('p no+i no+i. Sa Huy`nh cu~ng la` vu+.a la`m con Nhum (co`n co' te^n ?Ca^`u Gai?) kho^?ng lo^`, ho. la`m tha`nh ma('m Nhum a(n thi` ngon tuye^.t (ngon gio^'ng ma('m ca' lo'c o+? Sa`i Go`n). Va` Cua Huy`nh DDe^' no^?i tie^'ng ngon nhu+'t vu`ng, kho^ng dda^u co' loa.i cua ma^.p u' ma`u ddo? thi.t cha('c, tho+m ngo.t nhu+ o+? vu`ng na^`y.
Ngu+ da^n mie^.t Sa Huy`nh tho+` Ca' O^ng, mo^~i na(m va`o nga`y 16 tha'ng 3 a^m li.ch la` nga`y ho^.i ra^'t tro.ng the^? cu?a ngu+ da^n Sa Huy`nh. Sa Huy`nh co`n co' ba'nh no^? ne^'p ngu+. la` dda(.c sa?n o+? di.p Te^'t, ho^.t ne^'p ngu+. ca(ng tro`n no^? bung to trong no^`i nhu+ ddo'a hoa. Ba'nh no^? ne^'p ngu+. tro^.n nu+o+'c se^n ddu+o+`ng mi'a ma^.t ddu+o+.c ho. e'p tha`nh tho?i, tha`nh la't ba'nh bo? trong bao ni lo^ng va^~n do`n, sa.ch se~ va` ngon.
Xe qua ca'c vu`ng *Thu?y Tha.ch - *DDu+'c Pho^? - *Tha.ch Tru....
*Mo^. DDu+'c... co' ddo^`n tru' qua^n nha^n Vie^.t Nam Co^.ng Ho`a. Qua^n nha^n ddi?nh dda.c nghie^m trang ma(.c sa('c phu.c chi?nh te^`. Ho. kho^ng ho^? the.n la` do`ng do~i con cha'u ddu+'c vua Nguye^~n Hue^., Tra^`n Hu+ng DDa.o dda.i vu+o+ng oai du~ng co+~i voi ddi dda'nh tan qua^n Mo^ng Co^? xa^m la(ng, vua, quan, tu+o+'ng va` li'nh dda~ chie^'n tha('ng la^~y lu+`ng qua ca dao:
Ca^.u li'nh la` ca^.u li'nh o+i!
To^i thu+o+ng ca^.u la('m...
Na('ng no^i thu+o+ng cha`ng.
Li'nh na^`y co' vua co' quan,
Na`o ai ba('t li'nh cho cha`ng pha?i ddi? (1)
Hay la`:
Ba na(m tra^'n thu? lu+u ddo^`n.
Nga`y thi` canh ddie^'m to^'i do^`n vie^.c quan.
Che'm tre dda(~n go^~ tre^n nga`n.
Hu+~u tha^n hu+~u kho^? pha`n na`n cu`ng ai!
Mie^.ng a(n ma(ng tru'c ma(ng mai.
Nhu+~ng giang cu`ng nu+'a la^'y ai ba.n cu`ng.
Nu+o+'c gie^'ng trong con ca' no' va^~y vu`ng. (1)
QUA?NG NGA~I
*Phu Nho+n thuo^.c phu? ly. *So+n Ti.nh ca'ch xa *Qua?ng Nga~i 3km, dda^y la` mo^.t Ti?nh ca'ch xa DDa` Na(~ng khi ddi ve^` hu+o+'ng Ba('c. Qua?ng Nga~i na(`m ven vu`ng bie^?n la~nh ha?i ro^.ng lo+'n da`i 129km, co' sa'u cu+?a bie^?n dde.p, tru` phu'. Phi'a Ba('c Qua?ng Nga~i gia'p Qua?ng Nam, phi'a DDo^ng gia'p bie^?n DDo^ng, Nam gia'p Bi`nh DDi.nh. Quo^'c lo^. 1 va` quo^'c lo^. 24 giao tie^'p ta.i Qua?ng Nga~i nhu+ huye^'t ma.ch cu?a chie^'c xu+o+ng su+o+`n, no^'i lie^`n ca'c Ti?nh vo+'i nhau tu+` ca'c ddu+o+`ng xe ddo`, ddu+o+`ng sa('t, so^ng, bie^?n.
Qua?ng Nga~i co' dda^`y ddu? nu'i, ru+`ng, ddo^`i tro.c trung du, ddo^`ng ba(`ng va` ha?i dda?o. Go` Ta(ng o+? So+n Ha` tru`ng ddie^.p nha^'p nho^ nu'i tie^'p nu'i cao nhu+'t la` 1.603m, nu'i Re^'t (Tra` Bo^`ng) 1.594m ddi?nh Ca` DDam (Tra` Bo^`ng) 1.400m, ddi`nh Ba Tu cao 1.137m. Tuy tho+`i tie^'t khi' ha^.u vo^ cu`ng kha('c nghie^.t vi` a?nh hu+o+?ng ba~o lu.t, va^.y ma` tro+`i dda(.c bie^.t u+u dda~i ve^` ta`i nguye^n phi khoa'ng sa?n, nhu+: mo? Graphit & Silimanit (So+n Ti.nh), mo? than bu`n, qua(.ng boxit (Bi`nh So+n), mo? sa('t nu'i Vu~ng, nu'i DDo^i, Va(n Ba`n (Mo^. DDu+'c), v.v...
Ti?nh Qua?ng Nga~i co' ba con so^ng chi'nh: so^ng Tra` Khu'c, so^ng Tra` Bo^`ng, so^ng Ve^.. Ba so^ng na^`y lu+u lu+o+.ng tha^'p, nu+o+'c ca.n va`o mu`a kho^ va` da^ng cao o+? mu`a mu+a lu~, dda^'t bi. ba`o mo`n ne^n ma^'t mo^.t lu+o+.ng phu` sa dda'ng ke^? phi' hoa`i tro^i ra bie^?n. Qua?ng Nga~i ba('t dda^`u co' nhie^`u co^ng tri`nh kie^'n thie^'t xa^y du+.ng tru+o+`ng o^'c, co^ng so+?, chu`a mie^'u, nha` cu+?a da^n cu+ khang trang ho+n. Qua?ng Nga~i co' mu+o+`i Qua^.n: DDu+'c Pho^?, Mo^. DDu+'c, Nghi~a Ha`nh, Tu+ Nghi~a, So+n Ti.nh, Bi`nh So+n: Ba To+, Minh Long, So+n Ha`, Tra` Bo^`ng. Ti?nh ly. Qua?ng Nga~i an ngu+. ta.i thi. tu+' Ca^?m Tha`nh.
Ngoa`i da^n ba?n ddi.a ngu+o+`i Vie^.t (Kinh) Qua?ng Nga~i co`n co' sa('c da^n Hre^. Cro. Ru DDa(ng, ho. thu+o+`ng so^'ng ra?i ra'c tre^n vu`ng nu'i ru+`ng, thuo^.c: Huye^.n Nghi~a Ha`nh, Minh Long, Ba To+, v.v... Qua?ng Nga~i ddu+o+.c tro+`i phu' cho: Hai mo? Granit DDu+'c Pho^? va` Tra` Bo^`ng. Mo? Graphit, mo? Silimanit o+? So+n Ti.nh. Mo? than bu`n Bi`nh So+n. Co' ba mo? sa('t: Va(n Ba`n, mo? sa('t nu'i Vo~ng, va` mo? sa('t nu'i DDo^i dde^`u o+? Mo^. DDu+'c. Mo? ddo^`ng Ba To+. Mo? va`ng non ra?i ra'c o+? ca'c huye^.n thuo^.c Ti?nh Qua?ng Nga~i. Qua(.ng Bo^nit Bi`nh So+n.
DDa(.c sa?n no^?i tie^'ng o+? Qua?ng Nga~i la`: Ma.ch nha, ddu+o+`ng phe`n, ddu+o+`ng pho^?i, ke.o gu+o+ng. Que^'. DDie^`u. Ca cao. Song ma^y. Ma^.t ong. Tra^`m hu+o+ng. Sa nha^n. Muo^ng thu'... Du+o+'i bie^?n co' nhie^`u to^m hu`m, to^m su', to^m ba.c, cua xanh, ca' song, ca' mu', ca' nu+o+'c lo+., ca' nu+o+'c ma(.n qu'y hie^'m. Ho. co' ngo'n nghe^` gia truye^`n la`m ma.ch nha, ddu+o+`ng phe`n, ddu+o+`ng pho^?i ra^'t ddo^.c dda'o. DDa(.c sa?n a^'y no^?i tie^'ng co' le~ do nho+`... du+o+'i cha^n nu'i co' ha`ng du+o+ng lie^~u cha.y do.c theo con ddu+o+`ng xoa('n o^'c dde^? ddi le^n ddi?nh nu'i Thie^n A^'n ba(`ng pha(?ng ro+.p bo'ng ma't. Va` con so^ng Tra` Khu'c ne^n tho+, trong tre?o uo^'n lu+o+.n qua la`ng ma.c xanh tu+o+i tru` phu'. Nu+o+'c ro'c ra'ch cha?y du+o+'i cha^n ca^`u, ghe thuye^`n qua la.i cho+? nhie^`u khoang mi'a, khoang du+`a, khoang thuye^`n, ghe, ddo`... chu+'a nhie^`u lu hu? ddu+.ng ddu+o+`ng ma^.t tro^i ddi tro^i ve^` tre^n so^ng nu+o+'c cha^.p chu`ng. Thie^.t tha^'m va` thu+o+ng bie^'t ma^'y mie^`n que^:
Mu`a Xua^n cuo^'i nu'i o+? MINH LONG
So^ng nu+o+'c tro^i ddi lu+~ng lo+ do`ng
BA TO+ tie^`n tuye^'n dda^u na`o bie^'t
TU+ NGHI~A ti`nh to^i tro^ng ngo'ng tro^ng.
TU+ HA`NH le^. u+o+'t ngo'ng tro^ng con
MO^. DDU+'C chinh nha^n me. mo?i mo`n
CHA^U O^? da^n la`nh be^n vo^`ng luo^'ng
NGHI~A HA`NH sum ho.p nhu+~ng cho+` mong.
Thu+o+ng dda`n em nho? tha? die^`u bo^ng
Ngu+o+'c ma(.t nhi`n le^n ba^`u thinh kho^ng
QUA?NG NGA~I phu+o+ng tro+`i xa ca'ch Hue^'
Ti`nh thu+o+ng luo^n the^? hie^.n me^nh mo^ng.
Qua do`ng Tra` Khu'c nho+' so^ng Hu+o+ng
TRI. BI`NH phie^u ba.t ma^y vie^~n phu+o+ng
SA HUY`NH bie^?n la(.ng cho to^i go+?i:
Mo^.ng ti`nh xanh ki'nh ta(.ng QUE^ HU+O+NG. (*)
No+i dda^y la` tra.m xe ddo` cha.y ddu+o+`ng da`i thu+o+`ng dda^.u la.i cho lu+~ kha'ch du+`ng cha^n ta.m nghi? qua dde^m. Ngu+o+`i chu? ca'c nha` nghi? kie^m tie^.m co+m hie^'u kha'ch li.ch thie^.p ddon dda? gio+'i thie^.u ca'c mo'n a(n dda(.c sa?n. Lu+~ ha`nh a(n co+m tie^.m xong, chu? qua'n se~ mo+`i mo.i ngu+o+`i va`o pho`ng tro. ta('m ru+?a va` ngu? nghi? kho^ng ti'nh tie^`n! Nghe ma` pha't the`m!
Bo^'n kha^'t si~ ni co^ ma(.c a'o va' thu.ng ma`u va`ng nghe^., ca.o dda^`u nha(~n bo'ng, ddo^i ba`n tay tra('ng tho` ra o^m chie^'c ho^.p nho^m, ho. ma('t nha('m mie^.ng la^m ra^m nie^.m Pha^.t. Ho. ddu?ng ddi?nh nhi'ch ddi tu+`ng bu+o+'c tre^n pho^' cho+. o^`n a`o na'o nhie^.t, ddi cha^n dda^'t ma` ung dung du` tro+`i na('ng no'ng hoa(.c la.nh tha^'u xu+o+ng, du+o+`ng nhu+ ho. cha(?ng lo toan ddie^`u gi` trong cuo^.c so^'ng. Ngo^`i tre^n be^'n cho+` xe ddi DDa` Na(~ng, Ha.nh tha^'y ca'c em nho? tre^n vai ddeo gio? xa'ch co'i, ca'c em lon ton cha.y ddi cha.y la.i inh o?i cha`o mo+`i kha'ch:
- Chim mi'a Phu' Pho^?.
- Ca' Bo^'ng so^ng Tra`.
- Ke.o Gu+o+ng Thu Xa`.
- Ma.ch Nha Mo^. DDu+'c.
- Ba` con o+i! Ghe' la.i mua du`m cha'u. Mua ddi mua ddi!
Hoa(.c:
Ai ve^` Qua?ng Nga~i que^ ta
Mi'a ngon, ddu+o+`ng ngo.t, tra('ng nga` de^~ a(n
Ma.ch nha, ddu+o+`ng pho^?i, ddu+o+`ng phe`n
Ke.o gu+o+ng tho+m ngo.t a(n quen la.i ghie^`n
... Mu+'t gu+`ng DDu+'c Pho^?
Ba'nh no^? Nghi~a Ha`nh
DDa^.u xanh So+n Ti.nh.
Ma.ch nha Thi Pho^?
Ba'nh no^? Thu Xa`
Muo^'n a(n cha` la`
Le^n nu'i DDi.nh Cu+o+ng
*DDa.i Lo^.c - *Bi`nh Tha.nh - *Bi`nh So+n - *Tri. Bi`nh - *Nu'i Tha`nh? Thi. tra^'n Cha^u O^? phi'a DDo^ng gia'p vo+'i Xa~ Bi`nh Tho+'i va` So^ng Bi, phi'a Ta^y gia'p ddu+o+`ng sa('t Ba('c Nam, phi'a Ba('c gia'p ca'c Xa~ Bi`nh Nguye^n va` Bi`nh Du+o+ng, phi'a Nam gia'p vo+'i Xa~ Bi`nh Long. *Die^m Pho^? dda~ lu`i la.i tha^.t mau khi ddoa`n xe lu+o+'t qua tre^n nhu+~ng ca'nh ruo^.ng ba't nga't, xa xa tre^n ddu+o+`ng da`i khoa?ng na(m ba?y ca^y so^' ra?i ra'c tu+`ng to^'p mo^.t, co' ngu+o+`i cha(n vi.t ke'o nghie^ng va`nh no'n la', co ro trong chie^'c a'o to+i la' che mu+a ro+i gio' ba^'c.
DDo^`ng ruo^.ng chi? co`n tro+ cuo^'ng ra., muo^n nga`n chu' vi.t co^? lu`n co' nhu+~ng vo`ng khoan tro`n tre^n co^?, nhu+ co^ ga'i ddeo kie^`ng coi thie^.t xinh, ba^`y vi.t cha(m chi? cu'i dda^`u xuo^'ng ruo^.ng. Ha(`ng ha` sa so^' bao nhie^u la` vi.t, ngan, ngo^~ng, co`? con bay le^n, con dda'p xuo^'ng, con ri?a lo^ng ri?a ca'nh, con ddu+'ng con na(`m lao nhao; ta.o tha`nh mo^.t bu+'c hoa.t ca?nh so^'ng ddo^.ng, thu' vi. nhu+ co` vo+'i vi.t cu`ng chung do`ng ho., kho^ng ti. hie^`m, kho^ng tranh cha^'p tu+`ng mo'n mo^`i be'o bo+?!
Khi xe cha.y sa't men bo+` ruo^.ng, ma' chi? cho Ha.nh bie^'t pha^n bie^.t: co` DDu'm lo^ng dden & tra('ng, ca(?ng xanh. Co` Nga` lo^ng tra('ng, tro`ng ma('t ma`u va`ng, ca(?ng dden. Co` Ra'n lo^ng va`ng, mo? so.c du+a, ca(?ng tra('ng. Co` Qua('m mo? cong, cao le^u khe^u. Co` Le'p nho? con. Co` Sen lo^ng tra('ng, ca(?ng, mo?, ma('t, ma`u ddo?. O^`? thi` ra cu~ng la` ?no`i gio^'ng co`? nhu+ng co' pha^n bie^.t ro~ ra`ng do kha'c ?ma`u lo^ng, danh gia the^' to^.c? a^'y hi?! To'm la.i co` Sen kha' dde.p ho+n he^'t trong ta^'t ca? ?chu?ng to^.c Co`?.
*
Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
(*) Tu+` na(m 1960 -> dde^'n na(m 1975 - bo^'i ca?nh o+? tho+`i ddie^?m na^`y, ha^`u nhu+ i't thay ddo^?i.
Tu+` mie^`n Trung xa xo^i tui ve^` phe'p tha(m nha` ddu+o+.c chu+`ng ba nga`y, nhu+~ng nga`y na`y tui ga(.p la.i ra^'t nhie^`u ba.n be` trong nhu+~ng na(m da`i xa ca'ch, nhu+~ng na(m dda^`u cu?a tha^.p nie^n ba?y mu+o+i chie^'n tru+o+`ng tha^.t so^i ddo^.ng tuy va^.y tui ddu+o+.c o^ng se^'p mi`nh chie^'u co^' cho tui ddu+o+.c mu+o+`i la(m nga`y phe'p thu+o+`ng nie^n, tui tha^.t may ma('n khi ddu+o+.c ca'i die^?m phu'c na`y, dde^'n no^?i tha(`ng Bu`i DDu+'c Ke^'t tha(`ng ba.n ra^'t tha^n trong ddo+n vi. no' co`n tho^'t le^n :
- Tha(`ng quy? Hu`ng na`y, ma^`y co' o be^' se^'p kho^ng ma` ddu+o+.c ddi phe'p va^.y.
Tui cu+o+`i nhe. ro^`i tra? lo+`i cho no':
- O dda^u ma` o ma^`y o+i, cha('c o^?ng tha^'y tao la`m vie^.c sie^ng na(ng, ho+n nu+~a tu+` khi ra ddo+n vi. to+'i gio+` ga^`n hai na(m ro^`i co`n gi .
Tha(`ng Ke^'t no' " DDo+'p" la.i tui lie^`n mo^.t khi :
-Tao cu~ng y chang nhu+ ma^`y, ma` sao tao kho^ng ddu+o+.c.
Tui nhe. nha`n an u?i tha(`ng ba.n mi`nh:
- Cha('c ma^'y se^'p cho+` tao tra? phe'p xong la` to+'i ma^`y tho^i, ke? tru+o+'c ngu+o+`i sau ai cu~ng co' pha^`n ma`, ho+n nu+~a qua^n so^' ban mi`nh ddang thie^'u, ma^`y cu~ng ddi phe'p nu+~a ai vo^ dda^y la`m.
Nghe tui pha^n ti'ch tha(`ng Ke^'t tha^'y co' ly', ne^n no' ha. ho?a :
- U+` tho^i ma^`y cu+' ve^` tha(m nha` ddi, nho+' ve^` ddu'ng ha.n ddo', ma^`y ma` tre^~ phe'p la` ma^'y o^?ng cu'p phe'p tu.i tao luo^n la` "Lu'a va`ng" ddo' nghe.
***
DDang ngo^`i uo^'ng ca` phe^ vo+'i tha(`ng Tha`nh "Ba lo.n" trong xo'm, tui nghe tie^'ng tha(`ng Ca?nh cha'u Ca^.u Tu+ ta('c xi ke^u tui:
- Tha(`ng quy? Phu+o+ng ( Te^n trong xo'm hay go.i tui) ma^`y di`a ho^`i na`o ma` kho^ng cho tao hay va^.y?
Tui xoay ngu+o+`i la.i ro^`i no'i vo+'i no':
- Tao to+'i nha` kie^'m ma^`y ro^`i, Thi'm Hai ma' ma^`y ba? no'i nay mai ma^`y mo+'i ve^`, thi'm co`n no'i lo'ng ra`y cho^~ ca^`u O^ng DDu.ng Tha.nh Lo^.c Tho^n no+i ma^`y ddo'ng ddo^`n ma^'t an ninh du+~ la('m , ne^n ma^`y kho^ng co`n ve^` mo^~i nga`y nu+~a.
Ca?nh pha^n bua :
- Cu~ng kho^ng co' gi` ca(ng tha(?ng he^'t ma^`y o+i, la^u la^u co' ma^'y ngu+o+`i du ki'ch ra thu thue^', ddo^i khi co' no^? va`i pha't su'ng vo+'i nhau, ro^`i ma.nh ma^'y o^?ng ru't ddi, ma.nh mi`nh mi`nh co^' thu?, a` sa(?n di.p ma^`y di`a cho+i tao no'i ma^`y ca'i na`y hay la('m.
Du+o+`ng nhu+ so+. tha(`ng Tha`nh Ba lo.n nghe, tha(`ng Ca?nh no' ru` ri` be^n tI tui :
- Chie^`u nay chu+`ng ba gio+`, ma^`y theo tao qua nha` tha^`y Na(m su+ phu. cu?a tao cho+i, nhu+ng ma^`y co' a(n thi.t Tra^u kho^ng, ne^'u co' thi` kho^ng ne^n ga(.p o^?ng, ba(`ng kho^ng ma^`y se~ bi. o^ng Ho^? o^?ng va^.t me^.t la('m .
Tui thi` tha^`m vo+'i no':
- Su+ phu. ma^`y la`m ca'i gio^'ng gi` ma` co' o^ng Ho^?, o^ng Co.p va^.t nu+~a va^.y, ma` a(n thi.t tra^u co' di'nh da'ng gi` ma` pha?i kie^ng cu+~.
- A^.y thi` ma^`y nghe lo+`i tao ddi, co' che^'t tha(`ng Ta^y na`o dda^u ma` so+..
***
Nha` tha^`y Na(m Ho^? su+ phu. cu?a tha(`ng Ca?nh la` mo^.t ca(n nha` go^~, co' mo^.t ca'i ga'c suo^'t phi'a tre^n, muo^'n le^n pha?i len lo?i le^n ca'i ca^`u thang cu~ ky~ o.p e.p, mo^~i bu+o+'c cha^n mi`nh di chuye^?n no' pha't ra tie^'ng ke^u ke~o ke.t do ma^'y ta^'m va'n lo't sa`n cha.m vo+'i nhau, Phi'a cuo^'i sa't va'ch sau nha` tre^n ga'c Tha^`y Na(m ba`y tri' mo^.t ba`n tho+`, thay vi` tho+` Pha^.t hay tho+` o^ng ba` cha me. cu?a mi`nh, tha^`y tho+` mo^.t ta^'m va~i va`ng ddu+o+.c ve~ ngue^.ch ngoa.c loa.i chu+~ nhu+ nhu+~ng con la(ng qua(ng ba(`ng mu+.c ta`u, ta^'m va?i na`y ddu+o+.c dda(.t trong khung kie^'ng va` treo trang tro.ng tre^n va'ch chi'nh giu+~a ba`n tho+`, ra^'t nhie^`u di~a tra'i ddu+o+.c chu+ng ba`y ke^' be^n ma^'y bi`nh bo^ng Va.n tho. va`ng tu+o+i, mu`i kho'i nhang tra^`m bay to?a kha('p gian nha`, mo^.t gia'c ro+`n ro+.n khie^'n tui muo^'n ro+`i kho?i no+i na`y tu+'c thi`, du+o+`ng nhu+ hai tha^`y tro` tha(`ng Ca?nh ddo.c ddu+o+.c y' nghi~ cu?a tui, ne^n su+ phu. Ca?nh le^n tie^'ng:
- Chu' em ma^`y co' phu+o+'c la('m mo+'i ga(.p ddu+o+.c (Qua), ngo^`i cho+i chu't ddi ro^`i Qua ta(.ng chu' ma^`y O^ng Ho^? pho`ng tha^n.
Tui chu+a ki.p hie^?u o^ng Ho^? ra sao ma` co' linh nghie^.m dde^? ho^. tha^n, tha(`ng Ca?nh vo^.i tie^'p lo+`i su+ phu. no' :
- Ma^`y qua? thie^.t he^n la('m nghe Phu+o+ng, tao da^~n ma^'y ngu+o+`i to+'i dda^y chu+a ai ddu+o+.c tha^`y chie^'u co^' nhu+ ma^`y, ngo^`i cho+i coi tao vo+'i su+ phu. ba'i to^?.
Hai tha^`y tro` ca^`m hai ca^y nhang tho+m, ho. ddu+a le^n ngay tra'n ro^`i la^m ra^m kha^'n va'i ddie^`u gi` ddo' ma` tui nghe nhu+
" Vi.t nghe sa^'m", khi hai ca^y nhang ddu+o+.c ca('m vo^ ba't nhang thi` hai tha^`y tro` sa' nhau ba ca'i ro^`i mo^~i ngu+o+`i ba('t dda^`u ddi ddu+o+`ng quye^`n cu?a rie^ng mi`nh, tui ba^'t ngo+` vo+'i ca?nh tu+o+.ng na`y, cu+' nghi~ ra(`ng mi`nh ddang xem ti? thi' vo~ dda`i cu?a mo^n vo~ Thie^'u La^m, hai tha^`y tro` ra ddo`n ma.nh me~, tie^'ng gio' la.ch pha.ch pha't ra tu+` tay a'o da`i cu?a Tha^`y na(m, Ca?nh cu~ng du~ng ma~nh kho^ng ke'm, mi`nh tra^`n tru`ng tru.c mo^` ho^i nhue^~ nha.i, vo+'i khuo^n ngu+.c no+? nang tha(`ng Ca?nh no' ne' ddu+o+.c ca'c chie^u thu+'c tha^`y Na(m ra ddo`n vo+'i no', nhu+ng ca`ng ve^` sau Ca?nh ba('t dda^`u co' da^'u hie^.u xuo^'ng su+'c ne^n no' la~nh mo^.t cu+o+'c vo^ ngu+o+`i do tha^`y Na(m tung ra, Ca?nh nga~ so^~ng soa`i tre^n ne^`n sa`n, tui nghi~ phen na`y Ca?nh bi. cha^'n thu+o+ng du+~ la('m, nhi`n gu+o+ng ma(.t nha(n nho' cu?a Ca?nh tui so+. se^.t vo^ cu`ng.
Ba^'t cho+.t tha^`y Na(m he't lo+'n mo^.t tie^'ng , tha^`y ngo^`i xe^'p ba(`ng ke^' be^n tha(`ng Ca?nh, tha^`y la^'y hai tay vuo^'t to'c ba la^`n ro^`i tha^`y cu~ng nga~ xuo^'ng na(`m ke^' be^n tha(`ng Ca?nh sau khi u.a le^n va`i tie^'ng nhu+ xua^'t ho^`n ra kho?i vai vu+`a nha^.p khi na~y, mo^.t lu'c sau tha^`y Na(m ddu+'ng da^.y la^'y trong ca'i tu? tho+` chai ru+o+.u thuo^'c ma`u dden tuye^`n, tha^`y ddo^~ ru+o+.u vo^ hai ba`n tay ro^`i xoa bo'p kha('p ngu+o+`i tha(`ng Ca?nh, nhu+ la` thuo^'c Tie^n vi` sau khi ddu+o+.c tha^`y Na(m cha(m so'c, no' tu+. ddu+'ng da^.y tu+o+i ti?nh nhu+ chu+ co' chuye^.n thu+ hu`ng vu+`a qua, tha(`ng Ca?nh nha'y ma('t vo+'i tui, no' no'i:
- DDa^y la` vo~ bu`a ddo' Phu+o+ng, ne^'u ma^`y muo^'n ho.c tao no'i su+ phu. chi? gia'o cho, chu+`ng va`i bu+~a la` ma^`y mu'a ddu+o+.c lie^`n.
Tui cu+o+`i vo+'i no', tui no'i:
-Tho^i tao chi.u ddo`n do+? la('m, ma('c co^ng tha^`y da.y ma` kho^ng ha`i lo`ng.
Tha^'y tui tu+` cho^'i tha(`ng Ca?nh cu~ng kho^ng dde^` ca^.p to+'i nu+~a, no' dda^u bie^'t ra(`ng tui kho^ng tin loa.i bu`a phe'p na`y, nhu+ng tui dda^u da'm lo^. ra cho no' bie^'t, mo^.t la` so+. no' buo^`n, hai la` no'i thie^.t lo`ng thi` su+'t me? ti`nh ca?m thi` buo^`n la('m.
***
Khi tha^`y thay ddo^` xong, tha^`y Na(m ke^u tui vo+'i tha(`ng Ca?nh to+'i ba`n tho+` to^?, tha^`y la^'y mo^.t ma?nh gia^'y va`ng, ro^`i tu+. tay hi' hoa'y ma^'y chu+~ la(ng qua(ng le^n ddo', tha^`y xe^'p la.i la`m ta'm tha`nh mo^.t kho^'i nho? xi'u, tha^`y la^'y bao nylon e'p la.i cho ki'n dde^? tra'nh bi. u+o+'t, sau khi ca^`m dda.o bu`a ho^. ma.ng na`y sa' sa' le^n ba`n tho+`, tha^`y Na(m ddu+a cho Tui, tha^`y a^n ca^`n no'i:
-- Qua bie^'t chu' em ma^`y kho^ng tin dda^u, nhu+ng kho^ng sao , Qua va^~n cho chu' em ma^`y coi nhu+ mo'n qua` tinh tha^`n, cu+' ca^'t trong bo'p, la`n te^n mu~i dda.n no+i chie^'n tru+o+`ng se~ chu+`a chu' em ma^`y ra, ne^'u sau na`y chu' em nghie^.m la.i tha^'y y nhu+ Qua no'i thi` chu' em ma^`y ve^` ta. o+n to^? nha.
Tha^'y tha'i ddo^. he^'t su+'c nghie^m trang cu?a o^ng, tui ca?m ddo^.ng ddu+a hai tay ddo'n nha^.n va` mie^.ng li' nhi' ca?m o+n o^ng...
***
Chie^'n tru+o+`ng mie^`n Trung nga`y ca`ng xa~y ra chie^'n su+. a'c lie^.t, co' ho^m tui ddu+'ng ke^' be^n ma^'y anh pha'o thu? 105 ly ddang ta'c xa., bo^?ng mo^.t vie^n dda.n Ro^'c ke't Miligan loa.i ga('n tre^n tru+.c tha(ng tu+` hu+o+'ng nu'i An La~o bay xuo^'ng, vie^n dda.n no^? ngay cho'c u. su'ng no+i tui ddu+'ng, va^.y ma` tui kho^ng he^` ha^'n gi`, chi? to^.i ma^'y cha`ng pha'o thu? Su+ ddoa`n 22BB la~nh nhie^`u mu~i te^n trong ro^'c ke't ghim kha('p ngu+o+`i, chi? la't sau cha^'t ddo^.c trong mu~i te^n la`m cho no+i bi. tru'ng te^n su+ng le^n ddo? mo.ng, tha^'y ca?nh ddo' tho^i, tui o+n che` dda^.u vo^ cu`ng, co`n ra^'t nhie^`u ti`nh huo^'ng kha'c nu+~a, ca'c ba.n trong ddo+n vi. ho. no'i tui co' o^ng tha^`n ddo^. ma.ng, vi` ne^'u kho^ng co' thi` tui "DDa~ xanh co?" tu+` la^u ro^`i.
***
Nga`y tan ha`ng tre^n chie^'n ddi.a, tui tro+? la.i que^ nha`, tui la^n la la.i nha` tha(`ng Ca?nh du+. ddi.nh ru? re^ no' qua nha` tha^`y Na(m dde^? ta. o+n, nhu+ng ba.n tui tha(`ng Ca?nh tha^'t ta'n no+i na`o kho^ng co`n chu't tin tu+'c na`o ve^` no' nu+~a, tui mon men quay la.i no+i ca(n nha` cu?a tha^`y Na(m, ho+?i o+i chi? co`n la` ba~i dda^'t tro^'ng, ho?i tha(m ha`ng xo'm thi` ho. cho hay tha^`y ve^` que^ cu~ Na(m Ca(n Ca` mau gi` ddo' dda~ tu+` la^u, tui hu.t ha^~ng vo^ cu`ng, gio^'ng nhu+ vu+`a dda'nh ma^'t ba'u va^.t la^u ddo+`i cu?a mi`nh, cho+.t nho+' to+'i dda.o bu`a ho^. ma.ng tha^`y Na(m cho mi`nh, tui mo'c ca'i bo'p ra ti`m dda.o bu`a no., no' dda~ ma^'t tu+. ho^`i na`o tui cha(?ng hay, no'i ve^` ta^m linh co' the^? tha^`y Na(m dda~ tha^u ho^`i dda.o bu`a na`y ro^`i cha(ng, tui tha^?n tho+` nhi`n le^n ba^`u tro+`i, ba^'c giac to^i mo+ ma`ng nho+' la.i hi`nh a?nh tha(`ng Ca?nh va` tha^`y da.o na`o, go` ma' tui bo^?ng u+o+n u+o+'t, thi` ra tui dda~ kho'c kho'c cho ca?nh cu~ co`n dda^y ma` ngu+o+`i xu+a gio+` o+? no+i dda^u ?
Vie^'t xong 20h48 nga`y 25/6/2022
--
xa la('c xa lo+
VA`I MA.N DDA`M VE^` CA^U
49 CHU+A QUA 53 DDA~ TO+'I
*
Sau 2 ba`i vie^'t ?Vo+ va^?n ve^` chuye^.n Ngu+.a muo^'n ho'a Ro^`ng? va` ?Va`i lan man ve^` Ha.n ky` 48-54 tuo^?i cu?a o^ng Chu Ngo.c Anh?, to^i nha^.n ddu+o+.c mo^.t so^' cha^'t va^'n ca(n cu+' va`o nhu+~ng ta`i lie^.u na`o dde^? to^i ddu+a ra lua^.n ddie^?m: - Co^? nha^n chu? ta^m nha('c nho+?: giai ddoa.n tu+` 48 dde^'n 54 tuo^?i ha~y chu? y' buo^ng bo? Tham - Sa^n - Si, so^'ng thie^.n ta^m, ta.o nhie^`u phu'c la`nh giu'p ddo+~ chu'ng sinh dde^? tu+. tie^u tru+` Ho.a Nghie^.p se~ qua^.t va`o ca'c na(m 57, 58, 59 tuo^?i ne^'u ddu+o+ng so^' Phu'c ba'o ddu+o+.c hu+o+?ng qua' mo?ng?
Xin thu+a dda^'y la` suy lua^.n cu?a rie^ng to^i du+.a va`o nhu+~ng quan sa't, ghi che'p cu?a to^i tu+` ca'c mo^'i quan he^. no+i to^i sinh so^'ng va` thu lu+o+.m tre^n ca'c phu+o+ng tie^.n truye^`n tho^ng ve^` nhu+~ng ngu+o+`i o+? ddo^. tuo^?i co' lie^n quan to+'i 2 ca^u: "49 chu+a qua 53 dda~ to+'i" va` "lo+.i 48 thie^.t 54" ma` co^? nha^n dda~ ddu'c ke^'t.
To^i cu~ng dda~ ti`m kie^'m tre^n google lua^.n gia?i ve^` 2 ca^u: "Lo+.i 48 thie^.t 54" va` "49 chu+a qua 53 dda~ to+'i" vi` sa'ch to^i dda~ ddo.c chu+a co' cuo^'n na`o vie^'t ve^` 2 ca^u na`y dde^? tham kha?o nhu+ng to^i kho^ng ti`m tha^'y ba^'t cu+' lo+`i lua^.n gia?i na`o ve^` ca^u "Lo+.i 48 thie^.t 54" ne^n tu+. ddo^'i chie^'u va^.n ha.n cu?a nhu+~ng ngu+o+`i to^i dda~ bie^'t qua tie^'p xu'c, qua nghe ke^? va` ddo.c ddu+o+.c tre^n ca'c phu+o+ng tie^.n truye^`n tho^ng ... dde^? xa'c ti'n ddu'c ke^'t cu?a co^? nha^n ve^` ca^u "Lo+.i 48 thie^.t 54" theo ke^'t qua? tu+. kie^?m chu+'ng: 48 tuo^?i ddu+o+.c hu+o+?ng nhie^`u lo+.i lo^.c thi` 54 tuo^?i se~ ga'nh chi.u nhie^`u thie^.t ha.i ve^` ngu+o+`i hoa(.c cu?a. Co`n ca^u: "49 chu+a qua 53 dda~ dde^'n" thi` ra^'t nhie^`u trang web ve^` va(n ho'a ta^m linh co' gia?i thi'ch, nhu+ng pha^`n lo+'n kho^ng thuye^'t phu.c, tha^.m chi' co' nhu+~ng lua^.n gia?i co`n ra^'t vo+' va^?n, ngo^ nghe^, du` ba`i vie^'t ne^u ro~ nguo^`n tri'ch da^~n vo+'i nhu+~ng te^n tuo^?i ta^`m co+~ trong ?gio+'i? nghie^n cu+'u ve^` va(n ho'a ti'n ngu+o+~ng da^n gian.
Mo+`i quy' vi. cu`ng to^i ddie^?m qua 3 ca'ch ly' gia?i ddu+o+.c nhie^`u trang web va(n ho'a ta^m linh dda(ng ta?i dde^? ti`m ca^u tra? lo+`i: Nhu+~ng lua^.n gia?i ve^` ca^u "49 chu+a qua 53 dda~ dde^'n" ddo' co' dda'ng tin?
1. O^ng Lu+o+ng Gia Ti~nh, Vie^.n pho' Vie^.n Pha^.t Gia'o Ho.c Vie^.t Nam:
- ?49 la` na(m ?ha.n? Tam Tai, co`n 53 la` tuo^?i Kim La^u. Hai ?ha.n? na`y dde^`u na(.ng, tra'nh la`m vie^.c lo+'n.?
DDa^y la` ca'ch gia?i thi'ch o^?n nha^'t, tuy o^ng Lu+o+ng Gia Ti~nh cho ra(`ng ?49 (tuo^?i) la` na(m ?ha.n? Tam Tai? la` khie^n cu+o+~ng vi` na(m 49 tuo^?i la` Ha.n cu?a na(m TUO^?I, co' sao Tha'i Tue^' chu? ve^` quan su+., kha^?u thie^.t, hao to^'n tie^`n ba.c, o^'m ddau, tang che^', chi? co' 4 tuo^?i: Thi`n, Tua^'t, Su+?u, Mu`i vu+`a la` Ha.n cu?a na(m Tuo^?i vu+`a la` Ha.n Tam Tai (tai ho.a va`o 3 na(m lie^n tie^'p) nhu+ng dde^? de^~ hie^?u vo+'i ngu+o+`i kho^ng hie^?u ve^` ca'c thua^.t ngu+~ trong ti'n ngu+o+~ng da^n gian thi` o^ng Lu+o+ng Gia Ti~nh go^.p ca? 12 tuo^?i va`o na(m Ha.n Tam Tai o+? tuo^?i 49 co' the^? cha^'p nha^.n ddu+o+.c.
Thu+.c ra, na(m 49 tuo^?i la` Ha.n na(m Tuo^?i, co' sao Tha'i Tue^' chu? ve^` quan su+., kha^?u thie^.t, hao to^'n tie^`n ba.c, o^'m ddau, tang che^',... nhu+ng na(.ng ho+n ca'c Ha.n na(m tuo^?i kha'c bo+?i nam gio+'i chi.u the^m Ha.n sao Tha'i Ba.ch va` 4 tuo^?i: Thi`n, Tua^'t, Su+?u, Mu`i co`n chi.u the^m Ha.n Tam Tai. Ca? 3 loa.i Ha.n na`y dde^`u thuo^.c ha.ng na(.ng ne^n Ha.n cho^`ng Ha.n ma` na(m 49 tuo^?i ngu+o+`i ta mo+'i so+. ho+n ca'c Ha.n na(m Tuo^?i kha'c.
Co`n na(m 53 tuo^?i ddu'ng la` na(m Kim La^u, na(m co' nhie^`u sao xa^'u, ga^y ba^'t lo+.i cho su+'c kho?e, tha^.m chi' la` ti'nh ma.ng va` nhu+~ng vie^.c tro.ng dda.i cu?a ddo+`i ngu+o+`i.
Ne^'u xe't ve^` Ha.n na(m 49 tuo^?i thi` nam gio+'i thu+o+`ng bi. a?nh hu+o+?ng na(.ng ho+n nu+~ gio+'i bo+?i nam gio+'i chi.u the^m Ha.n sao Tha'i Ba.ch va` na(.ng nha^'t la` nam gio+'i 4 tuo^?i: Thi`n, Tua^'t, Su+?u, Mu`i vi` pha?i chi.u tie^'p the^m Ha.n Tam Tai, trong khi nu+~ gio+'i ddu+o+.c sao Tha'i A^m phu` tro+.. Ngu+o+.c la.i, o+? tuo^?i 53 nam gio+'i ddu+o+.c sao Tha'i A^m phu` tro+. co`n nu+~ gio+'i la.i bi. sao Tha'i Ba.ch ta'c ho.a ne^n o+? tuo^?i 53 Ha.n o+? nu+~ gio+'i thu+o+`ng na(.ng ho+n nam gio+'i. DDa^'y la` xe't tre^n ly' thuye^'t, co`n thu+.c tie^~n thi` Ha.n na(.ng hay nhe. phu. thuo^.c va`o nhie^`u ye^'u to^', trong ddo' ye^'u to^' ?ho^.i tu. nha^n duye^n? a?nh hu+o+?ng nhie^`u nha^'t to+'i Phu'c Ba'o hay Qua? Ba'o cu?a mo^~i ngu+o+`i.
Cu~ng lu+u y' vo+'i ba.n ddo.c ve^` ca'ch ti'nh na(m Kim La^u: Ca'ch thu+' nha^'t la` ca'ch cu?a da^n gian thu+o+`ng ti'nh nhu+~ng na(m tuo^?i a^m li.ch co' so^' dduo^i: 1, 3, 6, 8 la` na(m Kim La^u, tuy ca'ch na`y chu+a tha^.t chua^?n nhu+ng co' the^? du`ng ddu+o+.c. Ca'ch thu+' 2, ca'ch ca'c tha^`y ly' so^' thu+o+`ng du`ng la` la^'y tuo^?i a^m li.ch chia cho 9, ne^'u co' so^' du+: 1, 3, 6, 8 thi` na(m ddo' mo+'i ti'nh la` na(m Kim La^u.
2. Chuye^n gia phong thu?y Tra^`n Ngo.c Kie^.m:
- ?Theo quy lua^.t cu?a ta.o ho'a thi` tu+` khi thai nghe'n, con ngu+o+`i dda~ theo chu ky` 7x7. Theo ddo', ca'c mo^'c co' so^' 7 nhu+ 7 gio+`, 7 nga`y, 7 tua^`n, 7 tha'ng, 7 na(m dde^`u dda'nh da^'u su+. thay ddo^?i quan tro.ng. Cu. the^?, 7 na(m thu+' nha^'t pha't trie^?n chie^`u ngang, 7 na(m thu+' hai pha't trie^?n chie^`u cao, 7 na(m thu+' ba pha't du.c, 7 na(m thu+' tu+ pha't trie^?n co+ ba('p, 7 na(m thu+' na(m pha't trie^?n tri' tue^., 7 na(m thu+' sa'u pha't trie^?n toa`n die^.n, 7 na(m thu+' ba?y du+`ng la.i, o^?n ddi.nh, da^`n suy gia?m. Ma` 7 x 7 = 49 se~ he^'t mo^.t chu ky`, co' the^? se~ bi. die^.t vong, cu~ng co' the^? se~ pha't trie^?n chu ky` tie^'p theo.
DDo' la` su+. sinh, co`n xe't o+? su+. tu+? thi` khi con ngu+o+`i ma^'t ddi cu~ng theo lua^.t ta.o ho'a, ca'i gi` sinh tru+o+'c se~ ma^'t tru+o+'c, sinh sau ma^'t sau. Do ddo', ngu+o+`i ta mo+'i co' le^~ Tu+' Cu+?u (49 nga`y). Cu~ng theo quy lua^.t ddo' thi` he^'t vo`ng 49, 53 thi` mo.i su+. la.i to^'t dde.p, ho^`i xua^n?.
DDa^y la` ca'ch gia?i thi'ch ra^'t ?ba' dda.o?, no'i bu+`a, no'i la^'y ddu+o+.c. Ne^'u theo ca'ch ?lua^.n gia?i? cu?a ?Chuye^n gia phong thu?y? Tra^`n Ngo.c Kie^.m thi` khi a'p du.ng va`o ddo^'i tu+o+.ng kha?o cu+'u la` NGU+O+`I se~ hie^?u 7 na(m dda^`u sinh ra, ddu+'a tre? (ngu+o+`i) pha't trie^?n be^` ngang, tu+` 8 tuo^?i dde^'n 14 tuo^?i ddu+'a tre? (ngu+o+`i) pha't trie^?n chie^`u cao, tu+` 15 dde^'n 21 tuo^?i ddu+'a tre? (ngu+o+`i) pha't du.c.... Nhu+ the^' ra^'t nha?m nhi', pha?n thu+.c te^', pha?n khoa ho.c. La.i nu+~a: "xe't o+? su+. tu+? thi` khi con ngu+o+`i ma^'t ddi cu~ng theo lua^.t ta.o ho'a, ca'i gi` sinh tru+o+'c se~ ma^'t tru+o+'c, sinh sau ma^'t sau. Do ddo', ngu+o+`i ta mo+'i co' le^~ Tu+' Cu+?u (49 nga`y). Cu~ng theo quy lua^.t ddo' thi` he^'t vo`ng 49, 53 thi` mo.i su+. la.i to^'t dde.p, ho^`i xua^n?. O^ng ?Chuye^n gia phong thu?y? Tra^`n Ngo.c Kie^.m kho^ng cho ba.n ddo.c bie^'t "ca'i gi`" ma` o^ng no'i cu. the^? la` ca'i na`o? Quy lua^.t sinh - die^.t cu. the^? cu?a ?ca'i gi`? ra sao? Va` buo^`n cu+o+`i ho+n nu+~a la` Le^~ Tu+' Cu+?u (co`n go.i la` Chung Tha^'t) la` Le^~ cu'ng 7 la^`n gio^~ vi'a ngu+o+`i mo+'i che^'t (theo nghi le^~ DDa.o gia'o thi` ti'nh tu+` nga`y che^'t, cu+' 7 nga`y pha?i cu'ng 1 gio^~ cho mo^.t vi'a, sau 7 la^`n gio^~ vi'a (nga`y 49) thi` ngu+o+`i che^'t mo+'i ddu+o+.c sie^u ddo^. dde^? chua^?n bi. bu+o+'c tie^'p va`o vo`ng lua^n ho^`i nhu+ng dde^? gia?n tie^.n ngu+o+`i Vie^.t Nam ta chi? cu'ng gio^~ la^`n thu+' 7) o^ng Tra^`n Ngo.c Kie^.m cu~ng lo^i va`o ?a(n ke'? dde^? ?bie^.n gia?i? ve^` Ha.n tuo^?i 49, Ha.n tuo^?i 53 ma(.c du` Le^~ Tu+' Cu+?u cha? di'nh da'ng to+'i lo+`i gia?i thi'ch ve^` Ha.n ky` 49-53!
DDa^y la` ca'ch tung ho?a mu` la`m ro^'i tri' ngu+o+`i ddo.c bo+?i nhu+~ng da^~n gia?i ngo^ nghe^, vo+' va^?n cha(?ng a(n nha^.p gi` vo+'i ca^u: "49 chu+a qua 53 dda~ dde^'n", dda~ la`m me'o mo' y' nghi~a thu+.c cu?a ca^u nga.n ngu+~ "49 chu+a qua 53 dda~ dde^'n" ma` O^ng Cha ta lu+u y' con cha'u: DDo' la` nhu+~ng na(m co' nhie^`u sao xa^'u, ga^y ba^'t lo+.i cho su+'c kho?e, tha^.m chi' co' the^? nguy ha.i to+'i ti'nh ma.ng va` a?nh hu+o+?ng xa^'u vo+'i nhu+~ng vie^.c tro.ng dda.i cu?a ddo+`i ngu+o+`i ne^n la`m vie^.c gi` cu~ng pha?i tha^.t ca^?n tro.ng.
To^i kho^ng hie^?u ?Chuye^n gia phong thu?y? Tra^`n Ngo.c Kie^.m co' hie^?u ddu+o+.c nhu+~ng ddie^`u o^ng dda~ no'i (vie^'t) hay kho^ng va` o^ng no'i (vie^'t) nhu+ the^' dde^? la`m gi`?!
3. Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n, Ho^.i Co+ ho.c DDa^'t va` DDi.a ky~ thua^.t co^ng tri`nh Vie^.t Nam:
- ?Ca^u ?49 chu+a qua, 53 dda~ to+'i? mang y' nghi~a phie^'m chi? mo^.t loa.t tuo^?i tu+` 49 - 53 chu+' kho^ng hoa`n toa`n go'i go.n trong hai tuo^?i a^'y. Xe't ve^` ma(.t khoa ho.c, o+? va`o khoa?ng tuo^?i na`y ddo^`ng nghi~a vo+'i vie^.c ngu+o+`i ta dda~ bu+o+'c sang nu+?a kia cu?a ddo+`i ngu+o+`i. Su+'c kho?e ba('t dda^`u gia?m su't, su+'c dde^` kha'ng ke'm ho+n, nguy co+ nga~ be^.nh cao ho+n, xu+o+ng co^'t ye^'u ho+n? Do ddo' ma` nhie^`u ngu+o+`i bi. be^.nh, tha^.m chi' la` thie^.t ma.ng.
Ve^` ma(.t ta^m linh, tu+` tuo^?i 49 - 53 u+'ng va`o con so^' 5 (la` so^' ngu~ ha`nh, go^`m sinh - la~o - be^.nh - tu+? - sinh). Ne^'u ai ddo' vu+o+.t qua ddu+o+.c nghi~a la` ho. dda~ thay ddo^?i nhi.p sinh ho.c dde^? bu+o+'c va`o mo^.t chu ky` pha't trie^?n mo+'i trong ddo+`i.?
To^i tha^'y ra^'t la. khi Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n kha(?ng ddi.nh "Ve^` ma(.t ta^m linh, tu+` tuo^?i 49 dde^'n 53 u+'ng va`o con so^' 5" ma` kho^ng ddu+a ra lo+`i ly' gia?i ta.i sao 5 ddo^. tuo^?i ddo' la.i u+'ng va`o con so^' 5? Cha('c Gia'o su+ ga'n 5 tuo^?i 49, 50, 51, 52, 53 la` so^' Ngu~ ha`nh vi` 5 ddo^. tuo^?i ddo' co' so^' dde^'m tu+o+ng u+'ng vo+'i 5 ha`nh: Kim - Mo^.c - Thu?y - Ho?a - Tho^?? Va^.y ne^'u suy die^~n theo ca'ch cu?a Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n thi` tu+` tuo^?i 48 dde^'n 54 se~ u+'ng va`o con so^' 7? va` con so^' 7 ddo' u+'ng va`o so^' na`o? Ca'c tuo^?i 49, 50, 51, 52, 53 trong ?to^? ho+.p con so^' 7? co' co`n la` so^' Ngu~ ha`nh? Gia'o su+ gia?i thi'ch the^' na`o khi cu`ng 1 tuo^?i lu'c u+'ng vo+'i so^' na`y lu'c u+'ng vo+'i so^' kha'c? lu'c la` so^' Ngu~ ha`nh lu'c la.i kho^ng la` so^' Ngu~ ha`nh?
Co' le~ Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n la`m trong nga`nh xa^y du+.ng, tha^'y mo.i ngu+o+`i chuo^.ng ca^`u thang 5 ba^.c vi` ca^`u thang 5 ba^.c the^? hie^.n dda^`y ddu? ca'c ye^'u to^' thua^.n lo+.i cu?a Ngu~ ha`nh: Kim, Mo^.c, Thu?y, Ho?a, Tho^? ne^n khi dde^'m tu+` 49 dde^'n 53 co' 5 ddo^. tuo^?i lie^`n ga'n la` so^' Ngu~ ha`nh? So+. ngu+o+`i ddo.c, ngu+o+`i nghe kho^ng hie^?u so^' Ngu~ ha`nh la` gi` ne^n o^ng chua the^m: (la` so^' ngu~ ha`nh, go^`m: Sinh - La~o - Be^.nh - Tu+? - Sinh)? Tro+`i! Sinh - La~o - Be^.nh - Tu+? la` quy lua^.t tu+. nhie^n cu?a ddo+`i ngu+o+`i va` ngu+o+`i ta a'p du.ng tri`nh tu+. quy lua^.t ddo' va`o u+'ng du.ng trong phong thu?y, vi' nhu+ so^' ta^`ng (la^`u) ngo^i nha`, so^' ba^.c ca^`u thang,... tra'nh so^' 4 la` so^' Tu+? (che^'t) dde^? mong ddem la.i may ma('n, to^'t dde.p cho gia chu?, Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n la.i ddem u+'ng du.ng va`o ddo^. tuo^?i cu?a con ngu+o+`i?! Ne^'u the^' thi` tuo^?i 49, 53 ?ddu+o+.c? ro+i va`o chu+~ Sinh la` To^'t DDe.p, la.i co`n la` ?so^' Ngu~ ha`nh? nu+~a thi` tha^.t hoa`n my~? Va^.y co^? nha^n lu+u y' con cha'u pha?i ca^?n tro.ng o+? 2 tuo^?i na`y la`m gi`? Ma` thu+.c te^' thi` ai cu~ng bie^'t o+? 2 tuo^?i 49, 53 la` de^~ sa?y ra ma^'t ma't ddau thu+o+ng ho+n ha(?n ca'c na(m tuo^?i kha'c!
To^i kho^ng bie^'t ca'c ba`i dda(ng tre^n ca'c trang web ddo' tri'ch da^~n ddu'ng nguye^n va(n lo+`i Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n hay dda~ ?bie^n ta^.p? la.i? Ne^'u ho. tri'ch da^~n ddu'ng nguye^n va(n lo+`i Gia'o su+ Nguye^~n Tru+o+`ng Tie^'n thi` he^. lu.y cu?a no'i a^?u, vie^'t a^?u se~ ra^'t nguy ha.i to+'i nha^.n thu+'c chung ve^` va(n ho'a ti'n ngu+o+~ng trong co^.ng ddo^`ng, nha^'t la` khi ta'c gia? la` ngu+o+`i mang ho.c ha`m Gia'o su+!
*.
Ha` No^.i, sa'ng 21 tha'ng 06-2022
****
TRO` CHUYE^.N VO+'I KHOA?NG KHO^NG TRU+O+'C MA(.T
Tuye^`n Linh
TA^.P II - Nu+o+'c Ma('t DDa`n O^ng
Pha^`n 3
01.2.2021 - Ba.n o+i, ho^m nay mi`nh xin ke^? tie^'p cho ba.n nghe nhu+~ng bu+o+'c gian kho' trong cuo^.c ddo+`i ma` mi`nh dda~ tra?i qua nhe'. Nhu+ ba.n dda~ nghe mi`nh ke^? la^`n tru+o+'c ro^`i ddo', phi co+ tu+` Pleiku bay ve^` DDa` Na(~ng du` tru.c tra(.c ddo^i chu't nhu+ng cuo^'i cu`ng cu~ng ha. ca'nh xuo^'ng phi tru+o+`ng DDa` Na(~ng an toa`n. Mi`nh ddu+a tay nhi`n ddo^`ng ho^`, lu'c ba^'y gio+` la` 1h20 chie^`u nga`y 16 tha'ng 2 na(m 1975, mo^.t nga`y vo+'i nhie^`u me^.t mo?i lo a^u. Nghi~ dde^'n su+. co^' ddang xa?y ra o+? phi tru+o+`ng Buo^n Me^ Thuo^.t vu+`a ro^`i, dda^`u o'c mi`nh ca(ng cu+'ng. Ca`ng ca(ng ho+n khi tre^n ddu+o+`ng tu+` phi tru+o+`ng ve^` nha`, mi`nh chu+'ng kie^'n ca?nh ngu+o+`i da^n tu+` Hue^' va` Qua?ng Tri. di ta?n la'nh na.n na(`m la lie^.t tru+o+'c tru+o+`ng trung ho.c DDo^ng Giang Qua^.n 3 DDa` Na(~ng. Kho^ng co`n nghi ngo+` gi` nu+~a, chie^'n tru+o+`ng toa`n mie^`n Nam so^i ddo^.ng ddang hie^.n ro~ tru+o+'c ma('t mi`nh.
Xe ngu+`ng tru+o+'c co^?ng nha`, mi`nh xuo^'ng xe va` cha.y vo^.i va`o nha` thay bo^. ddo^` li'nh ba(`ng qua^`n a'o da^n su+.. Mi`nh nhanh cha^n ddi dde^'n co^?ng tru+o+`ng DDo^ng Giang dde^? ho?i tha(m ba` con ddo^`ng ba`o la'nh na.n tu+` Hue^' va` Qua?ng Tri. va`o. Nhi`n bo^. da.ng le^'ch the^'ch cu`ng ve? ma(.t bo+ pho+` cu?a ca'c ddo^`ng ba`o ti. na.n ma` mi`nh kho^ng ca^`m ddu+o+.c nu+o+'c ma('t. Cha('c ho. bu+~a ddo'i bu+~a no la` ddie^`u kho^ng the^? tra'nh kho?i. Nhu+~ng son qua'nh chie^'u cha(n cu~ng nhu+~ng tra.c ga.o cu+'u ddo'i cu?a da^n ddi.a phu+o+ng se~ ke'o da`i ddu+o+.c bao la^u trong hoa`n ca?nh co+ nho+~ na^`y? Ai ma` bie^'t ddu+o+.c!
Tu+` nha` mi`nh dde^'n Tru+o+`ng Trung Ho.c DDo^ng Giang Qua^.n 3 chi? ca'ch nhau co' ma^'y bu+o+'c, nhi`n ca?nh ddo+`i lu'c ba^'y gio+` nghe qua' nhu+'c nho^'i ddi tho^i. Cho+.t nghi~ dde^'n hoa`n ca?nh cu?a mi`nh, mo^.t ba` vo+. vo+'i 6 ddu+'a con da.i thi` se~ cha.y la'nh na.n o+? dda^u khi kho'i lu+?a ca^.n ke^`? Chie^'n tranh. O^i, chie^'n tranh?! Qua nga`y 03 tha'ng 3 na(m 1975, la.i nghe tin Buo^n Me^ Thuo^.t ma^'t, mi`nh nhu+ ngo^`i tre^n ddo^'ng lu+?a.
DDa` Na(~ng tho+`i ddie^?m lu'c ba^'y gio+` mo.i sinh hoa.t mo+'i nhi`n tu+o+?ng chu+`ng nhu+ bi`nh thu+o+`ng, the^' nhu+ng trong sa^u ki'n, kho^ng ai ba?o ai, dde^`u dda~ chua^?n bi. mo^.t tu+ the^' dde^` pho`ng rie^ng tu+ theo mo^~i ca'ch kha'c nhau. Nhu+ nha` mi`nh cha(?ng ha.n, mi`nh la^'y ca'c tu? go^~ ddu+.ng qua^`n a'o bo? he^'t qua^`n a'o ra ngoa`i, la^.t cho na(`m xuo^'ng ne^`n nha`, ro^`i cha^'t bao ca't dda^`y ki'n va`o trong. Cu+' the^', tu? na^`y va` tu? kia la^.p tha`nh 4 va'ch kie^n co^' na(`m ngay giu+~a ne^`n nha`. pha^`n tre^n no'c cu~ng the^'. No'i to'm la.i, mi`nh la`m tha`nh mo^.t ca(n ha^`m da~ chie^'n ngay trong nha` dde^? cho^'ng ddo+~ bom ro+i dda.n la.c khi co' bie^'n. Mi`nh linh ca?m loa.n la.c dda~ ga^`n ke^` la('m ro^`i. Do ddo', cu~ng ngay tho+`i ddie^?m a^'y, mi`nh quye^'t ddi.nh o+? nha` lie^`u, kho^ng tro+? ve^` ddo+n vi. ddo'ng qua^n ta.i Pleiku nu+~a ma(.c du` dda~ ma~n ha.n phe'p. Ba.n nghi~ coi, vo+'i 6 ddu+'a con da.i nheo nho'c nhu+ mi`nh, ddu+'a lo+'n nha^'t sinh na(m 1964, ddu+'a u't sinh na(m 1973, lo`ng da. na`o mi`nh bo? ro+i me. con chu'ng giu+~a lu'c da^`u so^i lu+?a bo?ng chu+'. Kho^ng co' mi`nh, gia ddi`nh nhu+ ra('n kho^ng dda^`u, la`m sao mi`nh ye^n ta^m ma` ddi ddu+o+.c?
Tru+o+'c ddo', mi`nh cu~ng dda~ pho`ng xa, mua sa(~n ve' ma'y bay Air Vie^.t Nam cho ca? gia ddi`nh ddi ve^` nha` ba` ngoa.i ca'c cha'u o+? Sai Go`n dde^? la'nh na.n, nhu+ng khi dde^'n nga`y ddi, va`o phi tru+o+`ng thi` ho+~i o^i, toa`n ca'c o^ng li'nh bie^.t ddo^.ng qua^n, li'nh du`, li'nh thu?y qua^n lu.c chie^'n nha?y le^n ma'y bay chie^'m cho^~ he^'t. Chu+'ng kie^'n ca?nh ho^~n loa.n ddo', mi`nh tha^'y la` kho^ng xong ro^`i, vo^ phu+o+ng, ne^n quay ve^` nha` la`m
ta.m ha^`m tru' a^?n da~ chie^'n la` va^.y. Mi`nh cu~ng dda~ gia?i thi'ch vo+'i vo+. mi`nh ly' do ta.i sao lu'c ba^'y gio+` mi`nh la.i cho.n gia?i pha'p tru. la.i a^?n na^'p ta.i nha`, kho^ng ddi di ta?n. Mi`nh tha^'y ca'c con mi`nh co`n nho? qua', kho^ng the^? na`o mi`nh co' the^? ba?o ve^. ddu+o+.c chu'ng ne^'u cu+' cuo^'n theo do`ng ngu+o+`i di ta?n nhu+ tha'c lu~ kia. Nga`n su+. ru?i, mo^.t su+. la`nh.
~~oo0oo~~
Sa'ng nga`y 27 tha?ng 3 na(m 1975, tha`nh pho^' DDa` Na(~ng lo^. ro~ ca?nh loa.n la.c, nha` na`o nha` na^'y dde^`u ddo'ng kho'a cu+?a ki'n, ngoa`i ddu+o+`ng pho^' ngu+o+`i cha.y u`n u`n ti`m ddu+o+`ng la'nh na.n thoa't tha^n. Do`ng ngu+o+`i di ta?n mo^~i lu'c mo^.t ddo^ng, nha^'t la` lo^'i ra ba~i bie^?n Tie^n Sa, ngu+o+`i ddo^ng nhu+ kie^'n. Trong khung ca?nh ho^~n ddo^.n ho^m ddo' tre^n ddu+o+`ng pho^', so+` so+` ban nga`y ma` va^~n xa?y ra chuye^.n cu+o+'p bo'c gie^'t ngu+o+`i, ha~m hie^'p da~ man. Tha^.m chi', ngay ca? nhu+~ng ca(n nha` dda~ kho'a trong kho'a ngoa`i ky~ ca`ng va^~n bi. ca'c o^ng li'nh ha'm cu?a di' ho.ng su'ng M16 ba('n na't o^? kho'a dde^? va`o. Kho^ng bie^'t ddie^`u gi` se~ xa?y ra sau ddo'? Ro~ la` mo^.t nga`y kho^ng co' chi'nh quye^`n. Ghe^ ro+.n dde^'n cu`ng cu+.c?! Mi`nh quay va`o nha`, ddi.nh kho'a ki'n cu+?a dde^? kho^ng co`n chu+'ng kie^'n ca?nh to^'i ma(.t to^'i ma`y ghe^ to+?m ddo', ai de` ddu`ng mo^.t ca'i, mo^.t xe DOD loa.i qua^n xa ca?i tie^'n ddo^~ xe^.ch tru+o+'c nha` mi`nh vo+'i nhie^`u tie^'ng ke^u ho^ lo+'n. Mi`nh nha^.n ra tre^n xe co' ma(.t ba` chi. ruo^.t cu?a mi`nh la` chi. Na(m va` co^ cha'u go.i mi`nh ba(`ng ca^.u. Mo.i ngu+o+`i ho^'i ha? ba?o gia ddi`nh mi`nh le^n xe. Mi`nh hie^?u ngay y' cu?a chi. mi`nh, nhu+ng mi`nh kho^ng chi.u ddi, vi` mi`nh dda~ kie^n ddi.nh ro~ la^.p tru+o+`ng cu?a mi`nh ro^`i trong vie^.c ddi di ta?n hay tru. la.i nha`. Lu'c ddo', ba` vo+. mi`nh nghe tha^'y mi`nh ddang da(`n co vo+'i ba` chi., ba` phu`ng mang tro+.n ma('t pha?n ba'c mi`nh du+~ do^.i. Mie^.ng ba` no'i, tay ba` xua ca'c con cu?a mi`nh le^n xe va` tu+'c thi` xe chuye^?n ba'nh, mi`nh vo^.i cha.y theo va` ddu le^n xe. The^' la` su+. dda~ ro^`i. Trong sa^u ki'n, mi`nh hie^?u ddu+o+.c ddo^.ng lu+.c na`o khie^'n ba`
quye^'t ta^m ddi nhu+ va^.y. Mi`nh hie^?u. Nhu+ng mi`nh la.i nghi~ kha'c, so^'ng che^'t co' so^', ne^'u che^'t thi` cu`ng nhau che^'t mo^.t cho^~ se~ la` ha.nh phu'c ho+n che^'t do.c ddu+o+`ng. Ca`ng ddau lo`ng ho+n nu+~a khi cha(?ng may, trong mo^.t gia ddi`nh co' ke? so^'ng ngu+o+`i che^'t, ma` la.i che^'t va^'t vu+o+?ng kho^ng co' ddu+o+.c mo^.t na^'m mo^`.
~~oo0oo~~
Khi xe cho+? dda'm ngu+o+`i cu?a mi`nh co`n ca'ch ba~i bie^?n Tie^n Sa chu+`ng 200 me't, mi`nh dda~ tha^'y ca? mo^.t ru+`ng ngu+o+`i hie^.n ra tru+o+'c ma('t, ki'n he^'t ba~i bie^?n. Mi`nh lo so+. va` nghi~ tha^`m trong dda^`u: cha(?ng de^~ da`ng gi` dde^? la`m mo^.t vie^.c gi` ddo' trong lu'c na^`y. Nhu+ng dda~ bo? nha` bo? cu+?a ra dde^'n dda^y, nhu+ dda~ co+~i le^n lu+ng co.p ro^`i. DDa`nh chi.u! Mi`nh ddu+a tay nhi`n ddo^`ng ho^`, tha^'y dda~ 5h15 chie^`u ro^`i. Ma(.t tro+`i nghie^ng da^`n ve^` hu+o+'ng Ta^y, nu+o+'c bie^?n nhu+ sa^~m la.i. Mi`nh nhi`n ra kho+i xa, chu+a tha^'y mo^.t hie^.n tu+o+.ng gi` hy vo.ng ca?, chi? la` nhu+~ng con mo`ng bie^?n bay lu+o+.n vu vo+. Cha('c la` mo^.t dde^m pha?i thu+'c tra('ng tre^n ba~i bie^?n dde^? nghe so'ng ga`o va` dda.n pha'o hu'. Chi? to^.i cho nhu+~ng tre? nho? vo^ tu+ nhu+ ca^y co? pha?i so+'m mang na(.ng kie^'p ngu+o+`i. Hoa`ng ho^n da^`n da^`n li.m ta('t cha(?ng ca^`n ddo+.i mo^.t ai, du` chie^'n tranh hay ho`a bi`nh thi` vo`ng quay cu?a dda^'t tro+`i va^~n the^'. Mi`nh tra?i ta.m ta^'m nhu+.a nylon le^n ma(.t ca't dde^? ca'c cha'u ngo^`i a(n ta.m o^? ba'nh mi` kho^ cho ddo+~ lo`ng. Ca? nga`y ho^m ddo' kho^ng co' ha`ng qua'n na`o ba'n thu+'c a(n ne^n mi`nh cu~ng cha(?ng mua ddu+o+.c gi` cho ca'c cha'u ca?. To^.i nghie^.p qua'?! May ma` dde^m ddo' la` nga`y ra(`m, tu+'c nga`y 15 tha'ng 2 na(m A^'t Ma~o, ne^n o^ng tro+`i cho chu't a'nh tra(ng. A'nh tra(ng vu+`a ddu? sa'ng dde^? cha con vo+. cho^`ng nhi`n ro~ ma(.t nhau trong mo^.t dde^m vo^ ddi.nh. Ma(.t thi` ro~ ma(.t nhu+ng lo+`i cha(?ng tha`nh lo+`i. Ca? gia ddi`nh kho^ng ai no'i vo+'i ai, cu+' im ho+i la(.ng tie^'ng nhu+ muo^'n nhu+o+`ng kho^ng gian va` tho+`i gian cho tie^'ng pha'o ki'ch hu' ga`o. Ca`ng ve^` khuya, ca`ng nhie^`u ddo+.t pha'o ki'ch ho+n. Ra^'t
may la` kho^ng co' mo^.t qua? dda.n pha'o na`o ro+i la.c va`o cho^~ dda'm da^n ddang ngo^`i da`y dda(.c tre^n ba~i bie^?n dde^? cho+` ta`u ddu+a ddi. DDa.n pha'o chi? bay ngang qua dda^`u tho^i. Ra^'t may?!
~~oo0oo~~
To+` mo+` sa'ng nga`y 28.3.1975, tu+` ngoa`i kho+i xa, kha' xa, dda~ tha^'y xua^'t hie^.n mo^.t chie^'c xa` lang lo+'n, nhie^`u tie^'ng reo mu+`ng cu?a ba` con di ta?n, cu`ng nhu+~ng bu+o+'c cha^n u`n u`n cha.y ra sa't me'p bie^?n - cho+` ddo+.i?Mi`nh tha^'y dda'm ngu+o+`i va^y ki'n me'p bie^?n ve^` hu+o+'ng phi'a xa` lang ddo^ng nghe.t ne^n mi`nh chu+a da'm ddu+a ca'c cha'u nho? nha` mi`nh chen va`o. Mi`nh co^' ga('ng giu+~ mo^.t khoa?ng ca'ch tu+o+ng ddo^'i an toa`n dde^? ba?o ve^. ca'c cha'u. Tro+`i chu+a sa'ng ha(?n, va^~n co`n lo+` mo+` su+o+ng, dda.n pha'o thi?nh thoa?ng va^~n cu+' bay ve`o qua dda^`u ke'o theo nhu+~ng bu.i lu+?a nhu+ hi`nh sao cho^?i, tro^ng tha^.t kinh hoa`ng. DDa'm ddo^`ng ba`o cha.y loa.n va^~n ddang lo^ nho^ phi'a me'p bie^?n cho+` di.p ddu+o+.c no^'i bu+o+'c cha^n dde^? ti`m con ddu+o+`ng so^'ng. SO^'NG hay CHE^'T? Ai ma` bie^'t ddu+o+.c, nhu+ng ddi thi` va^~n cu+' ddi ca'i dda~. Mi`nh ddu+'ng ba^'t ddo^.ng, vo^ ho^`n. Tu+. du+ng mi`nh muo^'n quay ve^` la.i nha`, nhu+ng kho^ng ddu+o+.c ro^`i. Bo? vo+. con cho ai ma` ve^`? Bo^~ng nhu+~ng tie^'ng vo^~ tay la o' tha^.t lo+'n la`m mi`nh hoa`n ho^`n ti?nh la.i. Mi`nh nhi`n tha^'y dda'm ngu+o+`i chen nhau lo^.i nu+o+'c le^n chie^'c ca no^ nho? va` ddu+o+.c ddu+a ra kho+i dde^? le^n xa` lang. Ro^`i va`i ba chie^'c ca no^ nu+~a sau ddo' tie^'p die^~n?tie^'p die^~n? Ngu+o+`i ta la he't chen la^'n nhau dde^? nha`o ve^` phi'a tru+o+'c. Mi`nh bi. ddo^.ng hoa`n toa`n, co' muo^'n ddu+'ng ye^n cu~ng kho^ng ddu+o+.c. Cu+' lo+'p ngu+o+`i sau dda^?y lo+'p ngu+o+`i tru+o+'c, tie^'p no^'i nhau tu+.a nhu+ nhu+~ng ddo+.t so'ng xo^ bo+`. Cuo^'i cu`ng, gia ddi`nh mi`nh cu~ng le^n ddu+o+.c ca no^. Tu+` ca no^ leo le^n xa` lang cu~ng ca? mo^.t va^'n dde^`, nhu+ng nho+` su+'c ma.nh vo^ hi`nh tu+` dda^u ddo' ne^n mo.i chuye^.n cu~ng xong. O+n Tro+`i Pha^.t, co' tra^`y xu+o+'c chu't ddi?nh, nhu+ng kho^ng sao. Mi`nh ddu+'ng tre^n xa` lang nhi`n ve^` ba~i xua^'t pha't,
tha^'y ngu+o+`i mo^~i lu'c mo^~i ddo^ng ki'n. Ca no^ thi` cu+' va^~n tie^'p tu.c chuye^?n ngu+o+`i tu+` bo+` dde^'n xa` lang kho^ng ngu+`ng nghi?. Lu'c gia ddi`nh mi`nh vu+`a leo le^n ddu+o+.c tre^n xa` lang, du` tre^n xa` lang dda~ ddo^ng ngu+o+`i nhu+ng cu~ng co`n tha^'y de^~ tho+?. Rie^'t mo^.t la't, tre^n xa` lang kho^ng co`n cho^~ chen cha^n, cha^.t ki'n nhu+ ne^m. No'i tha^.t vo+'i ba.n, lu'c ba^'y gio+` tre^n xa` lang chi? co`n cho^~ dde^? vu+`a ddu? hai ba`n cha^n, kho^ng co`n cho^~ dde^? cu. cu+.a nu+~a. Co' the^? ba.n kho^ng tin, nhu+ng ddo' la` su+. tha^.t. Cu~ng tu+` ti`nh tra.ng ddo', ngu+o+`i na^`y ddu+'ng ma^'t tha(ng ba(`ng ne^n nga~ ddu.ng ngu+o+`i kia, ngu+o+`i kia la.i te' dde` le^n ngu+o+`i no., cu+' the^' ca?nh ho^~n ddo^.n lie^n tie^'p xa?y ra tre^n xa` lang du+o+'i ca'i na('ng giu+~a tru+a nhu+ thie^u ddo^'t. Ro^`i ddo'i, ro^`i kha't, nha^'t la` kha't. Ba.n nghi~ coi, ti'nh tu+` chie^`u ho^m tru+o+'c ( 27/3/75 ) dde^'n tru+a ho^m sau ( 28/3/75 ), cha('c cha('n la` kho^ng ai co' ddu+o+.c mo^.t chu't gi` trong bu.ng, to^.i nha^'t la` ca'c tre? nho? va` nhu+~ng ngu+o+`i gia`. Giu+~a tru+a nhu+ the^', vo+'i co+n kha't ha`nh ha., mi`nh co^' ga('ng chen ra me' ri`a xa` lang, du`ng no'n sa('t mu'c mo^.t i't nu+o+'c bie^?n dde^? uo^'ng; mo+'i ho+'p mo^.t ngu.m, lie^`n nho^? ra ngay, no' ma(.n va` tanh, kho^ng ta`i na`o uo^'ng ddu+o+.c. Co' mo^.t so^' ngu+o+`i cu~ng la`m nhu+ mi`nh, nhu+ng ho. cu~ng kho^ng uo^'ng no^?i. Sau ddo', mi`nh nghi~ ra ca'ch kha'c, uo^'ng thu+? nu+o+'c tie^?u xem sao, cu~ng ta.m ddu+o+.c. Nu+o+'c tie^?u co' mu`i khai, nhu+ng no^`ng ddo^. ma(.n kho^ng dda^.m nhu+ nu+o+'c bie^?n, nha^'t la` kho^ng co' mu`i tanh ne^n de^~ chi.u ho+n. Ro^`i ngu+o+`i na^`y tha^'y, ngu+o+`i kia tha^'y, ro^`i ba('t chu+o+'c nhau, ca? xa` lang nho^'n nha'o la`m theo. Kho^ng co`n ca'ch na`o kha'c. Pha?i chi.u tho^i. Tha^.m chi', co`n xin nhau dde^? uo^'ng, nha^'t la` nhu+~ng gia ddi`nh co' con tre? ddo^ng, nhu+ nha` mi`nh cha(?ng ha.n. A^'y the^' ma` cu~ng co' mo^.t so^' em be' va` ngu+o+`i cao tuo^?i bi. nga^'t xi?u ngay tre^n xa` lang. Co' le~ ho. chi.u kho^ng no^?i ca'i na('ng qua' ga('t tru+a ho^m ddo'. Tha^.t la` mo^.t tha?m ca?nh.
( co`n tie^'p )
****
CDTN 12 - Xa~ Ho^.i Vie^.t Nam qua TNCD
Su+. tie^'n hoa' cu?a ca'c da^n to^.c dde^`u gio^'ng nhau . Giai ddoa.n dda^`u la` sa(n ba('n, ha'i lu+o+.m ro^`i ddi dde^'n tro^`ng tro.t ma` chu'ng ta go.i la` no^ng nghie^.p .
Tru+` Nha^.t Ba?n, ha^`u he^'t ca'c nu+o+'c o+? cha^u A' nhu+ A^'n DDo^., Ta`u, Vie^.t Nam, Tha'i Lan, Indonesia ... cho dde^'n cuo^'i the^' ky? 20 dde^`u la^'y nghe^` no^ng la`m ca(n ba?n va` co' to+'i khoa?ng 90% hay ho+n 90% da^n so^' so^'ng ba(`ng nghe^` na`y .
Xa~ ho^.i Vie^.t Nam tho+`i xu+a pha^n ra la`m 5 ha.ng, tu+` tre^n xuo^'ng la` si~, no^ng, co^ng, thu+o+ng, binh . Si~ la` nhu+~ng ngu+o+`i thuo^.c ta^`ng lo+'p cao nha^'t ho.c dda.o Nho va` dda^.u dda.t ra la`m quan, co' quye^`n ha`nh va` lu+o+ng bo^?ng do trie^`u ddi`nh cung ca^'p.
Tuy ca'c trie^`u dda.i co' le^. ta^.p a^'m, tu+'c cho con ca'c quan ddu+o+.c bo^? la`m quan nhu+ng chi? ddu+o+.c truye^`n mo^.t hoa(.c hai ddo+`i ne^n pha^`n lo+'n nhu+~ng ngu+o+`i ddu+o+.c bo^? du.ng la` do trie^`u ddi`nh tuye^?n cho.n qua thi cu+?.
Ba^'t cu+' ai, kho^ng pha^n bie^.t con quan hay con da^n, gia`u hay nghe`o - tru+` con cu?a nhu+~ng ngu+o+`i la`m nghe^` ca ha't hay la`m mo~ - dde^`u ddu+o+.c tham du+. ca'c ky` thi do trie^`u ddi`nh to^? chu+'c va`i na(m mo^.t la^`n va` ne^'u thi dda^.u cu+? nha^n, tie^'n si~ thi` ddu+o+.c la`m quan .
Cu. Nguye^~n Khuye^'n dda^.u tam nguye^n khi vo~ng lo.ng ve^` la`ng trong lu'c ba` me. ddang ca^'y lu'a be^n ca.nh con ddu+o+`ng ddoa`n ru+o+'c ddi qua hoa(.c mo^.t o^ng cu+? thi cu`ng kho'a vo+'i thi si~ Tra^`n te^' Xu+o+ng, ba` me. ddang ga'nh ga'nh bu'n rie^u nghe con dda^.u cu+? nha^n mu+`ng qua', li'nh quy'nh la`m ?DDo^? ca? rie^u cua xuo^'ng vu~ng lo^.i ?(Tra^`n te^' Xu+o+ng) .
La`m quan la` mo+ u+o+'c cu?a ngu+o+`i no^ng da^n Vie^.t Nam vi` chi? co' con ddu+o+`ng ddo' mo+'i thoa't kho?i ddo+`i so^'ng va^'t va?, cha^n la^'m tay bu`n va` kho^ng bi. a'p bu+'c . Nhu+ng kho^ng pha?i ai ddi ho.c cu~ng thi ddo^~ ra la`m quan vi` nga`y xu+a so^' ngu+o+`i la`m quan ra^'t i't . Mo^~i ti?nh go^`m mo^.t quan ddu+'ng dda^`u va` mo^.t hai vi. phu. ta', mo^~i huye^.n co' mo^.t quan tri huye^.n . Ca? ti?nh nhie^`u la('m co' khoa?ng 15, 20 o^ng quan, ca? nu+o+'c tu`y theo mo^~i ddo+`i to^? chu+'c go^`m chu+`ng 40, 50 ti?nh thi` co' ddo^. na(m, ba?y tra(m co^.ng vo+'i ca'c quan o+? kinh ddo^, con so^' a^'y nhie^`u la('m la` tre^n du+o+'i 1.000 ngu+o+`i cho ca? nu+o+'c .
Chi? khi na`o co' mo^.t so^' ca'c quan ve^` hu+u hay che^'t trie^`u ddi`nh mo+'i thi tuye^?n va`i ba na(m mo^.t la^`n thay the^' .
Kha('p nu+o+'c co' ha`ng tra(m nga`n ngu+o+`i theo ho.c chu+~ nho va` mo^~i ky` thi co' ha`ng chu.c nga`n ngu+o+`i tham du+., nhu+ng nhie^`u la('m la^'y ddo^. 200 hay 300 ngu+o+`i . So^' co`n la.i dda`nh do+? dang, quan kho^ng pha?i quan, da^n kho^ng pha?i da^n vi` bao nhie^u na(m theo dduo^?i vie^.c ho.c ne^n kho^ng quen vie^.c ca`y cuo^'c, chi? ? Da`i lu+ng to^'n va?i, a(n no la.i na(`m? .
Ta^`ng lo+'p thu+' hai la` no^ng da^n, ddo^ng dda?o nha^'t, lu+.c lu+o+.ng sa?n xua^'t chi'nh cu?a xa~ ho^.i . Ho. so^'ng tha`nh tu+`ng la`ng, tro^`ng lu'a, ngo^, khoai va` ca'c loa.i ha.t dda^.u, nuo^i tra^u, bo`, lo+.n, ga`, vi.t ... dde^? cung ca^'p nguo^`n thu+.c pha^?m cho gia ddi`nh va` xa~ ho^.i . Ngu+o+`i no^ng da^n y' thu+'c ddu+o+.c vai tro` quan tro.ng cu?a ho. trong ddo+`i so^'ng ne^n tu+. ha`o :
- Nha^'t si~ nhi` no^ng,
He^'t ga.o cha.y ro^ng, nha^'t no^ng nhi` si~ .
Ta^`ng lo+'p thu+' ba la` co^ng nghie^.p, ddu'ng ho+n la` tie^?u thu? co^ng nghie^.p vi` ha^`u he^'t la`m ba(`ng cha^n tay va` o+? mu+'c ddo^. nho? do ca' nha^n la`m hay sa?n xua^'t trong gia ddi`nh, kho^ng co' nha` ma'y, ha~ng xu+o+?ng nhu+ o+? ca'c nu+o+'c phu+o+ng ta^y. Ta^`ng lo+'p na`y chie^'m mo^.t pha^`n nho? da^n so^', thu+o+`ng so^'ng ra?i ra'c trong xo'm la`ng, la`m ra ha`ng hoa' tie^u thu. ta.i cho^~ . Chi? co' o+? thu? ddo^ Tha(ng Long ( Ha` No^.i) va`o ca'c ddo+`i Ly', Tra^`n, Le^ ... nhu+~ng ngu+o+`i la`m cu`ng nga`nh nghe^` ta^.p trung tha`nh phu+o+`ng .
Tha(ng Long co' 36 pho^' nghe^`, mo^~i pho^' sa?n xua^'t ra ba'n mo^.t ma(.t ha`ng :
-Ru? nhau cho+i kha('p Long Tha`nh,
Ba mu+o+i sa'u pho^' ra`nh ra`nh cha(?ng sai :
Ha`ng Bo^`, ha`ng Ba.c, ha`ng Gai,
Ha`ng Buo^`m, ha`ng Thie^'c, ha`ng Ha`i, ha`ng Khay .
Ma~ Vi~, ha`ng DDie^'u, ha`ng Gia`y,
Ha`ng Lo+`, ha`ng Co't, ha`ng Ma^y, ha`ng DDa`n . . . .
Ha`ng Thu`ng, ha`ng Ba't, ha`ng Tre,
Ha`ng Vo^i, ha`ng Gia^'y, ha`ng The, ha`ng Ga` .
Quanh ddi dde^'n pho^' ha`ng Da,
Tra?i xem ha`ng pho^' tha^.t la` cu~ng xinh . . . .
O+? ddi.a phu+o+ng co' nhu+~ng la`ng nghe^` no^?i tie^'ng nhu+ng chi? co' mo^.t pha^`n na`o da^n so^' trong la`ng so^'ng ba(`ng nghe^` a^'y, pha^`n co`n la`m nghe^` no^ng, nhu+ lu.a Ha` DDo^ng sa?n xua^'t o+? la`ng Va.n Phu'c thuo^.c ti?nh Ha` DDo^ng, ddo^` sa`nh su+' o+? Ba't Tra`ng, Gia La^m, ti?nh Ba('c Ninh, nay thuo^.c Ha` No^.i :
- Tre^n tro+`i co' dda'm ma^y xanh,
O+? giu+~a ma^y tra('ng, chung quanh ma^y va`ng .
U+o+'c gi` anh la^'y ddu+o+.c na`ng,
DDe^? anh mua ga.ch Ba't Tra`ng ve^` xa^y.
Xa^y do.c ro^`i la.i xa^y ngang,
Xa^y ho^` ba'n nguye^.t cho na`ng ru+?a cha^n .
Tu+o+ng la`ng Ba^`n Ye^n Nha^n, ti?nh Hu+ng Ye^n no^?i tie^'ng ngon, ddu+o+.c nhie^`u ngu+o+`i bie^'t tie^'ng qua tha`nh ngu+~ :
- Na't nhu+ tu+o+ng Ba^`n .
Hay :
- Em ddi tra(m qua'n, nga`n ca^`u,
Ha?i vi. cu~ng thuo^.c, so+n ha`o cu~ng quen .
Ma` sao em va^~n cu+' the`m,
DDi~a rau muo^'ng luo^.c la.i the^m tu+o+ng Ba^`n !
Nu+o+'c ma('m ngon kho+?i dda^`u la`m o+? la`ng Va.n Va^n, Ba('c Ninh (Va.n Va^n la` la`ng sa?n xua^'t ra nu+o+'c ma('m ca' so^ng . Ngu+o+`i xa~ Ca't Ha?i, Ha?i Pho`ng ho.c ddu+o+.c nghe^` o+? ddo' va` khi la`m ra nu+o+'c ma('m ca' bie^?n la^'y te^n hie^.u la` Va.n Va^n) :
- Du+a La, ca` La'ng, nem Ba'ng, tu+o+ng Ba^`n, nu+o+'c ma('m Va.n Va^n, ca'
ro^ DDa^`m Se't .
Tuy co^ng nghie^.p ddu+o+.c coi la` nga`nh nghe^` ba?o dda?m cho cuo^.c so^'ng vi` ?Ruo^.ng be^` be^` kho^ng ba(`ng mo^.t nghe^` trong tay ? nhu+ng co^ng nghie^.p kho^ng ma^'y pha't trie^?n va` pha^`n nhie^`u ddu+o+.c coi nhu+ mo^.t nghe^` la`m phu. khi ngu+o+`i no^ng da^n ra?nh ro^~i ?Nga`y ba tha'ng ta'm? hay trong lu'c cho+` vu. ga(.t hoa(.c va`o mu`a nga^.p lu.t thi` dda'nh ca', nuo^i ta(`m, ke'o to+ . . . .
Co' nhie^`u ly' do la`m cho nga`nh co^ng nghie^.p kho^ng pha't trie^?n :
- Tru+o+'c he^'t, ca'c trie^`u dda.i chi? chu' tro.ng dde^'n no^ng nghie^.p, kho^ng khuye^'n khi'ch co^ng nghie^.p .
- Thu+' hai, ddu+o+`ng giao tho^ng bo^. kho^ng ddu+o+.c mo+? mang, ddu+o+`ng so^ng thi` mie^`n Ba('c va` ba('c Trung Pha^`n i't so^ng ngo`i va` so^ng ngo`i kho^ng co' he^. tho^'ng lie^n la.c vo+'i nhau nhu+ so^ng ngo`i mie^`n Nam la`m cho su+. chuye^n cho+? ha`ng ho'a kho^ng thua^.n tie^.n .
- Thu+' ba, xa~ ho^.i Vie^.t Nam go^`m nhu+~ng co^.ng ddo^`ng kinh te^' tu+. tu'c . Trong la`ng pha^`n lo+'n la` no^ng da^n vo+'i nghe^` ca`y ca^'y la` chi'nh nhu+ng cu~ng co' ca'c nghe^` phu. nhu+ nuo^i ta(`m, de^.t va?i, la`m ba'nh, ke.o, nuo^i gia su'c heo, ga`, vi.t, tho+. may, tho+. mo^.c, tho+. xa^y. . . sa?n xua^'t ra ha`ng ho'a va` di.ch vu. cung ca^'p ga^`n dda^`y ddu? cho ngu+o+`i tie^u thu. trong la`ng .
Ba ly' do tre^n ha.n che^' su+. su+. sa?n xua^'t o+? qui mo^ lo+'n .
- Thu+' bo^'n, co^ng nghie^.p la` nga`nh ddo`i ho?i kie^'n thu+'c, ky~ thua^.t, dda^`u o'c sa'ng ta.o . . . nhu+ng nga`y xu+a ddi ho.c la` ho.c chu+~ Nho mong ra la`m quan, nghe^` nghie^.p bi. ngu+o+`i co' ho.c coi re? .
- Thu+' na(m, ngu+o+`i ta gia^'u nghe^`, chi? da.y cho ngu+o+`i trong gia ddi`nh, co`n ngu+o+`i ngoa`i ne^'u co' da.y cu~ng kho^ng da.y he^'t vi` so+. bi. ca.nh tranh la`m cho nghe^` nghie^.p bi. thui cho^.t hoa(.c bie^'n ma^'t ne^'u kho^ng co' ngu+o+`i thu+`a ke^' . Nhie^`u la`ng nghe^` ngu+o+`i ta kho^ng truye^`n nghe^` cho con ga'i vi` so+. khi ddi la^'y cho^`ng se~ ddem nghe^` sang ho. kha'c hoa(.c la`ng kha'c ne^n dda`n ba`, con ga'i pha?i ra ddo^`ng ca`y ruo^.ng co`n dda`n o^ng o+? nha` de^.t va?i, quay to+ .
Ngu+o+`i phu+o+ng Ta^y kho^ng qua' gia^'u nghe^` nhu+ va^.y va` ho. bie^'t ddem nhu+~ng sa'ng kie^'n, nhu+~ng kha'm pha' ve^` toa'n ho.c, khoa ho.c a'p du.ng va`o co^ng vie^.c sa?n xua^'t ne^n dda~ ta.o ra mo^.t ne^`n co^ng nghie^.p tie^'n bo^. vu+o+.t bu+.c .
Ta^`ng lo+'p thu+' bo^'n la` buo^n ba'n hay thu+o+ng ma.i : Ngoa`i kinh ddo^ Tha(ng Long, kho^ng no+i na`o co' nhu+~ng khu pho^' buo^n ba'n ta^'p na^.p, ddo^ng ddu'c vi` nhu+ dda~ no'i o+? tre^n, ca(n ba?n sinh hoa.t cu?a xa~ ho^.i Vie^.t nam xu+a la` la`ng xa~ . Ve^` kinh te^', ddo' la` nhu+~ng ddo+n vi. khe'p ki'n va` tu+. tu'c . Mua ba'n trao ddo^?i co' cho+. la`ng va`i ba nga`y ho.p mo^.t la^`n vo+'i rau co?, thi.t, ca', ngo^, ga.o, va?i vo'c . . . ha^`u he^'t ddu+o+.c sa?n xua^'t trong la`ng ddem ra trao ddo^?i .
Ma~i khi ngu+o+`i da tra('ng tu+` phu+o+ng Ta^y ddem ha`ng va`o buo^n ba'n mo+'i tha^'y no'i dde^'n mo^.t no+i buo^n ba'n co' tie^'ng nu+~a la` pho^' Hie^'n o+? ti?nh Ha?i Du+o+ng :
- Thu+' nha^'t kinh ky`, thu+' nhi` pho^' Hie^'n .
Ne^`n thu+o+ng ma.i kho^ng pha't trie^?n vi` nghe^` buo^n ba'n bi. coi thu+o+`ng - dda`n o^ng kho^ng la`m, chi? co' dda`n ba` buo^n ba'n la(.t va(.t, vi` thi. tru+o+`ng khe'p ki'n, vi` giao tho^ng kho^ng ddu+o+.c mo+? mang va` nha^'t la` ngu+o+`i Vie^.t Nam kho^ng co' dda^`u o'c kinh doanh, buo^n ba'n nhu+ ngu+o+`i Nha^.t, ngu+o+`i Ta`u .
Tu+` xu+a to+'i nay, o+? trong cu~ng nhu+ o+? ngoa`i nu+o+'c ca'c quye^`n lo+.i ve^` kinh te^' trong ca'c co^.ng ddo^`ng Vie^.t Nam kho^ng na(`m trong tay ngu+o+`i Vie^.t .
Ta^`ng lo+'p thu+' na(m la` binh si~ : Trie^`u dda.i na`o cu~ng ca^`n co' qua^n ddo^.i dde^? ba?o ve^. ngai va`ng cu?a do`ng ho. va` ba?o ve^. dda^'t nu+o+'c . Nhu+ng qua^n si~ la.i kho^ng ddu+o+.c to^n tro.ng, bi. coi la` i't ho.c, vo~ bie^`n .
Ngay ca'c quan trong trie^`u ddi`nh, quan vo~ bi. xe^'p du+o+'i ha`ng quan va(n va` bi. coi thu+o+`ng :
- Va(n thi` cu+?u pha^?m dda~ sang,
Vo~ thi` tu+' pha^?m co`n mang gu+o+m ha^`u .
Du+o+'i quan vo~ la` cai, ddo^.i be^` ngoa`i mang qua^n ha`m dde.p dde~ nhu+ng co+m kho^ng ddu? a(n, qua^`n a'o kho^ng ddu? ma(.c :
- Ca^.u cai no'n da^'u lo^ng ga`,
Co^? tay ddeo nha^~n go.i la` ca^.u cai .
Ba na(m ddu+o+.c mo^.t chuye^'n sai,
A'o nga('n ddi mu+o+.n, qua^`n da`i ddi thue^ !
Tha`nh pha^`n binh li'nh ba('t tu+` ngu+o+`i da^n dde^? phu.c vu. quan quye^`n thi` ddo'i kha't, cu+.c nho.c :
- Ba na(m tra^'n thu? lu+u ddo^`n,
Nga`y thi` canh ddie^'m, to^'i do^`n vie^.c quan .
Che'm tre, ddo^'n go^~ tre^n nga`n,
A(n uo^'ng kham kho^? bie^'t pha`n na`n cu`ng ai ?
Pha`n na`n cu`ng tru'c, cu`ng mai,
Nhu+~ng giang cu`ng nu+'a la^'y ai ba.n cu`ng !
Nu+o+'c gie^'ng trong con ca' no' va^~y vu`ng .
Ngu+o+`i li'nh ca?m tha^'y tha^n pha^.n tro'i buo^.c cu?a mi`nh khi nhi`n con ca' tung ta(ng bo+i lo^.i no+i gie^'ng nu+o+'c trong . Va` ngu+o+`i vo+. li'nh tie^~n bie^.t cho^`ng dda~ ta.o ra nhie^`u nu+o+'c ma('t, nhie^`u no^~i tho^'ng kho^? vi` pha?i xa cho^`ng, vi` pha?i va^'t va? nuo^i cha me. gia`, con tho+ va` lo la`m sao co' ddu? tie^`n, ga.o nuo^i cho^`ng no+i phu+o+ng xa :
- Ca'i co` la(.n lo^.i bo+` so^ng,
Ga'nh ga.o ddu+a cho^`ng, tie^'ng kho'c ni? non .
Na`ng ve^` nuo^i ca'i cu`ng con,
DDe^? anh ddi tra^?y nu+o+'c non ki.p ngu+o+`i .
Cho ki.p cha^n ngu+.a, cha^n voi,
Cho ki.p cha^n ngu+o+`i ke?o thie^'u vie^.c quan .
- Li'nh vua, li'nh chu'a, li'nh la`ng,
Nha` vua ba('t li'nh cho cha`ng pha?i ra .
Gia' vua ba('t li'nh dda`n ba`,
DDe^? em ddi ddo+~ anh va` bo^'n na(m .
Bo+?i vua ba('t li'nh dda`n o^ng,
Tie^`n lu+ng, ga.o bi. sa('m trong nha` na`y !
Du+o+'i che^' ddo^. qua^n chu? phong kie^'n, dda^'t nu+o+'c va` da^n chu'ng thuo^.c quye^`n so+? hu+~u cu?a vua chu'a ta^'t pha?i tuye^.t ddo^'i theo me^.nh le^.nh cu?a nha` vua, kho^ng co' con ddu+o+`ng na`o kha'c . Ca'c trie^`u dda.i cu?a Vie^.t Nam nga`y xu+a do^'c lo`ng theo dda.o Kho^?ng vi` chu? nghi~a cu?a Kho^?ng la` chu? nghi~a to^n qua^n co' lo+.i cho cho vie^.c ba?o ve^. ngai va`ng . Ngu+o+`i da^n muo^'n vu+o+n le^n, muo^'n thoa't kho?i tha^n pha^.n to^i ddo`i chi? co`n ca'ch co^' ga('ng ho.c ha`nh, thi ddo^~ dde^? tham gia va`o chi'nh quye^`n do vua la`m chu? .
Vi` the^', bao nhie^u tinh hoa mie^.t ma`i va`o vie^.c ho.c chu+~ Nho vo+'i nhu+~ng kinh sa'ch tu+` chu+o+ng, ngoa`i vie^.c du`ng la`m quan thi` kho^ng du`ng va`o vie^.c gi` co' lo+.i cho ca' nha^n hay xa~ ho^.i ca? .
Cho ma~i dde^'n giu+~a the^' ky? thu+' 19, trong khi ngu+o+`i phu+o+ng Ta^y mo+? mang vie^.c ho.c vo+'i nhu+~ng mo^n thu+.c du.ng cho ddo+`i so^'ng nhu+ toa'n ho.c, thie^n va(n, va^.t ly', ho'a ho.c . . . dde^? pha't trie^?n thi` tu+` vua chu'a cho dde^'n si~ da^n Vie^.t Nam va^~n bi. me^ hoa(.c bo+?i Tu+' Thu+, Ngu~ Kinh, trong ddo' dda^`y nhu+~ng gia'o ddie^`u vie^~n vo^ng, kho^ng ho+.p tho+`i do Kho^?ng Tu+? bie^n soa.n tu+` ho+n 2.000 na(m tru+o+'c .
Ha^.u qu?a la` da^n tri' tha^'p ke'm, dda^'t nu+o+'c suy ba.i, kho^ng theo ki.p ngu+o+`i tre^n con ddu+o+`ng co^ng nghie^.p nhu+ Minh tri. Thie^n Hoa`ng dda~ la`m cho nu+o+'c Nha^.t tro+? tha`nh gia`u ma.nh .
Nga`y xu+?a nga`y xu+a co' mo^.t vi. vua ma'u la.nh nhu+ sa('t, tim vo^ ti`nh nhu+ gai nho.n, hoa(.c vo^ ca?m nhu+ ddo^`ng nhu+ thie^'c. O^ng chi? muo^'n ddi chinh pha.t la^'y chie^'n tha('ng la`m nie^`m vui thu' nha^'t. Na(m ddo' chi? dda^`u xua^n ma` dda~ tha('ng ba tra^.n lo+'n.. Vua be`n ha^n hoan vui su+o+'ng ru't qua^n ve^` tha`nh mi`nh, ve^` thu? ddo^ mi`nh dde^? mo+? tie^.c a(n mu+`ng dda.i le^~?
Tre^n ddu+o+`ng lui qua^n, lui binh ma~. Vua cha`ng ddi ngang qua mo^.t xo'm la`ng ddo^? na't tu+o+ng ta`n, thi` o^ng la.i loa'ng thoa'ng nghe mo^.t gio.ng ca co' ve? ddoan trang tha thie^'t va` na~o nuo^.t. Vi. lie^`n cho ky. ma~ to+'i da^`n no+i ddo'. O^ng ba('t ga(.p mo^.t co^ ga'i thanh xua^n che ma.ng ma(.t, ba(`ng mo^.t ma?nh va?i lu.a ma`u ho^`ng pha^'n mo?ng manh nhu+ng ki'n ca? to+'i ga^`n ddo^i ma('t... Vua la.i nga.c nhie^n vi` trong tay co^ ga'i co' da('t mo^.t em be' trai ddo^. bo^'n tuo^?i. Co^ ddu+a gio.ng ha't va` to? ve? xin a(n? O^ng to` mo` nga('m nhi`n mo^.t phu't. Tie^'ng ha't co^ na`ng va^~n cu+' ha't dde^`u dde^`u, ban tra?i theo cung ba^.c cao tha^'p?Tha(`ng be' thi` cu+' ddu+a ra ca'i ddi~a ho+i lo+'n cho thie^n ha. go+?i tie^`n va`o?
Ro^`i o^ng vo^.i va`ng le^n tie^'ng. Khi nhi.p ha't co^ vu+`a du+'t mo^.t ba`i.
- Ho+~i co^ ga'i tre? xinh dde.p o+i. Ta ye^u tie^'ng ha't na`ng dda^'y, va` vo'c da'ng na`ng dda^'y. Ne^'u ca^.u be' ddo' kho^ng pha?i la` con na`ng. Nghi~a la` na`ng chu+a co' cho^`ng, chu+a tha`nh tha^n ai. Ta xin se~ la` vi. ho^n phu cu?a na`ng. Ta chi'nh la` vi. vua cu?a dda^'t nu+o+'c xu+' so+? na`y.
Co^ ga'i nghe no'i da^.p dda^`u la.y thu+a:
- Muo^n ta^u be^. ha.. Muo^n ta^u li.nh vua. Ke? he`n mo.n na`y kho^ng da'm la`m ro^'i tri' be^. ha.. La`m ba^.n lo`ng cu?a mo^.t vi. vua.
- Kho^ng kho^ng, qua? la` mo^.t die^~m phu'c cho ta dda^'y tho^i. Ne^'u na`ng u+ng thua^.n ddie^`u ta u+o+'c muo^'n. Ta dda~ cho.n na`ng?
- To^.i tha^`n dda'ng che^'t ne^'u nhu+ ke? he`n mo.n na`y ddu+a ra mo^.t ddo`i ho?i. Thi` e ra(`ng be^. ha. kho' muo^'n tie^'n to+'i?
- DDie^`u chi? Na`ng cu+' no'i nhanh? Ta ca^`n nghe ga^'p.
- Da. ddie^`u thie^'p mong ra^'t nho? be' vo+'i be^. ha.. Nhu+ng vo^ cu`ng lo+'n lao vo+'i thie^'p.
- DDie^`u gi` na`o ha~y no'i ddi. Ta cho na`ng toa`n y'.
- Xin be^. ha. tho^i ddi chinh pha.t nu+~a. Be^. ha. ha~y o+? la.i no+i hoa`ng cung. Be^. ha. o+? la.i be^n ca.nh thie^'p. Va` be^. ha. se~ phu.ng su+. theo lo^'i tra'i tim thie^'p mang mo^.ng u+o+'c, thie^'p thi'ch: Nghi~a thi` be^. ha. se~ thu+.c thi mo^.t chi'nh sa'ch bang giao an ho`a giu+~a ca'c nu+o+'c. Tri. nu+o+'c ba(`ng mo^.t ca'ch pha'p tri. an bi`nh, to^n tro.ng bi`nh dda(?ng, va` ho`a gia?i, ddi theo nha^n a'i. Be^. ha. ddem la.i cho cuo^.c so^'ng no+i muo^n da^n to^'t ho+n, a^'m no ha.nh phu'c ho+n. DDu+o+.c cha(ng thu+a be^. ha.? Mo^.t ta^'m lo`ng co?n con thie^'p dda~ no'i le^n ta^m huye^'t?
- O^ tuye^.t vo+`i. O^i qua' tuye^.t vo+`i. Lo+`i thie^'p qua? la` che^' ngu+. no+i ta.
- Da. ne^'u nhu+ thie^'p co' pha^`n na`o no'i u+o+'c sai ddi, pha.m dde^'n dde^`u muo^'n mong cu?a be^. ha.. Xin be^. ha. lo`ng bie^?n ro^.ng, xin lu+o+.ng thu+'.
- Kho^ng kho^ng? Na`ng ddu'ng ta^'t ca?. Tra'i tim ta nhu+ a^'m la.i bo+?i ca^u no'i tu+` tra'i tim na`ng? no+i na`ng. Ma'u ta nhu+ lua^n chuye^?n, ta nhu+ ha^'p thu. ddu+o+.c mo^.t na(ng lu+o+ng mo+'i, sa'ng trong, ky` tu', die^.u vi o+? na`ng. Ta se~ la`m ddu+o+.c va` mo^~i sa'ng, mo^~i nga`y, mo^~i dde^m chi? ca^`n nghe tie^'ng ha't na`ng, la`m cho lo`ng ta di.u e^m, ye^u thu+o+ng, thanh tha?n? O^i tuye^.t die^.u?
Sau ddo' ho. dda~ cu+o+'i nhau. Vi. vua cu+o+'i co^ ga'i ha't rong ve^` la`m vo+.. Tha(`ng be' na`ng da('t trong tay nga`y ddo' la` vi` ddu+'a be' thie^'u me. thie^'u cha, thie^'u co+m thie^'u a'o, na`ng ddem lo`ng cu+u mang. Vi` na`ng xua^'t tha^n tu+` mo^.t gia ddi`nh nghe`o kho' cho^'n ru+`ng nu'i, nhu+ng na`ng dda~ cho mo^.t su+'c ma.nh tinh tha^`n vu+o+.t le^n: vo+'i tie^'ng ha't na`ng kie^'m so^'ng, va` ddem tie^`n ve^` nha` nuo^i ba me., co`n giu'p bao ngu+o+`i la^m va`o ca?nh ngo^.,
Song o+? vo+'i nhau tho+`i gian kho^ng bao la^u. Vi. vua tre? nhu+ tho?a ma~n ddie^`u mong u+o+'c ddo', tie^'ng ha't ddo', nhan sa('c ddo'. ti'nh ca'ch ddo'. Va` cha`ng la.i muo^'n le^n ddu+o+`ng ddi chinh pha.t thao tu'ng ca'c nu+o+'c la` hay ho+n, thu' vi. ho+n!
Na`ng ca?n cha`ng va` kho'c lo'c than tho+?. Na`ng nha('c la.i phu't gia^y ban dda^`u ga(.p go+~. Nhu+ng vi. vua kho' lo`ng nghe theo na`ng nhu+ lu'c xu+a nu+~a. Cha`ng dda~ gio'ng qua^n va` ra ddi? Trong tie^'ng kho'c buo^`n tha?m cu?a na`ng?
Ro^`i mo^.t nga`y, co^ ga'i Na`ng Tho+m ddo' dda~ gia~ tu+` cho^'n be^. cao, va`ng son vua chu'a ddo'. Na`ng ba('t dda^`u muo^'n tu ha`nh, ddi va`o chu`a, va`o am ma` ?vie^'t sa'ch soi kinh.?
Sau mo^.t tho+`i gian cha`ng ddi chinh pha.t la.i nho+' na`ng kho^n xie^'t, nho+' tie^'ng ha't ddo', ti'nh ca'ch ddo', nhan sa('c ddo'. Cha`ng ddi.nh quay ve^` se~ la`m la.i, la`m nhu+ u+o+'c muo^'n ban dda^`u kia cu?a na`ng?
Nhu+ng ho+~i o+i dda~ tre^~? Na`ng dda~ kho^ng muo^'n quay la.i ddo+`i thu+o+`ng nu+~a.
Ro^`i mo^.t sa'ng mu`a xua^n, ca'c loa`i hoa no+? ro^., va` hoa mai no+? kha('p ru+`ng nu'i. Na`ng dda~ nga('m hoa mai va` la(.ng le~ tru't ho+i tho+? cuo^'i no+i ca.nh mai va`ng. Khi tuo^?i vu+`a tro`n 20.
Vi. vua thu+o+ng tie^'c ddau buo^`n vi` nho+' na`ng qua'. O^ng co' the^` kho^ng bao gio+` ddi chinh chie^'n nu+~a. O^ng trao la.i ngai va`ng cho ngu+o+`i em ke^' vi.. (Ngu+o+`i em dda~ tu+`ng khuye^n o^ng kho^ng ne^n ddi chinh pha.t hoa(.c ga^y chie^'n ddanh nhau, nhu+ng o^ng co' bao gio+` chi.u la('ng nghe, gio+` thi` mo.i y' tu+o+?ng dda~ su.p ddo^? va` muo^.n ma`ng.) Sau ddo' vi. vua co' mo^.t ke^' sa'ch mo+'i, o^ng la^.p mo^.t ngo^i chu`a ta.c hi`nh Na`ng Tho+m nhu+ buo^?i dda^`u o^ng ga(.p go+~. Co`n o^ng cu+' lo tu ha`nh Nie^.m Pha^.t, o^ng u+o+'c mong ne^'u co' kie^'p tie^'p theo, o^ng se~ cu+o+'i na`ng la`m vo+., tro.n ddo+`i so^'ng be^n nhau ye^u thu+o+ng, nghe tie^'ng ha't na`ng, nu. cu+o+`i na`ng, va` ca? tie^'ng kho'c na`ng? O^ng nhu+~ng cu+' mong ra(`ng o^ng se~ la` mo^.t ngu+o+`i dda`n o^ng bi`nh thu+o+`ng nha^'t the^' gian, kho^ng ma`ng cha^u ba'u ngo.c nga` hoa(.c ddi.a vi. na`o cao quy'. O^ng chi? mong co' Na`ng Tho+m be^n ca.nh la` ddu??
He^'t.
TTHT vie^'t 2015 */*
(Tri'ch ca^u chuye^.n thu+' 46/ tre^n 50. Cu?a Ca'c Ca^u Chuye^.n Ta^n Co^? Ti'ch- Ti`m Ve^` Tra'i Tim- )
Huy la` ddu+'a ho.c tro` dda(.c bie^.t cu?a lo+'p ho.c dda^`u tie^n khi to^i ra tru+o+`ng. DDa(.c bie^.t vi` nha` Huy ddi kinh te^' mo+'i, la^.n dda^.n ma^'y na(m da`i, ro^`i da('t di'u nhau ve^`, ne^n Huy tro+? la.i ddi ho.c muo^.n ma`ng. Vi` the^' Huy gia` ho+n, cao ho+n ca'c ba.n cu`ng lo+'p ca? ca'i dda^`u (nghi~a dden la^~n nghi~a bo'ng).
Huy tho^ng minh, nhanh nhe.n, tu+` cho^'i la`m lo+'p tru+o+?ng, nhu+ng la` ?thu? li~nh nga^`m? cu?a ca? lo+'p va` cu~ng la` ?body guard? cu?a to^i mo^~i khi tan ho.c, ddi chung mo^.t ddoa.n ddu+o+`ng ve^`. He^~ to+'i gio+` kie^?m tra, Huy luo^n la`m xong ba`i ra^'t so+'m, ro^`i ngo^`i go~ go~ ca^y bu't hoa(.c nhi`n vu vo+ ra ngoa`i cu+?a so^?, cho dde^'n khi bi. to^i nhi`n ?chie^'u tu+o+'ng? thi` Huy ddu+'ng le^n, cha.y le^n pho`ng Ban Gia'm Hie^.u la^'y ly nu+o+'c tra` cho to^i dde^? chuo^.c to^.i.
Co' nhu+~ng la^`n tre^n bu.c gia?ng, to^i cao hu+'ng no'i chuye^.n ngoa`i le^`, la.c gia'o a'n, (dde^? doa. da^~m va` ra oai vo+'i lu~ tro` nho?), Huy ngo^`i du+o+'i cu+o+`i mi?m chi, ga^.t gu`, dde^? sa(~n sa`ng ?gia?i cu+'u? to^i khi co' nhu+~ng ca^u ho?i ho'c bu'a, ba(`ng ca'ch pha tro`, dda'nh la.c hu+o+'ng qua dde^` ta`i kha'c.
Te^'t na(m ddo', trong bu+~a lie^n hoan cu?a lo+'p, to^i dde^` nghi. mu.c ca ha't, mo^.t em ha't xong se~ co' quye^`n chi? ddi.nh ngu+o+`i tie^'p theo. Ca^.u lo+'p pho' xung phong mo+? ma`n ha't tru+o+'c, ba`i ha't vu+`a du+'t, no' co`n suy nghi~ chu+a bie^'t cho.n ai thi` Huy la le^n: ? Cho.n co^ a'o ho^`ng! A'o ho^`ng!? (la` ca'i a'o thun ma`u ho^`ng ddie^.u dda` to^i mo+'i mua, kho^ng ?ddu.ng ha`ng? vo+'i ai). To^i dda`nh ddu+'ng le^n ha't, co' chu't ma('c co+~, trong tie^'ng co^? vu~ reo ho` cu?a dda'm ho.c tro` va` Huy dda'nh nhi.p ba(`ng ca^y thu+o+'c ke? xuo^'ng ma(.t ba`n:
" Em o+i, con so^ng do`ng suo^'i, tuy chu+a he^` no'i co' chung co^.i nguo^`n "Em o+i, khi ta nhi`n nhau, ye^u thu+o+ng tra`n ve^` tha'c ddo^?, con so^ng da.t da`o so'ng vo^~ me^nh mo^ng "
DDe^'n ddie^.p khu'c, Huy co`n cao hu+'ng phu. hoa. theo:
"Mu`a Xua^n dde^'n, nha('c ta nhu+~ng ddie^`u, ma` ta chu+a no'i ra"Mu`a Xua^n dde^'n, nha('c ta nhu+~ng la^`n, tre^n con ddu+o+`ng pho^' quen..
Ro^`i ve ke^u he` to+'i, Huy cu`ng ca^.u lo+'p tru+o+?ng, lo+'p pho' dde^'n nha` ru? to^i ddi xem phim. Vu+`a dde^'n ra.p, cha('c dda~ ba`n ti'nh tru+o+'c, Huy cha.y ngay va`o mua ve', ca^.u lo+'p pho' giu+~ cha^n to^i dde^? ca^.u lo+'p tru+o+?ng ddi mua dda^.u pho^.ng, ha.t du+a, cu+o+ng quye^'t kho^ng cho co^ gia'o to^'n ddo^`ng xu na`o. Huy trao cho to^i ta^'m ve', nha'y ma('t: - La^`n sau ddi xem phim, se~ dde^'n lu+o+.t co^ bao tu.i em, va^.y la` hue^`!?.
Nhu+ng dde^'n mu`a khai gia?ng na(m ho.c mo+'i, Huy dda~ kho^ng tie^'p tu.c dde^'n tru+o+`ng vi` hoa`n ca?nh gia ddi`nh. Ma^'y mu`a hoa phu+o+.ng no+? la.i ta`n, ky? nie^.m co^ tro` co`n pha?ng pha^'t thi` Huy phone cho to^i theo so^' ddie^.n thoa.i cu?a tru+o+`ng:
- Co^ o+i, Huy cu?a co^ dda^y!? To^i mu+`ng ro+~, nghi~ dde^'n nu. cu+o+`i tu+o+i, ddo^i ma('t sa'ng va` la`n da na^u cu?a ca^.u ho.c tro` nga`y na`o:
- Huy ba^y gio+` ra sao, em ddang la`m gi`??
- Em vu+`a nha^.p ngu~ va`o bo^. ddo^.i?
- Sao la.i the^'?? To^i xu'c ddo^.ng, nhu+ng kho^ng da'm kho'c, va` gio.ng Huy co`n buo^`n ho+n:
- Em cha(?ng co`n cho.n lu+.a na`o kha'c, cuo^.c ddo+`i em chi? nhu+ va^.y tho^i co^ a.?. Im la(.ng mo^.t la't, Huy la.i nghe.n lo+`i:
- Em kho^ng muo^'n ba'o cho co^ va` ba.n be` bie^'t ne^n nga`y le^n ddu+o+`ng chi? co' me. em ra tie^~n. Khi chie^'c xe ddu+a dda'm ta^n binh dde^'n qua^n tru+o+`ng, co' cha.y ngang qua khu nha` cu?a co^, em dda~ do~i ma('t ti`m kie^'m, bie^'t dda^u se~ tha^'y co^ o+? dda^u ddo' hay ddu+'ng tru+o+'c cu+?a nha`?? Va` la^`n na`y Huy kho'c tha^.t, su.t su`i:
- Em nho+' co^! -Gio+` em ddang o+? va(n pho`ng chi? huy qua^n su+., chua^?n bi. qua Cambodia trong co^ng ta'c ho^~ tro+. qua^n ddo^.i Vie^.t Nam ru't qua^n ve^` nu+o+'c ?. Tie^'ng tro^'ng tru+o+`ng vang le^n, Huy vo^.i va`ng, tie^'c nuo^'i:
- DDe^'n gio+` co^ le^n lo+'p ro^`i pha?i kho^ng? Uo+'c gi` em ddang o+? ddo', dde^? ddu+o+.c cha.y va`o lo+'p ho.c va` nga('m co^ gia?ng ba`i! Tho^i, em cha`o co^, em se~ ve^` tha(m co^ va`o di.p nghi? phe'p dda^`u tie^n, co^ pha?i ddo+.i em dda^'y??.
To^i no'i nhanh:
- DDu+o+ng nhie^n ro^`i, vi` co^ co`n pha?i mua ve' xem phim cho em nu+~a chu+'?, nhu+ng chi? nghe tie^'ng ma'y ..tit tit.. kho^ khan vo.ng la.i.
Co' le~ vi` va^.y ma` cha(?ng co' ky` nghi? phe'p na`o ca?, vi` va`i tua^`n sau, co' tin Huy dda~ dda`o ngu~ trong lu'c ddang thi ha`nh nhie^.m vu. be^n Campuchia, bi. ti`nh nghi cha.y qua bie^n gio+'i va`o tra.i ty. na.n Thailand.
So^' pha^.n dda^?y ddu+a, to^i cu~ng vu+o+.t bie^n dde^'n tra.i ty. na.n Panatnikhom, Thailand cuo^'i mu`a ddo^ng na(m a^'y. To^i lie^`n ti`m hie^?u, va` ddu+o+.c bie^'t, dda~ tu+`ng co' phong tra`o bo^. ddo^.i dda`o ngu~ tu+` Campuchia xin ty. na.n, nhu+ng ho. bi. giam rie^ng bie^.t, ro^`i bi. tha^?m tra ga('t gao (do so+. la` ti`nh ba'o), ne^n chi? ra^'t i't ngu+o+`i ddu+o+.c ddi ddi.nh cu+, co`n la.i pha?i tro+? ve^` qua bie^n gio+'i, phie^u ba.t ddo' dda^y, tha^.m chi' co`n co' va`i tru+o+`ng ho+.p tuye^.t vo.ng, tu+. sa't ngay trong tra.i. To^i mo+ ho^` lo so+. va` ca^`u xin cho Huy cu?a to^i ddu+o+.c bi`nh an.
Tho+`i gian qua tha^.t nhanh. Tho+`i dda.i co^.ng nghe^. toa`n ca^`u dda~ giu'p bie^'t bao nhie^u ngu+o+`i no^'i la.i lie^n la.c vo+'i nhau, nhu+ng rie^ng to^i va^~n chu+a ti`m ddu+o+.c ca^.u ho.c tro` de^~ thu+o+ng nha^'t trong ddo+`i la`m co^ gia'o nga('n ngu?i cu?a mi`nh.
Huy o+i! Co^ co`n no+. em chie^'c ve' xem phim.
Edmonton, He` 2022
NS Tru'c Phu+o+ng (1933 ? 1995) la` mo^.t NS no^?i danh tru+o+'c 1975, dda~ ddu+o+.c me^.nh danh la` O^ng Hoa`ng Bolero. Ho^m nay xin mo+`i quy' vi. thu+o+?ng thu+'c mo^.t nha.c pha^?m tru+~ ti`nh tie^u bie^?u cu?a o^ng: DDE^M TA^M SU+., vo+'i song ca Quang Le^ & Mai Thie^n Va^n (TT PBN ho`a a^m tha^u a^m). Pha^`n Video do Tra^`n Ngo.c A. thu+.c hie^.n.
Cuo^'i Video la` 2 phu't tri'ch ddoa.n ta^m su+. ra^'t cha^n tha`nh cu?a NS Tru'c Phu+o+ng do TT Asia 55 pho?ng va^'n va` Saigon Films dda(ng la.i
Xin ba^'m LINK dde^? xem hi`nh ro~ ne't:
https://youtu.be/oJso0mGU-LQ
DDe^m Ta^m Su+. (NS Tru'c Phu+o+ng) - (Cs Quang Le^, Mai Thie^n Va^n) - Video 4K: Tra^`n Ngo.c Autumn
Nhu+~ng Video Nha.c do TN.A thu+.c hie^.n hoa`n toa`n do su+. tra^n quy' ca'c nha.c pha^?m hay cu?a ca'c Nha.c Si~ no^?i tie^'ng cu?a ne^`n va(n ho.c nghe^. thua^.t Vie^.t Nam. TN.A ca'm o+n ca'c ... youtu.be
DDa ta.
Tra^`n Ngo.c A.
.......................................................................................................
Va`i ne't ve^` NS Tru'c Phu+o+ng:
- Nha.c si~ Tru'c Phu+o+ng (1933-1995) te^n tha^.t la` Nguye^~n Thie^n Lo^.c, dda~ so^'ng qua tho+`i va`ng son, ru+.c ro+~ nha^'t cu?a ne^`n va(n nghe^. mie^`n Nam vo+'i ca'c sa'ng ta'c no^?i danh ddu+o+.c bie^'t dde^'n tu+` cuo^'i nhu+~ng na(m 50, pho^? bie^'n ro^.ng ra~i trong nhu+~ng na(m 60, 70? Du+ a^m cu?a nhu+~ng ca khu'c a^'y co`n lan ro^.ng dde^'n nga`y ho^m nay. NS TP dda~ ddu+o+.c me^.nh danh la` O^ng Hoa`ng Bolero.
- Gio`ng nha.c Tru'c Phu+o+ng ve^` tha^n pha^.n con ngu+o+`i trong tho+`i ly loa.n. O^ng sa'ng ta'c tu+` 1957 dde^'n 1973, sau cu`ng la` ba`i Xin Ca'm O+n Šo+`i khoa?ng tha'ng 3/1995. Te^n tha^.t Nguye^~n Thie^.n Lo^.c sinh na(m 1933 ta.i Tra` Vinh, ma^'t nga`y 18/9/1995 ta.i Saigo`n. Chu'ng ta tha^.t su+. kho^ng bie^'t TP che^'t vi` be^.nh gi`, co' ngu+o+`i no'i la` su+ng pho^?i (?) - Tru'c Phu+o+ng sa'ng ta'c ba?n nha.c dda^`u tay Ti`nh Thu+o+ng Ma'i La' 1957, Chie^`u La`ng Em (1962, 1959) Nhu+ va^.y TP pha?i ho.c nha.c o+? Tra` Vinh bo+?i vi` na(m 21, 22 tuo^?i ta`i na(ng o^ng ra^'t chu+~ng cha.c ro^`i mo+'i co' the^? so sa'nh vo+'i nha.c Tri.nh Hu+ng. Ta.i tha`nh pho^', o^ng dda~ nho+' ve^` qu? cu~ khi xua^'t ba?n ba`i Šo` Chie^`u 1957 mang hi`nh a?nh ngu+o+`i li'nh Co^.ng Ho`a kho^ng loa.i tru+` su+. tu+o+?ng tu+o+.ng chi'nh ba?n tha^n o^ng mo^.t ngu+o+`i trai nga`y tro+? ve^` qu? cu~ vo+'i chie^'n y phai ma`u va` xum ho.p vo+'i ngu+o+`i y?u dda~ tie^?n ddu+a mi`nh qua do`ng so^ng l?n Saigo`n a(n ho.c. Mo^.t ta'c pha^?m ddu+o+.c xem la` cu?a nha.c si~ Tru'c Phu+o+ng ne^'u co' hi`nh bi`a va` hai ma(.t lyrics, vo+'i to+` lyrics dda^`u co' te^n Tru'c Phu+o+ng, du+o+'i cu`ng co' nga`y tha'ng ddu+o+.c Bo^. Tho^ng Tin cho phe'p xua^'t ba?n. - Šo` Chie^`u, co' ma(.t tr?n thi. tru+o+`ng 27/6/1958, nhu+ng pha't ha`nh ta.i Saigon 22/9/1960. Lyrics 1959, ta'i pha't ha`nh 31/12/1971.
BO^~NG DU+NG
https://www.youtube.com/watch?v=KtDPJizE9n8
GIA LONG BIE^?N XANH - BO^~NG DU+NG CHO TA HIE^?U PHA^`N NA`O NGU+O+`I SA`I GO`N HIE^`N HO`A RO+I VA`O KHU'C RE~ DDIE^U LINH - YouTube
Ca'c co^ ca^.u ho^`n nhie^n ca('p sa'ch dde^'n tru+o+`ng chi? ddo+n thua^`n nhi`n con ddu+o+`ng ho.c ha`nh tru+o+'c ma(.t, ma` ddi tha(?ng to+'i. I't ngu+o+`i nghi~ dde^'n khu'c quanh ba^'t cho+.t.
www.youtube.com
Bo^~ng Du+ng
Khi bu.i pha^'n kho^ng co`n vu+o+ng to'c
Tie^'ng ve sa^`u o`a kho'c cho+i vo+i
Bao ta` a'o tra('ng xa vo+`i
Va^~y tay tha'ng sa'u, ta ro+`i tru+o+`ng xu+a
DDo+`i tra(n tro+?, na('ng mu+a u`a to+'i
Ngu+o+`i mie^.t ma`i vun xo+'i tu+`ng na(m
Mong vai ddu+`ng ga'nh tha(ng tra^`m
To'c ddo+m hoa ba.c ba^ng khua^ng dde^m ve^`
Kho^ng ai muo^'n na~o ne^` ddeo ba'm
Bu.i tra^`n gian loang xa'm da(.m tru+o+`ng
Kho^ng ai ddoa'n bie^'t tre^n ddu+o+`ng
Ho^' sa^u tro+n tro+.t, tai u+o+ng giu+~a dda`ng
*
Tho+`i xanh to'c bu+o+'c sang xu+' la.
So^'ng tha hu+o+ng cha^n cha.m bo^n ba
DDo^ng sang ho+i tho+? phi` pha`
Mie^.ng vu+`a he' mo+?, kho'i la` dda` bay
DDu+o+`ng pho^' Sa`i Go`n va`o gio+` tan so+? xe co^. ngu+o+.c xuo^i. Nhu+~ng con ddu+o+`ng quanh qua^?n tru+o+`ng ho.c, lu'c na`o cu~ng no+? hoa tra('ng thu+o+'t tha cu?a ca'c nu+~ sinh, cu~ng nhu+ qua^`n xanh a'o tra('ng cu?a ca'c nam sinh. Bu+'c tranh ha`i ho`a cho ta tha^'y nhi.p so^'ng ddo+`i cu?a Sa`i Go`n e^m dde^`m bie^'t la` bao.
Ca'c co^ ca^.u ho^`n nhie^n ca('p sa'ch dde^'n tru+o+`ng chi? ddo+n thua^`n nhi`n con ddu+o+`ng ho.c ha`nh tru+o+'c ma(.t, ma` ddi tha(?ng to+'i. I't ngu+o+`i nghi~ dde^'n khu'c quanh ba^'t cho+.t. Mo^.t nga`y ma^y buo^`n che ki'n ba^`u tro+`i, bo^~ng du+ng mo.i u+o+'c mo+ du+`ng la.i trong ngo+~ nga`ng. Tu+` nga`y li.ch su+? sang trang, nhie^`u co^ ca^.u dda`nh buo^ng bu't mu+.c.
Gio' ddo^?i chie^`u cuo^.n mang theo bao tra'i tim hu.t ha^~ng, tu+. nhie^n ro+i to~m va`o vu~ng lao ddao. Bao lu+`a ga.t mo.c nha'nh cha(`ng chi.t, pha't xua^'t tu+` lo`ng ngu+o+`i. Ho. bo? que^n hai chu+~ lu+o+ng ta^m sau lu+ng, ddu`a gio+~n lo`ng tin, ddu+a ngu+o+`i tha^.t tha` va`o cho^~ che^'t, tra('ng tay. Ba^y gio+` nghi~ la.i, kho^ng tra'ch gi` ai ! Co' the^? tho+`i gian a^'y, ho. qua' cha^.t va^.t. Tho^ng ca?m va` Tha thu+' !
Sa'ch vo+? xe^'p ca^'t, ra^'t nhie^`u gia ddi`nh ca.n cu`ng ddu+o+`ng sinh nhai, la^m va`o hoa`n ca?nh ddie^u linh. Ma'i tru+o+`ng nho? da^'u cha^'m he^'t. No^~i buo^`n cho tha^n pha^.n long ddong le^n ngo^i, khie^'n bao ngu+o+`i pha?i va^~y tay tu+` gia~ ne't chu+~ xanh mo+ tho+ nga^y thuo+? na`o. I't ai co`n ta^m tri', dda^`u o'c na`o co' the^? ta^.p trung va`o thi cu+?. Phu+o+ng ca'ch duy nha^'t la` ti`m lo^'i thoa't ra kho?i bo'ng dde^m, ngay ca? chie^'c que die^m to^.i nghie^.p cu~ng kho^ng the^? thoi tho'p tru+o+'c khi ta`n lu.i.
Cho^`ng sa'ch da`y co^.m, ta^.p vo+? co`n tho+m hu+o+ng mu+.c ti'm, nay tro+? tha`nh nhu+~ng trang gia^'y thu+`a tha~i. Vi` chu? nha^n kho^ng co`n dde^'n tru+o+`ng nu+~a. Mo^.t nga`y bao tu+? co^`n ca`o, bo^~ng du+ng a'nh ma('t lu+o+'t ngang qua ddo^'ng sa'ch - cho+.t lo'e sa'ng ?ddie^`u ca^`n la`m, kie^'m chu't tie^`n mua ga.o.
Ba`n tay nhanh nhe.n gom nha(.t, ca^n ki' lo^ ba'n cho co^ chu' ba'c oa(`n ga'nh ddi da.o trong xo'm. DDa^y la` nghe^` mo+'i. Nhie^`u ngu+o+`i le. la`ng thi'ch u+'ng trong buo^?i giao tho+`i. Hai bo+` vai lu+~ng thu+~ng ddeo gio'ng ga'nh. Cha^n mang ddo^i de'p nhu+.a le.p xe.p, len lo?i trong ca'c ngo~ he?m tu+` to+` mo+` sa'ng so+'m.Tie^'ng rao tha'nh tho't vang da^.y, gio.t mo^` ho^i ni'u theo tu+`ng so+.i na('ng tru+a he` dde^? sinh nhai.
- Ve chai, sa'ch ba'o cu~, ddo^`ng thau, nho^m be^? ?ba'n ho^n ?
Co^ chu' ba'c ddi lo`ng vo`ng thu gom, mua tu+`ng mie^'ng kim loa.i va(.t va~nh nho? dde^'n lo+'n, mua luo^n ve chai. To^.i nghie^.p ddo^'ng sa'ch, cho^`ng ta^.p vo+'i bie^'t bao trang chu+a kho^ do`ng mu+.c ho.c tro`, bi. cho le^n ca'i ca^n xa'ch tay. Qua' ddau lo`ng cho mo^.t khu'c re~ ba`ng hoa`ng! Na(m tha'ng ddo^?i ddo+`i, ai cu~ng ga'c no^~i buo^`n, de.p bo? suy tu+.
Co+m a'o ga.o tie^`n ba('t buo^.c mi`nh pha?i ddo^'i ma(.t vo+'i hoa`n ca?nh ddi va`o he?m cu.t. Lie^.u co+m ga('p ma('m ha^`u giu+~ ho+i tho+? sinh to^`n, ga('ng gu+o+.ng cha.y theo chuo^~i so'ng ddo+`i ma(.n mo`i trong be^? kho^? tra^`m lua^n. Ngu+o+`i mua ve chai va` ke? ba'n sa'ch vo+?, ca? hai be^n dde^`u mong mo?i ca('c cu?m chu't tie^`n ddong tu+`ng lon ga.o, lay la^'t so^'ng qua nga`y.
***
Con ddu+o+`ng tru+o+'c ma(.t la` khoa?ng tro^'ng va('ng cho+i vo+i. U+o+'c mo+ cu?a tuo^?i tre? be~ ba`ng, kho^ng u+o+m ho^`ng ne^n tho+ nu+~a. Thay va`o ddo' la` na(m tha'ng le^u be^u, dde^m nga`y tro^ng ngo'ng ra tru`ng kho+i. Lo`ng luo^n tha^'p tho?m ti`m bo'ng da'ng chie^'c la' go^~ cu+'u tinh. Nhu+~ng tra'i tim hie^`n la`nh luo^n kha('c khoa?i chu.p ba('t co+ may dde^'n ba^'t cho+.t. Chie^'c la' go^~ mo^.c ma.c ddu+a ta ve^` be^'n mo+ o+? cuo^'i cha^n tro+`i xu+' la.. No+i la^'p la'nh a'nh bi`nh minh.
***
Sau bao nga`y le^nh dde^nh sinh tu+?, gia^y phu't ma^`u nhie^.m thoa'ng hie^.n ra ho`n dda?o tha^`n tie^n. Vo`m tro+`i lao xao chen la^~n tie^'ng cu+o+`i ri` ra`o cu?a tu+`ng lu+o+.n so'ng tu+` bi. Gio' bao dung ddong ddu+a ngo.n du+`a, vo^~ ve^` nhu+~ng con ngu+o+`i so^'ng so't trong khung tro+`i tra`n nga^.p kho^ng khi' bi`nh ye^n. Ba~i ca't va`ng mi.n ma`ng tre^n ho`n dda?o e^m dde^`m, bo^~ng du+ng in ha(`n nhie^`u da^'u cha^n bay bo^?ng, ddi tre^n ma^y. Ne't ngoa(`n ngoe`o ve~ vo+`i hai chu+~ Tu+. Do.
Trong lo^`ng ngu+.c cu?a nhu+~ng con ngu+o+`i xie^u ve.o a^'y, la` tra'i tim ye^u ddo+`i ddang nha?y mu'a nhi.p ddie^.u mu+`ng vui. Bao lo+`i cha^n ti`nh ba`y to? lo`ng tri a^n tro+`i cao. A'nh bi`nh minh ru+.c ro+~ to?a sa'ng con ddu+o+`ng tha(ng hoa. Mo.i ngu+o+`i ha? he^ tho?a lo`ng toa.i nguye^.n. Co`n gi` sung su+o+'ng ho+n khi o^m go.n hai chu+~ Tu+. Do trong vo`ng tay co`n u+o+'t dda^~m gio.t le^. vie^~n du.
So+'m mai thu+'c da^.y, gio' bie^?n ca ha't cha`o vui mo^.t nga`y mo+'i ha.nh phu'c. Nhu+~ng tha^n the^? be^. ra.c ho^m qua dda~ tha? tro^i bo'ng dde^m xuo^'ng ca^y ca^`u Jetty huye^`n thoa.i. Hai buo^`ng pho^?i nhi.p nha`ng ca(ng pho^`ng cha^'t nhu+.a ho^`i sinh, sau la^`n to+i ta? cu+o+~i so'ng dda.i du+o+ng.
No^~i run so+. trong tinh tha^`n la`m xanh xao con ngu+o+`i, ba`o mo`n tu+`ng ho+i tho+?. Ai cu~ng tie^`u tuy. sa su't do ddo'i kha't, la(.n lu.p che^'t do+? so^'ng do+?. Gio+` phu't na`o cu~ng va^.t lo^.n vo+'i tu+`ng co+n so'ng du+~ the't ga`o, ma(.c du` ngu+o+`i na`o cu~ng be`o nhe`o nhu+ co.ng bu'n thiu.
Kho^ng ai ca^`n a(n kie^ng gia?m ca^n dde^? ddu+o+.c vo'c da'ng ma?nh mai. Mo.i ngu+o+`i le^nh dde^nh tre^n chie^'c la' go^~ ta^.t nguye^`n, tu+. nhie^n ho^'c ha'c xuo^'ng ki' lo^ de^~ da`ng. Toa`n tha^n bo^~ng du+ng o^'m co`i le^`u khe^`u nhu+ ngu+o+`i ma^~u he^'t tho+`i, lo^i tho^i le^'ch the^'ch he^'t xi' qua'ch
Nguye^.t San Giao Mua` xin ca'm o+n nhu+~ng tha^n hu+~u dda~ do'ng go'p ba`i vo+? cho Nguye^.t San Giao Mua` so^' 243 . Mo^.t so^' ba`i kha'c se~ ddu+o+.c dda(ng da^`n va`o so^' to+'i. Mong mo?i se~ nha^.n ddu+o+.c nhu+~ng sa'ng ta'c cu?a ca'c ba.n bo^'n phu+o+ng dde^? cho Nguye^.t San Giao Mua` the^m pha^`n hu+o+ng sa('c trong tu+o+ng lai.
2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com
3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
GiaoMua@hotmail.com
4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
GiaoMua@hotmail.com
Nguye^.t San Giao Mua`
Homepage: http://www.GiaoMua.com
The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:
Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n.
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com
Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u.
P.O . Box 378
Merrifield, Virginia 22116
USA
Trang Nha`