4. Tu+` Istanbul - DDe^'n Tu Mo+ Ro^ng - Theo DDu+o+`ng Chim Bay

Phan Tha'i Ye^n

Du`ng da(`ng vo+'i mu'i gio+` vu+`a quen nay pha?i vo^.i li`a xa, to^i tra(`n tro.c tro+? la(n suo^'t dde^m dda^`u tie^n tro+? la.i nha`. Ma('t bie^'ng lu+o+`i khe'p mo+?, nha^'p nhem khung cu+?a nho+` nho+` bo'ng ca^y trong vu+o+`n phu? ki'n vu`ng thao thu+'c sa^u qua' canh ta`n. Ba^ng khua^ng trong ca?m gia'c kho+i vo+i cu?a ra-ddi-quay-ve^`, to^i nhu+ ngu+o+`i say trong gia^'c mo^.ng du, dda^`u o'c mu. mi. nha^'p nho^ nhu+~ng nga`y nhu+~ng tha'ng nhu+ da~y co^.t mo^'c da^.p de^`nh tre^n so'ng nu+o+'c. To^i na(`m nghe ca?m gia'c mi`nh me^`m theo tri' tu+o+?ng, chu+`ng nhu+ muo^'n nha~o ra cho tha^'m va^'y dde^'n ta^.n cu`ng cho^'n ho^`ng hoang ho`a quye^.n giu+~a li.ch su+? vo+'i truye^`n thoa.i theo do`ng tho+`i gian tra('c tro+?, ma'u me.

DDoa`n chie^'n binh gia'p tru., khie^n ddao, a^`m a`o vo' ngu+.a qua ma^'y tho+`i dde^' quo^'c Roman, Bysantine, ro^`i Ottoman, hu+ng phe^'. Is?tan?bul? a^m hao ngo.t nga`o tie^'ng kha?i hoa`n ca. Istanbul, tha`nh pho^' tu+` nhu+~ng nga`y to^i to'c xanh dda~ u+o+'c mong ddu+o+.c dde^'n mo^.t la^`n, sao lo`ng va^~n ma~i bo^`i ho^`i nghi~ ve^` co+n mo^.ng cu~? Xa xu+a ro^`i, Constantinople. Co' mo^.t ba`i ca? Mo^~i co^ ga'i o+? Constantinople dde^`u so^'ng ddo+`i mi`nh o+? Istanbul, ne^n ne^'u ba.n ddu+o+.c he.n ho` o+? Constantinople (ne^n nho+') na`ng se~ ddo+.i ba.n o+? Istanbul.

Cho+` chi nu+~a, le^n ddu+o+`ng tho^i!

Ta.m bie^.t Istanbul, con ta`u mo^.ng du theo ca'nh chim bay ve^` que^ hu+o+ng ye^u da^'u, cha^u tho^? tra`n nga't hu+o+ng sen, va` Ta^y Nguye^n xanh tha^?m dda.i nga`n. Sa`i Go`n, Hue^', DDa` Na(?ng, Ho^.i An. Que^ hu+o+ng cu~ me^'n ye^u, dda~ bo? ddi ma` va^~n ma~i nho+' ve^`. No+i gia ddi`nh, ngu+o+`i tha^n, mo^` ma? me. cha va^~n co`n o+? ddo' va` ky? nie^.m mo^.t tho+`i xua^n va^~n tu+o+i ta('n nu. cu+o+`i cho+` ddo'n. Ho^` nhu+ thoa?ng vo.ng dda^u dda^y tie^'ng me. a^`u o+ ru con be^n vu+o+`n tru+a? Hay va^~n ma~i la` tie^'ng chim ho't trong lo`ng qua bao na(m tha'ng?

Pha?i cha(ng su+. lua^n chuye^`n ba^'t ta^.n cu?a mu`a xuo^i theo tho+`i gian va` ky? nie^.m chuo^?i nga`y tho+ se~ no^'i da`i the^m u+o+'c vo.ng. Ngu+o+`i ddu+'ng nhi`n ddo.t nu'i Ngo.c Linh vo'i tro+`i ro^`i vo.ng theo nga`n ma^y tro^i ma` kie^'m ti`m gia^'c mo^.ng ddo+`i mi`nh. Tu+. nghi`n na(m xu+a, ngu+o+`i ddi ve^` bie^?n xanh, ngu+o+`i o+? la.i dda^`u non, ne^n ngu+o+`i va^~n ma~i pha^n ly, ngoa'i vo.ng ddo+.i cho+`, da('t di'u ra ddi. Tre^n dda' cu~ lu~y ddo^`n cheo leo quan a?i, tu+` ha`ng tra(m na(m tru+o+'c co' le~ gio' tre^n ddi?nh Ba.ch Ma~ va^~n tho^?i cha.nh lo`ng ngu+o+`i li'nh thu' DDa`ng Trong. Ngu+o+`i hiu ha('t no^~i lo`ng tra^'n thu? lu+u ddo^`n... chie^`u chie^`u ma^y phu? Ha?i Va^n, su'ng re^`n Non Nu+o+'c ba^ng khua^ng da. ngu+o+`i...(Ca dao).

Nhu+~ng gia^'c mo+ va^~n la(.n lo^.i le^n ddu+o+`ng. Co+n mo+ na`o no^'i lie^`n ca'ch tro+? cheo leo nhu+ nhu+~ng toa ta`u no^'i va`o nhau be^`n bi?. Con ta`u tha^'p thoa'ng ba(ng mi`nh qua ca'nh ru+`ng xa, mo?ng manh la`n kho'i xa'm bi. gio' xe' ra~ ro+`i. The^' tho^i, du` co' la('ng tai cu~ng cha(?ng nghe ddu+o+.c chu't a^m vo.ng na`o ngoa`i nhi.p dda^.p tim mi`nh va` tie^'ng gio' tro+`i. Con ta`u va^~n lao mi`nh ve^` phi'a tru+o+'c, lu'c che^nh ve^nh trie^`n vu+.c, khi to^'i ta(m qua ma^'y da(.m ha^`m sa^u. Con ta`u ra ddi, ni'u ke'o tho+`i gian, no^'i la.i nhu+~ng qua~ng ddo+`i co' mu+a ro+i o+? hai dda^`u no^~i nho+'.

Lo`ng bo^?ng chu`ng theo no^~i nho+' ve^` do`ng so^ng lu+u la.c que^ nha`. Do`ng so^ng tro^i, dda^?y nhi.p hu+ vo^ cuo^'n tra? co+n mo+ ba^'t ta^.n kie^'p ngu+o+`i ve^` la.i vo+'i ca?nh ddo+`i da^u bie^?n. Do`ng so^ng tro+? mi`nh tha^'m dda^~m phu` sa, o^m ddo^`m tu+`ng no^~i nie^`m rie^ng cu?a dda' so?i nghi`n xu+a ma` mo+ buo^?i ho'a tha^n. Gia^'c mo+ cu?a dda'. No^~i buo^`n cu?a tu+`ng gio.t le^., tu+`ng gio.t mo^` ho^i ra~ ddo.ng muo^'i kho^ vi` ngo.n gio' li.ch su+? tai chu+o+'ng, lo.c lu+`a.

Tie^'ng chim Mockingbird o^`n a`o cuo^'i cu`ng dda~ lay to^i kho?i co+n nga'i ngu? dda^`y ca?nh sa('c mo^.ng mi..

To^i ngo^`i da^.y, ddi.nh bu.ng la`m va`i ddo^.ng ta'c vu+o+n vai cho ti?nh ngu+o+`i nhu+ng ro^`i chi? la(.ng le~ bu+o+'c ra kho?i pho`ng ngu?. Ti`nh ca?m dda^`y xu'c ddo^.ng ve^` hi`nh a?nh cu?a tha`nh pho^' ddi qua, ve^` sinh hoa.t ro`ng va~ mo^` ho^i cu?a da^n que^ mi`nh cu`ng nhu+~ng ca'nh chim bay tre^n nu'i cao, ddo^`ng sa^u khie^'n to^i bo^`i ho^`i

ddu+'ng la.i, nha('m ma('t ho^`i la^u.To^i muo^'n o+? la.i vo+'i gia^'c chie^m bao dda^`y ma`u sa('c dda~ cho to^i no^~i vui ddu+o+.c ra ddi, ddu+o+.c tro+? ve^`, tra`n dda^`y ha.nh phu'c suo^'t 33 nga`y qua.

Mu`i cafe' tho+m la`m to^i ti?nh ta'o. Vo+. cho^`ng vu+`a tro+? ve^` co~i rie^ng tha^n thuo^.c cu?a mi`nh. Khu vu+o+`n sau hoa nguye^.t que^' no+? tra('ng, tinh kho^i. Va` nhu+ the^', chuye^.n ke^? ve^` nhu+~ng nga`y vui la.i ddu+o+.c so^'ng da^.y.

Ro^'t cu`ng ro^`i bo^' con to^i cu~ng he.n nhau ddu+o+.c mo^.t chuye^'n ddi. Co+ may dde^'n khi tru+o+`ng DDa.i ho.c Ha?i-DDa(ng da.y ddo^`ng y' ta`i tro+. cho anh cha`ng mo^.t chuye^'n ddi da`i kha?o sa't, ti`m kie^'m ca'c loa`i chim quy' hie^'m o+? Vie^.t Nam cu`ng nho'm gia'o su+ thuo^.c ca'c tru+o+`ng o+? California va` Colorado. Roya vu+`a cha^'m xong ddie^?m thi cuo^'i nie^n ho.c cho sinh vie^n ne^n mu+`ng ro+~ ddu+o+.c di.p ve^` tha(m que^ cho^`ng nhu+ du+. ti'nh. O^ng bo^' cho^`ng thi` nhu+ mo+? co+` trong bu.ng vi` ha`nh tri`nh ve^` Sa`i Go`n qua nga~ Tho^? Nhi~ Ky` se~ o+? tha(m Istanbul 5 nga`y, 4 dde^m. Ba tua^`n ke^' tie^'p nho'm kha?o sa't se~ cu`ng nhau ddi ?sa(n? chim ta.i vu`ng cha^u tho^? Mie^`n Ta^y va` Ta^y Nguye^n. Hai tua^`n cuo^'i cu?a chuye^'n ddi, ba chu'ng to^i se~ ddoa`n tu. ta.i DDa` Na(?ng vo+'i ba` ngoa.i va` gia ddi`nh con ga'i ve^` tha(m.

Chuye^'n bay da`i ho+n mu+o+`i tie^'ng ddo^`ng ho^` tu+` Chicago dde^'n Istanbul va`o buo^?i sa'ng. Phi tru+o+`ng Quo^'c Te^' Istanbul chu+a dde^'n gio+` cao ddie^?m, ngu+o+`i ddi la.i thu+a tho+'t. Ngu? ga` ngu? ga^.t ma~i trong qua'n cafe' phi tru+o+`ng ma` va^~n chu+a dde^'n mu+o+`i gio+` sa'ng. Homestay dda(.t tru+o+'c tu+` My~ thi` ma~i dde^'n hai gio+` chie^`u mo+'i ddu+o+.c va`o, may sao DDa(ng lie^n la.c tru+o+'c vo+'i ngu+o+`i chu? nha` ddo^`ng y' cho go+?i ha`nh ly' sau mu+o+`i mo^.t gio+` sa'ng.

No+i chu'ng to^i tro. la` mo^.t apartment co' hai pho`ng ngu? kha' khang trang trong mo^.t khu nha` co^?, co' le~ ddu+o+.c xa^y tu+` dda^`u the^' ky? tru+o+'c. To^i nga'n nga^?m nhi`n da`n ca^`u thang xoa('n le^n dde^'n ta^`ng ba, ro^`i ta(.c lu+o+?i theo hai ngu+o+`i tre? tuo^?i tu+`ng bu+o+'c leo le^n. Ra'ng ddi cho quen o^ng gia`! Co`n ve^` Vie^.t Nam ba tua^`n leo nu'i, ba(ng ru+`ng theo cho ki.p bo.n tre? va` ma^'y con chim bie^'t bay, to^i tha^`m nhu?. Ngo^i nha` nhi`n ra mo^.t qua?ng tru+o+`ng ro^.ng la't dda' cuo^.i mo`n nha(?n da^'u tho+`i gian. Ba^`y chim ca^u ha`ng tra(m con cha^'p cho+'i bay theo dda`n ro^`i u`a sa` xuo^'ng tranh thu+'c a(n tu+` nhu+~ng ngu+o+`i dda`n ba` tru`m kha(n ngo^`i tu+`ng nho'm ra?i ra'c tre^n nhu+~ng ba(ng ghe^' dda'. Kho^ng xa qua?ng tru+o+`ng la` Galata Tower a^?n hie^.n sau con pho^' do^'c la't dda', quanh co ddo^ng nghe.t ngu+o+`i ddi. Go+?i xong ha`nh ly', chu'ng to^i ti`m ddu+o+`ng ddi? a(n sa'ng, ma` pha?i la` bu+~a a(n sa'ng truye^`n tho^'ng Turkiye mu+o+`i mo^.t, mu+o+`i hai mo'n. Nhi`n mo^.t ba`n thu+'c a(n dda^`y ma`u sa('c va` tho+m phu+'c, to^i tha^`m nhu? tho^i thi`? ?ddu+o+`ng ddie^'c? gi` ddo' ti'nh sau ddi. Ro+`i nha` ha`ng ?breakfast all day? ve^` la.i nha` tro. vu+`a ki.p hai gio+` chie^`u, chi'nh thu+'c nha^.n pho`ng.

Ta('m ma't va` gia^'c ngu? bu` na.p ddu? na(ng lu+o+.ng, chu'ng to^i sa?ng khoa'i bu+o+'c va`o buo^?i to^'i Chu? Nha^.t Istanbul. Pho^' ddo^ng nghe.t ngu+o+`i, thu+o+ng hie^.u tho+`i trang cao ca^'p tre^n the^' gio+'i chen vai vo+'i kha'ch sa.n, nha` ha`ng san sa't nhau va` ngu+o+`i ddi nhu+ nu+o+'c tra`n. A^m nha.c, tie^'ng ddo^.ng, tie^'ng no'i cu+o+`i tre? trung cho'i ddo^.ng va`o tai, lu`ng bu`ng nhu+ ddang ngo^`i trong mo^.t phi co+ pha?n lu+.c ddang ro+`i phi dda.o lao le^n kho^ng trung. Kho^ng ha(?n la` pho^' ddi bo^. nhu+ng cha(?ng co' xe qua la.i ngoa.i tru+` thi?nh thoa?ng nhu+~ng xe bo.c the'p ca?nh sa't vu~ trang dde^'n ta^.n ra(ng le`n la'ch cha.y qua va` ca'c ddoa`n xe pick up de^`nh da`ng cho+? dda^`y thanh nie^n va^?y co+` Tra(ng lu+o+?i lie^`m tra('ng. Ho. ho^ ra^`m vang kha^?u hie^.u nghe lo?m bo?m ddu+o+.c te^n o^ng To^?ng tho^'ng Erdogan vu+`a tha('ng cuo^.c ba^`u cu+? chung ke^'t to^'i nay. O+? cuo^'i pho^', qua kho?i na'o nhie^.t, ti`nh co+` va`o mo^.t nha` ha`ng nho? a(n ddu+o+.c to^ cha'o ca' ngon tuye^.t.

Ha?i-DDa(ng co' tho'i quen thu+'c da^.y ra^'t so+'m mo^~i sa'ng, mang theo o^'ng do`m ddi tho+ tha^?n ti`m chim. Tru'ng y' to^i ne^n hai cha con se` se. ra kho?i nha`, do` da^~m theo Google dde^'n mo^.t co^ng vie^n dda^`y ca^y xanh ga^`n be^'n ta`u. Tha^'p thoa'ng sau ha`ng ca^y da^~n xuo^'ng ca^`u ta`u co`n mo+` trong ho+i nu+o+'c, chie^'c pha` nho? vu+`a ca^.p be^n lo^' nho^' ha`nh kha'ch le^n xuo^'ng. Ca^.u con trai chi? ve^` hu+o+'ng mo^.t nho'm ta`u ca? chu.c chie^'c lo+'n nho? vo+'i nhu+~ng ha`ng ghe^' sa('p thu+' tu+. theo tu+`ng da~y tre^n bong lo^. thie^n. Nga`y mai mi`nh se~ ddi boat tour ca? nga`y tre^n Bosphorus Strait ra cho to+'i Black Sea.

Buo^?i sa'ng chim thu+'c da^.y ho't ri'u ri't trong ca'c ta`ng ca^y. Ha?i-DDa(ng ma~i me^ cha(m chu' la('ng nghe, kie^'m ti`m vi. tri' cu?a tu+`ng ca'i dda^`u, ca'i mo? chim nho? xi'u lay ddo^.ng trong la', hay ca(.p cha^n chim ma?nh kha?nh, va`ng va`ng, dden dden nha?y chuye^`n ba^'t gia'c tre^n nhu+~ng nha'nh ca^y nho?. Anh cha`ng thi?nh

thoa?ng la.i a^.m u+` xuy't xoa trong co^? ho.ng tie^'ng ta'n du+o+ng ro^`i ddo^'i chie^'u, tra xe't tre^n iPhone va` ghi che'p va`o chie^'c so^? nho? luo^n mang theo be^n mi`nh. O^ng bo^' thi` ha^.m hu+.c, tie^'c re? hu`i hu.i dda~ ma^'y la^`n mo+'i vu+`a chi?nh xong tie^u ddie^?m, ca^.n ca?nh vu+`a ro~ ra`ng chu+a ki.p ba^'m thi` chim vu.t bay ma^'t. Ma^'t toi ta^'m hi`nh chim dde.p he^'t bie^'t. DDang ?sa(n? chim mie^.t ma`i, thi` Roya nha('n tin sa('p ra kho?i nha` va` he.n a(n sa'ng o+? qua'n ca` phe^ nhi`n ra qua?ng tru+o+`ng.

Qua'n ca` phe^ cu~ng la` mo^.t tie^.m la`m ba'nh, chu? la` mo^.t thie^'u phu. no'i tie^'ng Anh ra^'t lu+u loa't va` ddu'ng gio.ng, co' le~ dda~ tu+`ng so^'ng o+? Anh Quo^'c. Co^ vui ve~ gio+'i thie^.u, gia?i thi'ch ca` phe^, tra`, ba'nh Turkish da`nh rie^ng va`o buo^?i sa'ng. Ha?i-DDa(ng va` Roya mo^~i ngu+o+`i thu+? mo^.t loa.i ca` phe^ kha'c nhau, to^i go.i mo^.t ta'ch tra` dden vo+'i lo+`i da(.n ddu+`ng pha qua' dda^.m. Ba'nh thi` chu'ng to^i go.i Baklava va` Kurabiye (mo^.t loa.i ba'nh quy Turkish) va` va`i ca'i Croisan Pha'p cho cha('c bu.ng to+'i tru+a. Roya tha(m ho?i to^i tra` dden uo^'ng vo+'i ddu+o+`ng cu? ca?i ti'm ra sao, to^i ga^.t dda^`u ta'n thu+o+?ng ddu+a co^ ta uo^'ng thu+? mo^.t ngu.m. To^i cu~ng ta'n ddo^`ng vo+'i co^ con da^u ve^` ca'i vi. ngon dda(.c bie^.t cu?a ca` phe^ Turkish uo^'ng vo+'i ma^.t ong. Ca('n mo^.t mie^'ng Baklava, tha^'m nga^?m hu+o+ng vi. que^' va` ma^.t ong re^.u cha?y trong mie^.ng ro^`i chie^u ngu.m tra` tho+m cha't ngo`n ngo.t? Pha?i ro^`i, to^i ddang o+? Istanbul. DDo+`i bo^?ng du+ng vui, bo^?ng nho+' to+'i Jed Hamoud, ngu+o+`i ba.n hie^`n ho+n ba mu+o+i na(m tru+o+'c la`m vie^.c chung o+? DDa.i ho.c Minnesota. Baklava do Jed tu+. tay la`m cho gia ddi`nh va` ba.n be` va`o mo^~i cuo^'i na(m. La^`n sau cu`ng ga(.p nhau dda~ mu+o+`i na(m ho+n, tru+o+'c nga`y Jed ddu+a gia ddi`nh tro+? ve^` mie^`n Nam Tho^? Nhi? Ky` sinh so^'ng.

Be^n ngoa`i qua'n ca` phe^, tu+` khung cu+?a ki'nh lo+'n ta^`ng hai, na('ng tre^n qua?ng tru+o+`ng ba('t dda^`u chie^'u sa'ng le^n ma(.t dda' cuo^.i, la~ng va~ng ba^`y chim ca^u ddang cho+` bu+?a a(ng sa'ng.

Ho^m nay chu'ng to^i ddi tha(m Topkapi Palace Museum va` trung ta^m Sultanahmet Square ca'ch nhau mo^.t cuo^'c taxi nga('n.

Khi ba chu'ng to^i dde^'n Cung ddie^.n Topkapi, ha`ng da`i kha'ch du li.ch dda~ ro^`ng ra('n tru+o+'c hai pho`ng ve'.

Vo+. cho^`ng Ha?i-DDa(ng nhanh cho'ng chia nhau va`o sa('p ha`ng o+? ca? hai no+i. Roya may ma('n mua ddu+o+.c ve' tru+o+'c, ve' da`nh cho ca? Palace va` Ba?o ta`ng vie^.n Harem o+? cu`ng khuo^n vie^n vo+'i Hoa`ng cung.

Quo^'c Vu+o+ng Mehmed II ngu+o+`i dda'nh ba.i dde^' quo^'c La Ma~, chinh phu.c Constantinople, mo+? ra tho+`i ky` ha`o thi.nh cu?a dde^' quo^'c Ottoman dda~ ddo^?i te^n dde^' ddo^ la` Istanbul. Mehmed II kho+?i co^ng xa^y du+.ng Topkapi Palace tu+` na(m 1460 dde^'n 1478. Trong ga^`n 400 na(m sau ddo', Palace la` cung ddie^.n cu?a nhu+~ng quo^'c vu+o+ng Ottoman ke^' vi., dda~ ddu+o+.c tu su+?a, chi?nh trang nhie^`u la^`n. Va`o nhu+~ng na(m dda^`u 1850s, ca'c vi` Sultans lu'c ddo' dda~ do+`i dde^'n Dolmabahce Palace be^n bo+` Bosphorus. Tuy the^', kho ba'u, kho lu+u tru+~ Hoa`ng gia, va` Tha'nh ti'ch cu?a DDa^'ng tie^n tri Muhammad va^~n ddu+o+.c ba?o to^`n ta.i Tokapi, ke^? ca? nhu+~ng quo^'c le^~ cu?a trie^`u dda.i Ottoman va^~n ddu+o+.c to^? chu+'c o+? Palace na`y.

Sau su+. tan ra~ cu?a dde^' che^' Ottoman va` ba('t dda^`u ne^`n Co^.ng ho`a Turkish va`o na(m 1922, Topkapi Palace dda~ tro+? tha`nh 100-nga`n-me't-vuo^ng Topkapi Palace Museum, bao go^`m 200 nga`n ta`i lie^.u lu+u tru+~, 86 nga`n co^? va^.t va` 20 sa?nh ddu+o+`ng trie^?n la~m.

Chu'ng to^i cha(m chu' ddi qua tu+`ng khu trie^?n la~m tru+ng ba`y nhu+~ng bo^. su+u ta^.p lo+'n ve^` ddo^` su+', trang phu.c a'o choa`ng cu?a vu+o+ng gia vo.ng to^.c, khi' gio+'i khie^n gia'p cu?a du~ng si~ tu+o+'ng qua^n, nhu+~ng tie^?u ca?nh ve^` dde^' che^' Ottoman, ca'c thu+ tha?o Ho^`i Gia'o (hie^?u ddu+o+.c che^'t lie^`n), va` ca? ba'u va^.t nu+~ trang Ottoman.

Mo'n cha^u ba'u to^i thi'ch nha^'t la` chie^'c dao ga(m ba(`ng va`ng, chuo^i dao na.m ngo.c lu.c dde.p ha?i hu`ng, o^ng na`o xem cu~ng tra(`m tro^`, ddo' la` chie^'c Topkapi Dagger. Co`n ca'c ba` thi` ddo^? xo^ to+'i, xem ma~i kho^ng chi.u ddi, vie^n kim cu+o+ng lo+'n ga^`n ba(`ng ngo'n cha^n ca'i.

Lu+u luye^'n ro+`i Topkapi Palace lu'c tro+`i vu+`a qua' tru+a. Phi'a ngoa`i cung ddie^.n la` khoa?ng pho^' nga('n vo+'i nhie^`u qua'n a(n va` cu+?a tie^.m nho? ba'n ddo^` lu+u nie^.m. Co' ca? Topkapi Daggers cu~ng ddu+o+.c ba`y ba'n o+? dda^y. Qua' dda('t cho mo'n ddo^` cho+i va`ng ma~ made-in-China. Con DDu+o+`ng To+ Lu.a dda~ bo+i qua Ha('c Ha?i dde^'n dda^y tu+` la^u ro^`i.Trung Hoa nga`y nay dda~ ddi qua' xa kho?i Tru+o+`ng An, con ddu+o+`ng kho^ng co`n e^m nhu+ to+ lu.a nu+~a ma` dda^`y mu`i da^`u tho^ Trung DDo^ng, tanh ho^i mu`i su+`ng voi te^ gia'c, kim cu+o+ng dda' quy' Cha^u Phi, co' khi co`n tho+m tho mu`i Cognac Bordeaux Pha'p, thu+o+.ng lu+u tho+`i trang Venice, Milan, Florence nu+o+'c Y'. Con ddu+o+`ng to+ lu.a cu?a ho. dda~ qua to+'i Cha^u My~, mu+o+'n pho`ng o+? UNESCO

Lie^n Hie^.p Quo^'c hay Foundations ca'c tru+o+`ng DDa.i ho.c, xa^y vie^.n Kho^?ng Tu+?. Con ddu+o+`ng to+ lu.a ba^y gio+` bao go^`m ca? the^`m lu.c ddi.a, qua Vie^.t Nam, DDo^ng Nam A' tra('ng tro+.n ba' quye^`n nhu+ DDu+o+`ng Lu+o+?i Bo` chi'n mu+o+`i pha^n ddoa.n, ddu+o+`ng vo`ng ddu+o+`ng tra'nh xa?o quye^.t mu+u mo^?

Mu`i ca' mackerel nu+o+'ng tho+m qua'. Anh cho^`ng ta'n tha'n, chi. vo+. ga^.t dda^`u, ca? ba chu'ng to^i bu+o+'c va`o.

Sultanahmet Square tu+. ha`o vo+'i hai dde^`n Ho^`i gia'o no^?i tie^'ng Hagia Sophia Mosque va` Blue Mosque.

DDe^`n Ho^`i gia'o Hagia Sofia Mosque ddu+o+.c xa^y du+.ng tu+` The^' ky? thu+' 6, tho+`i Byzantine, nhu+ la` mo^.t nha` tho+` Co+ DDo^'c, lu'c kinh ddo^ co`n mang te^n Constantinople. Va`o the^' ky? 14, tho+`i ky` dde^' quo^'c Ottoman, nha` tho+` na`y tro+? tha`nh dde^`n Ho^`i gia'o cho dde^'n na(m 1934 chi'nh phu? Turkish dda~ quye^'t ddi.nh bie^'n no+i na`y tha`nh ba?o ta`ng vie^.n, mo^.t ?ta`ng kinh ca'c? cu?a li.ch su+? nha^n loa.i. Na(m 2020, co' le~ vi` muo^'n ha`i lo`ng the^' gio+'i Arab Muslim, o^ng to^?ng tho^'ng Erdogan na`y mo^.t la^`n nu+~a dda~ ?ca?i dda.o? ba?o ta`ng vie^.n tha`nh dde^`n Ho^`i gia'o. Hagia Sophia Mosque tie^u bie^?u cho tho+`i ky` huy hoa`ng cu?a Byzantine xa xu+a dda~ the^? hie^.n ta^'t ca? qua kie^'n tru'c ca'c tho+`i dde^' quo^'c, tu+` no'c vo`m Ho^`i gia'o dde^'n ca'c kha?m ho.a, phu` ddie^u hie^'m co' cu?a va(n minh Co+ DDo^'c.

Blue Mosque, cu~ng trong pha.m vi Sultanahmet Square, ddu+o+.c xa^y du+.ng va`o tho+`i ky` dde^' quo^'c Ottoman, nhu+~ng na(m dda^`u 1600. DDe^`n no^?i tie^'ng vo+'i ho+n 20,000 vie^n ga.ch men xanh ngo.c trong ho+n 50 ho.a tie^'t tulip kha?m le^n tu+o+`ng be^n trong dde^`n. Blue Mosque la` ngo^i dde^`n duy nha^'t o+? Istanbul co' 6 tha'p thay vi` 4. DDie^`u na`y dda~ ga^y tranh ca?i, tha^.m chi' la` nhu+~ng khie^u khi'ch thu` ddi.ch vi` lu'c ba^'y gio+` chi? co' DDe^`n cu?a DDa^'ng Tie^n Tri o+? Mecca ddu+o+.c ba?o quye^`n co' 6 tha'p. Cuo^'i cu`ng Sultan Ahmet I dda~ ta`i tro+. xa^y ngo.n tha'p thu+' 7 cho ngo^i dde^`n o+? Mecca dde^? gia?i quye^'t hie^?u la^`m nghie^m tro.ng na`y.

Qua?ng tru+o+`ng phi'a ngoa`i dde^`n, ti'n ddo^` ddang dde^'n kha' ddo^ng co' le~ sa('p dde^'n gio+` ca^`u nguye^.n. Na('ng tru+a hanh va`ng phu? le^n tha'p chuo^ng mo^.t ma`u sa'ng lo'ng la'nh nhu+ ma^.t. Chim bie^?n tranh a(n vo+'i chim ca^u dda^.u ro^`i bay theo dda`n quanh ho^` phun nu+o+'c. Ma^'y chu' cho' to lo+'n, kho^ng tha^'y chu? ddu+'ng ga^`n, bie^'ng lu+o+`i na(`m ngu? lim dim du+o+'i bo'ng ca^y. Va`i thie^'u phu. ddeo kha(n ma.ng niqaah a(?m con tho+, ho. ngo^`i u? ru? o+? mo^.t go'c dde^`n la^'m le't xin a(n. Chuo^ng ba'o gio+` nga^n nga gio'ng le^n, ro^`i tie^'ng ca^`u nguye^.n tu+` hai ngo^i dde^`n vang le^n ddo^'i dduo^?i nhau ma.nh me~, a^'m a'p va` da`i ho+i nhu+ mo^.t ba?n song ca hay tuye^.t khie^'n to^i nho+' dde^'n nhu+~ng lo+`i kinh tho+ man ma'c ddie^.u buo^`n phu+o+ng Nam tu+` ngo^i chu`a Ho`a Ha?o o+? DDo^`ng Tha'p Mu+o+`i ga^`n nu+?a the^' ky? tru+o+'c.

Trong tie^'ng ca^`u kinh va.m vo+~, re^`n vang to^i vu+`a tha^'y Istanbul cu?a mo^.t tho+`i Ottoman va^~n co`n la^?n khua^'t dda^u dda^y. Istanbul. Tha`nh pho^' cu?a Sultan DDa.i dde^', Vu+o+ng gia, Tu+o+'ng qua^n xu+a, ho^`n muo^n na(m cu~ va^~n cu`ng lu'c hie^.n hu+~u vo+'i con ngu+o+`i the^' he^. mo+'i. Nhu+~ng ngu+o+`i tre? tuo^?i hu+`ng hu+.c so^'ng, dda^`u tra^`n kho^ng ma.ng che, nhu+~ng ngu+o+`i kho^ng co' tie^'ng no'i, cho du` ddo'i nghe`o nhu+ng kha't vo.ng va` u+o+'c mo+ dda~ va~ng sinh, ta'i ta.o Istanbul. Mo^.t no+i tha^.t va` huye^~n nhu+ tie^'ng go.i vang te^n cu?a ba tha`nh pho^' do^.i va`o tho+`i gian sa^u tha(?m. Tu+` tha'nh thu+ Quran dde^'n lu'c nhu+~ng trang chu+~ Shakespeare vie^'t ra, chuye^.n cu?a ba tha`nh pho^' Byzantium, Constantinoble, Istanbul la` li.ch su+~, la` y' nie^.m dda~ tha(ng hoa tha`nh thu+.c te^'. Istanbul su+`ng su+?ng nhu+ co^?ng ngo. mo^n giu+~a tro+`i DDo^ng Ta^y, A^u A'. Trong li.ch su+? nha^n loa.i, co' mo^.t tha`nh pho^' dda~ la^`n lu+o+.t tu+`ng la` dde^' ddo^ cu?a ca? ba dde^' quo^'c Roman, Byzantine, va` Ottoman. Istanbul! Mo^.t kha?i hoa`n ca.

Sa'ng nay ca? ba chu'ng to^i dde^'n Galata Tower tha^.t so+'m, ro^`i Google ddi bo^. dde^'n khu pho^' ga^`n Karakoy Ferry, hy vo.ng co' the^? ti`m chim, ngo^`i nha^m nhi tra`, ca` phe^ nga('m ma(.t tro+`i le^n hay nhi`n thie^n ha. tre^n bo^., du+o+'i thuye^`n. Kho^ng te^., o^'ng ki'nh to^i chu.p ca^.n ca?nh ddu+o+.c ba^`y chim bie^?n ddang sa~i ca'nh bay trong ba^`u tro+`i hu+`ng ddo^ng. A(n sa'ng xong, chu'ng to^i tro+? ve^` qua?ng tru+o+`ng ddu+'ng cho+` tru+o+'c mo^.t kha'ch sa.n dda~ he.n tru+o+'c dde^? ddu+o+.c ddu+a to+'i be^'n ta`u ddi du li.ch suo^'t nga`y tre^n Bosphorus Strait ra Ha('c Ha?i.

Con ta`u cha.y do.c theo da~i nu+o+'c ke'o da`i chia ddo^i hai lu.c ddi.a A^u A'. DDe^`n dda`i, cung ddie^.n ddo^i bo+` cha^`m cha^.m lu+o+'t qua tru+o+'c ma('t, ddi va`o o^'ng ki'nh, no^'i theo nhau tha`nh chie^`u da`i uy linh cu?a li.ch su+? ba tho+`i DDe^' quo^'c ha`i quye^.n va`o nhau.

Ta`u cha.y cha^`m cha^.m va`o phi'a bo+` A^u, ca^.p va`o ca^`u ta`u cu?a khu la`ng co^? Ortakoy dde.p nhu+ tranh ve~ vo+'i nhu+~ng to`a nha` ca^'u tru'c ky` la. va` nhu+~ng con pho^' nho? tra~i dda' cuo^.i san sa't cu+?a ha`ng nghe^. thua^.t,

pho`ng tru+ng ba`y, cho+. nho? va` ha`ng qua'n ca` phe^. To^i nga.c nhie^n kha'm pha' ra mo^.t qua'n pho+? Vie^.t nam trang tri' kha' tinh te^' theo kie^'n tru'c Vie^.t Nha^.t. Lo`ng ba`ng hoa`ng nghi~ to+'i chuye^.n ddo+`i na`o se~ ddu+o+.c ke^? ra dda`ng sau qua' khu+' cu?a ngu+o+`i Vie^.t lu+u vong na`y. Thuye^`n nha^n, vu+o+.t bie^n, ?lao ddo^.ng nu+o+'c ngoa`i? o+? la.i, mo^.t co^ ga'i ddi theo die^.n ho^n nha^n? Hay co+ duye^n na`o. To^i muo^'n bie^'t nhu+ng nha` ha`ng va^~n chu+a to+'i gio+` mo+? cu+?a.

Ta`u ro+`i be^'n cha.y ve^` phi'a bo+` A' dde^? ddu+o+.c hu+o+'ng da^~n ghe' tha(m Kucuksu Palace, to`a la^u dda`i tho+`i ky` Ottoman na`y xa^y va`o nhu+~ng na(m 1800s ddu+o+.c xu+? du.ng nhu+ la` mo^.t nha` nghi~ sau lu'c ddi sa(n lu`ng thu' hoang cho hoa`ng tha^n quo^'c thi'ch tho+`i ba^'y gio+`. La^u da`i tuy nho? nhu+ng kho^ng thie^'u pho`ng o^'c ddu+o+.c to^ ddie^?m vo+'i va`ng, dda' hoa ca^?m tha.ch va` pha le^. Ta^'m tha?m ddo? tra?i ki'n dda.i sa?nh ddu+o+.c the^u kha?m theo tie^'t ho.a Iran tinh te^' ca^`u ky` la` qua` ta(.ng cu?a mo^.t Sa Hoa`ng Tsar.

Con ta`u tie^'p tu.c ha?i tri`nh ve^` phi'a Remeli Hisari Fortress. Ta`u cha.y cha^.m dde^? du kha'ch tha ho^` nga('m nhi`n khu pha'o dda`i tha`nh lu~y do.c theo bo+` A^u cu?a Bosphorus. Sultan Mehmed II kho+?i xa^y Lu~y dda`i Rumeli va`o ca'c na(m 1451, 1452 dde^? chua^?n bi. cho cuo^.c bao va^y tie^'n co^ng la^.t ddo^? dde^' quo^'c Byzantine, chinh phu.c tha`nh pho^' Constantinople va` ddo^.c to^n cho dde^' quo^'c Ottoman. DDe^' ddo^ ddu+o+.c thay te^n mo+'i Istanbul va`o na(m 1453. Tho+`i gian sau ddo', Rumeli Fortress ddu+o+.c du`ng la`m no+i kie^?m soa't quan thue^' va` la` no+i ddi.nh cu+ cu?a dda.i su+' ca'c vu+o+ng quo^'c thu` nghi.ch hay co' chie^'n tranh vo+'i dde^' quo^'c Ottoman. Va^.t ddo^?i sao do+`i, nga`y nay Rumeli Fortress la` mo^.t trong nhu+~ng ddie^?m du li.ch no^?i tie^'ng o+? Istanbul co' ba'n ve' va`o ?ddo^`n?.

Ta`u tha'o da^y ro+`i ca^`u ta`u cu?a Rumeli Fortress, tie^'p tu.c cha.y le^n hu+o+'ng Ba('c phi'a Ha('c Ha?i Black Sea. DDa~ qua' ngo., ddo'i ro^`i! Vu+`a lu'c lunch buffet ddu+o+.c do.n ra o+? da~y ba`n cuo^'i bong. Thu+.c ddo+n ho^m nay go^`m co' ga` nu+o+'ng, khoai ta^y chie^n va` rau co? cu`ng va`i loa.i nu+o+'c ngo.t. Nhi`n bo^. ddie^.u ra^'t tha`nh thuo^.c, nha('m ma('t ma` la`m, cu?a anh cha`ng kie^m mo.i vie^.c tre^n ta`u, to^i nghi~ co' le~ dda^y la` thu+.c ddo+n duy nha^'t ha`ng nga`y cu?a chie^'c ta`u. Cu~ mi`nh mo+'i ngu+o+`i ma`!

Ta`u cha.y qua mo^.t ca(n cu+' Ha?i qua^n lo+'n phi'a bo+` A^u. Khu tru.c ha.m, tua^`n du+o+ng ha.m dda^.u le^`nh khe^nh, co' ca? mo^.t chie^'n ha.m bong ro^.ng vo+'i va`i chie^'c tru+.c tha(ng tre^n ddo'. Lu+.c lu+o+.ng kie^?m soa't ta`u thuye^`n, ke^? ca? chie^'n ha.m ngoa.i quo^'c ra va`o Ha('c Ha?i dda^y sao? Tin tu+'c, ti`nh hi`nh chie^'n su+. ve^. quo^'c cu?a Ukraine trong ho+n na(m qua, ddo^i khi he' lo^. pha^`n na`o quye^`n lu+.c cu?a Tho^? Nhi~ Ky` ddo^'i vo+'i Nga hoa(.c NATO tre^n vu`ng bie^?n Ha('c Ha?i khie^'n to^i muo^'n nhi`n cho ro~ ho+n ha.m ddo^.i ddang neo be^'n trong kia.

Co' tie^'ng reo mu+`ng cu?a Roya va` du kha'ch tre^n ta`u khi nhi`n tha^'y ba^`y ca' heo ddang bo+i lo^.n no^ ddu`a tre^n ma(.t nu+o+'c xa xa tru+o+'c mu?i ta`u. Tu.i no' ddang da^~n mi`nh ra Black Sea ddo', Papi tha^'y kho^ng!?

Con ta`u gia?m da^`n to^'c ddo^. tie^'n va`o vu`ng vi.nh nho? im gio' cu?a la`ng cha`i co^? Payrazkoy. Ngo^i la`ng dde.p duye^n da'ng ne'p mi`nh giu+~a ddo^`i ca^y sau lu+ng va` ba~i ca't tra('ng mi.n o^m do.c theo bo+` vi.nh phi'a tru+o+'c. DDoa`n du kha'ch ?ddo^? bo^.? va`o la`ng. Ma^'y qua'n a(n nho? lo^' nho^' kha'ch ddu+'ng ngo^`i thu+o+?ng thu+'c mo'n ca' nu+o+'ng ddang to?a mu`i tho+m phu+'c. Chu'ng to^i vu+`a a(n kem xoa`i vu+`a ta?n bo^. ddi sa^u va`o xo'm nha` sau cho+.. Nhu+~ng ngo^i nha` nho? nha('n, dda^`y ma`u sa('c na(`m do.c theo cung ddu+o+`ng nho? tra~i dda' cuo^.i. Na('ng nu+?a chie^`u lung linh ro.i le^n nhu+~ng gia`n hoa gia^'y ru+.c bo^ng ddo?.

La`ng Payrazkoy nhi`n ra Ha('c Ha?i, ne^n sau khi ro+`i la`ng ta`u chi? cha.y the^m chu+`ng na(m, sa'u ha?i ly' ro^`i tho^ng ba'o quay tro+? ve^`. Ha('c Ha?i dda^y sao? Trong lo`ng ma('t dda.i du+o+ng dden cu?a na`ng tu+`ng tha^'p thoa'ng ha(`ng ha` chie^'n thuye^`n cu?a bao ddo+`i DDe^' quo^'c bo^?ng cho+.t cha(?ng ma?y ta(m ho+i? To^i tie^'c re? nhi`n con ta`u quay dda^`u. Va^~n nu+o+'c xanh, va^~n ba^`y ca' heo tung ta(ng bo+i lo^.i nhu+ng to^i ca?m tha^'y co' ddie^`u gi` ddo' ra^'t kha'c. Ngoa`i kia. Odessa, Crimea, Bie^?n xanh, Tro+`i xanh, Ma(.t tro+`i, Chie^'n Tranh va` Ho`a Bi`nh?Mi`nh dda~ ddi he^'t bie^?n sao?

Mo^.t nga`y nu+~a o+? Istanbul, chie^`u mai se~ ra phi tru+o+`ng bay ve^` Sa`i Go`n. Vo+. cho^`ng hai ddu+'a dda~ la^'y he.n thu+o+?ng thu+'c ?traditional turkish bath?, Roya buo^?i sa'ng, Ha?i-DDa(ng va`o lu'c chie^`u to^'i sau khi chu'ng to^i ddi tha(m Grand Bazaar.

To^i kho^ng ddi nhu+ng theo Roya gia?i thi'ch thi` Turkish Bath la` mo^.t kie^?u ta('m ho+i hay mo^.t no+i ta('m co^ng co.ng co' su+. ke^'t giao vo+'i the^' gio+'i Ho^`i gia'o. No' la` mo^.t dda(.c tru+ng no^?i ba^.t trong va(n ho'a Ho^`i gia'o va` ddu+o+.c thu+`a ke^' tu+` khuo^n ma^~u suo^'i nu+o+'c no'ng cu?a La Ma~. No'i theo tha(`ng cha'u ngoa.i 10 tuo^?i ?chu+? nghi~a mo^.t bo^`? cu?a Papi tui thi` kie^?u ta('m Turkish truye^`n tho^'ng dda~ Islamized ca'ch ta('m ho+i cu?a La Ma~.

Cho+. Grand Bazzar ddu+o+.c kho+?i co^ng va`o na(m 1455 nhu+ng nhie^u khe^ ma~i dde^'n sau 1730 mo+'i tha^.t su+. hoa`n tha`nh. Cho+. ro^.ng 30,700 me't vuo^ng (so vo+'i cho+. Be^'n Tha`nh 13,056 me't vuo^ng) co' ho+n 3000 gian ha`ng. Mo^~i nga`y co' chu+`ng 400,000 kha'ch vie^'ng tha(m, mua sa('m. To^i nghi~ pha^`n ra^'t lo+'n cha('c la` ddi tha(m cho bie^'t. DDa^y la` khu cho+. xu+a va` lo+'n nha^'t the^' gio+'i. Cho+. ba`y ba'n ddu? mo.i thu+' tre^n ddo+`i, thu+o+.ng va`ng ha. ca'm, thie^.t gia? co' ddu?. Sau mo^.t ho^`i ddi quanh, to^i nha^.n tha^'y dda so^' ca'c ma(.t ha`ng tie^u bie^?u, ma('c co' re? co', la` nu+? trang ddu? loa.i, tha?m Trung DDo^ng, bo^.t gia vi. ddu? loa.i. Nghe^. thua^.t rao ha`ng, cha(.t che'm thi` dda~ dde^'n mu+'c thu+o+.ng thu+`a. Tuy nhie^n cung ca'ch trao ddo^?i, mua ba'n kha' li.ch su+., nho? nha(.n. Vo+. cho^`ng hai ddu+'a mua va`i mo'n qua` lu+u nie^.m nho nho?, to^i cu~ng go'p pha^`n, co' ho+' ?mo^.t chu't? cu~ng kho^ng sao, go'p chu't tie^`n ddie^.n cho pha?i dda.o. To'm la.i la` ddu+`ng que^n ba?o ve^. chie^'c vi' cu?a mi`nh theo ca? hai nghi~a.

Chuye^'n bay ve^` Sa`i go`n tha^.t ra la` dde^'n sa'ng so+'m mai, kho+?i ha`nh lu'c 2 gio+` sa'ng. Tuy the^', ha`nh ly' dda~ thu do.n xong ne^n sau bu+~a a(n to^'i, chu'ng to^i tho+ tha^?n da.o quanh qua?ng tru+o+`ng vo+'i mu`i tho+m cu?a ba('p nu+o+'ng mo+? ha`nh va` vi. ma^.t ngo.t dda^~m hu+o+ng que^' cu?a Baklava tre^n mo^i. Lu'c dde^m Istanbul vu+`a sa^u, chu'ng to^i go.i taxi ra phi tru+o+`ng.

Suo^'t ma^'y nga`y o+? Istanbul kho^ng tha^'y mo^.t ddo^`ng hu+o+ng na`o nhu+ng vu+`a dde^'n pho`ng cho+` le^n ma'y bay to^i dda~ tha^'y nhie^`u gia ddi`nh Vie^.t Nam ddang cho^.n ro^.n ddu+'ng ngo^`i, ri` ra`o tro` chuye^.n. DDa so^' ho. co' le~ dda~ ddo+.i qua' ca?nh o+? dda^y tu+` tru+a.

Trong tie^'ng ddo^.ng co+ ra^.p re^`nh cho+` kho+?i ha`nh to^i nghi~ dde^'n li.ch su+~ ha`o hu`ng cu?a dde^' quo^'c Ottoman,

Sultan Mehmed II vi. ?chu'a te^? cu?a hai cha^u lu.c va` hai dda.i du+o+ng? cu`ng su+. va~ng sinh cu?a tha`nh pho^' vi~ dda.i Istanbul. To^i nha('m ma('t mo+ mo`ng, cu`ng tho+`i ky` nhu+~ng na(m ha^.u ba'n 1400?s o+? vu`ng DDo^ng Nam A', Hoa`ng dde^' Le^ Tha'nh To^n cu~ng dda~ ddu+a DDa.i Vie^.t pha't trie^?n dde^'n tho+`i cu+.c thi.nh, tu+` gia'o du.c, tro.ng hie^`n dde^'n mo+? ro^.ng co~i bo+`. Nam tie^'n xuo^'ng ta^.n Qua?ng Nam va` la^n bang tre^n ddu+o+`ng Ta^y tie^'n nhu+ Chie^m Tha`nh, Ai Lao, Cha^n La.p, Chiang Mai (thuo^.c Xie^m La), Mekala (thuo^.c Ma~ Lai) dde^`u pha?i la`m tro`n nghi~a vu. co^'ng na.p cho DDa.i Vie^.t ha`ng na(m. Li.ch su+? luo^n co' nhu+~ng die^.u ky` rie^ng cu?a no'.Va` to^i vu+`a so^'ng qua nhu+~ng nga`y sa?ng khoa'i be^n do`ng Bosphorus.

(Co`n tie^'p)


****

Phan Tha'i Ye^n

Mu.c Lu.c

5. Sao La.i Kho^ng U+o+'c Mo+ ??

Kim Loan

Thi?nh thoa?ng, to^i va^~n ho^`i tu+o+?ng la.i tho+`i gian hai na(m di.ch Covid hoa`nh ha`nh, chuye^.n kha^?u trang, ca'ch ly, hand sanitizers, vaccine Pfizer, Astrazeneca ... dda(.ng mai mo^'t co`n ke^? la.i cho dda'm cha'u cha('t nghe. Chu'ng se~ kho^ng the^? tu+o+?ng tu+o+.ng no^?i nhu+~ng ca?m xu'c ma` chu'ng ta dda~ tra?i qua, lo la('ng, buo^`n phie^`n, a^u sa^`u vo+'i nhu+~ng he^. lu.y co`n ke'o da`i sau ddo'. Nhu+ng ho^m nay to^i xin nho+' la.i chuye^.n vui, da^~u sao cu~ng la` chu't ?ddie^?m sa'ng vui ve?? trong nhu+~ng tha'ng nga`y u a'm ddo'.

Ho^m a^'y, sa'ng thu+' sa'u, nhu+ thu+o+`ng nga`y to^i xuo^'ng du+o+'i nha` pha cafe', nu+o+'ng mie^'ng ba'nh mi` ro^`i va`o check mails va` xem tin tu+'c qua ma.ng. La't sau o^ng xa~ to^i cu~ng xuo^'ng pha cafe, ma(.c a'o chemise, tha('t caravat chi?nh te^` nhu+ng va^~n la` ca'i qua^`n pyjamas, to^i ho?i:

- U?a, anh chua^?n bi. ddi la`m ha?, ma` ?qua^`n dda^u?

O^?ng chi? xuo^'ng ca'i qua^`n:

- DDa^y cho+' dda^u!

- Kho^ng, y' em la` ma(.c qua^`n ta^y cho+', anh que^n chu+a thay qua^`n a`, chu+a to+'i 60 ma` la^~n ro^`i!

- Em kho^ng nho+' thie^.t sao, le~ ra gio+` na`y anh ddang o+? San Diego be^n My~ du+. Annual Conference, nhu+ng na(m nay vi` di.ch ne^n chi? co' virtual conference tho^i, chu't anh le^n la^`u ?du+.? qua Zoom.

- U+` hen, ma` lie^n quan gi` dde^'n chuye^.n ?kho^ng thay qua^`n?

- Thi` qua Zoom chi? tha^'y khu'c tre^n tho^i ma`, ne^n chi? ca^`n ta^.p trung u?i ca'i a'o tha(?ng tho+'m, chie^'c ca` va.t ru+.c ro+~ dde.p dde~, co`n khu'c du+o+'i kho^ng ca^`n, co' ai tha^'y dda^u ma` lo.

Va^.y ddo', vi` lu~ cu'm Ta`u ma` the^' gio+'i ddi`nh tre^., o+? dda^u kho^ng bie^'t, rie^ng My~ va` Canada thi` mo.i thu+' xi`u xi`u e^?n e^?n nhu+ ba'nh bao chie^`u. Ho.c sinh sinh vie^n kha('p no+i ve^` nha` ho.c online, ngu+o+`i ddi la`m va(n pho`ng thi` work from home, ngoa.i tru+` ca'c front-line workers thi` ca'c buo^?i ho.p ha`nh, tho^ng ba'o, conference dde^`u la` videoconference (skype, Zoom, Meet, Teams, Viber, Facetime). O^ng xa~ to^i cu~ng the^', ha`ng na(m dde^`u ddu+o+.c vi vu qua ca'c tha`nh pho^' lo+'n cu?a My~, Canada, co' khi qua ca? Mexico, Puerto Rico vu+`a du+. conference vu+`a ke^'t ho+.p du li.ch do Head Office dda~i dda(`ng. Co`n bu+~a nay chi? ca^`n ngo^`i nha`, va`o zoom, ga(.p go+~ ca'c nho+n va^.t chu? cho^'t, nghe lecture, ho^.i tha?o, update co^ng vie^.c cu~ng nhu+ information cu?a Pharmacy.

Ca'c ho^.i ddoa`n, ca'c nho'm be` ba.n ngu+o+`i Vie^.t Nam o+? ha?i ngoa.i cu~ng mau cho'ng hoa` nha^.p phong tra`o ?everything is online? , na`o la` ho.p ban qua?n tri. online, thi ca ha't online, ha't cho nhau nghe online, na`o la` ba^`u ba'n, buo^n ba'n online, no'i chung la` kho^ng thie^'u mo'n gi`.

Khoa?ng hai tie^'ng sau la` dde^'n gio+` gia?i lao (virtual conference ma` cu~ng y chang nhu+ thie^.t, co' gia?i lao, co' ta(.ng qua` nhu+ bi`nh thu+o+`ng, co' ddie^`u thu`ng qua` dda~ ddu+o+.c gu+?i dde^'n nha` ba(`ng ddu+o+`ng bu+u ddie^.n ma^'y nga`y tru+o+'c), o^ng xa~ la.i xuo^'ng la^`u ti`m cafe' va` snacks, to^i no'i:

- Y' kie^'n cu?a anh hay a'!

- Ca'i gi` hay?

- Thi` cuo^'i tua^`n na`y em cu~ng co' hai buo^?i zoom meeting, mo^.t ca'i vo+'i nho'm ba.n High School, mo^.t ca'i vo+'i ma^'y chi. trong nho'm tha^n hu+~u Va(n Tho+, em cu~ng se~ chi? cha(m chu't pha^`n tre^n, ma(.t mu~i to'c tai va` ca'i a'o, va` kho?i lo ?khu'c du+o+'i?.

- Va^.y la` co' the^m mu.c ?ta'm online? cho phu. nu+~ ddo+~ nho+' ?nghe^`? ro^`i dda^y.

Ca'c anh chi. em trong gia ddi`nh to^i, ke? o+? California, ngu+o+`i Oklahoma, ma^'y ngu+o+`i o+? Texas va` to^i o+? Edmonton Canada cu~ng ru? nhau ho.p gia ddi`nh kie^?u virtual. Thu+.c ra, cha(?ng ca^`n ddo+.i di.ch dde^'n, gia ddi`nh chu'ng to^i va^~n bay qua bay la.i ga(.p nhau mo^~i na(m, ro^`i sau ddo' la` go.i phone, email ke^? chuye^.n gia ddi`nh ra^'t thu+o+`ng xuye^n. Nhu+ng tho^i, cu+' theo trend cho ddu'ng ?kie^?u mu`a di.ch, dde^? nhi`n tha^'y ?dung nhan mu`a di.ch? cu?a nhau, cu~ng vui vui. Vi` la` gia ddi`nh tha^n thuo^.c, ne^n to^i cha(?ng quan trong ?khu'c tre^n khu'c du+o+'i?, ma` co`n thoa?i ma'i dde^? phone ngay be^'p, cho mo.i ngu+o+`i nhi`n tha^'y to^i ddang na^'u a(n, do.n de.p nha` cu+?a va` to^i co`n mang phone ?lia? kha('p nha`, theo ye^u ca^`u, dde^? cho ca'c tha`nh vie^n kha'c trong gia ddi`nh tham gia va`o ?meeting? du` chi? la` ca^u ?hello?.

Ba` chi. Ca? o+? Texas trong ca?m kha'i, xuy't xoa:

- Tho+`i dda.i ddie^.n tu+? co' kha'c, o+? xa cu~ng tha`nh ga^`n, nhi`n tha^'y nhau de^~ da`ng, ba^'t cu+' lu'c na`o, ba^'t cu+' o+? dda^u.

O^ng anh Oklahoma le^n tie^'ng dda'p lo+`i ba` chi.:

- Chi. o+i, em co`n nho+' khoa?ng na(m 1974 khi em co`n ho.c English o+? Ho^.i Vie^.t My~, Sa`i Go`n, chi'nh xa'c la` trong cuo^'n English For Today 4, co' ba`i ddo.c no'i ve^` ddie^.n thoa.i. O^ng Bell la` ngu+o+`i dda^`u tie^n pha't minh ra ddie^.n thoa.i, la`m cho mo.i ngu+o+`i ddu+o+.c nghe tie^'ng no'i cu?a nhau, va` ddo' tro+? tha`nh mo^.t pha't minh co' ti'nh li.ch su+? cu?a nha^n loa.i. Cu~ng trong ba`i ddo.c ddo', ngu+o+`i ta co`n ke^'t lua^.n ba(`ng mo^.t du+. ddoa'n, ra(`ng trong tu+o+ng lai, loa`i ngu+o+`i chu'ng ta kho^ng chi? go.i nhau nghe tie^'ng no'i ma` co`n tha^'y ca? hi`nh nhau, so^'ng ddo^.ng nhu+ ddang xem phim. Lu'c a^'y, em cu+' mi?m cu+o+`i vi` nghi~ ddo' la` ca^u chuye^.n ? khoa ho.c gia? tu+o+?ng, ma` ne^'u co' xa?y ra thi` cha('c gi` em co`n so^'ng dde^? ma` chu+'ng kie^'n. The^' ma` gio+` dda^y dda~ tha`nh su+. tha^.t ro^`i dda^'y, chi? khoa?ng ho+n 40 na(m tho^i ma`, co' ai ngo+`?

Nghe va^.y, to^i lie^`n co' ngay mo^.t u+o+'c mo+, sao la.i kho^ng nhi?, se~ co' nga`y co' mo^.t loa.i ma'y co' the^? ddo.c ddu+o+.c nhu+~ng y' tu+o+?ng tho+ va(n trong dda^`u ngu+o+`i ta ro^`i tu+. ddo^.ng ?vie^'t? xuo^'ng computer giu`m ta'c gia? thi` tuye^.t vo+`i bie^'t bao. Bo+?i vi`, co' nhie^`u lu'c la'i xe ddi cho+., ddi la`m, hoa(.c ngay ca? trong khi la`m vie^.c nha` nhu+ ru+?a che'n, ta^.p the^? du.c, tu+o+'i ca^y? to^i cho+.t ba('t ga(.p mo^.t y' hay, du+. ddi.nh se~ ddem va`o mo^.t ba`i vie^'t na`o ddo' cu?a mi`nh, co' khi la` mo^.t va^`n tho+ u+ng y', nhu+ng lu bu ba^.n ro^.n chuye^.n na`y chuye^.n kia, tho+`i gian ga^'p ga'p, ro^`i que^n, cu~ng ta.i la`m bie^'ng ngo^`i xuo^'ng go~ ma'y, the^' la` y' tu+o+?ng tie^u tan, kho^ng co`n nho+' dde^'n nu+~a.

Cu+' tu+o+?ng ra(`ng ddo' la` u+o+'c mo+ vie^~n vo^ng trong mo^.t phu't mo^.ng mo+, hoa(.c i't ra ne^'u tha`nh su+. tha^.t thi` cha('c cu~ng co+~? 40 na(m nhu+ ?no'i chuye^.n phone tha^'y ma(.t nhau? ke^? tu+` khi Bell cho ngu+o+`i ta nghe tie^'ng no'i cu?a nhau , the^' nhu+ng, chu+a dda^`y hai na(m sau, ti'nh dde^'n tho+`i ddie^?m khi to^i ddang vie^'t nhu+~ng do`ng na`y na(m 2023, thi` co' ve? nhu+ u+o+'c mo+ cu?a to^i sa('p tro+? tha`nh hie^.n thu+.c vo+'i su+. xua^'t hie^.n dda^`y thu' vi. kho^ng ngo+` cu?a Chat GPT (Generative Pre Trained Transformer) khi ?no'? ddu+o+.c su+? du.ng trong di.ch thua^.t, pha^n loa.i ca'c va(n ba?n, sa'ng ta.o ca^u chuye^.n, tra? lo+`i ca^u ho?i, ti`m kie^'m tho^ng tin ra^'t mau cho'ng, tie^.n lo+.i.

Thu' tha^.t, to^i thuo^.c loa.i ?low- tech?, la^u la^u va^~n nho+` con ga'i, o^ng xa~, hoa(.c ma^'y ngu+o+`i ba.n trong ca ddoa`n nha` tho+` tro+. giu'p khi ga(.p tru.c tra(.c trong vie^.c su+? du.ng computer, laptop, iphone ne^n cha(?ng da'm lie^`u ma.ng be'n ma?ng ti`m hie^?u dde^? xa`i Chat GPT cho the^m ra('c ro^'i nhu+'c dda^`u, nhu+ng cu~ng co' chu't hu+'ng thu' to` mo` khi ddo.c nhu+~ng tin tu+'c ve^` ?no'?!

Vo+'i kha? na(ng ho.c ho?i va` suy nghi~ gio^'ng nhu+ con ngu+o+`i, Chat GPT du`ng tri' tho^ng minh nha^n ta.o dde^? ta.o ra ca'c u+'ng du.ng thu+.c te^' trong y te^', gia'o du.c, ta`i chi'nh, buo^n ba'n, qua?ng ca'o va` ra^'t nhie^`u li~nh vu+.c kha'c. Nghe no'i, ?no'? tro` chuye^.n tha^n thie^.n ga^`n gu~i, nga('n go.n cu. the^?, khie^'n nhie^`u ngu+o+`i thi'ch thu' ho+n so vo+'i Google.

Nghe dda^u, ?no'? co`n ra`nh ro.t chie^'m li~nh luo^n vie^.c giu'p con ngu+o+`i ra^'t nhie^`u trong ho^.i ho.a, a^m nha.c, nhie^'p a?nh... nu+~a ki`a.

Kho^ng nhu+~ng the^', ?no'? co`n co' the^? sa'ng ta'c tho+, va(n, vie^'t ki.ch ba?n, va(n ba?n ddu? ca'c kie^?u. Ngu+o+`i ta co`n ddang ti'nh to+'i chuye^.n cung ca^'p cho ?no'? mo^.t so^' dda(.c ddie^?m nha^n va^.t vo+'i ca' ti'nh, tuo^?i ta'c, bo^'i ca?nh , ro^`i ?no'? se~ vie^'t ra mo^.t chuye^.n nga('n hoa(.c cuo^'n tie^?u thuye^'t ha^'p da^~n, va` nhu+ the^' u+o+'c mo+ cu?a to^i sa('p tha`nh hie^.n thu+.c cu~ng cha(?ng ngoa.

U?a, du+ng ma` to^i tu+. ho?i, lie^.u ?no'? co' vie^'t ra nhu+ y' to^i mong muo^'n, vo+'i nhu+~ng ca^u va(n ?dzui dze??, ?tu+ng tu+?ng? ddu'ng nhu+ ?phong ca'ch? cu?a to^i kho^ng na`!? Ne^'u ?no'? kho^ng kham no^?i, hoa(.c cho ra ddo+`i ba`i va(n ?ho^?ng gio^'ng tui? thi` tho^i va^.y, to^i la.i va^~n co^' la`m sie^ng, ngo^`i va`o ba`n, be^n o^ cu+?a so^? sau vu+o+`n, vu+`a nga('m tuye^'t mu`a ddo^ng, hoa co? mu`a he`, la' va`ng heo may mu`a thu ma` go~ ma'y say su+a dde^'n do`ng cuo^'i ba`i, ha`i lo`ng ky' te^n mi`nh, xa'c nha^.n mo^.t ba`i vie^'t, ba`i tho+ ?chi'nh chu?? mo^.t tra(m pha^`n tra(m, va^~n ho+n la` nho+` va? ?no'? chu+'!?

Edmonton 18/5/2023
****

Kim Loan

Mu.c Lu.c

6.DDo'a Ho^`ng DDe^m Tra(ng

Ba.ch Lie^n

*
*
Nga`y ra(`m tra(ng sa'ng tre^n cao.
Tra(ng tro`n duye^n da'ng, to^ ma`u tra^`n gian
Bo^~ng du+ng tu+. ho?i lan man
Sao Tra(ng ddo+n bo'ng, kho^ng cha`ng ke^` be^n?
*
Nhie^`u anh tu+. nguye^.n leo le^n
Ni'u theo va.t na('ng, le^nh dde^nh ma^y nga`n
Ma(.c cho mu+a gio' cha('n ngang
Tra(ng ddu+`ng ngoa?nh ma(.t phu~ pha`ng la`m lo+
*
Tha(m tra(ng khoa?nh kha('c ba^'t ngo+`
Khi na`o mu+a ngu?, gia? vo+` bay xa
Ban nga`y na('ng no'ng cho'i chang
Kho' kha(n leo ddi?nh, ma^y nga`n ca?n nga(n
*
Tra^`n gian ddu+o+`ng xa' loa(`ng ngoa(`ng
Bo^ng ho^`ng pho+i na('ng, da nha(n sa.m ma`u
La`m gan ta thu+? leo cao
Nga('m tra(ng mo^.t phu't, nhi`n nhau cu+o+`i cha`o
*
Gia^y phu't ra?nh ro^~i, to^i nhi`n ma^y tro+`i ma` suy nghi~ vu vo+. Ti`m kie^'m cha^'t xu'c ta'c na`o ddo', dda~ to^ son cho ddo+`i the^m hu+o+ng sa('c. Ta^m ho^`n thanh tha?n, lo+ dda~ng, ta ngo^`i mo+ tu+o+?ng, va` hi`nh dung ra bo'ng da'ng cu?a to^i hay cu?a ca'c ba.n cu`ng lu+'a tuo^?i.

· Ne^'u ba^y gio+` co`n tho+`i phong kie^'n, gio^'ng nhu+ ho+n nu+?a the^' ky? tru+o+'c, thi` chu'ng ta se~ ra sao vo+'i ca'i bu'i to'c na(`m dda(`ng sau ga'y o't nhi?? Cha('c cha('n, hi`nh a?nh na`y se~ la`m chu'ng ta nhi`n gia` ho+n so vo+'i so^' tuo^?i cu?a mi`nh.

· Rie^ng to^i, to^i bie^'t cha('c cha('n, mi`nh se~ bi. nhu+'c dda^`u la('m. Vi` to^i kho^ng bao gio+` chi.u ddu+o+.c mo^.t ca'i gi` ddo', vu+o+'ng va`o to'c. DDa^y la` ca?m gia'c kho' chi.u, nhu+ bi. ai buo^.c, ai tha('t, dde` mo^.t su+'c e'p le^n dda^`u.

Lo`ng vo`ng da(m phu't vu vo+, suy ddi ro^`i to^i nghi~ la.i.

· Ne^'u nga`y xu+a, ngu+o+`i phu. nu+~ kho^ng chi.u kho' dde^? ma'i to'c da`i o'ng a?, thi` la`m sao kho ta`ng va(n chu+o+ng co`n lu+u truye^`n nhie^`u ba`i tho+ ti`nh la~ng ma.n. Ca'c nha` va(n tho+ dda.i ta`i, thu+o+`ng vie^'t lo+`i ma^.t ngo.t ve^` ve? dde.p, ta? ve^` ma'i to'c dden tuye^`n bo'ng mu+o+.t, me^`m ma.i. Nhu+~ng so+.i to'c nhung huye^`n thoa.i la` do`ng suo^'i ti`nh ye^u, cu?a ddo^i trai ga'i ddang trong tho+`i da die^'t ye^u thu+o+ng.

· Tu+`ng so+.i to'c me^`m nhu+ to+ ta(`m la` no^~i nie^`m xao xuye^'n. Khie^'n anh cha`ng na`o ddo', sau la^`n tro^.m tha^'y em ngo^`i be^n re`m xo~a to'c va`o buo^?i chie^`u hoa`ng ho^n ti`nh tu+'. Anh ve^` nha` ra nga^?n va`o ngo+. Luo^n mo+ ma`ng, mi`nh ddu+o+.c vuo^'t nhe. le^n la`n suo^'i ngo.c e^m dde^`m. DDe^? ro^`i tu+o+ng tu+ tha^`m thu+o+ng, tro^.m nho+'. Tra'i tim dda^.p lo^.n nhi.p hoa`i. Vi` sao ? Vi` anh dda~ lo+~ ye^u quay, ye^u qua('t mu`i hu+o+ng to'c bay bay dde^'n li.m ngu+o+`i.

Nga`y xu+a, xa~ ho^.i kho^ng o^`n a`o na'o nhie^.t nhu+ ba^y gio+`. Nha^'t la` o+? mie^`n que^, ba^`u tro+`i e^m dde^`m, ne^n tho+ ho+n. Chi'nh ca'i kho^ng gian thinh la(.ng na`y la` cha^'t xu'c ta'c cho trai ta`i, ga'i sa('c ba`y to? gia^y phu't tra'i tim ho^`ng ro^.n ra`ng. Nha^'t la` nga`y ra(`m tra(ng sa'ng soi ddu+o+`ng, lan to?a a'nh nga` xuo^'ng tra^`n gian.

Ca^y co^'i quanh nha` thu+o+`ng la` be^'n dda^.u, cho na`ng Tra(ng co' ca'i ghe^' e^m a^'m an to.a. Tu+` chi'n ta^`ng ma^y cao, na`ng Tra(ng ddie^.u dda` ni'u bo'ng dde^m, ti`m ddi?nh ngo.n cau, ngo.n du+`a xum xue^. Ta'n la' cao ra'o la` ddie^?m tu+.a, ddo^`ng ti`nh bao che, cho na`ng Tra(ng tro` chuye^.n cu`ng nha^n gian.

Cha`ng ngo^`i be^n cu+?a so^? pho`ng ho.c, ma` lo`ng nao nao thao thu+'c. DDe^m dde^m chi? mong tha^'y? bo'ng da'ng e?o la? cu?a na`ng tie^n Nguye^.t Nga. Ca? hai kho^ng the^? ddo^'i ma(.t tu+o+ng phu`ng - kho^ng ddo^'i die^.n nhau ddu+o+.c. Cha`ng trai nhi`n tra(ng ma` mo+ tu+o+?ng, mi`nh ddang trao nhau lo+`i u+u a'i.

Nga`y ra(`m tra(ng sa'ng lung linh
Tim anh loa.n nhi.p, nga('m nhi`n qua song
Tra(ng cu+o+`i... co' pha?i cha`ng tro^ng ?
Cho+` mong ga(.p ddo'a hoa ho^`ng ye^u thu+o+ng ?

AUGUST - 2023
****

Ba.ch Lie^n

Mu.c Lu.c

7. Bolsa Nga`y Ve^`

Nguye^~n Vie^'t DDi~nh

Tie^'ng nha.c xa^.p xi`nh, ho`a la^~n tie^'ng cu+o+`i no'i, tie^'ng go.i nhau , ta.o tha`nh mo^.t thu+' a^m thanh, vu+`a ho^~n ta.p kie^?u cho+. tro+`i ,vu+`a vui tu+o+i kie^?u le^~ ho^.i hoa dda(ng. O^`! ddu'ng ro^`i, dda^y chi'nh la` le^~ ho^.i ky? nie^.m 30 na(m tha`nh la^.p ho^.i A'I HU+~U LUA^.T KHOA mie^`n Nam California.

De^~ chu+`ng co' tre^n 300 quan kha'cch qua^`n a'o ba?nh bao, ho+'n ho+? ga(.p nhau trong nga`y ho^.i lo+'n. Trong so^' ddo', co' ho+n ¾ la` nhu+~ng ma'i dda^`u ba.c tra('ng nhu+ vo^i. So^' co`n la.i tre? ho+n, la` ca si~, vu~ co^ng, ca'c vi. da^n cu+? , ca'c con va` cha'u cu?a ca'c ho^.i vie^n. Vui tha^.t.Ca?m ddo^.ng tha^.t. Mo^.t bo^ng ho^`ng ru+.c ro+~ da`nh trao ta(.ng ban to^? chu+'c nga`y dda.i ho^.i na`y.

Tha^.t ra, tho+`i gian la^.p ho^.i kho^ng pha?i la` 30 na(m, ma` co`n la^u ho+n the^' nu+~a. Ra^'t la^u, dde^'n no^~i nhie^`u ngu+o+`i trong ho^.i kho^ng co`n nho+' ra.

Tho+`i ma` ddu+o+`ng Bolsa co`n la` con pho^' cu~ ky~ buo^`n hiu. Pho^' phu+o+`ng, ngoa.i tru+` khu Bolsa Mini Mall la` xa^y mo+'i toanh. Pha^`n co`n la.i la` nhu~ng da^~y nha` tre^.t xie^u ve.o, xen ke~ la` nhu+~ng vu+o+`n ca^y va` ca'c khu cu+ xa' da`nh cho ngu+o+`i cao nie^n. Khu na`y cha.y da`i tu+` nga~ tu+ Bolsa/ Mangnolia dde^'n cuo^'i nga~ tu+ Bolsa/Ward, va` xa ho+n nu+~a, xuo^i ta^.n xuo^'ng ddu+o+`ng 1st street go'c Harbor va` cuo^'i

cu`ng la` ddu+o+`ng Fairview.

DDo' la` tho+`i cu?a nhu+~ng na(m 1979-1985, khi ma` Bolsa chi? la` mo^.t con ddu+o+ng va('ng tanh heo hu't. Co' ddo^ng cha(ng nu+~a, cu~ng chi? va`o nhu+~ng nga`y cuo^'i tua^`n , ngu+o+`i di ta?n buo^`n ti`m ve^` pho^' Bolsa mong ga(.p la.i ngu+o+`i quen.

Pha?i no'i ngay, tho+`i ddo' co`n co' the^m mo^.t kie^'n tru'c mo+'i la` nha` ba(ng Vie^.t Nam dda^`u tie^n tre^n dda^'t My~. Nga^n ha`ng na`y na(`m trong go'c ddu+o+`ng Bolsa/ Magnolia, ma` da^n Mi't hay go.i la` khu cho+. My~ Lucky hay Albertson gi` ddo', ma` nay dda~ chuye^?n tha`nh cho+. ABC. Ke^' ca^.n la` va(n pho`ng lua^.t su+ My~ ky` cu+.u va` ca'c tie^.m My~ nho? kha'c. Da^~y pho^' hu+o+'ng ra ddu+o+`ng Magnolia co' nha` ha`ng a(n nhanh Fish & Chip , do ca'c co^ Ta`u xinh dde.p go^'c DDa`i Loan la`m chu?. Ke^' dde^'n la` tie^.m su+?a gia`y de'p cu?a mo^.t cu+.u qua^n nha^n DDa.i Ha`n tu+`ng tham chie^'n ta.i Vie^.t Nam va` va`i tie^.m cu?a ngu+o+`i My~ kha'c nu+~a.

Da^`n da`, da^n Mi't va`ng xua^'t hie^.n, My~ tra('ng chi'nh hie^.u con nai a^m tha^`m ru't lui. Mu`i nu+o+'c ma('m tro^.n la^~n mu`i pho+? no^`ng na(.c kho^ng gian, da^n mu~i lo~ ma('t xanh chi.u sao cho tha^'u? Tho^i ta chuo^`n e^m cho tie^.n vie^.c so^? sa'ch.

Co`n mo^~i tie^.m xa(ng va` tie^.m 7 Eleven na(`m ddo^'i xu+'ng tre^n 2 go'c Bolsa/Magnolia la` la`m a(n pha't dda.t, tie^`n thu dda^`y tu'i, so^'ng ung dung cho dde^'n nay.

Tho+`i xa xu+a co^? ti'ch ddo', khu Phu+o+'c Lo^.c Tho. va` khu ddo^'i die^.n chi? la` nhu+~ng vu+o+`n ca^y ca?nh ma` chu? nha^n dda so^' la` My~ va`ng go^'c Nha^.t dda~ kie^n nha^~n ba'm tru. tu+` la^u. Cuo^'i cu`ng, ho. cu`ng la^`n lu+o+.t tan ha`ng, trao dda^'t va`ng cho chu? mo+'i.

Sa^n cho+i Bolsa gio+` dda^y chi? co`n da`nh cho nhu+~ng ca^`u thu? go^'c Mi't la`m chu?. The^' la` ta tha ho^` va^~y vu`ng , tha ho^` xa^y mo+'i, tu+ng bu+`ng pho^ tru+o+ng ba?ng hie^.u ddo? xanh, cha(`ng chi.t chu+~ ta^y vie^'t ngoa(`n ngoe`o kie^?u Mi't Vie^.t Nam.

Pho^' Bolsa lu'c ba^'y gio+` go^`m pha^`n nhie^`u la` pho`ng ma.ch cu?a ca'c ba'c si~ Vie^.t trong khu Bolsa Mini

Mall. Mo^.t hay hai tie^.m thuo^'c ta^y, kie^m vie^.c go+?i ha`ng ve^` Vie^t Nam. Mo^.t cho+. ba'n ddo^` A' Cha^u do ca(.p vo+. cho^`ng Vie^.t go^'c Hoa la`m chu?. Nha` sa'ch Tu' Quy`nh mo+? ra^'t so+'m, ra^'t ddo^ng kha'ch ra va`o. Co' mo^.t va`i tie^.m a(n va` va(n pho`ng ba?o hie^?m va` khai thue^', tie^.m ca('t to'c. Pho^' Bolsa chi? le`o te`o co' va^.y.

DDo' la` tho+`i tie^`n la^.p quo^'c cu?a da^n di ta?n buo^`n , la^.p thu? ddo^ tu+o+ng lai tre^n khu pho^' Bolsa. Sau na`y mo+'i co' danh xu+ng chi'nh thu+'c la` Little Saigon.

Tho+`i ma` muo^'n a(n to^ pho+? ta'i na.m ga^n sa'ch, da^n Mi't pha?i bo^`ng be^' nhau to+'i go'c ddu+o+`ng Westminater/Fairview, ddo^'i die^.n tru+o+`ng Santa Ana College, mo+'i mong ti`m ra ddu+o+.c tie^.m pho+?, nhu+ng no+i dda^y chi? ba'n pho+? ga`. Tho^i cu~ng ddu+o+.c. A(n ta.m cho ddo+~ nho+' nha`, nho+' que^ hu+o+ng Vie^.t Nam, nay dda~ xa ti't mu` kho+i.

Tho+`i ma` ba'o Ngu+o+`i Vie^.t co`n dda(.t trong garage nha` co^' chu? bu't DDN Ye^'n, sau na`y mo+'i chuye^?n

to`a soa.n ve^` dda^~y nha` tre^.t mo+'i xa^y na(`m tre^n go'c ddu+o+`ng Bolsa/Bushard. Cuo^'i tua^`n, da^n Mi't ddua nhau xuo^'ng pho^' nha^.n ba'o pha't kho^ng, nghie^`n nga^~m nhu+~ng tin tu+'c xa^?y ra cho co^.ng ddo^`ng ty. na.n mo+'i thai nghe'n tha`nh hi`nh. O^i! Thu+o+ng qua' nhu+~ng nga`y xa xo^i a^'y!

O^` ma` tri' nho+' la.i la^~n lo^.n ro^`i. Tho+`i pho+? ga` no'i tre^n thuo^.c ve^` nhu+~ng na(m1975-1978. Va`o nhu+~ng na(m 1982-1983, tho+`i mo+'i la^.p Ho^.i Lua^.t Gia Vie^.t Nam mie^`n Nam California, tie^`n tha^n cu?a Ho^.i A'i Hu+~u Lua^.t Khoa hie^.n gio+`, lu'c ddo' Khu Bolsa dda~ co' mo^.t tie^.m pho+? mo+'i toanh, Pho+? 79, khai tru+o+ng ra^`m ro^. tre^n go'c ddu+o+`ng Brookhurst/Hazard ddu'ng va`o na(m 1979, dde^'n nay va^~n so^'ng ngon la`nh.

Khi ddo', lu+o+ng technician, tie^'ng Vie^.t di.ch cho oai la` chuye^n vie^n ddie^.n tu+?, li~nh lu+o+ng gio+` cu~ng chi? tu+` 10-12 ddo^ xanh. Vi` va^.y, dda so^' da^n di ta?n buo^`n co`n o+? nha` thue^, ddi xe ca` ta`ng. Ne^n khi la^.p ho^.i xong, la`m gi` co' tie^`n a(n pho+? ta'i na.m ga^`u ga^n sa'ch, dde^? ra ma('t ban cha^'p ha`nh la^m tho+`i dda^`u tie^n.

Tie^.c ra ma('t cu?a ho^.i lua^.t gia mie^`n Nam Cali na(m 1983 chi? go^`m tre^n du+o+'i 30 tha`nh vie^n, tu. ta^.p ta.i nha` cu?a ca(p vo+. cho^`ng lua^.t su+ di ta?n, lu'c ddo' vu+`a may ma('n ddu+o+.c tro+? tha`nh chuye^n vie^n ddie^.n tu+?. Tu+` ddo', ho^.i mo+'i ra ddo+`i va` hoa.t ddo^.ng cho dde^'n nga`y nay.

Tra?i qua tre^n du+o+'i 40 na(m, ke^? tu+` na(m 1983 dde^'n nay, ngoa`i ta`i le`o la'i cu?a ban cha^'p ha`nh, co`n co' co^ng ddo'ng go'p cu?a nhie^`u tha`nh vie^n no^`ng co^'t, lu'c na`o cu~ng quan ta^m ve^` su+. sinh to^`n cu?a ho^.i.

Mo^.t so^' tha`nh vie^n no`ng co^'t dda~ ra ddi vi~nh vie^~n, nhu+ gia'o su+ Nguye^~n Cao Ha'ch, ca'c lua^.t su+ Le^ Ta^'t Ha`o, Pha.m Nam Sa'ch, Phu`ng Va(n Tue^., DDoa`n Va(n Tie^n, Le^ Quang Cu+o+`ng, Nguye^~n Bi'ch Ngo.c, Nguye^~n Ha?i, Nguye^~n Ke^' Nghie^.p, bie^.n ly' Lu+o+ng DDu+'c Ho+.p va` ca'c anh Nguye^~n Va(n Ba?o, To^ The^' Lie^.u...

Tro+? ve^` hie^.n thu+.c cu?a nga`y dda.i ho^.i Lua^.t Khoa to^'i nay, tre^n sa^n kha^'u lo^.ng la^~y, lu'c na`y la` pha^`n mo+? dda^`u hoa`nh tra'ng vo+'i nghi le^~ cha`o co+`, ma(.c nie^.m. Ke^' tie^'p la` die^~n va(n cu?a ban to^? chu+'c , cu?a ca'c vi. da^n cu+?, kha'ch mo+`i dda(.c bie^.t cu?a ho^.i.

Na(m nay, ho^.i a(n ne^n la`m ra hay sao ma` co' ra^'t ddo^ng quan kha'ch tie^'ng ta(m tham du+.. Co^.ng the^m ca'c ma`n tri`nh die^~n co^ng phu cu?a vu~ co^ng, ca si~ chuye^n nghie^.p la^~n ta`i tu+?, cu`ng ca'c gio.ng ca ca^y nha` la' vu+o+`n, ta.o tha`nh mo^.t le^~ ho^.i vui tu+o+i va` hoa`nh tra'ng. Sa`n nha?y ngoa`i kia cha^.t cu+'ng ngu+o+`i quay cuo^`ng theo tie^'ng nha.c da^.p di`nh la~ng ma.n.

Ba.n be` cu`ng lo+'p , cu`ng tru+o+`ng la^u kho^ng ga(.p nhau, nay ti`m dde^'n nhau vo+'i nhu+~ng lo+`i a^n ca^`n tha(m

ho?i. Nhie^`u khuo^n ma(.t dda~ co' nhu+~ng ve^'t ca(`n co^~i vi` tho+`i gian, cu~ng ga('ng gu+o+.ng no+? nu. cu+o+`i ra.ng ro+~ . Nhie^`u ngu+o+`i nha^.n kho^ng ra. Xin lo^~i nhe'! Xin ddu+`ng gia^.n, ma^'y mu+o+i na(m tro^i qua co`n gi?

Ru+o+.u ngo.t me^`m mo^i cu`ng thu+'c a(n ngon, gio`ng ta^m su+. cu+' the^' tie^'p die^~n cho dde^'n ga^`n nu+?a dde^m. Lu'c chia tay, co`n bi.n ri.n trong lo`ng. Xin he.n nga`y ho^.i ngo^. na(m sau nhe'. Kho^ng bie^'t u+o+'c mo+ nho? nhoi ddo' co' co`n thu+.c hie^.n ddu+o+.c kho^ng?

Tre^n ddu+o+`ng ve^` ,xe cha.y qua pho^' Bolsa, gio+` dda~ khuya. Khu pho^' va^~n le^n dde`n. Ngo.n dde`n va`ng kho^ng xo'a tan ddu+o+.c ma`n dde^m. Bolsa ve^` dde^m va('ng ve?, la.nh tanh. Kho^ng gian mo+? ro^.ng, buo^`n hiu nhu+ nhu+~ng nga`y dda^`u cu?a nhu+~ng na(m 1980 ve^` tru+o+'c.

Ca?nh va^.t va` con ngu+o+`i no+i pho^' Bolsa dde^`u dda~ gia`, qua' gia`. Gio`ng ddo+`i nhu+ tha'c lu~ mang theo nhie^`u ky? nie^.m tro^i gia.t ve^` co~i thinh kho^ng.

O^i! Bolsa nga`y ve^`. Mi`nh to^i tre^n pho^' khuya. Buo^`n! Tha^.t buo^`n!

Da~ Tha?o Trang, San Jose 20 tha'ng 6, 2023


****

Nguye^~n Vie^'t DDi~nh

Mu.c Lu.c

8. Bo^. "DDi Va(ng" Va` Anh Cuo^.c Mu`

Hai Hu`ng SG

*
***
Cu+' chu+`ng chi'n gio+` sa'ng mo^~i nga`y, tu+` xo'm du+o+'i anh Cuo^.c Mu` lo` do` ddi dde^'n tie^.m ta.p ho'a nha` co^ Ba Sao na(`m o+? xo'm tre^n, mo.i la^`n ddi anh pha?i du`ng ca^y ga^.y ta^`m vong dde^? do` ddu+o+`ng, ddi rie^'t ro^`i anh thuo^.c lo`ng, co' le~ anh dde^'m tu+`ng bu+o+'c cha^n, dde^'n khu'c na`o que.o pha?i, que.o tra'i. Bao nhie^u bu+o+'c cha^n se~ dde^'n ca'i bo^. " DDi Va(ng" nha` co^ Ba Sao dde^? anh na(`m nghi? ngo+i ca ha't.

Anh Cuo^.c lo+'n ho+n tui chu.c tuo^?i, anh bi. mu` tu+` khi mo+'i cha`o ddo+`i, Chu' thi'm xa^~m ba ma' anh Cuo^.c thu+o+ng anh la('m, hai o^ng ba` ra'ng lo cho dda`n con hai trai mo^.t ga'i ddu+o+.c ddu? dda^`y, xe tra'i ca^y ba'n da.o cu?a chu' Thi'm ddu? su+'c trang tra?i cho gia ddi`nh, chu' Thi'm du+. ddi.nh cho anh Cuo^.c ho.c o+? mo^.t tru+o+`ng Mu` no. nhu+ng anh kho^ng thi'ch, thu+o+ng con chu' thi'm cu~ng chi`u theo y' con, so+. anh buo^`n chu' thi'm sa('m cho anh ca'i radio nho? dde^? anh nghe Ca?i Lu+o+ng, vo^'n me^ ca'c nghe^. sy~ ne^n anh thuo^.c lo`ng nhu+~ng ba?n vo.ng co^? do ca'c danh ta`i nhu+ o^ng U't Tra` O^n, Minh Ca?nh, Du~ng Thanh La^m, Ta^'n Ta`i ( Cha cu?a Danh ha`i Ta^'n Beo, Ta^'n Bo), nhu+~ng ba?n ca?i lu+o+ng trong tuo^`ng anh thuo^.c la`u nhu+; Ngu+o+`i phu khie^ng kie^.u cu+o+'i. Mu`a thu tre^n Ba.ch Ma~ So+n, co`n ga'nh nu+o+'c dde^m tra(ng , Ti`nh anh ba'n chie^'u thi` anh la`m cho o^ng Na(m la` ti'a cu?a co^ Ba Sao me^ ma^~n.

To+'i dda^y tui xin no'i ve^` o^ng Na(m ti'a cu?a co^ Ba Sao. O^ng Na(m co' da'ng ngu+o+`i phu'c ha^.u, to'c ba.c hoa ra^m nhu+ng da de? ho^`ng ha`o vi` co^ Ba dda~ ta^?m bo^? cho o^ng to^'i dda ha`ng nga`y, do tuo^?i ta'c kha' lo+'n ne^n o^ng Na(m kho^ng co`n lanh lo+.i nhu+ mo.i khi, co^ Ba sa('m cho o^ng chie^'c ghe^' bo^' co' ddo^` tu+.a cha^n dde^? o^ng na(`m nghe radio hoa(.c nghe anh Cuo^.c Mu` ha't vo.ng co^? cho o^ng nghe.

No'i na`o ngay la^`n dda^`u khi anh Cuo^.c Mu` dde^'n cho+i, co^ Ba kho^ng Ha`i lo`ng la('m, nhu+ng vi` co' ngu+o+`i hu? hi? vo+'i cha mi`nh ne^n co^ Ba dda`nh u+ng thua^.n, ban dda^`u anh Cuo^.c chi? ddu+o+.c ngo^`i tre^n con Voi dda' trang tri' hai be^n nha`, la^u da`i tha^'y o^ng Na(m thu+o+ng me^'n anh Cuo^.c ne^n co^ Ba cho anh vo^ na(`m tre^n bo^. DDi Va(ng ba(`ng go^~ dden mun bo'ng lu+o+~ng, la^`n dda^`u anh cuo^.c ddu+o+.c dda(.t lu+ng tre^n bo^. DDi Va(ng ma't ru+o+.i anh sung su+o+'ng vo^ cu`ng, ga't tre'o cha^n ro^`i anh ca^'t tie^'ng ca nghe buo^`n na~o ruo^.t, kho^ng bie^'t ta.i gio.ng ha't cu?a anh Cuo^.c truye^`n ca?m, hay do lo+`i ca tha('m thie^'t khie^'n o^ng Na(m ro+i le^., tui tha^'y o^ng mo'c trong tu'i a'o Ba` Ba ca'i kha(n Mu` xoa ra cha(.m nu+o+'c ma('t, co^ Ba ddang ddang ddong ga.o ba'n cho thi'm Tu+ Chuo^ng, tha^'y ti'a mi`nh kho'c, co^ Ba ngu+ng tay ro^`i no'i vo+'i Thi'm Tu+ Chuo^ng:

-Chi Tu+ ngo^`i cho+i cho+` em mo^.t chu't, kho^ng bie^'t ta.i sao cha em o^?ng kho'c nu+~a ki`a.

Bu+o+'c qua nha` tre^n, no+i tho^ng qua ca'i cu+?a nga(n vo+'i tie^.m ta.o ho'a, co^ Ba lie^`n ho?i:

-Cha co' ma^`n sao kho^ng ma` kho'c nu+'c no+? va^.y.

Ha^'t ca'i ma(.t ve^` phi'a anh Cuo^.c Mu`, o^ng Na(m no'i:

-Che`n o+i ! Tha(`ng Cuo^.c ho^m nay no' ha't ca'i ba`i ma` chu' Sa'u ba^y lu'c sanh tho+`i no' hay ha't cho tao nghe, tu+. nhie^n nho+' tha(`ng Sa'u nu+o+'c ma('t tu+. nhie^n no' tuo^n ra chu+' cha dda^u co' mi't u+o+'t du+~ va^.y.

No'i xong o^ng Na(m thu't thi't kho'c ro^`i la^'y kha(n mu` xoa cha(.m nu+o+'c ma('t.

Anh Cuo^.c ddang ngo^`i tre^n bo^. DDi Va(ng ddu+a tay ga~i dda^`u ddie^.u bo^. a'y na'y khi nghe o^ng Na(m no'i vo+'i co^ Ba nhu+ va^.y, so+. co^ Ba ra^`y mi`nh ne^n anh Cuo^.c Mu` le^n tie^'ng:

-Co^ Ba o+i! Con kho^ng co^' y' la`m cho o^ng Na(m buo^`n, ba?n vo.ng co^? con ca khi na~y no' hay qua', con ha't co`n muo^'n kho'c nu+~a la`.

Nha^.n tha^'y anh Cuo^.c bo^'i ro^'i ra ma(.t, co^ Ba an u?i:

-Con kho^ng co' lo^~i, con co' ta`i la('m, tuy co^ Ba kho^ng nghe he^'t nhu+ng co^ nghe loa'ng thoa'ng con ha't ra^'t hay..

Sau bu+~a ddo' anh Cuo^.c Mu` tu+. du+ng kho^ng ghe' la.i nha` co^ Ba nhu+ mo.i la^`n, tha^'y va('ng ngu+o+`i ba.n vong nie^n cu?a mi`nh o^ng Na(m sai tui cha.y u xuo^'ng nha` coi anh Cuo^.c ba^.n vie^.c gi` ma` kho^ng le^n cho+i, so+. tui la`m bie^'ng kho^ng chi.u ddi, o^ng Na(m lo`n tay vo^ tu'i a'o mo'c ra na(m ca('c ba.c cho tui, o^ng no'i:

- Ne` tie^`n lo^. phi' ne` anh Hai ma^`n o+n ddi le. giu`m tui ddi.

Tu+. nhie^n co' tie^`n ru~ng ri~nh trong tu'i ai ma` ho^ng ham, tui ddo'n la^'y tie^`n la^.n lie^`n vo^ lu+ng qua^`n sa` lo~n ro^`i do^ng le. xuo^'ng nha` anh Cuo^.c lie^`n, to+'i no+i nha` anh Cuo^.c cu+?a ddo'ng then ga`i, tui tha^'y chu' Hai Ty. ngu+o+`i ha`ng xo'm nha` chu' Thi'm Xa^~m ddang que't la' ca^y, tui be`n ho?i:

-Da. thu+a chu' Hai, sao nha` anh Cuo^.c ddo'ng cu+?a he^'t ra'o va^.y.

Chu' Hai Ty. du+`ng cho^~i ro^`i no'i:

-Tha(`ng Cuo^.c no' bi. ca'i gio^'ng gi` ma` con ma('t su+ng hu'p, ba ma' no' cho+~ vo^ nha` thu+o+ng ro^`i.

Tui ca?m o+n chu' Hai ro^`i mau cho'ng cha.y ve^` ba'o hung tin cho o^ng Na(m hay.

Ma^'y nga`y sau khi he^'t be^.nh anh Cuo^.c la.i ghe' nha` ga(.p o^ng Na(m, du+o+`ng nhu+ o^ng Na(m va` anh Cuo^.c Mu` co' duye^n no+. gi` o+? kie^'p tru+o+'c, tha^'y anh Cuo^.c vu+`a dde^'n o^ng Na(m kho^ng ca^`n cho^'ng ca^y ga^.y tro+. lu+.c, o^ng tu+. ddu+'ng le^n va` o^m cha^`m anh Cuo^.c Mu`, ca? hai the^? hie^.n nie^`m vui " Ho^.i ngo^." to^.t cu`ng, lu'c sau o^ng Na(m le^n tie^'ng:

-Sao ,ho^m nay ba^y ha't ba`i gi` cho o^ng Na(m nghe, ngoa`i ha't ra ba^y bie^?t dda^'m lu+ng, xoa bo'p tay cha^n kho^ng, ba^y la`m cho o^ng Na(m ro^`i o^ng tra? co^ng so`ng pha(?ng ba^y ddu+`ng co' lo.

Anh Cuo^.c nghe va^.y mu+`ng la('m vi` anh co' vie^.c la`m chi'nh thu+'c dde^? kie^'m tie^`n, anh ca?m o+n o^ng Na(m ta.o ddie^`u kie^.n cho anh co' ddo^`ng ra ddo^`ng vo^ cu~ng vui, tha^'y va^.y tui "Ca` Nanh" vo+'i anh Cuo^.c, tui no'i:

-Sao o^ng Na(m kho^ng ke^u con la`m vo+'i. Vu. ddo' la`m de^~ e.c ha`.

O^ng Na(m gia^~y na^~y no'i:

- I' dda^u co' ddu+o+.c tha(`ng Cuo^.c no' lo+'n con kho?e ma.nh no' la`m mo+'i xue^~, co`n ma^'y o^ng ti' hon tha^'y mo^` ma^`n sao no^?i.

Ro^`i o^ng the^m y' :

-,Hay va^`y ddi, ma^'y ddu+'a thay phie^n ke^? chuye^.n , ddu+'a na`o ke^? hay o^ng Na(m thu+o+?ng.

Nghe va^.y dda'm tu.i rui ai na^'y dde^`u vui.

Bu+~a no. dda^'m bo'p cho o^ng Na(m xong, anh Cuo^.c tha^'m me^.t, thay vi` leo le^n bo^. DDi Va(ng na(`m nghi?, Cuo^.c nha` ta chui xuo^'ng ga^`m ca'i DDi va(ng ro^`i nga~ lu+ng tre^n ne^`n ga.ch ta`u ma't la.nh khie^'n anh ddi va`o gia^'c ngu? ngon la`nh.

Kho^ng ddu+o+.c nghe ca vo.ng co^?, o^ng Na(m be`n ke^u dda'm tu.i tui xu'm la.i ke^? chuye^.n cho o^ng nghe, tru+o+'c khi ke^? o^ng ra ddie^`u kie^.n, ddu+'a na`o ke^? hay thi` ddu+o+.c pha't cho na(m ca('c ba.c, ddu+'a na`o ke^? o^ng nghe cho la` do+~ se~ bi. o^ng du`ng hai ngo'n cha^n ke.p ba('p ve^' non.

Tha(`ng La.c Lo+'n xung phong ke^? chuye^.n tru+o+'c, no' ke^? chuye^.n ddi cho+. Te^'t vo+'i Thi'm Tu+ Chuo^ng vo+'i kho^ng khi' tha^.t vui tu+o+i, o^ng Na(m la` ngu+o+`i hoa`i co^?, khi nghe tha(`ng La.c ke^? chuye^.n phong tu.c ta^.p qua'n nga`y Te^'t khie^'n o^ng vui trong lo`ng, no' vu+`a du+'t ca^u chuye^.n o^ng Na(m ddu+a lie^`n ddo^`ng na(m ca('c co' hi`nh ddu'c no^?i cu?a Ngo^ To^?ng Tho^'ng, pha?i co^ng nha^.n tho+`i con ni't ma` ddu+o+.c na(m ca('c la^.n lu+ng tu+. nhie^n tha^'y ngu+o+`i no' kho?e ma.nh le^n ha(?n, to+'i phie^n tha(`ng Tha`nh Ba Lo.n ke^? chuye^.n, no' ke^? ca^u chuye^.n Alibaba,va` bo^'n mu+o+i te^n cu+o+'p, o^ng Na(m cu~ng thu+o+?ng cho no' na(m ca('c nhu+ tha(`ng La.c, co`n la.i ma^'y ddu+'a nu+~a trong ddo' co' tui, sau khi ke^? xong mo^~i ddu+'a la~nh mo^.t ca'i ke.p ba(`ng hai dda^`u ngo'n cha^n cu?a o^ng Na(m ddau tha^'y ti'a luo^n, nghi o^ng Na(m cho+i a(n gian co' ddu+'a thi` tha^`m:

- Co' khi na`o o^ng Na(m la`m bo^. che^ dde^? nhe'o mi`nh kho^ng ba^y.

Co' ddie^`u la^'y la`m la. , sau na`y anh Cuo^.c Mu` bo+'t ca ha't, anh tham gia tro` ke^? chuye^.n nhu+ng chu+a bao gio+` anh Cuo^.c bi. o^ng Na(m nhe'o ba(`ng hai ngo'n cha^n cu?a mi`nh, ve^` sau khi lo+'n le^n tu.i tui mo+'i bie^'t
O^ng Na(m nga^`m giu'p cho anh Cuo^.c dde^? bu` dda('p va`o khie^'m khuye^'t anh pha?i mang trong ddo+`i.
***
Cuo^.c ddo+`i kho^ng co' gi` tru+o+`ng to^`n ma~i vo+'i tho+`i gian.

Mo^.t sa'ng no. tin tu+'c lan nhanh dda^`u tre^n xo'm du+o+'i, o^ng Na(m kho^ng co`n hie^.n die^.n tre^n co~i ddo+`i na`y nu+~a, nga`y tie^~n o^ng Na(m ve^` no+i cuo^'i tro+`i co' mo^.t ngu+o+`i kho^ng la` tha^n thi'ch cu?a o^ng Na(m nhu+ng anh ta va^~n chi't kha(n tang tay cho^'ng ga^.y la^`n mo` phi'a sau quan ta`i, ngu+o+`i ba.n Vong nie^n na`y ddu+a tie^?n o^ng Na(m nhu+ ngu+o+`i tha^n ye^u ddi'ch thu+.c, anh Cuo^.c Mu` dda~ tra? mo'n no+. a^n ti`nh cho ngu+o+`i vu+`a na(`m xuo^'ng.

Chie^'n cuo^.c tra`n lan sau na`y dda~ cuo^'n hu't thanh nie^n ra tie^`n tuye^'n, khi ta`n chie^'n cuo^.c tui kho^ng co`n tha^'y anh Cuo^.c Mu`, ro^`i co^ Ba cu~ng tu+` gia~ ho^`ng tra^`n dde^? tro+? ve^` ca'c bu.i, dda'm con ni't nga`y xu+a cu~ng ru.ng ro+i ga^`n he^?t, gio+` thi` tu.i tui cu~ng gia` khu' nhu+ o^ng Na(m nga`y xu+a, nhu+ng muo^'n ne^'m tra?i la.i ca'i kho^ng khi' nhu+ o^ng Na(m tu+`ng hu+o+?ng la` ddie^`u kho^ng bao gio+` co' ddu+o+.c, ca'i ti`nh la`ng nghi~a xo'm no' da^`n mai mo^.t theo tho+`i gian ro^`i ca'c ba.n o+i.

Thu+o+ng nho+' nga`y xu+a
2.7.2023

Hai Hu`ng SG

Mu.c Lu.c

III . Nha.c___________________________________________________________

The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:

1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
   xin gu+?i email ve^`  GiaoMua@hotmail.com

2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
   xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com 

3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguye^.t San Giao Mua`
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:

 

Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
  

1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n. 
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com


Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u. 

 

  

    

      

	DDi.a Chi? Lie^n La.c:
	

	Nguye^.t San Giao Mua`

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nha` 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors