Nguyệt San phát hành định kỳ vào mỗi đầu tháng
Nguyệt San Giao Mùa
Merrifield, Virginia
22116
USA
Số 260
Ngày 1 tháng 2 năm 2024
 |
|
Home
|
Giao Mùa (Unicode)
|
Giao Mùa (Vietnet)
Những Số Cũ | Thư Ngỏ | Liên Lạc | ||
| Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: | Ðinh Trường Như (TK Trung Kỳ) |
Ban Biên Tập: |
Mạc Phương Ðình, Phan Thái Yên |
|
Chung Thủy, Nguyễn Thị Thanh Dương |
|
& TK Trung Kỳ |
Mọi bài vở đóng góp xin gửi về GiaoMua@hotmail.com
Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Bài vở trên Giao Muà là do các tác giả gửi đăng và Giao Muà không chịu trách nhiệm về nội dung. Muốn xin trích đăng lại, xin liên lạc với GiaoMua@hotmail.com.
I . Thơ _______________________________________________________________________
| 1. Chùm Thơ Về Mùa Xuân | ______ Ðặng Xuân Xuyến | ||||||||||
| 2. Anh, Người Muôn Năm Cũ | ______Lê Miên Khương | ||||||||||
| 3. Viết Cho Người Thơ | ______Thylanthảo | ||||||||||
| 4. Nén Tâm Hương | ______ Thanh Hà | ||||||||||
| 5. Sáng Ra Nghe Chim Hót | ______ ChinhNguyen/H.N.T. | ||||||||||
| 6. Người Anh Tình Cờ | ______Nguyễn thị Thanh Dương | ||||||||||
| 7. Trăng Hôm Nay Muốn Khóc | ______Như Nguyệt | ||||||||||
| 8. Người Em Gái Da Vàng | ______Viễn Phương | ||||||||||
| 9. Xuân Quê Hương. |
______ Bảo Giang | 10. Nghĩ Tới, Nghĩ Lui |
|
______ Bạch Liên | 11. Mùa Xuân Ðến Bông Mai Về |
|
______ Tình Hoài Hương | 12. Hồn Viễn Mộng |
|
______ Hàn Thiên Lương | |
II . Văn _______________________________________________________________________
| 1. Gạo Ơi, Ðừng Buồn ! ___________ Nguyễn Thị Thanh Dương | 2. Khi Ðịnh Mệnh Cúi Nhìn ___________ Tình Hoài Hương |
| 3. Mùa Xuân Và Chiếc Áo Dài ___________ Thanh Hà |
| 4.Valentine Cho Người Chưa Gặp Mặt ___________ Kim Loan |
| 5. Vàng Cúc ___________ Bạch Liên |
| 6.Mùa Xuân Cuối Cùng ___________ Hàn Thiên Lương |
| 7.Nỗi Niềm Của Lính ___________ Hai Hùng SG |
| 8.Ổn Ðịnh Tâm Lý Ðể Phòng Ngừa Các Vấn Ðề Về Giấc Ngủ ___________ Vũ Thị Hương Mai |
| 9.Vết Nám ___________ Hoàng Long Hải |
III . Tin Tức /Trả Lời Bạn Ðọc__________________________________________________
| 1. Tin Tức/Trả Lời Bạn Ðọc _______ Ban Biên Tập |
I . Thơ __________________________________________________
II . Văn___________________________________________________________
Nguyễn Thị Thanh Dương
Tình Hoài Hương
Thanh Hà
1/-
Lúc tôi hãy còn bé chưa ý thức thời gian một năm có bao nhiêu tháng bao nhiêu ngày, chỉ nhớ mỗi khi cảm nhận hơi hướm buốt lạnh của ngọn gió mùa Ðông Bắc -tức gió bấc- thổi tràn về phía Nam khiến mọi người co ro mặc thêm áo len giữ ấm thì vài ngày sau Ba tôi sẽ chở Má đi chợ Rạch Giá, mua về nhiều khúc vải đủ loại để may quần áo cho cả nhà, trong đó có ba xấp vải hoa văn trang nhã dành cho các chị em tôi mỗi đứa ba bộ đồ giống hệt nhau, là tôi biết ngày Tết cận kề.
Không khí trước Tết của gia đình tôi rộn ràng náo nhiệt thấy rõ. Trong khi người lớn bận bịu chuẩn bị bao nhiêu việc thì bọn trẻ con chúng tôi không làm gì chỉ lăng xăng dòm ngó, tíu tít đếm ngược thời gian trừ đi từng ngày mong cho mau Tết mà sao nó trôi chậm quá.
Ðầu tháng 12 âm lịch Má thôi nhận hàng cho khách để dành thời giờ may quần áo cho gia đình 10 nhân mạng.
Chủ nhật tuần sau Má dắt mấy chị em đến tiệm của bác ba, bác bảy anh họ của Ba để các bác cắt uốn tóc cho chúng tôi. Má kiên nhẫn ngồi chờ từ trưa tới tối mịt mới uốn xong bốn cái đầu quăn tít ngắn ngủn. Hôm sau vào lớp, thấy vài bạn nữ mái tóc giống như của tôi, có đứa bạn trai trêu chọc:
—Ngộ hén, hể Tết tới là đầu tóc mấy đứa con gái uốn quắn queo .
Bà Ngoại mua mấy trái bí đao to, khoai lang đỏ, đu đủ, mãng cầu…ông Ngoại dùng cây sào dài có gắn móc câu ở ngọn để móc mấy trái dừa cứng cậy (tức không già không non) đem làm mứt. Ngoại, Má cùng nhau gọt vỏ bí, khoai, đu đủ, cắt thành lát mỏng chữ nhật dài chừng 6cm. Riêng bí đao ngoài lát mỏng còn làm thêm hình trụ dùng kim to đâm thủng nhiều lỗ nhỏ để khi ướp đường mau ngấm. Tất cả đem ngâm vôi trắng một đêm, hôm sau sã nước lạnh nhiều lần, trụng lại bằng nước sôi, vớt ra chờ ráo cho mỗi món vào thau inox riêng, cân lượng đường bằng với lượng bí, khoai, đu đủ trộn đều rồi đặt lên mấy chiếc ghế ngoài sân phơi nắng, đậy lại bằng cái vĩ lưới mắt cáo để ngăn ruồi và bụi. Dừa bào mỏng rửa sạch chờ ráo nước bắt lên chảo sên đường cho khô, thêm chút mùi vanille thơm phứt, kích thích khứu giác lẫn vị giác mọi người.
Mấy thau mứt phơi nắng đâu phải chỉ thu hút lũ ong, ruồi mà cả tôi và hai đứa em gái, trai nữa cơ. Nhìn những thanh bí trong veo quện đường sền sệt quyến rũ quá, buổi trưa canh chừng người lớn không để ý, tôi và hai đứa em thay phiên nhau rón rén đến thò tay vào bóc trộm miếng bí cho vào miệng. Trời ơi, ngọt lịm ngon làm sao nhất là ăn trong sự lén lút !
Nhưng chúng tôi không dám ăn vụng hoài, sợ Ngoại Má nhìn thấy thau mứt hao hụt nhiều sẽ đoán ngay thủ phạm. Chúng tôi lần lượt thử qua món đu đủ, khoai lang. Món khoai chưa thấm đường lạt và cứng nên chúng tôi chỉ lấy một miếng chia ba rồi thôi không thèm để mắt tới nữa. Tóm lại chỉ món bí đao là được chúng tôi chiếu cố thường xuyên cho đến bữa Má cười nói:
—Sao mình đậy vĩ kín vậy mà mấy con ruồi cũng chun vào thau ăn mứt bí hao hụt nhiều vậy kìa.
Ba chị em tôi ngượng ngùng sợ hãi quá phải thú nhận, khoanh tay xin lỗi Má không dám ăn vụng nữa.
Trước Tết một tuần Ông bà Ngoại thức sớm quết bánh phồng nếp. Ông nện chày xuống khối bột đựng trong cối đá, bà ngồi cạnh chờ cho ông giở chày lên là dùng tay đảo bột thật nhanh, kịp nhấc bàn tay lên trước khi ông hạ nhát chày tiếp theo xuống nghiền bột cho thật nhuần nhuyễn. Ðộng tác cả hai thật nhịp nhàng “ăn rơ” chưa bao giờ ông lỡ nhịp trúng vào tay bà. Sau đó tới giai đoạn cán bánh mỏng tròn đường kính 15 cm đặt lên chiếc vĩ đan bằng tre đem phơi một nắng là hoàn tất. Bánh đem nướng trên lửa than, cái nào cái nấy nở to gấp đôi, dày cắn nghe giòn rụm trong miệng.
Ông Ngoại luôn đảm trách việc nặng, ông tính ngày để lặt lá mai trước sân trụi trơ cành, tính toán sao cho nụ nở bung đúng vào ngày 30 để đón giao thừa rất tài tình. Ông đem bộ lư hương trên bàn thờ xuống hì hục ngồi chùi bằng chất gì trộn với trấu cho đến khi bộ lư bóng màu đồng, bàn thờ còn chưng cặp nến, cặp dưa hấu có dán giấy đỏ cùng dĩa trái cây mấy loại làm căn nhà sáng bừng lên hẳn.
Bà Ngoại mua củ kiệu tươi, cải xanh về muối dưa ăn với bánh tét. Ðậu xanh, mỡ hành, chuối xiêm, đậu trắng để gói hai loại bánh tét nhân đậu và nhân chuối. Lá chuối cắt ngoài vườn không phải mua.
Nhiều người hay nhắc kỷ niệm rất lãng mạn nên thơ là tối 30 canh nồi bánh chưng bánh tét trong không gian lành lạnh ánh lửa bập bùng, tôi chưa bao giờ được hưởng cái thú đó. Bởi khoảng 4 giờ khuya ngày 28 chạp bà Ngoại đã gói bánh, gần sáng con cháu thức dậy xúm vào cột dây đến khi vừng hồng nhú lên là hoàn tất, đến phiên ông Ngoại phụ trách việc nấu bánh. Ra sân sau bắt cái bếp dã chiến bằng ba cục đá vững chắc, nhóm lửa từ các khúc cây bỏ lăn lóc trong kho không xử dụng, cùng các nhánh dừa khô mấy hôm trước ông đã gom sẵn. Cái nồi đất chất gần bốn chục đòn bánh. Mấy khúc củi to lâu tàn nên không phải ngồi canh suốt buổi, chỉ thỉnh thoảng ra chất thêm củi vào thôi. Nấu từ sáng đến chiều thì bánh chín.
2/-
Khi tôi học lớp năm cấp tiểu học trường quận, thì hai người chị của tôi đã vào trung học trường Nguyễn Trung Trực tỉnh Kiên Giang rồi.
Mỗi buổi sáng cả nhà thức dậy, chuẩn bị ăn uống xong ai có việc nấy toả đi mỗi hướng. Ông bà Ngoại vác mai cuốc ra đồng chăm lo mấy mẫu ruộng. Ba đi làm ở Ty Thông Tin Rạch Giá bằng chiếc Honda 67. Chị hai chị ba chở nhau trên chiếc Honda dame 50 trắng xanh thanh lịch đến trường cách nhà 8 km. Tôi, em gái thứ năm, em trai thứ sáu đi bộ 1,5 km đến trường quận. Lúc ấy chỉ còn Má vừa trông chừng bé út vài tháng tuổi trong hai căn nhà rộng thênh thang vừa may quần áo cho láng giềng kiếm chút thu nhập góp thêm vào nuôi đàn con sáu đứa. Vì tuy chức vụ ba tôi là trưởng ty nhưng đồng lương khiêm tốn chỉ đủ sống chứ không dư dả.
Ba Má hay ví von ngôi nhà chúng tôi giống như một tổ chim, chúng tôi là đàn chim non. Sáng sáng đàn chim rời tổ, đến trưa hoặc chiều bay trở về tụ họp quây quần bên mâm cơm thơm mùi gạo nàng Hương, tíu tít kể chuyện trường lớp cho ông bà Ngoại Ba Má nghe.
Tôi ao ước thời gian qua thật nhanh để tôi mau lớn, vào trung học mặc áo dài trắng như hai chị của mình và được xoã tóc thề nữa. Hình ảnh mỗi sáng hai chị trong chiếc áo dài dắt xe ra đường, người ngồi lái người ngồi một bên phía sau phong cách đài các, mái tóc dài bay nhè nhẹ theo chiều gió như hai cô tiên nhỏ khiến tôi mê mẫn quá chừng.
Chị hai xấp xỉ 16 tuổi, gọi văn hoa là tuổi trăng tròn. Ong bướm cũng bắt đầu lượn lờ trước ngõ. Ong bướm tức mấy anh học lớp cao hơn trong đồng phục áo trắng quần xanh thư sinh nho nhã hay mấy “chú nhà binh”cầu vai đeo hoa mai vàng oai phong lẫm liệt.
Chắc bị nhiều chàng “dòm ngó” nên chị hai cảm thấy mình là người lớn. Mà người lớn thì không cần cặp đựng sách vở, chỉ ôm trong tay thôi. Chị ba thấy vậy cũng bỏ cặp ở nhà. Chồng sách vở hai chị để hết trong giỏ đằng trước xe.
Mong ước mãi cũng đến lúc tựu trường tôi vào lớp đệ thất,-tức lớp sáu - Thế là giấc mơ mặc áo dài thoả nguyện, tôi sung sướng hãnh diện mặc chiếc áo dài lụa trắng Má may đầu tiên trong đời. Từ nay tôi không còn là “học trò” mà thăng hạng”nữ sinh”, cũng được má cho để tóc dài, đồng vai phải lứa với hai chị rồi đây.
Thời gian đầu được làm nữ sinh tôi thích lắm, nhưng bản tính trẻ con vẫn còn ham nhảy dây, nhảy lò cò, đánh cầu, cút bắt vào giờ ra chơi với mấy nhỏ bạn cùng lớp. Khi chơi, hai tà áo phất phơ cứ vướng víu vào sợi dây, chúng tôi bèn cột túm hai vạt lại bên hông, thế là tha hồ nhảy nhót tung tăng cho đã. Thấy thế tụi con trai xúm vào trêu chọc:
—Trời ơi, lớn đầu mà còn chơi nhảy dây, nhảy lò cò như con nít, lêu lêu mắc cỡ.
Con gái chúng tôi tức tối nhao nhao :
—Tụi tui thích thì chơi đó rồi sao, còn hơn con trai tò mò đi rình con gái, thấy ghét.
Tôi còn tiếp tục cột hai tà áo bên hông chơi nhảy dây đến hết lớp đệ lục (lớp 7) mới ngưng.
Tết năm sau. Má may cho hai chị áo dài màu. Chị hai áo màu vàng hoàng yến, chị ba áo hồng phấn sao mà dịu dàng xinh xắn, trong khi tôi và em gái vẫn còn mặc đầm. Má nói tôi lớn chút nữa mặc áo dài màu mới hợp với tuổi.
Các bạn của hai chị đến chúc tết nhau, cũng mặc áo dài màu.
Trước giờ mỗi khi ra đường Má đều mặc áo dài hoa hay màu, tôi nghĩ má người lớn mặc áo dài màu là chuyện hiển nhiên. Mấy ngày xuân tôi gặp rất nhiều cô đi cùng người yêu, hoặc phụ nữ bên cạnh chồng con duyên dáng trong các tà áo dài đủ sắc màu, từ phơn phớt nhẹ nhàng đến rực rỡ thắm tươi nhưng tôi không chú ý. Nay thấy hai chị trong chiếc áo thanh lịch quá, thế là tôi lại cầu xin cho mình lớn nhanh thêm vài tuổi để được mặc áo dài màu. Áo màu mới giống người lớn, giống các chị tôi, chớ áo dài trắng thì con nít 11 tuổi vào trung học cũng mặc được.
3/-
Chờ đến năm tôi thi đậu tú tài I mới được Má thưởng may chiếc áo dài màu– hồi xưa học hết lớp 11 phải qua kỳ thi tú tài I, nếu đậu học tiếp lớp 12 lấy tú tài đôi–. Tôi còn nhớ đó là chiếc áo màu thiên thanh. Ngắm gương, bỗng nhiên thấy mình chín chắn hẳn. Hãnh diện làm sao !
Hể dịp lễ hay thỉnh thoảng hai chị rủ đi chơi với người yêu, tôi liền lấy áo dài thiên thanh ra mặc để thấy mình đoan trang thục nữ giống chị vậy.
Ở tuổi 17, tôi hết cầu xin thời gian qua nhanh để được lớn thêm, bởi nhận thức mình đang sống thời trẻ trung tươi đẹp nhất của đời người.
Tôi yêu quí trân trọng chiếc áo dài trắng. Tượng trưng cho sự trắng trong tinh khiết, là thế giới của trường lớp sách vở nơi gom nhặt kiến thức chuẩn bị hành trang vào đời.
Thi đậu tú tài đôi, tôi ghi danh ÐH Văn Khoa. Từ “nữ sinh” giờ lên”sinh viên” không bắt buộc mặc đồng phục nữa, vào lớp phái nữ chúng tôi tha hồ làm dáng: hôm âu phục quần ống patte d’éléphant áo bó, hôm chiếc áo dài lụa dệt chìm cành trúc màu sắc trang nhã. Tuy vậy tôi thường xuyên mặc áo dài trắng để thấy mình trở lại là một cô nữ sinh ngoan hiền ngây thơ ngày nào*
*Tâm lý con người thường ngược đời như vậy, chỉ mơ những gì mình chưa đạt, hoặc đã rời khỏi tầm tay.
4/-
Tôi chỉ được mặc áo dài thêm một mùa xuân, đến hè thì vận nước thay đổi. Chúng tôi không còn quyền ăn mặc theo ý, những chiếc áo dài trắng lẫn màu đem xếp vào ngăn tủ. Rồi lần lượt bị đem cắt sửa thành áo ngắn mặc hàng ngày. Mãi cho đến mười mấy năm sau, khi theo chồng sang quê người tôi mới có dịp mặc trở lại chiếc áo mà nhờ nó dáng dấp phụ nữ Việt Nam được các văn thi nhạc sĩ tôn vinh ca tụng qua bao nhiêu lời thơ ý nhạc.
Nơi xứ lạ, cứ sáng mùng một Tết cổ truyền tôi đều khoác lên người chiếc áo hai tà tha thướt với tâm trạng háo hức nôn nao y như lần mặc đầu tiên khi bước chân vào cổng trường trung học.
Yêu biết mấy chiếc áo dài phụ nữ Việt Nam!!!
Xuân 2024
4. Valentine Cho Người Chưa Gặp Mặt Kim Loan Kim Loan Bạch Liên
Bạch Liên Hàn Thiên Lương Hàn Thiên Lương Hai Hùng SG Hai Hùng SG 8. Ổn Ðịnh Tâm Lý Ðể Phòng Ngừa Các Vấn Ðề Về Giấc Ngủ Vũ Thị Hương Mai Vũ Thị Hương Mai Hoàng Long Hải Hoàng Long Hải IV. Hộp Thư Toà Soạn
___________________________________________________
Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà:
1) Ðể vào danh sách của NSGM (subscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
Ðịa Chỉ Liên Lạc:
Nguyệt San Giao Muà
Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors
1. Gạo Ơi, Ðừng Buồn !
-----------------
Mới mấy ngày đầu vào hãng làm việc mà cô Laura Nguyễn xinh đẹp đã gây chú ý cho mọi người, nhất là cánh đàn ông trai trẻ Mễ, họ nhìn cô và sẵn sàng mỉm cười khi bất chợt cô nhìn về phía họ.
Anh Arturo hào hoa thì xăng xái hơn, luôn tìm cách đến gần cô vì anh có lý do chính đáng, là người set up máy cho cánh phụ nữ làm, nên bất cứ sự thắc mắc hay trục trặc nào anh Arturo cũng phải giải quyết cho họ.
Arturo là một người thơ máy giỏi, có gương mặt đẹp trai, có dáng người cao ráo cân đối như cầu thủ đá bóng, lại khéo ăn nói và chiều chuộng phụ nữ. Tuy là dân thợ thuyền nhưng Arturo để mái tóc khá đặc biệt, phía trước cắt ngắn, phía sau để đuôi tóc dài sau ót, trông rất nghệ sĩ. Nói tóm lại anh ta hấp dẫn và đẹp “toàn diện”, là niềm ước mơ của nhiều cô Mễ độc thân trong hãng.
Các cô làm đẹp vì anh, và còn thích cho máy hư để gọi anh đến, nũng nịu nhờ anh sửa chữa, cho dù mất thời gian và làm ảnh hưởng đến năng suất sản phẩm.
Dĩ nhiên cánh phụ nữ Mễ thì không nhìn Laura bằng ánh mắt ngưỡng mộ mà ngược lại tò mò, khó chịu, vừa khác chủng tộc vừa đẹp, đủ lý do cho họ không ưa rồi.
Chưa bằng bà Anna của phòng nhân viên, trước khi nhận việc Laura đã vào phòng làm việc của bà Anna để làm giấy tờ, người phụ nữ Mỹ béo mập qúa khổ ấy, khi nhìn nghiêng trông bà như một hình thoi, khúc đầu và chân nhỏ, còn khúc giữa bụng và mông thì to phình ra. Bà đã nhìn cô bằng ánh mắt lạnh lùng, bằng gương mặt khó đăm đăm, bà ganh ghét với tất cả những phụ nữ đẹp, làm như họ đã cướp hết những cơ hội, những may mắn trong cuộc đời, không chừa lại chút gì cho bà, từ vẻ đẹp của gương mặt đến sự cân đối của thân hình.
Trong ngày thỉnh thoảng phải xuống shop trao đổi giấy tờ cho ông cai, bà Anna đi qua chỗ cô Laura làm việc, hay nhìn trộm cô tuy bà rất ngứa mắt vì vẻ xinh đẹp của cô.
Anh Arturo cứ tìm cách đến gần cô Laura và nói chuyện với cô nhiều hơn, và cô Laura cũng vài lần máy hư phải gọi anh đến sửa và bao giờ anh cũng kiếm cớ sửa lâu hơn người khác.
Anh khen cô xinh đẹp, và…khen tất cả những gì liên quan đến cô, biết Laura là người Việt Nam, anh “nghiên cứu” ở đâu mà khen đồ ăn Việt Nam tuyệt vời, nào chả gìo, phở, gỏi cuốn chấm nước tương. Trong khi cô Laura đến Mỹ đã 3 năm nay may ra chỉ biết cửa hàng Taco Bell, Taco Bueno là của người Mễ, chứ chưa ăn bao giờ.
Cô Laura chăm chỉ học việc để làm việc, chỉ mong cho cuộc sống ổn định nơi xứ người
***************
Laura Nguyễn tên cha sinh mẹ đẻ là Nguyễn Thị Gạo, con nhà nông cha truyền con nối, cái nghề cơ cực và nghèo khổ mà không thể nào dứt ra được. Ðến đời cô Gạo không biết là đời thứ mấy, làm quần quật phụ mẹ cha mà vẫn chẳng đủ ăn đủ mặc..
Chị em cô toàn mang tên sản phẩm của đồng ruộng, cô là chị cả Nguyễn thị Gạo, thằng em kế là Nguyễn văn Nếp, rồi Nguyễn thị Tấm và Nguyễn Thị Cám.
Khi còn bé thơ, con bé Gạo rất hãnh diện khoe cái tên của mình:
- Con tên là Gạo nè, mai mốt nhà con có đầy gạo trong nhà, nhiều nhứt xóm luôn.
Nhưng khi lớn lên biết cái tên quê mùa của mình cô Gạo đã âu sầu trách mẹ :
- Sao thiếu gì tên hay mà má đặt tên con là Nguyễn thị Gạo? bộ má muốn giới thiệu cho người đời biết nhà mình là nông dân hả má?
Má cô thật thà:
- Chớ sao, mình sanh ra ở nông thôn đặt tên vậy mới xứng. Má sanh chỉ 4 đứa đặt tên đầy đủ các loại gạo, nếp, tấm, cám, nếu sanh nhiều má đặt tên loài trái cây thì vô số kể, nào Mận, Ổi, Cam, Quýt, Mít, Soài….
- Thôi má ơi, nhìn cái tên trong khai sanh con phát rầu, mà má lại hào hứng.
Ðến lượt má cô âu sầu:
- Nhà mình nghèo khổ qúa, nên cả đời ba má chỉ ước mơ có đủ thứ gạo trong nhà cho no bụng thôi con à.
Ước mơ của ba má qúa chân tình nên cô Gạo không buồn cái tên của mình nữa mà chỉ ngậm ngùi cho hoàn cảnh gia đình.
Trong làng có anh giáo viên con nhà giàu rất yêu cô, cha mẹ anh giàu vì chuyên làm nước mắm gỉa, họ pha chế một phần nhỏ nước mắm ngon còn bao nhiêu là nước lã nấu với chất màu và hương liệu gì đó và ra thành phẩm có thương hiệu hẳn hoi, bỏ mối sỉ khắp nơi và bán lẻ trong vùng.
Ðó là những lời tự hào khi trong một lúc cao hứng anh nhà giáo khoe với người yêu về cái nghề hái ra bạc của nhà mình.
Ðời nào cha mẹ anh chịu cưới cô Gạo con nhà nghèo nhất làng về làm dâu nhà họ.
Mà anh giáo cũng chỉ yêu thương cô cho vui chứ chưa bao giờ anh nói đến chuyện muốn lấy cô làm vợ. Ðùng một hôm anh giáo viên đi lấy vợ, một đám tương xứng, cô nọ cũng có học, cũng con nhà giàu.
Thế là mối tình đầu ngây thơ của cô Gạo tan vỡ, cũng may là cô chưa kịp nghe theo lời rủ rê của anh giáo đi chơi xa khỏi làng, biết đâu cô cũng đã trao thân cho người cô yêu rồi.
Cô Gạo buồn tủi lắm, cô xinh đẹp, hiền ngoan, cô mất người yêu cũng chỉ vì cái nghèo mà ra.
Trong lúc cô Gạo thất tình, thì ruộng nhà cô cũng thất mùa, nợ nần đói khổ chồng chất không biết đường nào mà gỡ. Má cô đã nghẹn ngào nói riêng với cô:
- Nhà mình tới đường cùng rồi con ơi, nói ra điều này má đau lòng lắm, nếu con ưng thì má kêu người mai mối tới gả con cho người Ðài Loan, cũng kiếm được mớ bạc trả nợ nần và cứu các em con khỏi bữa đói bữa no. Má đã đặt tên các con đủ thứ loại gạo mà vẫn không có đủ gạo để ăn.
Cô Gạo cũng nghẹn ngào:
- Nhưng má ơi, mấy ông Ðài Loan vừa gìa vừa bịnh nữa, xóm mình có 2 vụ rồi đó. Qua được cái khổ này con lại phải gánh cái khổ kia sao !!
- Hên xui con à, như chị Hiền con bác Tám Tàng lấy chồng Ðài Loan, tuy chồng gìa nhưng cưới hỏi đàng hoàng, có gì xấu xa đâu, nó gởi tiền về giúp đỡ gia đình, bác Tám đeo vàng đỏ tay, trong khi má không có lấy một khoen để mà làm vốn liếng.
- Không phải vậy đâu má, vụ này con rành lắm, vàng gỉa đó má ơi, bà Tám Tàng đeo để che mắt bà con lối xóm thôi, chớ trong bụng bà kêu trời không thấu. Con Hòa em gái chị Hiền là bạn thân với con nó kể thiệt tình, chị Hiền nó đang tìm cách thoát thân trốn về Việt Nam mà chưa được. Nếu ngon lành như má nghĩ thì bác Tám Tàng đã gả nốt con Hòa đi rồi, để ở nhà làm chi cho tốn cơm tốn áo.
Rồi hai mẹ con cùng ôm nhau mà khóc.
Thật ra những lời năn nỉ ỉ ôi của má cùng với hoàn cảnh bi đát của nhà lúc đó có lúc cũng xuôi lòng cô Gạo, cô muốn hi sinh để giúp đỡ gia đình, rồi thân cô có sóng gío ba đào cũng cam, nhưng cứ nghĩ tới ngày đám cưới, chú rể mà là ông Ðài Loan vừa gìa vừa bịnh phải chống gậy hay đi cà nhắc là cô Gạo thấy xấu hổ, thấy quê với hàng xóm thì ít mà với anh nhà giáo thì nhiều. Trong khi anh ta và cô vợ xứng đôi vừa lứa vẫn sống nhởn nhơ sung sướng cùng làng.
Cô Gạo đã tự an ủi mình:
- Gạo ơi, đừng buồn!
Cô quyết định bỏ trốn làng quê lên Sài Gòn tìm kiếm công việc làm, vừa xa lánh người xưa cho khuất mắt, vừa tìm cơ hội đổi đời giúp đỡ gia đình, dù cô chưa biết mình sẽ làm gì, nhưng làm gì thì cũng chưa chắc cực bằng làm ruộng.
Có nhiều thanh niên nam nữ làng cô đã lên thành phố làm ăn và gởi tiền về giúp cha mẹ, nghe nói toàn những nghề đơn giản, nam thanh niên thì làm công nhân, lái xe, thợ hồ v..v..còn nữ thì thợ may, rửa bát nhà hàng, giúp việc nhà…nên cô Gạo cũng muốn thử thời vận, cô liên lạc với con bạn quê tên Trang cùng trang lứa đã lên ở Sài Gòn 2 năm nay, nhờ nó chỉ giúp trong thời gian đầu cô lạ nước lạ cái.
Thì ra con bạn đang đi ở đợ cho nhà người ta với cái tên nghe lạ tai là “Ô Sin”. Lên Sài Gòn, gặp bạn, nghe bạn kể cô Gạo mới vỡ lẽ ra có nhiều người con gái quê lên tỉnh, nói là phụ bếp hay rửa chén nhà hàng mà thật ra bán bia ôm, làm gái bao, gái nhảy…
Nghe thấy sợ qúa, cô Gạo chấp nhận thà làm ở đợ mà đàng hoàng như Trang chứ quyết không làm mấy nghề xấu hổ kia.
Cô Trang giúp việc cho một nhà khá gỉa, lương tháng 1 triệu, cô hầu như gởi trọn món tiền về quê, vì ở với chủ qúa đầy đủ sung sướng cho cô rồi, nhà cao cửa rộng, ăn uống dư thứa, quần áo cô chủ cho đồ cũ mà đẹp ngoài sự mơ ước, nên Trang chẳng cần tiền tiêu pha gì cả.
Trang giới thiệu cô Gạo đến một dịch vụ tìm việc.
Chẳng bao lâu Gạo cũng được một gia đình nhận thuê mướn về nhà giúp việc, gồm hai vợ chồng trẻ và một đứa con lên 6 tuổi học lớp một.
Tuy là ở đợ, nhưng làm trong nhà mát mẻ đủ thứ tiện nghi, nhẹ nhàng sung sướng hơn làm ruộng nhiều và ăn uống đầy đủ cô Gạo cảm thấy thoải mái, hài lòng nên trông cô càng xinh đẹp thêm ra.
Ngày ngày cô đi chợ, nấu cơm, lau nhà và đưa đón con chủ đi học, về học. Cô Gạo nấu ăn khi mặn khi lạt bà chủ còn chê, nhưng ông chủ thì dễ tính, luôn vui vẻ với cô nên cô cũng thấy an tâm mà không lo bị đuổi việc.
Mới sống ở thành phố có vài tháng mà cô Gạo đã học hỏi được nhiều chuyện đời, có những ông chủ yêu cô giúp việc là gái quê trẻ đẹp, sẵn sàng thuê nhà riêng, cung phụng tiền bạc, qùa cáp cho cô và nuôi cô làm gái bao, làm vợ hờ. Vì thế nhiều cô thôn nữ chấp nhận kiểu sống này, thà làm bé, làm bồ với ông có tiền, có địa vị, muốn gì được nấy còn hơn là ở quê lấy anh nông dân, làm vợ chính thức của một người vừa dốt vừa nghèo, cả đời chỉ biết cày ruộng, trồng rau..
Cô Gạo không bao giờ dám nghĩ tới chuyện tày trời đó, lén lút cướp chồng người ta thì hay ho gì, trước mắt cô chỉ mong kiếm nhiều tiền phụ giúp cha mẹ và sau này lấy được người chồng tử tế, sống hạnh phúc bên nhau.
Cho đến một hôm như thường lệ cô Gạo ở nhà một mình, bà chủ đi làm, thằng con đi học thì ông chủ lù lù xách cặp táp về, ông nói bị cảm, thấy người khó chịu nhờ cô Gạo cạo gío giùm. Cô hồn nhiên đáp:
- Dạ, ông chủ để con cạo gío cho, ba cái cảm cúm này hết liền.
Ông chủ trẻ tuổi nhìn cô và đủng đỉnh mỉm cười :
- Tôi có gìa đâu mà cô xưng “con” với tôi?
Cô Gạo ấp úng:
- Dạ, xin lỗi ông chủ…
- Thêm cái tội gọi tôi bằng “ông”nữa, đáng cho tôi giận lắm đó.
Giọng ông chủ nhà ngọt ngào cợt nhã, ánh mắt đa tình đẩy đưa, cô Gạo linh tính khác thường nhưng không thể từ chối, không thể không cạo gío cho chủ.
Thế rồi khi cô vừa chạm vào người ông, chưa kịp cạo gío thì ông chủ đã đẩy cô ngã ngửa ra giường, mặc cho chai dầu gío bẽ bàng rơi xuống đất. Ông than đang mệt, đang cảm mà sức mạnh vô song, cô Gạo không thể nào thoát ra khỏi vòng tay của ông.
Ðang lúc ông chủ và Gạo còn quấn mình bên nhau thì bà chủ về tới, bà về nhà đột xuất vì cần lấy một vài món giấy tờ cho công việc. Thấy cổng khóa bên trong lại có xe của chồng ở sân, bà sinh nghi tự mở khóa len lén vào nhà, vào phòng.
Bà đã nổi giận đùng đùng, hơn cả thiên lôi trong một ngày mưa gío bão giông, đôi mắt như tóe lửa, xông vào túm tóc Gạo, cào cấu cô, đấm đá cô, tới lúc bà rã rời vì mệt còn ráng sức lần cuối cùng, cho cô mấy cái tát rát mặt rát mày, mặc cho cô giải thích đây mới là lần đầu, tội lỗi do ông chủ gây ra.
Bà chủ lồng lộn lên:
- Hừm !! chồng tao gây ra cớ sự này và mày sung sướng đón nhận, phải không?
Và bà chửi té tát khi tống khứ cô Gạo ra cửa:
- Ừ, đây là lần đầu, nếu tao không bắt gặp thì sẽ có lần sau tiếp theo dài dài chứ gì?
Nỗi buồn tủi khi bị anh người yêu nhà giáo lừa tình bỏ rơi chưa nguôi lại đến nỗi đau đớn nhục nhã ghê gớm này. Ở quê làm ruộng kiếm lúa gạo đã cực nhọc khó khăn, lên tỉnh thành kiếm cơm gạo cũng có bao khó khăn, tủi nhục của nó.
Một lần nữa cô lại tự an ủi mình:
- Gạo ơi, đừng buồn!
Cô cần vượt qua những sóng gío cuộc đời, cô bỏ hẳn “nghề” ở đợ vì đúng như lời Trang nhận xét, chỉ những đứa con gái vừa quê vừa xấu như Trang làm công việc này mới bền vững mà thôi, vì sẽ được bà chủ nhà yên chí tin cậy và ông chủ chẳng bao giờ thèm đoái hoài đến.
Lần này cô sẽ tìm những việc làm khác như công nhân hãng xưởng, đứng bán hàng cho các cửa tiệm tạp hóa, phụ bán qúan cơm..v..v...
Ðang lúc cô Gạo bơ vơ chưa có việc gì làm thì bà chủ nhà của Trang cần tìm một cô dâu trẻ đẹp cho một người bạn Mỹ mà bà quen trong giao dịch công việc, bà ta đã giới thiệu vài đám nhưng ông Mỹ đều chưa hài lòng, thế là khi bà ta gặp Gạo đến nhà tìm Trang, bà đã chấm cô Gạo và giới thiệu cho ông Mỹ, ông đồng ý ngay.
Cuộc đời con gái của cô Gạo không còn nữa, cô chưa biết đi đâu, làm gì? Ông Mỹ tuy gìa, nhưng còn phong độ, lịch lãm hơn mấy ông Ðài Loan gìa mà cô đã thấy khi còn ở làng quê. Thà chấp nhận lấy ông Mỹ đường đường chính chính còn hơn những cô gái lên thành phố làm nghề hư hỏng khác.
Ở làng quê cô, những cô gái nghèo chỉ mơ ước lấy chồng Hàn Quốc, Ðài Loan là đủ mãn nguyện rồi, mấy ai dám mơ lấy chồng xứ Mỹ cao xa.
Ðám cưới cô Gạo và ông Mark tưng bừng làm cả làng xôn xao, vừa chê bai vừa ganh tức khi nghĩ con bé nhà quê này sẽ theo chồng sang Mỹ, mai mốt thành Việt kiều le lói như ai..
Biết hoàn cảnh gia đình cô Gạo khó khăn, ông Mark đã rộng lượng giúp đỡ ba má cô Gạo mấy ngàn đô la, gấp nhiều lần so với mấy trăm đô la Mỹ nếu họ gả con gái cho người Ðài Loan.
.Ông Mark là cứu tinh cho cô và cho cả nhà cô luôn.
Cô Gạo đột nhiên kết hôn với ngoại kiều và đi Mỹ như một giấc chiêm bao, ngay chính cô cũng không ngờ.
Tuy không biết một chữ tiếng Anh nào nhưng sau 3 năm chung sống với ông Mark cô Gạo đã hiểu và nói tiếng Anh khá khá, vượt xa những người đến trường lớp học ESL mấy năm trời.
Ông Mark đã đổi tên cô Gạo thành Laura cho ông dễ gọi, chứ ông nào hiểu tên Gạo quê mùa thế nào, ông yêu người, cái tên nghĩa là gì không thành vấn đề.
Bỗng nhiên được lấy chồng giàu, được sống ở Mỹ, cô Laura qúa sung sướng, cô biết ơn chồng, thương yêu chồng và muốn có con để cuộc sống vợ chồng thêm gắn bó, nhưng Mark nghiền rượu nặng, có lẽ đó là lý do khiến ông không thể có con. Cái hạnh phúc chưa tròn vẹn ấy cũng chẳng bền lâu. Ông Mark bị một chứng đau bụng kinh niên, khi lên cơn thì đau quằn quại, trong lúc qúa đau ông đã quên mất điều tối kỵ là vừa uống rượu bia xong thì không nên uống thuốc giảm đau. Ông chết đột ngột như ngày nào ông đã đột ngột cưới cô Gạo, để cô bơ vơ nơi xứ lạ quê người.
Thì ra nhà cửa, xe hơi của ông Mark toàn là mua trả góp chứ ông chẳng giàu có như cô tưởng.
Dù sao cô Laura cũng lãnh được tiền tử một năm lương của Mark, món tiền khá lớn, cô gởi hết về cho cha mẹ ở Việt Nam xây nhà cao cửa rộng, để má có chút vốn liếng đỡ cơ cực, trước để báo hiếu cha mẹ và sau để cho nhà anh giáo viên kiêm chủ vựa nước mắm gỉa ở cùng làng nhìn thấy mà đừng khinh thường gia đình cô Nguyễn thị Gạo ngày nào.
****************
Cô Laura làm việc trong hãng được hai tuần, anh Arturo vẫn đang đong đưa tình cảm với cô Laura thì cô Rosa xuất hiện và ban ngay cho Gạo những cái nhìn đầy ác cảm và soi mói. Thì ra cô Rosa đã nghe ai mách bảo gì đó nên mới hậm hực như thế.
Rosa là người tình cùa Arturo, cô mới trở lại hãng làm việc sau 3 tuần vacation về quê hương Mexico thăm cha mẹ gìa..
Rosa là một phụ nữ trẻ bị chồng bỏ rơi, có 2 con, không biết vì cần tình hay vì muốn trả thù đời, cô Rosa quay ra o bế anh Arturo, mua tặng người tình những món qùa đẹp, cuối tuần đi ăn đi nhảy. Chàng trai chưa lập gia đình bao giờ nhưng đuờng tình gío trăng thì không thiếu, chẳng dại gì chê thức ăn cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng dâng đến tận miệng. Cho nên ở hãng mọi người cùng làm đều hiểu ngầm Arturo và Rosa là cặp đôi, các cô Mễ có nhõng nhẽo với anh Arturo chỉ khi khuất mắt Rosa.
Giờ nghỉ, cô Rosa đến bên cô Laura, nghiêm giọng:
- Tôi muốn nói chuyện với cô tại break room
Laura mở to mắt ngạc nhiên, trông càng đẹp, càng làm cô Rosa nổi giận thêm:
- Tại sao? Chúng ta chưa quen biết nhau mà..
- Nhưng tôi biết cô, lát nữa cô sẽ biết tôi là ai!
Nhìn nét mặt ghê gớm và nghe giọng nói đanh đá của Rosa cô Laura linh tính nghĩ ngay đến cơn ghen của bà chủ nhà hôm bắt gặp cô trên giường với ông chủ hồi còn ở Việt Nam. Nhưng bây giờ cô chưa làm điều gì sai trái với ai cả, cô sẽ hiên ngang đối diện với Rosa.
Vừa bước chân vào phòng giải lao cô Rosa đã quay ra tát cô Laura và rít lên:
- Tại sao cô tán tỉnh anh Arturo, người yêu của tôi?. Bây giờ thì cô đã biết tôi là ai chưa?
Ðây là một cái tát oan ức, cô và anh Arturo đều độc thân, chuyện trò hay tán tỉnh nhau là bình thường. Hơn nữa anh Arturo mới là người đang tán tỉnh cô.
Cô Laura không thể nhịn đau và nhịn nhục vì bị tát trước mặt đám phụ nữ Mễ nhiều chuyện đang hóng đầy xung quanh:
- Rosa, cô phải xin lỗi tôi, cô chưa là vợ của Arturo, cô không có quyền gì sỉ nhục tôi như thế.
- Xin lỗi hả? này, này…
Vừa gằn giọng cô Rosa vừa nhào tới tát Laura thêm 2 cái nữa. Sức mạnh của sự ghen tức, của người đàn bà Mễ da nâu khỏe mạnh làm cô Laura không thể chống đỡ được, gò má cô đỏ ửng lên vì xấu hổ, tức giận và vì những cái tát, mái tóc cô xổ ra rối bời vì va chạm mạnh, cô bật khóc tức tưởi…
Lúc này thì bà Anna đã tha tấm thân đồ sộ xồng xộc đi tới, chắc có ai đã chạy đi mách bà.
Hai người bị mời lên văn phòng bà Anna, bà lắng nghe hai bên phân trần phải trái lấy lệ, rồi bà tuyên bố mau lẹ và dứt khóat :
- Cả hai cô đã cãi nhau, đánh nhau trong hãng là vi phạm kỷ luật. Chúng tôi quyết định sa thải Rosa và Laura kể từ giờ phút này.
Bà hài lòng được dịp sa thải cô Laura, dù bà biết thừa rằng xét ra cô không có lỗi gì cả. Gía cô Laura vô duyên và xấu xí đi thì bà sẽ khoan dung ngay. Chứ mỗi lần sa thải hay thuê mướn người vào bà lại mất công làm hồ sơ giấy tờ, mà những người mập ì ạch như bà thường lười hoạt động cả tinh thần lẫn thân xác, nhưng thỉnh thoảng uống lon Coke hay bốc kẹo trong cái hũ thủy tinh luôn đầy ắp những loại kẹo ngon để trước mặt thì bà không bao giờ thấy mỏi tay, không bao giờ lười biếng.
Cô Laura và Rosa chẳng thương yêu gì nhau mà phải xách gỉo ra về cùng lúc, cùng một lối đi, nhưng mặt mỗi người nghênh về một phía.
Anh Arturo đứng từ xa nhìn theo hai người tình nửa vời của mình, chẳng biết anh có buồn không? Anh thương xót ai nhiều hơn ai ?
Ra tới bãi xe, cô Rosa nổ máy xe và phóng đi cái vèo coi bộ dữ dội lắm, khói xe còn tuôn về phía sau thành đám mây mù hắc ám thay cho lời mắng nhiếc cô Laura.
Chiều nay anh Arturo về làm gặp cô tha hồ phân bày và năn nỉ nếu vẫn còn muốn tiếp nối cuộc tình béo bở, tình cho không biếu không của cô Rosa.
Còn cô Laura lên xe, ngồi lặng người buồn bã, nước mắt cô rơi ra, lại thêm một lần tủi thân. Cô không tuổi Dần, không cầm tinh con Ngựa mà phần số vẫn lận đận, long đong.
Nhưng chỉ phút giây thôi, cô Laura lau nước mắt, cô mỉm cười với mình và an ủi mình như ngày nào:
- Gạo ơi, đừng buồn !.
Cô nghĩ tới gia đình ở Việt Nam, nghĩ tới một thời nghèo khổ, những thất vọng, tủi hờn cô đã gánh chịu và cô đã muốn vượt qua những điều đó, thì chuyện vừa xảy ra trong hãng hôm nay cũng chỉ là chuyện vặt trong cuộc sống, một sự thử thách nữa để cô vượt qua.
Mấy năm sống ở Mỹ, bên người chồng Mỹ, cô Laura đã trưởng thành thêm, hiểu đời thêm.
Nơi đây nước Mỹ vẫn là trời đất thênh thang cho những người muốn tiến thân tìm cuộc đời êm ấm như cô.
Thế là cô nổ máy xe rời khỏi hãng với cõi lòng nhẹ nhỏm. Ngày mai cô sẽ đi tìm việc làm khác…
-----------------
Khi Ðịnh Mệnh Cúi Nhìn
Phần Thứ Nhì
Chương 33
BẤT NGỜ BÊN NHAU
Tình Hoài Hương
*
Sau khi lau khô những hàng nước mắt dỗi hờn lăn dài trên má, thì: Hạnh, Hoàng, cùng mấy cháu: Châu, Trân, Vân, Sơn, hân hoan vui vẻ đi trên đại lộ Phan Chu Trinh tìm khách sạn cho anh trọ, anh lên lầu cất va-li, tắm rửa xong, rồi cùng mấy dì cháu đi vòng xuống đại lộ Ðộc Lập. Ði bên nhau dưới hai hàng phượng rực rỡ nở đỏ thắm lòng quê ngày đêm rộn rã tiếng ve sầu ngân nga, thì từ đáy lòng cô vẳng lên nốt nhạc êm ái, đầy rung cảm khi vết thương lòng chợt hàn gắn. Cô có cảm giác vẫn gần gủi Hoàng thân ái, dịu êm đằm thắm xiết đỗi như thuở xưa!
Hoàng đi đánh điện tín về ba má ở Sài Gòn và bốn bạn cùng đi trong chuyến du hành xuôi về miền Trung: Thạch, Vinh, Hải, Phong). Hoàng lên Hotel thì dì cháu trở ở về nhà. Cơm đã dọn sẵn trên bàn, Hạnh vội vã ăn qua loa vài chén, rồi vô trong phòng lục tìm hai tập thư của Nam được em đóng thành quyển sách giấu kín dưới đáy va-li.
Cô ấp tập thư vô ngực, mắt sáng ngời trong đêm tối, nụ cười rạng rỡ, Hạnh cầm hộp sơn mài nhỏ đựng sợi dây chuyền hồi xưa anh đã đeo vô cổ mình, cầm quyển album dày cộm lưu lại hình ảnh năm xưa của hai người, Hạnh xin phép chị Huyền đạp xe tới hotel đường Phan Châu Trinh, từ nhà chị Huyền tới chỗ anh trọ rất gần, đạp xe chỉ ba phút là tới nơi.
Hạnh lên lầu, căn phòng hơi chật nhưng kín đáo, sạch sẽ, bốn bề im lặng chỉ nghe tiếng kêu vù vù của chiếc quạt trần quay mau. Hoàng ở trần ngồi viết nhật ký, thấy cô, anh nhoẽn cười liền đi mặc thêm chiếc quần dài, khoát áo sơ mi lên người, anh luôn lịch sự như thuở nào.
Hạnh e dè ngó lui nhìn tới rồi nhẹ nhàng ngồi xuống bên góc nệm, anh rót ly nước lọc mời cô uống, quá lâu rồi hai người không gặp nhau, nên hôm nay đôi bên đều cảm thấy mọi việc mới mẻ, vẫn e dè, bẽn lẽn, ngại ngùng như lần đầu tiên chúng mình mới quen.
Hoàng mở va-li lấy xấp thư Hạnh đã viết năm cũ, cô không ngờ anh vẫn giữ lại những hình ảnh thư từ của mình đựng trong hộp giấy thật đẹp, Hạnh cứ tưởng chỉ có con gái mới cẩn thận thích lưu giữ lại những thư từ kỷ niệm thôi chớ! Ngồi kề bên cô, hai người trao qua đổi lại quyển thư tình, họ mỉm cười nhìn nhau thân ái, khi anh bắt đầu đọc trang thư đầu tiên viết cho Hạnh, thì cô lắng nghe xong, Hạnh đọc lời thư của mình cho anh nghe, thư hai người nhịp nhàng ăn khớp nhau mạch lạc, có khúc chiết, thứ tự ngày tháng, nghe hay, vui thật là vui.
Bỗng dưng Hạnh thấy anh xếp xấp thư của anh lại, Hoàng quay qua vuốt những lọn tóc thề bồng bềnh gợn sóng rơi trên cánh tay cô. Hạnh nghe anh nói:
- Anh hổng đọc được nữa. Thôi, cho anh ngắm em.
Cô đứng dậy cho anh ngắm nghía bộ đồ “màu xanh lục của lính”. Hoàng nhìn cô say đắm trên môi nở nụ cười tươi, khi cô ngồi trở lại trên nệm bên cạnh anh, Hoàng nhẹ nhàng xoa xoa bụi phấn sót lại trên má:
- Hồi chiều, vừa thấy em thì anh đau khổ kinh khủng, anh cứ tưởng em đã có chồng rồi, make-up gì… thấy người lớn hẳn ra. Ghê quá. Không dùng phấn son nữa nhe em.
Hạnh nhoẽn miệng cười qua tiếng “dạ” nhỏ nhẹ nghe ngoan hiền ngọt ngào mà anh rất thích, Hoàng không thích phấn son lòe loẹt, áo quần hở hang diêm dúa, nhứt là xài phấn son; điều đó cô đã rõ từ hồi hai người còn ở Ðà Lạt. Hạnh nũng nịu ngã đầu vô vai anh, Hoàng tìm bàn tay cô đang đặt trên mặt nệm siết nhẹ, tay kia anh vòng qua lưng cô vuốt những lọn tóc dài phủ xuống eo. Không hiểu sao Hạnh vẫn bẽn lẽn, rụt rè, e ấp như lần đầu tiên anh trao cô môi hôn trên đồi thông ở thác Prenn năm xưa vậy!
Tình yêu vô hình chung tác động mạnh đến đôi trẻ, có thể nói nó toát ra từ đôi lồng ngực nhấp nhô hổn hển cuống quýt, nghẽn nghẹn đập mau, rộn ràng dấu ái hoan ca. Họ ôm siết nhau, trân trọng trao môi hôn thắm thiết, dù đã quá lâu không có dịp cho nhau, nhưng bây giờ vẫn say đắm, nồng nàn.
Ôi! Phượng Hoàng của Hồng Hạnh ơi! em yêu anh không trừ, không chia chỉ biết có cộng, có nhân và lũy thừa lên mãi. Em yêu anh với tất cả say mê tin tưởng không hề tính toán, từ sự nồng nhiệt của tuổi trẻ lồng trong đức mến, chân thành tha thiết và vĩnh cửu một đời. Bây giờ thì bao nhiêu lời yêu thương tán tụng, ai si mê em hoa hậu, hoa hoè hoa hiếc gì, ai ai có xin đính ước cầu hôn, cầu hòa, đều không có nghĩa lý chi cả, khoảng trống ráo hoảnh trong lòng em đã được hình bóng Hoàng âu yếm lấp đầy.
Mươi phút sau, Hạnh mò trong túi xách, cô cầm hộp sơn mài mở ra, anh lại đeo sợi dây chuyền có khắc chữ H vô cổ em, họ tin tưởng rằng: giờ đây không có gì, chẳng có ai có thể chia ly nỗi hai người. Lại tìm môi Hạnh, sau đó anh đằm thắm nói:
- Em đáng yêu làm sao! Chớ hồi chiều anh thấy mặt em đầy “phong trần, bụi phấn”, em như con “ngáo ộp”, rồi anh nghe cái giọng điệu em nguây nguẩy và giận hờn khóc lóc, anh sợ điếng người, anh đau khổ tột cùng, anh nãn quá chỉ muốn... chạy làng, chào thua. Bây giờ, em còn đòi mai đi công tác với Ngọc, nữa không?
- Em sẽ đi công tác với anh, ra Huế.
- Em nói thiệt hả?
- Dạ thiệt.
- Hạnh ơi! anh rất vui mừng.
Tháo chiếc Citizen đang đeo trên tay ra, anh vặn giờ báo thức rồi đưa chiếc đồng hồ cho Hạnh đeo vô tay, để sáng mai nó đánh thức Hạnh dậy đúng giờ, hai người sẽ đi Huế trong chuyến xe đầu tiên. Cô âu yếm hôn anh từ giã. Trở về nhà cô vui vẻ đi ngủ sớm.
* * *
Ðang ngủ ngon giấc bỗng chiếc đồng hồ báo thức réo bên tai, Hạnh giật mình vội mò mò tìm nút bấm tắt, cô sợ anh chị Thương nghe thấy, sinh nghi. Vì Hạnh giấu nhẹm anh chị chuyện em dám cả gan lén đi Huế, Hạnh nói láo với chị: “em đi làm công tác với Tuyết Ngọc ở ngoài Quảng Ngãi”.
Hạnh vội xuống bếp đi vệ sinh, rồi lên phòng mặc quần áo, xách va-li như thường lệ, mở cửa đi ra. Chị Huyền nằm trong phòng, hỏi vọng:
- Xe đến đón em rồi, hả?
- Dạ không. Em đến bãi chờ.
Hạnh nói dối ngọt xớt tài tình ghê, giống như thuở xưa lần đầu tiên em đã nói láo với chị Tư, để đến điểm hẹn với Hoàng vậy. Tim cô đập thình thịch trong lồng ngực vì lo sợ. Ba chân bốn cẳng Hạnh xách va-li rảo bước, có khi cô cắm đầu chạy mau trên đường Phan Chu Trinh vắng hoe, cô luôn ngoái lại dòm về phía sau, Hạnh sợ chị Huyền đi ra sân như mọi lần.
Ðến Hotel, Hạnh gọi người quản lý còn ngái ngủ ra mở khóa cho cô lên phòng, tối hôm qua anh có dặn sẽ không khóa cửa, cô có thể vô phòng gọi anh dậy. Hoàng ngủ thật ngon giấc, Hạnh vén mái tóc qua một bên, cúi xuống nhè nhẹ hôn lên môi Hoàng, tỉnh giấc, quàng tay qua cổ em, anh hôn lên má cô, Hoàng trở dậy đi toilet rửa mặt, sau đó anh xách hai va-li xuống lầu, họ ngồi trên băng ghế ở Hotel chờ xe Minh Trung rước đi Huế.
Ðó chính là giờ phút hiện diện đích thực khốc liệt nhứt của định mệnh phiêu lãng cúi xuống sững sờ dòm số phận đôi trẻ. Tính chất quyết định nầy vô cùng quan trọng ở khúc gập quanh từ ngã rẽ của hai cuộc đời về một mối tình. Tình yêu say đắm cùng những cơn bão đời bất ngờ thổi đến, làm điêu đứng mối liên lạc trong tương lai -có thể nói- là sự sống chết của một đời người.
Tuy nhiên, Hạnh và Hoàng đều biết chắc chắn: Ðây chính thực là tình yêu, Hồng Hạnh dứt khoát đi Huế với Phượng Hoàng, bỏ lại sau lưng Ðà Nẵng phồn hoa náo nhiệt tưng bừng có dòng sông Hàn xanh thẳm mênh mông.
Hạnh đi với Hoàng tới bất cứ cuối núi đầu đèo nào, miễn là chỉ có riêng anh và em, cũng được! Hoàng đã đem lại vận mệnh mới trong cuộc sống của Hạnh, em đã giao trọn đời mình, xả hết láng vô dòng số phận đen, đỏ, leo lên con thuyền để anh tự tay lèo lái, Hoàng đưa con thuyền yêu lướt trên ngọn sóng thần đầy vũ bão cuồng phong, cô được cuốn hút theo như điên -vì, niềm yêu thương ngọt ngào chân thật, sự đằm thắm quyến rũ tài tình bởi người có đủ bản lãnh lèo lái rất cá biệt của riêng anh.
Càng hơn nữa cô sẽ giới thiệu với anh về Huế, Mỹ Chánh, Quảng Trị cho anh biết vùng đất nghèo mà năm ngoái năm tê em phải bỏ học ở Ðà Lạt để trở về sống đời lam lũ khép kín bên lũy tre làng ra sao.
Mai về tắm lại dòng sông cũ.
Uống ngụm nước nguồn ngọt tuổi thơ.
Dòng sông tắm mát thời lam lũ.
Chất ngất trong tim tuổi mộng mơ*. (* NPVL)
***
*
Trong nhiều lần bay qua Mỹ thăm gia đình, chúng tôi thỉnh thoảng có những chuyến layover tại một trong những phi trường lớn nhất nước Mỹ, đó là Denver International Airport. Tuy chưa bao giờ đi vào trong thành phố, mà chỉ nhìn qua cửa kiếng sân bay, qua những chuyến xe bus, xe lửa đổi terminal, tôi vẫn phóng tầm mắt nhìn xa hơn, cộng với trí tưởng tượng bay bổng của mình, để tìm một bóng dáng thân quen, để thấy một Denver mến thương…từ thuở nào!
Khi tôi vượt biên cuối năm 1989 đến trại tỵ nạn Panatnikhom, Thailand, liền viết thư cho ông anh bên Mỹ về tình hình trại tỵ nạn đã bị Cao Uỷ đóng cửa từ ngày 14/3/1989, những ai đến trại sau ngày này sẽ phải chịu thanh lọc rất khắt khẹ Nghe tin đó, anh vội vàng nghĩ suy mọi cách để cứu tôi, chứ dứt khoát không cho tôi quay trở về Việt Nam.
Rồi một hôm tôi nhận được hơn hai mươi lá thư từ Mỹ, chỉ có một cái thư của anh tôi, còn lại là những cái tên Mỹ lạ hoắc.
Ôm một đống thư về chỗ ở trại tỵ nạn, tôi đọc thư anh tôi trước. Anh giải thích rằng đã tự ý giúp tôi bằng cách đăng trên mục “Tìm Bạn Bốn Phương” của Mỹ với ước mong tôi sẽ tìm được một người nào đó, tốt đẹp, và biết đâu sẽ…tiến xa hơn, đưa tôi qua khỏi cuộc thanh lọc đáng ghét. Anh cũng nói, tôi đừng sợ hãi, cứ chọn lọc trong các lá thư, tìm ra người nào có vẻ tin cậy thì hồi âm, dù sao cũng là cách giết thời gian và học thêm English, làm bạn bè cũng tốt.
Giờ thì xin mở ngoặc nói về ông anh Th. yêu quý của tôị Trước đây ở Việt Nam anh làm thầy giáo, rồi sau năm lần bảy bận đi vượt biên vào tù tội mới trót lọt, với câu nói cương quyết: “Nếu bỏ xác ngoài biển thì đành chịu, chớ còn đôi chân là còn đi vượt biên, đi hoài cũng tới, trời không phụ lòng người”. Không biết anh có uy tín cỡ nào, mà kể từ khi anh bắt đầu toan tính ra đi, vài bạn thân trong xóm với gia đình tôi cứ hay đến nhà tôi thầm thì có chỗ nào vượt biên thì kêu tui nhe, đi chung với anh Th. cợ Người có quyết tâm và niềm tin như anh thì chắc sẽ gặp maỵ
Trước năm 1975, anh đã từng học Anh Văn ở Hội Việt Mỹ nên rất khát khao đến được xứ tự do dân chủ nàỵ Khi qua đến Mỹ như mong ước thì anh càng yêu Mỹ nhiều hơn. Anh còn khuyến khích tôi, đừng e ngại nếu kết hôn với người Mỹ vì có rất nhiều điểm lợi, nào là học được English hàng ngày hàng giờ, nào là sinh ra con sẽ cao lớn, xinh đẹp, nào là sẽ mang last name của chồng là last name Mỹ, khi đi học đi làm rất khó bị phân biệt chủng tộc…vân vân...và vân vân.
Nghe anh nói vậy tôi cũng yên tâm và hứng thú phần nào, dù lúc đó tôi vẫn có suy nghĩ phải quen và lấy chồng người Việt, chứ không hình dung được cái cảm giác sống chung với một người Mỹ mắt xanh, tóc vàng, tay chân đầy… lông lá.
Tình hình trại tỵ nạn lúc ấy quá căng thẳng, không còn chọn lựa nào khác, nên theo lời khuyên của ông anh, tôi mở các lá thư Mỹ ra đọc. Ðầu tiên, tôi loại bỏ những thư không có hình kèm theo, tiếp theo là loại những người…viết chữ xấu, cẩu thả, (thói quen nghề nghiệp cô giáo khi còn ở Việt Nam), rồi loại tiếp những lá thư có hình nhưng nhìn… hổng đẹp trai và loại luôn những người viết thư …vô duyên (dù trình độ Tiếng Anh của tôi lúc ấy chả có là bao!).
Cuối cùng tôi chọn được một lá thư với nét chữ đều đặn, mềm mại, giọng văn chân tình nghiêm túc, nghề nghiệp vững vàng (giáo viên dạy English ở một trường Trung Học ở Denver, Colorado, vậy là đồng nghiệp với tôi), và tấm hình một chàng trai Mỹ trắng có nét hiền hoà, dễ mến, tên họ đầy đủ là Don Garner.
Với tất cả vốn liếng English có được, tôi viết thư cho Don, giới thiệu bản thân, cám ơn Don đã vui lòng kết bạn, giúp tôi trau dồi thêm Anh Ngữ trong thời gian chờ đợi ở trại tỵ nạn và tôi cũng gởi một tấm hình tôi mặc chiếc áo màu đỏ thắm, chụp trước căn “nhà” của tôi trong trại tỵ nạn. Don hồi âm và nói thích tấm hình, thích... màu áo của tôi, khen tôi nụ cười tươi như hoạ Don phóng to tấm hình này với size bằng cuốn vở rồi gửi lại trại cho tôi làm kỷ niệm.
Cứ hai tuần một lần, Don gửi một lá thư, kèm thêm tái bút những đoạn dạy tôi grammar mà thư trước tôi đã viết sai và luôn luôn có những tấm hình phong cảnh Colorado, vì nhiếp ảnh là niềm say mê của Don sau giờ đi dạỵ
Chắc tôi cũng có máu di truyền từ ông anh. Nếu ông anh đã từng yêu nước Mỹ từ khi còn học ở Hội Việt Mỹ, thì tôi trước đây đã yêu Wichita, Kansas, hay San Antonio, Texas qua những hình ảnh anh tôi gửi qua, thì giờ đây, qua ống kính của Don, tôi đã yêu thêm Denver của Colorado và những địa danh xung quanh: Rocky Mountain, thượng nguồn nước chảy xuôi theo dòng Mississippi vào Vịnh Mexico, những trang trại trồng lúa mì. Từ miền tây qua bên đông, đất của tiểu bang này là lưu vực giống sa mạc, trở thành cao nguyên, rồi núi Alpine, rồi đồng cỏ của đồng bằng Lớn. Núi Elbert là đỉnh cao nhất của dãy núi Rockỵ Ðỉnh Pike nổi tiếng một tí về phía tây của Colorado Springs. Có thể nhìn thấy đỉnh hiu quạnh của nó từ gần biên giới Kansas vào những ngày nắng và mùa đông tuyết phủ trắng một vùng núi bao la, kỳ vỹ…
Ðã có lúc, tôi viết thư cho ông anh, đồng ý rằng, người Mỹ hay người ngoại quốc da trắng, có những người rất dễ thương, đáng tin cậỵ Vì ngoài Don mà tôi dần thân thiện qua những lá thư, trong bưu điện trại tỵ nạn lúc ấy có thêm mấy chàng thiện nguyện người Tân Tây Lan, trong đó có chàng Peter thật hiền lành, nhút nhát và cực kỳ tốt bụng. Peter có râu quai nón, cánh tay rậm rạp lông, vậy mà nở nụ cười là thấy… hiền khộ Ngoài giờ làm cho bưu điện, cuối tuần nhóm thiện nguyện vào trại có Hội Thánh Tin Lành để rao giảng Thánh Kinh. Lần đó bưu điện làm tiệc sinh nhật cho tôi (bất cứ ai đến ngày sinh nhật đều được có một tiệc rất ấm cúng), Peter bị ép lên tặng hoa và ôm tôi, mà mặt anh chàng đỏ rực như ánh mặt trời, thấy thương làm saọ
Trở lại câu chuyện với Don, mùa Giáng Sinh, Don gửi cho tôi một gói bưu phẩm, trong đó có một máy cassette nhỏ xài bằng batteries để tôi học English, có cả đồ charge, vài country music tapes, đồ lặt vặt, một hộp bánh cookies và tấm thiệp chúc Noel bên trong có 4 cây candy canes (Don tinh tế biết tôi ở chung với ba cô bạn gái), loại kẹo hình cán dù dùng để trang trí cây thông Giáng Sinh. Nhưng lúc đó chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy candy canes, nên cứ ngỡ đó là một cái gì đó, chắc là để trong thiệp làm vật trang trí theo truyền thống Phương Tây, nên quăng chúng vào một góc nhà. Vài ngày sau, một đứa vô tình làm bể một cây, lấy tay sờ và nếm thì thấy ngọt, lúc đó cả đám mừng húm vì biết đó là…kẹo, bốn đứa xúm lại ăn liền một mạch hết sạch và khen ngon rối rít.
Tôi dần dần cảm mến Don, dù chỉ qua những lá thư, những hình ảnh và những món quà bé nhỏ xinh xinh. Tôi cảm nhận được một chàng trai đứng đắn, mô phạm, có trái tim ấm áp với tình yêu thiên nhiên bao la rộng lớn.
Don luôn muốn cho tôi hiểu biết nhiều hơn về nước Mỹ, giải thích chi tiết từng sự việc, những tấm hình phong cảnh anh chụp đều ghi chú rõ ràng, địa điểm, thời gian và cả những điều thú vị liên quan đến nơi ấỵ
Ðể giải thích sự chậm trễ thư từ mùa cuối năm, Don chụp những tấm hình khi đến post office gửi quà cho tôi, nào là những chiếc xe của post office chất đầy ứ những bao tải chứa thư, những nhân viên đang chuyển những gói parcels ra xe dù ngoài trời đã sập tối lất phất tuyết rơị Don bảo, mùa này người ta gửi thư gửi quà cho nhau nhiều lắm, dù nhân viên làm việc tăng thêm giờ cũng sẽ vẫn có những thư từ, bưu phẩm chậm hơn những thời gian khác trong năm và nhắn nhủ tôi nếu thư Don đến chậm thì hãy thông cảm cho Don và đừng giận Don, đừng giận ... nước Mỹ nhé (thấy thương ghê chưa!)
Như một cái gì đó rất quen thuộc, mỗi lần đợi chờ thư của Don thật háo hức, một niềm vui dịu dàng êm ái vì thư của Don lúc nào cũng có vài tấm hình và ít nhất là 4 đến 6 trang thư, đem đến cho tôi một nước Mỹ tuy xa xôi nhưng quá đỗi gần gũi, đầy quyến rũ mộng mợ
Qua mùa Giáng Sinh năm ấy, thư của Don bắt đầu thưa thớt và sau đó là lá thư thật dài, Don nói về bệnh skin cancer vừa mới phát hiện vài ngày trước lễ Giáng Sinh. Bác sỹ nói bệnh trong giai đoạn sớm nên chữa trị không khó khăn, có nhiều hy vọng nhưng sẽ mất nhiều thời gian, nên Don xin nghỉ việc, điều trị và về an dưỡng nơi nông trại lúa mì của cha mẹ vùng ngoại ô Denver.
Ðó cũng là lá thư cuối cùng của Don, dù tôi tiếp tục gửi vài lá thư thăm hỏi bệnh tình về địa chỉ của Don và nơi trang trại của cha mẹ Don đều không thấy hồi âm. Tôi tin rằng mình chẳng làm điều gì phật lòng người bạn phương xa, nhưng thực sự không tìm được câu giải đáp của sự im lặng nàỵ
Cuối cùng, tôi tạm thời đưa ra hai giả thuyết. Một là, bệnh của Don đã chuyển biến xấu nên anh ấy không còn thời gian và tâm trí dành cho tôị Hai là, Don cảm thấy mệt mỏi vì mối quan hệ với cô gái Việt Nam nơi trại tỵ nạn với hoàn cảnh quá bấp bênh nên nhân dịp này Don ngưng liên lạc để sau này bắt đầu mối quan hệ mới, có khả năng tiến xa hơn trong tầm taỷ
Tôi vẫn mong giả thuyết thứ hai là đúng, tôi sẽ không bao giờ buồn phiền hay trách móc một lời và xin chân thành cám ơn anh đã đến với tôi như một người bạn, Don ơi!
Khi tôi kể câu chuyện này cho các chị trong một nhóm Văn Thơ, mọi người xúm lại đưa ra những giả thuyết khác nhau về sự “biến mất” của Don, thậm chí các chị còn rủ nhau “viết tiếp đoạn kết” cho câu chuyện “tình” vượt đại dương giữa tôi và Don.
Người thì diễn tả như trong phim ngôn tình, chàng khi chữa bệnh thì mặc cảm, tuyệt vọng nên không thư từ cho nàng, cho đến khi bệnh tình khá hơn, chàng vội viết thư cho “người em gái tỵ nạn” thì hỡi ôi, nàng đã lên đường định cư!
Người khác, cho đoạn kết mang dấu ấn phim Hàn Quốc, chàng sau một thời gian hóa trị và xạ trị, đã mắc bệnh ... mất trí nhớ, nên những lá thư nàng gửi tới chỉ làm chàng hờ hững như đám giấy lộn vô tri vô giác.
Vui hơn là một chị cho câu chuyện theo kiểu Quỳnh Giao, là cha mẹ chàng đã phát hiện ra chàng đang có “tình xa” với một cô gái Châu Á, trong khi họ muốn chàng lấy vợ da trắng, môn đăng hộ đối, nên đã cấm đoán và nhân dịp chàng về nhà chữa bệnh, họ đã dấu hết các lá thư của nàng, gây cho chàng hiểu lầm là nàng đã đổi thay khi chàng ngã bệnh nên từ đó... ly tan.
Dĩ nhiên đó chỉ là những “đoạn kết” tưởng tượng vui vẻ, nhưng cuối cùng các chị ấy cũng nghiêm túc, đề nghị giúp tôi tìm Don trên Googles, vì với đầy đủ tên họ và số tuổi thì việc tìm tung tích không đến nỗi khó khăn nếu Don vẫn còn ở Denver.
Tôi bèn nghe lời khuyên, search trên Googles, sau khi narrow down, tôi cũng tìm được vài người mang tên Don Garner, ở lứa tuổi đó, nhưng tiếc là không có hình ảnh (cũng có thể tôi đã không tìm đúng cách). Tôi cũng chẳng muốn làm phiền người khác tìm giúp Don, vì để làm gì chứ?
Tôi và Don, định mệnh cho gặp nhau qua những lá thư, trong một hoàn cảnh đặc biệt ở trại tỵ nạn. Dù tình cảm vừa nhẹ nhàng chớm nở, mến nhau nhiều hơn qua những tâm sự, những câu chuyện của nhau và qua những tấm hình, Don nói yêu mến đất nước và con người Việt Nam, cũng như tôi đã yêu thương Denver, Colorado và nước Mỹ của Don.
Nhưng chúng tôi chưa hề nói lời yêu nhau, chưa một lần nói nhớ thương, chưa dự định những hứa hẹn dài lâu vì đâu biết chuyện thanh lọc ở trại tỵ nạn của tôi sẽ ra saọ Anh vẫn đang là một người bạn, một người thân, một người đều đặn mang cho tôi niềm chia sẻ, ủi an trong mỗi lá thư, giúp những ngày trại tỵ nạn của tôi thêm niềm vui dù tương lai còn mong manh xa vờị
Ðể rồi Don bỗng mang bệnh hiểm nghèo, định mệnh mang Don đến với tôi rồi lại mang Don ra khỏi đời tôi không một lời giải thích để lòng tôi vẫn xốn xang khắc khoải đi tìm một lý dọ
Dù sao đi nữa, tôi vẫn nhớ ơn Don về những tháng ngày ấy, nhớ nhiều những điều mới lạ Don giới thiệu với tôi về nước Mỹ, về những cây candy canes mùa Noel, về mùa Valentine nào đó Don gửi một gói bưu phẩm với hộp chocolate và kể cho tôi nghe về ngày lễ dễ thương này, không hẳn dành cho những đôi yêu nhau, mà còn cho cả bạn bè thân, gia đình, ngay cả đám học trò cũng tặng thiệp Valentine cho Thầy giáo Don.
Ðể giờ đây mỗi lần có dịp qua Mỹ, khi máy bay dừng chuyển tiếp ở Denver, tôi lại thấy lòng bâng khuâng, bồi hồi như sắp gặp lại người bạn cũ. Dù anh còn đó hay không, dù anh thế nào, đối với tôi, Denver vẫn là một địa danh đẹp luôn có bóng hình anh.
Valentine năm nay tôi viết lại câu chuyện này, cho Don, một người chưa hề gặp mặt, như một món quà ghi dấu kỷ niệm của chúng tôi, của một thời đã qua khi cả hai còn rất trẻ.
Và đây là bài thơ tôi viết tại phi trường Denver trong một lần chờ chuyến bay và nghĩ về Don:
LẠC NHAU Ở DENVER
Máy bay vừa hạ cánh
Denver lạ mà quen
Phi trường tôi vừa đến
Chờ mong được gặp Don
Người người lướt qua nhau
Terminal kiếm tìm
Hành lý cũng vui theo
Tôi và những niềm riêng
Tôi đứng đây, ngơ ngẩn
Giữa đám đông đợi chờ
Hỡi anh, Don thân mến
Ðừng để tôi bơ vơ
Chuyến bay này nối tiếp
Hẹn gặp tại Denver
Quán café Starbucks
Mình nhắc lại chuyện xưa
Anh mặc áo màu gì?
Xung quanh tôi xa lạ
Những bước chân vội vã
Vẫn thiếu vắng một người
Lẽ nào anh không nhớ!
Hay anh trễ chuyến baỷ
Phi đạo trong nắng gió
Người thì như bóng mây
Tôi phải boarding rồi
Qua gate mà ngập ngừng
Thế là anh và tôi
Chẳng được phút tương phùng
Máy bay tung đôi cánh
Chìm vào trong mây trời
Anh vẫn là hình ảnh
Trong ký ức mà thôi!
****
Vàng Cúc
Mùa thu lá vàng rơi
Hạt sương nhè nhẹ bơi
Chim non chưa rời tổ
Chờ nắng ấm lả lơi
¤
Hàng cây vàng thay lá
Hoa cúc sáng góc trời
Nhoẻn miệng cười xinh xắn
Hạnh phúc đời thắm tươi
Hàng cây hai phong bên vỉa hè vẫn trầm ngâm đứng âu sầu, rũ cành. Trong dáng vẻ buồn rũ rượi, khi mà từng ngày bay qua, lá trên cành bắt đầu tàn tạ dung nhan. Dấu chân chim nâu vàng cam đỏ, len lén in hằn trên phiến mỏng.
Như chúng ta đều biết, màu sắc rực rỡ của rừng thu lãng mạn, đẹp biết là bao trong mắt người. Góc trời kiêu sa lộng lẫy, nhưng lại là màu phai nhạt, tê tái buồn. Sắc nét buồn thiu bỗng dưng xuất hiện này, báo hiệu nỗi ray rứt, cấu xé trong lòng. Ðó là, cuống lá héo gầy đang âm thầm ngậm ngùi khô héo dần. Cành nhánh trơ xương, dưới gốc cây phong là khối lá vàng nằm ngổn ngang rồi.
Con người cũng thấu hiểu và thông cảm, khi mà, người và lá cùng ngồi chung trên chiếc thuyền định mệnh. Buồn gì hơn, khi ai đó biết chắc chắn, mình sẽ giã từ dương thế, nên đành im tiếng trong tuyệt vọng. Giây phút cởi áo trần gian là luật bất biến, nào có ai đành lòng, ngày đó đến sớm với mình chăng !...
Trong không gian buồn tênh như thế, chỉ có duy nhất màu vàng của hoa cúc hồn nhiên, hân hoan nở rộ. Những căn nhà hàng xóm đều là người ngoại quốc. Họ chưa quen trồng, chưa biết thưởng thức vẻ đẹp kiêu sa của hoa cúc. Không những hoa cúc là nữ trang chiếu sáng, tô điểm cho tháng mười một. Hoa cúc luôn được lòng ưu ái của người Việt từ nhiều năm xa xưa, cho mãi đến hiện tiền.
Ngày xuân Tết trọng đại, dân gian không ngần ngại trồng hoa cúc đại đóa. Nhất là các nhà vườn sẽ kiếm nhiều lợi tức, nhờ vào thị trường bán hoa tết trong khắp chợ hoa của người Việt Nam. Người đi dập dìu ngắm hoa, và nôn nao với không khí xuân tưng bừng và nhộn nhịp.
Các chậu hoa no tròn, bụ bẫm màu vàng chói chang, được trưng bày khắp phòng khách.Trong lẫn ngoài cửa trước, hoa cúc tươi cười đón khách đến viếng thăm. Hình như, đây là niềm vui rạng ngời cho hầu hết người Việt. Tôi cũng nao nức thích mua chậu cúc cho ba ngày đầu năm mới.
Mùa thu gieo vào lòng người một dấu ấn khó phai. Ðó là màu sắc vàng, cam, nâu, đỏ tô phết khắp không gian. Bốn mùa xoay vòng, lẽo đẽo nắm tay ông lão Thời Gian.
Thế nhân là con người, lúc nào cũng cần mưa và nắng, nên phải ríu rít chạy theo bốn mùa. Không ai ngần ngại hay than vãn dù chỉ một lời nào ta thán !
Bạch Liên
JAN - 2023
***
****
Khi quân Nhật tràn vào Sai gòn thập niên 40 thì Saigon bị Mỹ dội bom tơi bời nhất là phi trường Tân Sơn Nhất, vùng phụ cận nầy nhà cửa tan hoang, ba của Tân vội vàng đưa gia đình tản cư về quê. Chẳng bao lâu Nhật đầu hàng, phong trào Việt Minh nổi lên, rồi quân Pháp trở lại đánh nhau với Việt Minh . Việt minh thua mau bỏ các thành thị rút về các vùng xa như ấp xã. Họ bắt đầu khủng bố như đạo Cao Ðài, ban hội tề, các ông cai tổng, các ông hội đồng, các công chức cũ của Pháp. Ba của Tân xưa là công chức sở Họa đồ của Pháp nên bị liên lụy. Một đêm họ bắt ba má Tân ra nghĩa trang giết chết. Cô Sáu em của Ba Tân, dẫn Tân chay trốn qua Củ Chi theo quốc lộ 1 ,( lúc đó Pháp kiểm soát) , về Gia định vào khu Xóm Thơm Gò Vấp giao cho cậu Mười nuôi dưỡng hộ Tân. Cám cảnh cháu côi cút nên cậu mợ thương lắm, Câu mơ có 2 con Bạch 5 tuổi Vân mới 3 tuổi. Vào lúc mùa tựu trương , cậu dẫn Tân xin vào trường tiểu học quận, vì trễ mấy năm tản cư nên đã 10 tuổi mà chỉ được vào học lớp 2. Cậu nói với Tân , con quá tuổi học trễ, đáng lý nay phải học lớp 6, nếu học dỡ ở lại lớp thì bị đuổi nha con, chịu dốt đấy. Tân nghe như in vào lòng và rất chăm chỉ học. Thấy Câu mợ cực nhọc Tân cũng thương lắm. Cậu gác đường ray xe lửa ở ga Xóm Thơm còn mợ buôn bán ở chợ Cây quéo, sáng sớm phải gồng gánh ra chợ. Ngoài việc học Tân lo mọi việc trong nhà, săn sóc hai em, Nhờ vậy mà cậu mợ thương như con ruột.
Thấm thoát Tân học hết lớp 5 , đậu bằng tiểu học , thi đậu vào trường Petrus -Ký; cậu mua cho chiếc xe đạp, mấy ngày đầu cậu hướng dẫn theo lộ Võ di Nguy ra Hai Bà Trưng quẹo qua Hồng thập Tự , đi thẳng , queo qua Nguyễn văn Cử là đến trường .Tội nghiệp cứ theo con đường đó đi từ lớp đệ thất (lớp 6 ) đến lớp đệ nhị (Lớp 11). Tân biết thân phận mồ côi rất chăm học nên đậu tú tài 1 cao hạng Bình. Buổi sáng chờ kết quả, Văn người bạn cùng lớp rất mến Tân, thường cho Tân mượn sách mới xuất bản. Hai người nói đủ thứ chuyện , bất chợt Văn hỏi: bạn ở Gò Vấp theo con đường nào đến trường. Tân đáp :- mấy năm nay tôi cứ đi theo con đường Hai Bà Trưng. Văn nói : -con đường Hai Bà Trưng có đường ray xe lửa cũ mình đi vô ý lọt bánh xe vào ray té đau lắm, tôi bị một lần tởn tới già!. Tân tiếp lời : trời ơi tôi cũng bị té 2 lần trầy đầu gối. Văn cười và nói nhà tôi ở đường Hiền Vương đi thẳng gặp đường Bà Huyện Thanh Quan, vui lắm gặp nhiều thiên nga. Tân thật thà : ủa thiên nga ở đâu giữa thành phố vậy? Văn bật cười , nói : cha nầy thật thà qúa, chính là mấy nữ sinh áo trăng Gia Long đó , đẹp lắm!
Trong năm học đệ nhất (lớp 12) Tân đi theo con đường Bà Huyện Thanh Quan, Tân cảm thấy vui thật vì gặp những tà áo trắng Gia Long. Chợt một hôm trên đường Bà Huyện Thanh Quan gần đường Hồng Thập Tự có một nữ sinh té bên lề lây quay đứng dậy không được , Tân quanh xe qua ngay và đỡ dậy nhưng tà áo kẹt vào sên và ru líp. Tân nói:- chị ngồi yên đó, để tôi gở tà áo ra . Sau đó Tân đỡ chị dậy và hỏi:- chị có đau không?
- Cái chân mặt hơi đau chứ không sao.
Nhưng xe bị cong vành trước . Tân nói có ông già đang ngồi sửa xe đem cho ông rút cam lại mới chạy được , bây giờ chị đi xích lô vào trường kẻo trễ, khi tan trường nhờ bạn chở đến đây lấy xe. Bất chợt Tân lên tiếng :- Chị tên gì?
- Dạ em tên Trúc, còn Anh ?
- Tôi là Tân , đoạn Tân đưa Trúc lên xích lô và quây lại hỏi cụ già sửa xe bao giờ sửa xe xong?
Cụ nói:- vì phải rút cam nên mất 1 giờ
Vào lớp hình ảnh Trúc cứ lờn vờn trong đầu nên khi thầy gọi lên trả bài , thầy hỏi về nước Ðức , nhưng Tân cứ đem nước Pháp mà nói, cả lớp cười ! Cũng không yên lòng , sau đó Tân lên phòng giám thị nói dối rằng phải vào bệnh viện thăm người thân nên xin nghĩ vào giờ chót ,thực sự để kịp gặp Trúc nơi sửa xe. Ðợi một lúc thi bạn chở Trúc ra. Hai người gặp nhau lòng phấn khởi. Tân cất lời : xe sửa xong tôi có chạy thữ tốt lắm và trả tiền rồi.
Trúc nhìn Tân nói nhẹ :- trời ơi làm phiền Anh quá!
- Không sao ông chỉ lấy có 20 đồng.Tân lại nói tiếp :-cho hỏi nha Cô học lớp mấy ?
- Dạ em học lớp Ðệ Nhị A, năm nay thi Tú Tai 1
- Còn Anh ?
- Tôi học lớp Ðệ Nhứt C ban văn chương
- Trời ơi giỏi quá
Tân cất tiếng : thôi bây giờ cũng trưa rồi mình về gắng học cho có kết qua gặp nhau nói chuyện nhiều!
Trúc đáp : dạ Anh khéo quá , xin chào anh mong có dịp gặp lại!
Nhưng mỗi sáng đi học trên đường Bà Huyện Thanh Quan Thường gặp nhau cười chào nhau , cho nhau niềm vui nhỏ.
Thấm thoát Tân thi Tú Tài 2 và đổ , sau đó 1 tháng Trúc thi Tu Tài 1. Tân dò biết lịch thi ngày nào cũng đón Trúc trước chùa Xá Lợi
Gặp nhau hai người mừng lắm và Trúc bảo cùng lên lễ Phật , cầu nguyện cho buổi thi ngày mai. Sau cùng Trúc cũng đậu Tú Tài 1
Sau khi nghe kết quả hai người thật vui mừng , Tân ngõ ý rủ Trúc cùng đạp xe đến bến Bạch Ðằng. Khi đã an tọa trên băng đá , Tân mở lời: bây giờ thi cử xong , thoải mái mình nói chuyện nhiều cho phép mình xưng anh em với nhau nha.
Trúc đáp : - dạ em cũng chờ như vậy, riêng em còn phải học tú tài 2 nên còn lo lắm, không biết có qua nổi không ?Ờ hỏi anh cái nầy nha,
- Quê Anh ở đâu?
- Quê anh ở tỉnh Hậu Nghĩa , tức Long An cũ, quận Ðức Hóa xã Hiệp Hòa , năm 1945 gia đình tản cư về đó . đến năm 1946 cha mẹ anh bị Việt Minh Công sản giết chết. anh được cậu mợ ở Gò Vấp nuôi từ lớp 2 đến bây giờ.
- Vậy là anh giỏi quá , mồ côi nghèo mà năm nào cũng đậu lại đâu cao, tú tài 1 đậu bình , tú tài 2 đậu bình thứ, trời ơi ban C văn chương tỷ lệ đậu ít lắm!
Tân thở ra và nói giọng rất thấp:- Nhờ cha mẹ phù hộ và nhờ công ơn nuôi dưỡng của cậu mợ!
Trúc tiếp lời: mẹ em sinh ra thì giao cho dì Hai Em nuôi , cha mẹ em chỉ lo kinh doanh ít nghĩ đến con. Dì Hai em là người bất hạnh giữa đời, lấy chồng có một năm thì chồng tử trận. Trong cảnh góa bụa Dì Hai nhận nuôi em như con và em cũng coi dì như mẹ và giống đức tính của dì, em cũng thích đi chùa cầu nguyện. Lúc em đang học lớp 10 thì dì phát nguyện vào chùa tu trên Bình Dương , trời ơi làm em khóc biết bao nhiêu, Không có dì Hai em ở trong nhà thật cô đơn , ba mẹ em thì tiệc tùng với các bạn kinh doanh giàu có! Anh ngang qua nhà đường Hùng Vương có bản “ xuất Nhập Cảng Âu Dược “ đó là cơ sở của ba mẹ em.Từ ngày gặp anh em rất vui và yêu đời, Không biết trời có cho mình chung đường đời không?
- Cái đó tùy tấm lòng của chúng ta. Bây giờ nói thực lòng là anh thương em vì thấy rõ em là người hiền đức. Lần nào đến chùa Xá Lơi em đều mở lòng bố thí cho người nghèo và ân cần với họ!
- Anh ơi đời là một cõi vô thương! Bao nhiêu xí nghiệp nhà cao ở Chợ Lớn, phút chốc trong Tết Mậu Thân đã sụp đổ tan tành! Biết được anh, gặp anh và hiểu anh như trời cho em cái lộc, em phải giữ trọn tấm lòng nhân hậu yêu thương !
Tân nắm tay Trúc và nói nho nhỏ : “ Dù cho cuộc thế nhiễu nhương “ Thương nhau ta quyết chung đường mà đi “
Trúc nhìn Tân cười và nói: - mây người học Ban C thơ văn đầy bụng, em học Ban khoa học cục mịch lắm, mà nè câu thơ đó là lời nguyền trước dòng sông thiêng Bach Ðằng nhớ nha anh !
- Nhớ chứ em, làm sao quên được-
- Lên đại học , anh học ngành gì?
- Anh sẽ thi và Ðại học Sư Phạm ban Văn Chương. Chỉ có ban Sử Ðịa và Văn chương là dễ đậu vì ít người thi.
- Thật sư anh muốn vào sư phạm vì có học bổng giúp cậu mợ phần nào. Riêng em gắng đậu Tú Tài 2, theo anh môn Triết đối với em là xa lạ nên hơi khó, vậy chú ý phần Luận lý học trong đó có phần toán học và khoa học thực nghiệm, em học Ban A ban khoa học, phải nhuần nhuyễn về phần khoa học thực nghiệm. lờ đi các phần Sử Học , Tâm Lý học Ðạo đức học, mấy phần dó thuộc về ban C . Nói sơ như vậy, mai mốt em vào lớp đệ nhất anh giảng sâu và chỉ những bài tủ cho.
- Trời ơi nếu được như vậy thì vui biết bao.
Tân nhìn thẳng vào mặt Trúc muốn hôn một cái nhưng tỉnh lại chàng bảo : - thôi cũng chiều rồi về em, Tân đưa Trúc về tận nhà ở đường Hùng Vương, nhà lầu 3 tầng có một bản đồng “ Công Ty Xuất Nhập Cảng Âu Dược “ . Tân đạp xe lòng chợt ngẩn ngơ, nghĩ thầm , nhà Trúc giàu quá, biết đâu chuỵen môn đăng hộ đối sẽ gây bao nỗi buồn đầy nước mắt, rồi chàng tỉnh hồn nghĩ đến Trúc tin tưởng vào tấm lòng của nàng.
Thấm thoát Trúc đậu Tú tài 2 và Tân vào Ðại học Sư Phạm, một hôm ngày giáp tết, gặp nhau để xem văn nghệ xuân tại trường của Tân, bất chợt Trúc nói: anh ơi mồng một tết nầy em muốn lên nhà anh , và mình đi chơi hơi xa một chuyến.
- Rồi mình đi đâu nữa
- Lên Bình Dương thăm dì Hai ở trong chùa.
- Ờ như vậy anh sẽ mươn chiếc xe gắn máy của cậu đi thăm dì trước , chiều ghé nhà em thăm cậu mơ.
Sáng mồng một Tết Tân dùng xe của cậu đến nhà Trúc sớm và Trúc vội đi ra. Tân nhìn Trúc cất lời : ủa sao thấy em buồn và mắt lại sưng bộ khóc nhiều lắm ?
Dạ không có chi , thôi mình kíp lên Bình Dương thăm dì Hai.
Suốt quảng đừờng nhất là khu Fatima , người du xuân như trảy hội, Tân gợi chuyện nói nhưng Trúc cũng trả lời cầm chừng vì lòng đang buồn!
Ðến chùa Bình Dương dì Hai gặp hai cháu mừng lắm , dì ôm Trúc hôn lia lịa và cất lời :- con đậu Tú Tài 2 rồi hả, trời dì mừng lắm!
Trúc đáp : - cũng nhờ ân phúc của dì Hai dó
Xoay qua Tân dì cũng nắm tay Tân và nói : - con trông hiền và đẹp trai quá!
Tân cười và lặng thinh
Dì Hai bảo hai đứa vào ăn cơm với dì.
Ăn cơm xong dì đưa hai người vào hậu liêu và hỏi Trúc:- hơn tuần nay con khóc lắm phải không ?Chú Tư con có lên đây cho biết Ba mẹ con buộc con phải đi Tây học phải không?
Trúc đáp : - dạ phải rồi ! , Con năn nỉ Ba me con khóc lóc mà ba con nhất định là con phải đi !
Thôi con không cưởng lại ý của hai người đó đâu! Bây giờ dì và chú Tư có ý kiến thế nay con cứ đồng ý đi sang đó một thời gian, rồi cáo bênh trở về.
Trúc nức nở , - hai tụi con phải chia xa !
Tới thời tụng kinh , dì lên chánh điện , hai người ra khuôn viên sau chùa ngồi trên gộp đá cạnh bờ sông , Trúc nhìn Tân và nắm tay chàng nói : - Em xin lỗi anh em khổ lắm sơ anh buồn em không dám nói!
Tân ôm lấy bờ vai Trúc và ôn tồn : - em đâu có lỗi gì , do hoàn cảnh thôi, mà chừng nào em mới đi?
Trúc đáp :- mau lắm mồng 3 nầy, tức ngày mốt .
- Trời ơi sau mau vậy, Tân nói như than !
- Ừ Ba em ông có tiền nên ông muốn là được!
- Trúc ơi vậy Tết nầy là mùa xuân cuối cùng của hai ta?
Trúc ôm mặt khóc và nức nở :- những ngày đi học sao hạnh phúc bây giờ hai đứa mình phải lâm cảnh đoạn trường !
Tân vuốt tóc Trúc và nói nhe : Ăn thua hai chúng ta phải bền lòng chặt dạ thì cũng có lúc tương phùng, em cứ nghe lời dì hai đi !
Trời cũng xế chiều Tân đưa Trúc về thẳng nhà Trúc , không ghé nhà cậu.
Khi gần đến nhà thì Trúc hỏi : sáng mồng 3 anh có tiễn em đi không?
- Em đừng buồn, anh không đến chờ máy bay ngang nhà anh tưởng đến em . Chứ ra sân bay anh lạc lõng trong khúc đoạn trường theo dòng lệ của em và sư khó chịu của gia đình, tạo thêm cảnh ngỡ ngàng ! Ðời anh mãi yêu Em!
Trúc đáp : em thề em cũng vậy nàng khóc, và bước vội vào nhà!
Tân bái xe đi nước mắt lưng tròng !
Ôi cảnh biệt ly nào cũng buồn!
Ðến ngày mồng năm Tết trên mâm cơm Tân nói với cậu mơ rằng Tân bỏ học Sư Phạm và đăng vào khóa sĩ quan Thủ Ðức!
Cậu hỏi sao kỳ vậy con , đang học sư phạm yên rồi mà.
Tân đáp : cậu thấy không cha má con bị Cộng sản nó giết , nếu con cứ là thầy giáo thì con mang nợ suốt đời vì ơn nhà nợ nước con còn mang mãi !
Câu nghe vậy làm thinh , mơ cất lời : trời lúc nay đánh quá mà con ! Rồi 2 em Bạch và Vân buông đủa sang ôm tay Tân và nói: bộ anh đi đánh giặc hả?
Tân vỗ về hai em : -không sao anh cũng về với hai em mà!
Sau đó Tân vào trường bộ binh Thủ Ðức và vào binh chủng nhảy dù. Chiến trân triền miên vào khốc liệt. Năm 1974 tiểu đòan của Tân đi giải cứu quận Thường Ðức . Ðến năm 1979 có người chiến hữu đến báo tin cho cậu biết rắng Tân đã tử trận và được chôn cất trong nghĩa trang của sư đoàn 22 tại Quy Nhơn. Kịp đến năm 1980 một chiến hữu dẫn cậu ra lấy cốt và thiêu cho vào lọ sành , Mợ không cho đem vào chùa , để chung trên bàn thờ bà ngoại, mợ nói lúc nó sống nó thương cả nhà nhất là 2 em nó, bây giờ để nó trong nhà cho ấm cúng và nó phù hộ hai em nó học giỏi như Tân vậy!
Ðến cuối năm 1980 ngày giáp Tết Trúc tìm được nhà cậu, Trúc vào cả nhà chưng hửng cậu hỏi phải con là Trúc hả . Sau biệt tăm lâu quá?
Trúc đáp con bị ba má buộc qua Tây học nên con và anh Tân phải chia ly , ở bên Pháp sau 30 tháng tư 1975 tụi thân công nó quạy lắm chúng con phe quốc gia cũng chống lại và tổ chức ngày quốc tang. Năm 1977 con về nườc xui là đi chung chuyến phi cơ với đám Việt khiều yêu nước đo bác sĩ Nguyễn Ngọc Hà dẫn đầu. Xuống phi trường Tân Sơn Nhất là công an bắt con đưa về nhà tù Phan Ðăng Lưu buộc con là gián điệp , về Việt Nam để kết họp với phục quốc. Ðến năm 1978 nó đưa nhốt con ở nhà tù Hàm Tân, tới nay là năm 1980 nó mới thả con ra chừng được 2 tuần lễ. Con tìm suốt một tuần đến nay mới gặp cậu mợ!
Mợ nắm tay Trúc mà than :- ở tù tụi nầy là khổ lắm, trước Tân có cho cậu mợ con xem ảnh con đẹp lắm!
Trúc cất giọng tha thiết : con muốn biết tin tức của anh Tân!
Mợ ôm Trúc và khóc : con ơi Tân nó chết rồi, Tân tử trận năm 1974.
Cậu tiếp lời , từ lúc con đi thì nó vào lính đi đánh cộng sản triền miên và tử trận ở Thường Ðức, cậu đã ra Quy Nhơn lấy cốt nó về, hủ cốt Tân đang để trên bàn thờ ngoại. Câu vội bưng hủ cốt trao cho Trúc có cả 2 tấm thẻ bài.
Trúc ôm hủ cốt vào lòng và khóc : - Anh Tân ơi sao thế nầy được , chính em hay ai làm anh chết làm em khổ, ai gây chia cho tan tác tình mình! Trời ơi bức ảnh nây chụp tại trường anh trong đêm văn nghệ anh cũng cho em một tấm, trời ơi bây giờ bất động chỉ còn nụ cười hiền lành của anh nhưng biền biệt đâu rồi!
Mợ kéo chiếc ghế đỡ Trúc ngồi xuống và nói : con bình tỉnh lại , bây giờ con muốn thế nào , vẫn để Tân ở đây hay đem vào chùa?
Trúc lấy tay gạt nước mắt và nói trong nghẹn ngào : - Con đưa anh Tân vào chùa của đì Hai ở Bình Dương và con xuống tóc tu trong chùa để gần Tân mãi mãi!
Mợ nói:- bây giờ mợ sẽ cùng con lên taxi đưa con ra bến xe Bình Dương và con nhớ bình tỉnh đừng xúc động lỡ cái bình nầy rơi bể thì khổ lắm!
Trúc đáp : dạ con nghe lời mợ
Mợ dìu Trúc ra ngõ, nắng chiều đổ xiêng trên mái lá, con chim sáo lạc đàn kêu thật buồn trên khóm trúc !
19-1-2024
*
Tôi còn nhớ những năm còn đi chinh chiến miệt mài nơi miền hỏa tuyến, mỗi khi nghe bài hát mùa Xuân lá khô do Ca sĩ Duy Khánh trình bày, là mỗi lần làm cho chúng tôi có những nỗi niềm vui buồn khó tả.
*
"Tôi trở lại vùng hành Quân, vùng xa xôi đá sỏi biết buồn"..
Nghe câu hát mở đầu cho bài hát này, khiến tôi nhớ lại nó thật giống tâm trạng của mình, tôi còn nhớ chuyến về phép lần đó từ vùng rừng núi Kon Tum xa tít tôi hăm hở cho chuyến đi, tối hôm đó sau khi chất vô cái ba lô những sản vật của núi rừng Kontum như : Măng Le phơi khô,vài trái bắp của đồng bào Thượng cho mình, tuy về vật chất không có nhiều giá trị nhưng về tình thần nó gói ghém rất nhiều tình thương yêu trong đó.
Tạm chia tay cô gâi người dân tộc đã đem lòng yêu thương mình, hai đứa bùi ngùi vô cùng, tôi hẹn nàng sẽ sớm quay trở lại vùng hành quân này.
Những ngày về phép cũng đã hết tôi vội vàng quay về đơn vị, trong ba lô tôi gói ghém mang theo một món quà nhỏ để tặng cho nàng, vừa đến đầu ngõ buôn làng tôi đã thấy nàng ngồi chờ sẳn bên gốc cây cà phê nơi hai đứa tôi thường hò hẹn.
Tôi chạy như bay đến ngồi bên cạnh nàng, thấy vì mừng rỡ khi thấy tôi quay trở lại, tôi thấy trong đôi mắt em thoáng buồn, chột dạ tôi bèn lên tiếng hỏi:
- Anh đã về lại rồi nè sao em không vui vậy, bộ có chuyện gì xảy ra trong những ngày anh vắng mặt nơi này.
Không trả lời cho tôi ngay, khoé mắt của em bổng dưng lòng lanh nước mắt, một lúc sau em lấy lại bình tĩnh sau cơn xúc động, nàng nói:
- Thằng K'Rấp em của em chết rồI anh biết không?
Nghe tin sét đánh ngang tai, tôi lật đật hỏi nàng:
-Em nói thiệt đó hả, nó bị làm sao mà chết.
Buồn rầu nàng kể lại :
- Anh đi về phép ở đây em buồn quá nên vài ngày sau em rủ thằng K'Rấp băng rừng phía bên kia sông Dakbla để phát rẫy mới, hai chị em làm gần xế trưa thì nghỉ ngơi bên gốc cây to gần đó, thằng K'rấp nghe tiếng đàn khỉ vang tiếng kêu gần đó, nó xách cái ná của Ba em đi đến để săn, không ngờ nó vướng trái nổ của ai gài, nghe tiếng nổ em biết có chuyện nên ba chân bốn căng chạy tới nơi, thằng K'Rấp nó còn thoi thóp, máu chảy thấm ướt cái khố nó mặc, thương lắm biết mình không qua khỏi, thằng K'Rấp nhắc đến mọi người, anh cũng được nó nhắc đến, nó nói anh là người tốt mà nó đã từng gặp, nói được nhiêu đó nó lịm đi trên tay em.
Tôi hỏi Tiếp:
- Nó bự con lắm làm sao em đem nó về nhà cho được.
Nàng ta đáp:
Em lót lá cây cho K'Rấp nằm tạm, em tức tốc quay về buôn gọi người ra giúp. Phần sợ thú dữ ăn xác của nó, phần thương nó nằm nơi lạnh lẽo nên đám trai làng chạy thật nhanh rồi dùng cáng gỗ đưa nó về nhà chôn cất.
Nói xong em chỉ tay về phía cuối buôn làng, nơi có hàng cà phê cổ thụ quanh năm cho bóng mát cho những người con như thằng K'Rấp yên nghỉ.
Trao cho nàng món quà nhỏ để trong cái hộp, tôi nói:
-Ðời lính chiến như anh tiền bạc không có nhiều, anh biết em thích nên anh mua tặng cho em làm kỷ niệm.
RồI tôi lấy chiếc nhẫn bằng bạc có hình mười hai con giáp theo dương lịch . ( Somg ngư, Nhân mã, Hổ cáp. V.v..) trao cho nàng, tôi khẽ nói:
- Ðây là quà của K'Rấp, anh cứ tưởng nó sẽ mừng rỡ khi đeo chiếc nhẫn bạc này trên tay, anh hình dung nụ cười hiền lành sung sướng của nó hiện ra khi được tặng món quà này, nhưng giờ thì buồn qúa, thôi mình đến mộ của nó anh trao lại cho nó tại nơi đó, cho em nó được vui lòng .
Tôi dìu nàng đi trên con đường đá sỏi của buôn làng, dáng em liu xiêu xém ngả đôi lần nếu không có tôi dìu bước.
Hàng cây cà phê bên đường đang mùa ra hoa, những cánh hoa cà phê mong manh nở trắng xoá bên đường, mùi thơm của hoa đã quyến rủ đám Ong rừng bay về hút mật, màu trắng hoa cà phê nhấp nháy trong màu nắng của đất trời Tây nguyên, nó làm cho tôi liên tưởng như dãy băng tang dành cho K'Rấp.
Ngôi mộ đất đơn sơ bên trong hàng rào bằng cây gỗ của núi rừng, mộ thằng K'Rấp đây rồi, tôi thấy vài ba vật dụng sinh hoạt hàng ngày mà gia đình đem ra làm của cải cho nó về bên kia thế giới, tôi và nàng đến cây thập giá trước mộ, này lâm râm cầu kinh mong cho hương hồn đứa em thân yêu an lành trong vòng tay của Chúa, tôi vốn là người ngoại đạo nhưng cũng chắp tay cung kính theo nàng, tôi thầm cầu mong cho thằng K'Rấp có cuộc sống an lành nơi miên viễn, tôi lấy chiếc nhẫn bạc từ trong túi áo, tôi đặt lên cái dĩa có sẳn nơi đầu mộ , tôi thầm khấn:
-K'Rấp thương mến, từ khi đến vùng đất Kontum đầy sơn lâm chướng khí, nếu không có em giúp đỡ thì anh dễ gì làm quen với chị của em, em hướng dẫn anh về các tập tục của người dân nơi đây để anh không phạm phải khi giao tiếp với đồng bào, anh hứa cho em chiếc nhẫn này anh đã thực hiện, mong em vui lòng nơi xa xăm đó nghe K'Rấp.
Ðôi mắt tôi chợt ứa lệ khi nhớ lại những ngày vui đùa với chị em K'Rấp, vì nơi đèo heo hút gió này nếu không có chị em nàng làm bầu bạn thì tôi sẽ cô đơn biết dường nào ..
Mở câi hộp quà mà tôi tặng cho nàng ra xem, em cười hớn hở, nàng ôm con búp bê biết nhắm mở mắt ra hôn lấy hôn để khiến tôi hạnh phúc vô cùng, lòng vui sướng chưa kịp dứt thì tôi thấy nàng áp má hôn tôi chùn chụt, hạnh phúc rạng ngời tôi ghì lấy nàng hôn đáp trả, bổng dưng cái chén nhỏ trên mộ thằng K'Rấp rớt xuống đất, tôi và nàng có cái suy nghĩ giống nhau, tôi nói:
- Ðó em thấy chưa, K'Rấp nó đang vui với mình đó.
Nàng bẻn lẻn xô nhẹ tôi ra, nàng nói :
- Anh xạo quá đi.
Nghe câu nàng nói tôi cười rồI trả đủa liền :
- Ờ anh xạo kệ nó, miễn có người thương rùi được rồi
Nàng cùng cười với tôi trong niềm hạnh phúc rạng ngời .
***
Bàn giao và trực máy đêm giao thừa nơi Trung tâm hành quân cho thằng Kết bạn tôi, tôi nấn ná ngồi bên cạnh nó, lấy làm lạ vì mọi khi giao ca trực cho nó là tôi vọt lẹ về căn hầm của mình để ngủ, vậy mà hôm nay tôi ngồi cạnh nó nên nó hỏi:
- Bộ thất tình khó ngủ hay sao mà còn ở đây vậy thằng quỷ.
Tôi lòn tay với hộc bàn lấy bịch mứt dừa của ông thượng sỹ Nghiệp cho lúc ban chiều, tôi nói với nó:
- Ðêm nay Giao thừa bộ mầy quên rồi hả, thất tình con khỉ khô họ, em của tao nó thương tao dữ lắm, bây giờ chỉ nhớ nhà thôi mầy ơi.
Thằng Kết nghe tôi nhắc đến Giao thừa , rồi thấy gói mứt dừa trên bàn, nó la lên:
- Chèn ơi! Mầy không nhắc tới tao cũng quên mất đất, để tao pha bình trà hai anh em mình đón giao thừa .
Nói xong nó chạy u xuống nhà bếp ông Thượng sỹ nghiệp xin nước nóng pha trà, ông nghiệp thấy vậy bốc cho nó vài cuc thèo lèo cứt chuột cho nó, ông nói:
- Lấy cái này lên đó trực máy uống nước trà là ngon lắm đó chú mầy.
Thằng Kết đem về chỗ trực máy, hai đứa tôi vừa nhâm nhi vừa ôn lại những cái Tết khi còn ở quê nhà. Lúc sau thằng Kết nói :
- Ở chiến trường tao với mầy ăn Tết như vầy cũng sang lắm rồi đó Hùng.
Tôi đâp lại :
- Thì vậy thôi chứ biết sao hơn
Tôi đưa mắt về phía buôn làng, nơi có người tôi yêu đang chìm trong giấc ngủ, với họ không có Tết như mình, bởi họ có những ngày "Tểt" mừng lúa mới riêng tộc người của mình ...
Giờ đây gần nửa thế kỷ trôi qua, muốn trở lại vùng đá sỏi biết buồn để tìm lại chút hương xưa dễ gì có được, còn chăng là những kỷ niệm khó phai mờ trong miền ký ức của tôi mỗi khi chiếc lá khô lìa cành nơi vùng xa tít đó .
21.1.2023
-------------
Nếu có khi nào đó bạn thức giấc nửa đêm nhưng không tài nào ngủ lại được nữa, chỉ là hoạ hoằn lắm mới xảy ra thôi nhưng khi đó có thể bạn đang đứng trước vấn đề về rối loạn giấc ngủ phía trước. Chúng tôi đưa ra có thể giúp bạn ổn định trạng thái tâm lí của mình, phòng ngừa các căng thẳng có thể xảy ra, giúp bạn đi vào một giấc ngủ ngon và sâu.
- Hãy tắm trước khi đi ngủ:
Chín tháng nằm trong bụng mẹ thai nhi nằm trong một môi trường lỏng nóng ấm luôn luôn được đu đưa khi mẹ làm việc đi đi lại lại. Khi chúng ta ngâm mình trong nước ấm chúng ta cảm nhận ngay được niềm hạnh phúc đó khiến cơ thể chúng ta thư giãn và cảm thấy buồn ngủ. Ðó là lợi ích của việc tắm trước khi đi ngủ.
Nếu có điều kiện, bạn có thể ngâm mình trong bồn tắm với nước ấm từ 340C - 380C. Nước ấm có tác dụng làm thư giãn cơ bắp, hoạt động tuần hoàn máu được tăng thêm, các độc tố bị loại khỏi các cơ bắp do hoạt động ban ngày gây ra.
Bên cạnh đó tắm bằng vòi hoa sen cũng tốt vì tư thế đứng kích thích tuần hoàn máu giúp ngủ tốt hơn. Tắm nước ấm còn giúp các sóng não phát ra chậm hơn. Tuy nhiên, chỉ nên tắm khoảng 20 phút rồi lau khô bằng một khăn bông lớn đề phòng lạnh, mặc quần áo ngủ rồi vào giường ngay.
Nếu có điều kiện, hãy trang trí phòng tắm tạo nên một khung cảnh tươi mát hơn. Tắt đèn điện và thay bằng một hai cây nến tạo cảnh lung linh của thiên đường hoặc mở một điệu nhạc êm dịu. Nếu có bồn tắm có thể nhỏ một vài giọt tinh dầu quế hoặc bạc hà khiến cho tâm hồn thư thái hơn.
- Không nên để giường ngủ quá lâu tại một chỗ:
Ðây là một quan điểm được cả phương Ðông và phương Tây đưa ra.
Theo văn hoá phương Ðông, các nhà địa lí phương Ðông rất coi trọng việc tìm chỗ kê giường và đồ đạc trong một gian buồng.
Còn ở phương Tây, năm 1935, Tiến sĩ Hartman, người Ðức phát hiện ra trái đất phát ra những bức xạ điện từ. Trái đất của chúng ta được bao bọc trong một tấm lưới vô hình do các bức xạ điện từ tạo nên, các bức xạ này đi từ Bắc xuống Nam, từ Ðông sang Tây, theo các đường vô hình cách nhau 2m và đan xen vào nhau như một tấm lưới. Tại các "mắt lưới" cường độ bức xạ mạnh nhất, không có gì là nguy hiểm nhưng ngủ lâu dài tại một nơi "mắt lưới" đó, giấc ngủ có thể bị quấy rối.
Vậy thì làm thế nào để phát hiện ra "mắt lưới điện từ"? Ðể giải quyết vấn đề này không có gì là khó. Cũng theo nghiên cứu đó, cứ sau hai năm, bạn hãy rời giường đi chỗ khác, phải nhiều năm giấc ngủ mới bị bức xạ điện từ quấy rối.
Giải pháp thứ hai được đưa ra là bạn hãy đi tìm "mắt lưới đó". Hãy dùng một đài radia xách tay, dò tìm đài phát bằng sóng ngắn. Bạn sẽ nghe thấy tiếng xè xè giảm bớt, đó là khi bạn đang đứng trên một tuyến điện từ. Hãy vẽ một vạch trên mặt sàn nhà để đánh dấu sau đó làm lại động tác này theo hướng Ðông Tây. Giao điểm của hai đường vạch trên sàn nhà chính "mắt lưới: điện từ. Bạn chỉ cần kê giường dịch khỏi "mắt lưới" là được, khi đó, bạn sẽ có giấc ngủ ngon.
- Hãy làm cho phòng thoáng đãng:
Bên cạnh chiếc giường thì phòng ngủ cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giấc ngủ.
Trước hết, nói về không khí trong phòng. Phải khẳng định rằng, trong tất cả các chất dinh dưỡng, rõ ràng không khí là quan trọng nhất. Có thể nhịn ăn vài ngày, nhịn uống vài tuần nhưng không thể sống dăm bảy phút nếu không có không khí. Sáu mươi tỉ tế bào của cơ thể từng giây đều cần có ôxy để hoạt động. Chúng ta lấy ôxy trong không khí, hoạt động hô hấp có tác dụng điều hoà hệ thần kinh và ổn định hoạt động trí não. Ðó là hai chức năng cần thiết cho giấc ngủ.
Trong một căn phòng chật hẹp ẩm thấp, không khí nhanh chóng bị ô nhiễm, lượng ôxy bị giảm bớt, lượng CO2 tăng nhanh. Do đó, một điều tối quan trọng với giấc ngủ là không khí chúng ta thở phải hết sức trong lành.
Nhiệt độ cũng rất quan trọng, nóng quá sẽ làm ta tỉnh giấc và khó ngủ lại, lạnh quá thì giấc ngủ nghịch lí bị rối loạn. Nhiệt độ lí tưởng để có một giấc ngủ đẹp như mơ là từ 17 - 180C. Bên cạnh đó, khi ngủ dậy nên mở rộng cửa sổ vào buổi sáng khoảng 10 phút để thay đổi không khí trong phòng. Trước khi ngủ nửa tiếng cũng nên mở rộng cửa sổ.
Nhưng trái với điều thường nghĩ, không nên mở rộng cửa sổ khi ngủ, nhất là tại thành phố bởi sự thay đổi nhiệt độ có thể làm người ta khó ngủ. Bên cạnh đó, tiếng ồn và ánh sáng đèn đường sẽ quấy rối giấc ngủ dù bạn không thức giấc.
- Chọn một chiếc giường ngủ đúng qui định:
Mọi người trong chúng ta ai cũng giành một phần ba cuộc đời để ngủ và chiếc giường có lẽ là người bạn gắn bó với chúng ta nhiều nhất.
Nếu người ta nói "bát sạch ngon cơm" thì cũng có thể khẳng định giường tốt thì ngủ ngon.
Vậy thì thế nào là một chiếc giường tốt? Sập gụ? Giường Hồng Kông? Chưa đủ. Vấn đề trước hết, đó phải là một chiếc giường đệm không nếu mềm (vì nếu mềm quá cột sống sẽ bị võng xuống) nhưng cũng không được quá cứng (vì cứng quá sẽ làm cho ta bị đau lưng khó ngủ). Nhưng nếu lưng có vấn đề thì hãy chọn giường cứng.
Bên cạnh một chiếc giường tốt thì phải là một cái đệm đúng cách. Nếu dùng đệm mút hãy chọn loại đệm mút cao su dày khoảng 20cm. Nếu chọn đệm lò xo thì cần loại đệm có đủ số lò xo cần thiết vì trong một chiếc đệm có từ 200 đến 2000 lò xo.
Về giát giường: loại giát giường có hiệu quả và tiện nghi nhất là loại giát làm bằng lát nối khớp vì nó phù hợp với hình thể và đung đưa theo cử động của bạn lúc ngủ.
Về gối: Một chiếc gối quá cao sẽ làm hại cho đốt sống cổ của bạn. Nên dùng các loại gối cơ động vì nó có thể thay đổi hình dạng để phù hợp với cột sống.
Tóm lại, một chiếc giường đúng qui cách thì nên dùng các nguyên liệu thiên nhiên, đệm lồng, chăn len, giát giường bằng gỗ. Trong trường hợp bị dị ứng với các chất đó việc đầu tiên cần làm là săn bắt các loại ve bét ăn bám nấp trong chăn đệm và ăn da chất của con người đang ngủ. Các chất thử của chúng ta gây dị ứng rất mạnh. Vì vậy, hãy chọn các chất tổng hợp vì các loại ve bét rất khó ẩn nấp trong đó và rất dễ lau chùi nên có nhiều khả năng gột sạch loại bọ ăn bám đó.
- Hãy làm cho người khác tôn trọng giấc ngủ của mình:
Bạn sẽ không thể ngủ ngon được nếu người khác quấy rầy mình. Do đó, bạn phải tìm cách làm cho mọi người tôn trọng giấc ngủ của bạn.
Phòng ngủ không phải là một văn phòng, một phòng khách hoặc một nơi giải trí. Phải biến phòng ngủ thành hậu cung của một ngôi đền. Bạn hãy quan sát các loài động vật mà xem, đến bọn chúng cũng còn biết thu dọn sắp xếp một chỗ nằm chỉ dành riêng cho việc đi ngủ và không một ai được xâm phạm chỗ của chúng.
Nếu một căn phòng chỉ dành riêng cho việc ngủ thì ngay khi bước chân vào đó bạn đã có cảm giác muốn ngủ rồi. Muốn vậy, bạn có thể tham khảo các lời khuyên sau:
+ Hãy đừng kê bàn giấy vào đó hoặc ngăn đôi bằng một bình phong hay một tủ sách.
+ Yêu cầu cả nhà giữ im lặng không làm ồn khi trong nhà có người ngủ.
+ Dạy bảo con cái biết tôn trọng giấc ngủ của người khác khi chúng dậy sớm nhất nhà.
- Không treo tranh ảnh gây ấn tượng mạnh trong phòng ngủ:
Ðây là một điều vô cùng cấm kị đối với một giấc ngủ ngon. Phòng ngủ không phải là phòng chiếu phim. Hãy xem ti vi tại phòng khách. Không đưa ti vi vào phòng ngủ và hãy chọn để giải trí với những chương trình buổi tối thích hợp.
Còn nếu bạn cảm thấy bị các hình ảnh mạnh ám ảnh vào lúc đi ngủ, hãy tìm cách thư giãn. Bằng cách nằm dài, nhắm mắt, thở sâu, chậm và hãy tưởng tượng rằng các hình ảnh ám ảnh bạn đang bị tống ra khỏi đầu óc bạn qua lỗ mũi với mỗi nhịp thở, bạn sẽ xua đi được các ám ảnh và ngủ ngon.
- Hãy thường xuyên trang trí lại phòng ngủ:
Ðối với người á Ðông, nhà ở có ảnh hưởng rất lớn tới sức khoẻ, sự cân bằng và tất nhiên là cả giấc ngủ nữa. Còn khoa phong thuỷ thì quan tâm đến mọi vấn đề có liên quan tới nhà ở: địa điểm, hướng nhà, trang trí nội thất, vị trí cửa ra vào, cửa sổ.
Ðối với người Á Ðông, khí có mặt ở mọi nơi, mọi lúc. Nó kích thích các cơ quan của con người, luân chuyển trong nhà ở. Còn thuật phong thuỷ điều khiển và làm hài hoà khí của các ngôi nhà giống như châm cứu đối với khí trong cơ thể chúng ta.
Do vậy, căn buồng ngủ lí tưởng không được chứa các vật có mũi nhọn và góc nhọn vì chúng tạo điều kiện cho các khí tiêu cực hoạt động nhất là khi các mũi nhọn đó chĩa vào giường.
Nếu bạn thích cây xanh hãy chọn loại có lá tròn và đặt chúng ở phía Tây hoặc phía Tây Bắc. Chính tại vị trí này chúng có tác động tốt đối với giấc ngủ.
Bên cạnh đó, tránh dùng các vật tiêu cực có bề mặt nhẵn bóng (kính, hoa cương...) vì nó đẩy nhanh sự lưu chuyển khí do đó quấy rối giấc ngủ.
Hãy treo những tấm ri đô dày, hai lớp. Các loại vải nặng làm chậm việc chu chuyển của khí và làm cho người ngủ thấy thanh thản. Tránh để gương trước giường vì nó phản xạ khí của người ngủ và những cảm xúc tiêu cực mà người đó toả ra trong giấc ngủ.
Tóm lại, thuật phong thuỷ có mục đích tạo sự cân bằng giữa âm và dương - hai yếu tố căn bản tạo nên khí âm mang tính nữ, tối, lõm, thụ động, lạnh; còn khí dương mang tính nam sáng, rắn, tích cực, nóng. Chỉ khi nào có cân bằng âm dương, khí mới luân chuyển hài hoà.
- Hãy ngâm chân vào nước nóng:
Khoa học cúng như thực tế đã chứng minh chân lạnh gây khó ngủ và không gì khó chịu như khi đôi bàn chân bị lạnh giá.
Và giải pháp đơn giản là bạn hãy ngâm chân vào nước nóng. Bạn hãy đổ đầy chậu nước nóng 390C, cao hơn nhiệt độ cơ thể 20C. Có thể cho thêm vào nước nóng một nắm tảo, hoặc một vài giọt tinh dầu thảo dược để tăng thêm mùi vị của nước hoặc làm dịu làn da khi ngâm chân. Ngâm cả hai bàn chân vào nước đó trong vòng 30 phút. Sau đó ủ chân vào một chân khô và đừng lau chùi. Kết quả là bạn sẽ có một giấc ngủ ngon.
Chú ý: Khi tuần hoàn máu có vấn đề, chân có thể bị lạnh. Trong trường hợp này, bạn không nên ngâm chân vào nước nóng vì nhiệt sẽ làm tăng thêm tình trạng bị ứ máu. Khi đó, tốt nhất là bạn áp dụng phương pháp mát xa chân.
- Hãy ngủ đúng giờ:
Cơ thể con người luôn hoạt động, nghỉ ngơi theo một nhịp điệu quen thuộc nhất định. Do đó, cần phải tôn trọng nhịp điệu sinh học trong cơ thể để đảm bảo sức khoẻ.
Khi thiếu ngủ hoặc ngủ không ngon chúng ta rơi ngay vào một vòng luẩn quẩn tai ác, mệt mỏi tăng, các đêm khó ngủ liên tiếp xảy ra. Trong lúc này, điều cần làm đầu tiên để lấy lại sự cân bằng cho cơ thể là bạn phải ngủ đúng giờ.
Vấn đề đặt ra là ngủ lúc nào là tốt nhất? Mỗi người có một đồng hồ sinh học riêng nên giấc ngủ lúc nào là tốt nhất tuỳ thuộc vào người đó, miễn là khi dậy thấy sảng khoái dễ chịu, bao nhiêu mệt mỏi đều tiêu tan và tinh thần tràn trề hưng phấn. Bạn hãy dựa vào sổ nhật ký theo dõi giấc ngủ của mình để xác định giờ ngủ tối ưu. Và khi đã tìm ra giờ vàng ngọc đó bạn hãy duy trì đều đặn trong một tháng, và khi nhịp điệu đó ổn định, bạn có thể đôi lúc thay đổi sớm muộn chút ít.
Theo một nghiên cứu thì người đi ngủ sớm dễ thích nghi với cuộc sống xã hội hơn người đi ngủ muộn vì các cơ sở hoạt động như trường học, công sở, nhà máy đều quy định giờ giấc đóng mở rất nghiêm ngặt.
Muốn dậy sớm thì tốt nhất là đi ngủ sớm vào một giờ đã được xác định theo thói quen phù hợp với thời gian biểu của bạn.
Một lời khuyên nữa được đưa ra là bạn hãy ngủ trưa. Nhịp điệu sinh học đã tạo ra hai giấc ngủ cho một con người, ngủ lâu ban đêm và ngủ ngắn sau bữa ăn trưa. Nếu ăn trưa xong thấy buồn ngủ hãy tranh thủ đi ngủ ngay. Một số người không giám ngủ trưa khi mi mắt đã nặng trĩu vì sợ rằng ngủ nhiều tối sẽ mất ngủ. Ðó là một quan niệm hết sức sai lầm.
Giấc ngủ trưa không hề làm mất giấc ngủ tối mà ngược lại nó giúp buổi tối dễ ngủ hơn. Bạn chỉ cần chợp mắt từ 15 phút - 1/2 giờ là đủ. Giấc ngủ trưa sẽ làm cân bằng hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm, góp phần làm giảm bớt các căng thẳng và mệt mỏi khiến cho giấc ngủ tối dễ dàng hơn.
Nghệ thuật của giấc ngủ cực ngắn. Nếu không có thời gian để ngủ nhiều, bạn hãy thực hiện các giấc ngủ cực ngắn. Giấc ngủ này chỉ kéo dài vài giây. Khi ngủ như vậy bạn có thể ngồi trên ghế ngủ một hai phút để phục hồi sức khoẻ cho phép bạn làm việc tiếp.
Các công trình nghiên cứu về giấc ngủ đã chỉ ra rằng: Mỗi ngày chúng ta có hai lúc có thể ngủ sâu: ban đêm vào khoảng hai ba giờ sáng và ban ngày vào khoảng hai ba giờ chiều.
- Hãy tránh xa tiếng động:
Có thể khẳng định rằng tiếng động là kẻ thù của giấc ngủ, một kẻ thù dai dẳng. Tiếng động là tai hoạ của thành phố hiện đại. Hãy tìm cách tránh xa tiếng động.
Tiếng động ban đêm còn nguy hại hơn ban ngày rất nhiều. Sự yên tĩnh cho dù chỉ là yên tĩnh tương đối, là điều kiện tiên quyết cho một giấc ngủ ngon.
Tiếng động gây chấn động sinh lý đối với các hoạt động của thần kinh cơ bắp, tuần hoàn và sản xuất hoocmon. Những người ban ngày sống chìm ngập trong bầu không khí ồn ào tiếng máy rít, tiếng ô tô, rầm rầm trên đường phố, tiếng loa tuyên truyền oang oang bên tai, hơn ai hết họ rất cần những giờ yên tĩnh ban đêm để ngủ yên giấc.
Biện pháp chống tiếng động hiệu nghiệm nhất là bố trí nơi ngủ biệt lập khỏi môi trường âm thanh. Ðôi khi thực hiện vấn đề này là tốn kém. Tối thiểu bạn có thể dùng cửa hai lớp kính nếu bạn ở trong một thành phố quá ầm ĩ. Có thể dùng ri đô dày có khả năng ngăn cản tiếng động bên ngoài và các thảm chống tiếng vang. Nếu tiếng động do hàng xóm láng giềng gây ra quá mức chịu đựng, hãy đến tổ hoà giải, các cơ quan bảo vệ môi trường hoặc nhờ cảnh sát can thiệp.
Với một cường độ âm vang như nhau, một tiếng động có thể gây ra một cảm giác dễ chịu hay khó chịu tuỳ từng hoàn cảnh. Người ta gọi đó là hiệu ứng tâm lý của tiếng động. Ðôi khi một điệu nhạc chói tai làm ta thích thú còn tiếng chổi soàn soạt lại gây một cảm giác khó chịu. Bạn cần biết rằng cơ thể chúng ta phản ứng tích cực với các tiếng động dễ nghe.
Hồi ký Tù Cải Tạo
Hoànglonghải (Tuệ Chương)
Bài 5
Tết tù... đầu tiên
Tết nguyên đán Bính Thìn nhằm ngày thứ Bảy, 31 tháng 1 năm 1976. Ðó là cái tết đầu tiên chúng tôi ở trong tù tại L3-T3 trại Trảng Lớn, Tây Ninh.
Trước tết mấy tháng, bộ đội ra lệnh mỗi khối nuôi hai con heo để chuẩn bị ăn tết. Nghe tin đó, ai ai cũng rầu. Tưởng học xong 10 thì về, đâu có ai nghĩ phải ăn tết trong tù. Vậy là thông cáo “10 ngày học tập cải tạo”, coi như mây khói. Thế là xong lời hứa của “cách mạng”. Ai nghĩ “Cách mạng” hứa Cuội?
Trong khi học tập, cán bộ có giảng giải, yêu cầu “An tâm học tập cải tạo”, nói trắng ra, có nghĩa là không được, không nên trốn trại.
Một tối, anh em nằm với nhau chờ giấc ngủ như thường lệ, Lê Quang Dung cằn nhằn: “Cứ bảo an tâm học tập cải tạo” mà không biết ngày nào học xong để về thì an tâm làm sao được.”
Phạm Quang Chiểu, nằm gần cuối vách trong, kế bên Trần Phú Trắc, “giải đáp”:
- “An tâm như Vương Cấu vậỵ”
Nghe Chiểu nói, tôi nhớ một đoạn trong Tam Quốc, (1), vừa lặp lại câu của Tào Tháo nói với Vương Cấu vừa cười khúc khích với Phạm Xuân Lý nằm bên cạnh:
- “Thôi nhà ngươi hãy an tâm mà chết đi…”
Dung, nóng tính:
- “An tâm mà chết thì an tâm thế chó nào được!”
Thấy Dung nóng nảy, chúng tôi đều cười.
Phạm Ngọc Hiền, nằm phía vách sát cửa vào, chưa ngủ, còn đong đưa cái võng, nói đùa:
- “An tâm mà chờ… ăn thịt heọ”
Khối 1 của tôi có làm một cái chuồng heo phía ngoài sân bóng chuyền, chỗ Lê (?) Văn Cư hay chơi bóng. Phó khối tên là Hợp, quê Quảng Ngãi, mỗi ngày yêu cầu tổ nào tới phiên nấu cơm, sau khi phát cơm rồi, phần cơm cháy còn lại, không được ăn, để trộn với rau muống cho heo ăn.
Heo cũng đói như người. Những hai con heo mà mỗi ngày chỉ có hai miếng cháy, có khi bị “ai đó” gỡ bớt, còn chút lõm.
Một hôm, Hợp họp các tổ trưởng lại, bàn cách “khắc phục”, làm sao cho heo ăn no. Trắc, đại diện tổ 1 của chúng tôi, đi họp.
Vốn tính hay đùa, mới vào họp một chốc, Trắc nói:
- “Khối phó ơi! Heo đói kêu “hợp hợp” kìa!”
Trắc chơi chữ, “hợp” cũng là tên khối phó.
Hợp tức giận, nói:
- “Anh về anh nói với cha anh vậy đị”
Trắc bị chưởi cha, tức quá, bỏ về, không họp nữa, than phiền với chúng tôi. Nghe chuyện, ai cũng cười.
Hiền nói:
- “Dù ông lớn tuổi, nhưng đi “học tập” thì cũng còn là học trò. Học trò kêu cha mẹ ra chưởi là thường.”
Câu Hiền nói đùa làm tôi nhớ năm tôi học lớp nhất với ông Hồ Ðắc Hanh, một hôm có anh vào thưa với thầy: “Thưa thầy, thằng … nó kêu tên cha con.”
Thầy bảo:
- “Ông Trần Hưng Ðạo, người ta kêu tên ra hằng ngày, có sao đâu!”
Chỗ chuồng heo có sân bóng chuyền, đây là nơi vui chơi của chúng tôi, xem Lê (?) Văn Cư biểu diễn chơi banh.
Cư chơi banh hay lắm! Anh chia phe “đá” bóng chuyền. Phen bên kia gồm 6 người, phe bên nầy một mình Cư. Bên kia đánh bóng qua, bằng tay; bên nầy Cư dung chân đá bóng trả lại. Một mình anh ta xoay ngang, xoay dọc, đá banh qua lưới, bất phân thắng bại, khán giả ai nấy đều vui, vỗ tay hoan hô, khen Cư om sòm.
Có anh bộ đội đi ngang, đứng lại xem, cũng nói: “Sao mà tài thế!”
Nhiều lần Cư dùng trái banh, biểu diễn cho mọi người xem. Anh dùng banh đội đầu, đá vòng cầu, đá trước vòng lui sau, đá sau vòng ra trước, đá hữu vòng qua tả, đá tả vòng qua hữu, tài tình lắm. “Can Tây đen” một cầu thủ nổi tiếng của làng bóng đá Saigon trước 1975, có lần ra đấu ở Huế, một mình anh giữa sân Bảo Long, cũng biểu diễn như Cư vậy; cả cầu trường đứng lên “hoan hô nhiệt liệt”, còn hơn “hoan hô Ngô Tổng Thống” hay “hoan hô Hồ Chí Minh” nữ.
Có anh chàng bên T4, mê xem Cư chơi bóng, chiều nào cũng chui hàng rào qua xem, chờ khi gần tối, lại vạch hàng rào chui về.
Cư, cấp bậc thiếu úy, cầu thủ đội bóng Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH. Vào trại cải tạo, “Bộ đội” bắt buộc ai ai cũng phải tự xác nhận là người “có tội với cách mạng”. Cư nhứt định nói chỉ có mỗi một tội mà thôi. Ðó là “tội giương cao mầu cờ sắc áo” bóng đá của miền Nam ở Ðông Nam Á. Cán bộ quản giáo kêu lên làm việc nhiều lần, anh ta cũng nhận có mỗi một tội như thế!
Vậy là ngoan cố, chưa thông suốt “đường lối giáo dục của cách mạng”, khó được “Cách mạng khoan hồng” khó “sớm về sum họp với gia dình”, v.v.... Nhưng rồi mới hơn một năm, anh ta được về sớm, nhờ có một người cô là y sĩ Việt Cộng bảo lãnh cho.
Dù do “Bộ đội” hay Công an quản lý, họ chỉ có nhiệm vụ giữ tù là quan trọng, làm sao tù đừng trốn, chớ họ có quyền gì trong việc xét cho về sớm hay muộn đâu!
Hôm Cư được gọi lên văn phòng để về, cán bộ buộc anh phải đi cắt tóc vì anh chừa tóc theo kiểu Hippy. Ðể về, Cư làm liền. Anh ta “nghe cách mạng” có chừng đó.
Phần đông chúng tôi lớn lên, đi lính, vào lính thì cắt tóc theo kiểu nhà binh, “trước một phân, sau trọc lóc”, nên khi đi tù cải tạo, nhiều anh em muốn trở lại sống thời trai trẻ, bèn chừa tóc dài.
Một hôm, “bán chợ trời”, - tức là bày “tư trang” ra giữa sân cho bộ đội khám xét -. Có một tên đại úy Việt Cộng bộ dạng rất khó ưa, đi kiểm tra từng người.
Tới chỗ Trương Ðình Khải, khối 4, thấy Khải tóc dài ngang cổ, y nói, vẻ giận dữ:
- “Tôi ra “nệnh” anh phải đi cắt tóc ngay. Cắt ngay mà cắt “chọc”. Không được phép chừa dài như thế.”
Khải phải nhanh chân tìm người cắt tóc giùm, để được yên.
Trước hôm tết, chúng tôi được lệnh tập họp đi nhận quà do thân nhân gởi vào cho. Chỗ phát hàng nằm ở phía bên kia L3-T3 nên chúng tôi phải sắp thành hàng mà đi.
Trên đường đi, chúng tôi gặp một toán người khác đi ngược lại. Vừa khi hai bên gặp nhau, tôi thấy hai ba người chạy ra giữa đường tranh nhau nhặt một cái gì đó. Xem ra, đó là cái tàn thuốc điếu, ai hút vứt lại. Thèm thuốc hút, không những là cái khổ mà còn là đại nạn trong anh em chúng tôi, không thiếu người bị mất cắp thuốc rê, thuốc lào…
Hôm đó, trong toán đi ngược chiều, tôi thấy có Huỳnh Hữu Ủy, thiếu úy, thuộc khối Quân Sử Bộ Tổng Tham Mưu, một người em họ, và Phan Văn Hộ, giáo sư Anh văn trường Phan Bội Châu, Phan Thiết, một người vừa là bạn học, vừa là cùng quê. Chúng tôi đưa tay vẫy chào nhau, không thấy bộ đội cầm súng đi theo “bảo vệ” nói gì. Họ không cấm hay họ không thấy cũng không biết nữa.
Kêu tên người nào thì người đó lên nhận hàng.
Hầu hết tổ tôi ai cũng có hàng. Gói hàng của tôi khá lớn, có thuốc hút ống vố của hãng Bastos - có lẽ hàng cũ còn lại - các thứ cá thịt đều được làm khô, nước mắm pha bột ngọt làm khô, thứ nầy ít ai có, do vợ tôi tự làm, thuốc cảm cúm, khăn mặt, kem và bàn chải đánh răng…
Hôm đó, cả tổ tôi chung nhau làm một bữa “thịnh soạn”. Ai nấy có quà thân nhân gởi cho, gom lại ăn chung, kẻ ít người nhiều. Thật là vui.
Trong khi nhận quà, trung úy Việt Cộng Hồng Dư, làm một việc khiến cho chúng tôi biết ơn. Anh ta cầm con dao nhỏ đi quanh. Thấy ai loay hoay mở chưa được gói quà, anh ta bước tới cầm dao cắt giây dùm, vui vẻ với người nhận quà.
Khi về phòng, chúng tôi nói với nhau chuyện ấy. Xem ra, nếu chỉ là con người với con người, trong tình người thì ai ai cũng đáng yêu.
Vài anh em phát biểu như thế!
Tôi nói đùa: “Thiếu úy Ái là người đáng yêu nhất, nhất là khi có được chiếc xe Hondạ”
Ai nấy đều cười.
Có hai người đến tổ chúng tôi khi chúng tôi đang “học 10 bàị” Trước hết là viên thiếu tá trung đoàn trưởng.
Khi vào phòng, ông ta ngồi xuống sập và hỏi:
- “Học chính trị có khó khăn gì không?”
Phan Hải thay mặt, trả lời chung cho cả tổ, đúng “bài bản” Việt Cộng đưa ra.
Một lúc sau, ông ta nói đùa:
- “Tôi cũng có một người em đang học tập như các anh. Học xong thì cũng về cả thôi. Trước kia, nó cũng hay tìm tôi lắm. May tôi không gặp nó!”
Nói xong, ông ta cười. Ngồi chơi một chút, ông ta chào từ giã và ra khỏi phòng.
Sau đó, Phan Hải kể chuyện: “Ông ấy người Bắc, có người em con ông cậu di cư vô nam, làm trung sĩ Cảnh Sát Ðặc Biệt ở Bộ Tư Lệnh Cảnh Sát.”
Người thứ hai là thiếu úy Ái, gốc ở Diên Sanh, Quảng Trị.
Bố anh ta theo Việt Minh, nhưng không tập kết.
Thời đệ nhứt Cộng Hòa, khi chính quyền thi hành “Quốc sách Tố Cộng”, anh ta mới 13 tuổi.
Một hôm xã tập trung đồng bào xã lại để biểu tình “tố Cộng” theo “Chiến Dịch Tố Cộng” thời Ðệ Nhứt Cộng Hòa, anh ta đi xem. Thấy có tấm biểu ngữ đề “Tố Cộng là yêu nước”, nhớ câu nói của cha, anh ta lén thêm dấu sắc vào chữ yêu, thành ra yếu, bị dân chúng bắt được.
Xã trưởng thấy anh ta còn con nít, tát một tát tai, bồi thêm một cái đá đít, đuổi về. Vậy rồi do bọn nằm vùng móc nối, anh ta “nhảy núi”, theo Việt Cộng, làm du kích. Ðến 30 tháng Tư, anh mang lon “thiếu úy cách mạng.”
Thấy anh ta là người cùng quê, vài lần tôi hỏi chuyện anh. Hỏi anh ta bây giờ “nước nhà độc lập thống nhứt” rồi, muốn gì. Anh ta cười, nói một cách tự nhiên: “Bây giờ có cái xe Honda đàn ông mà chạy thì sướng lắm.” Nghe anh trả lời, cả bọn chúng tôi cười vui vẻ.
Sau khi anh ta đi rồi, Trắc nói: “Cả một đời theo “cách mạng” chỉ mong có được chiếc 67 mà thôi. Buồn cười thiệt. Lý tưởng cao quí gì cũng không qua được cái xe Hondạ”
Ít lâu sau thì tết đến. Bộ đội cũng tổ chức liên hoan đón giao thừa cho chúng tôi ở hội trường.
Tất cả tù cải tạo của 6 khối tập trung vào đó. Tổ của tôi là tổ 1, thường được ngồi trước, nhưng Trắc, Chiểu và tôi thường hay lẻn ra sau chót, ngồi cuối hàng của khối 1.
Ngồi ở đây xa, hơi tối, dễ đùa dởn hơn. Cũng vì vậy mà đã có lần chúng tôi bị “vệ binh” bắt gặp, bị cảnh cáo. Dung nói đùa: “Khinh địch là hửi địt”. Những lần sau, chúng tôi “canh phòng địch” kỹ hơn.
Tuy ở xa, chúng tôi cũng theo dõi được các mục diễn ra trên sân khấu. Một là nhạc sĩ Lê Dần (chế độ cũ), thuộc khối 6, - do ông Khuất Duy Trác làm trưởng khối -, dùng một cái can xăng, nối với một cái cần gỗ, căng lên mấy sợi giây đàn, chế ra một cái đàn contrebasse, nghe cũng hay. Khi ai hát, anh ta đệm đàn. Tiếng giây trầm của đàn nghe như tiếng trống đánh nhẹ.
Thứ hai, anh ta diễn trò đọc thư “bằng tai”, không nhìn vào thư mà vẫn đọc được câu viết trong thư (2). Trò nầy vui quá!
Ba là có một anh chàng nào đó, hát bài “Tự nguyện”, bản nhạc do Trương Quốc Khánh phổ thơ Mai Tuyết An (3).
Gần giao thừa, chúng tôi được cho về.
Trong khi lo chuẩn bị chỗ ngủ, tôi nói:
- “Anh chàng hát bài “Tự nguyện” hay đấy chớ!”
Hoàng Hữu Chung nói đùa:
- “Tui à! Tui mà làm chim, tui sẽ làm chim chèo bẻọ”
Nghe Chung nói vậy, tôi bèn hát đùa: “Nếu là chim, tôi sẽ là loài chim… chèo bẻo hớ hớ…”
Phạm Xuân Lý nói:
- “Chi cũng được, nhưng hát “Ra ngoài bắc báo tin nối liền” là làm tay sai cho… Việt Cộng rồị”
Chiểu chế diểu:
- “Làm tay sai cho Việt Cộng tức là làm Việt Cộng đấỵ”
Lợi dụng lúc đó Phan Hải chưa về, Dung nóng tính:
- “Việt Cộng mà cứ gọi là “cách mạng”. “Cách mạng” cái con cặ... gì!”
Cũng vì câu hát do Chung chữa lời như trên, Chung được Trần Phú Trắc đặt cho cái tên mới là “chèo bẻo”, sau khi cái tên Trần Dạ Từ bị bể mánh. Anh em cứ gọi “chèo bẻo, chèo bẻo” mà không gọi cái tên thực là Chung của anh ta.
Quá khuya, nhớ nhà, lại cảm phận tù của mình trong những vòng rào vây hãm, không ngủ được, tôi đọc hai câu thơ của Hàn Mặc Tử:
“Ngoài kia xuân đã bén duyên chưa?
Tôi ở trong đây chẳng có mùa!”
Dung, học trò trong Nam, ít rành văn chương Việt Nam, hỏi tôi:
- “Thơ của ai dzậỷ”
Tôi trả lời: “Hàn Mặc Tử đấy!”
Dung nói:
- “Hàn Mặc Tử thì nói về trăng chớ! “Ai mua trăng tôi bán trăng cho!”
- “Ðó là thời thượng.” Tôi nói. “Hàn Mặc Tử viết nhiều về trăng. Ông có một bản văn xuôi “Chơi giữa mùa trăng”, nhiều người thích, nhưng tôi ít thích. Tôi ưa trăng của ông ở “Lầu ông Hoàng” hơn.
Phan Hải vừa về, nằm yên chỗ, biểu: “Anh Hải có thuộc không? Ðọc nghe chơị”
Tôi nói:
- "Tôi thuộc cả bài, nhưng bây giờ không biết nhớ được bao nhiêu. Ðể tôi đọc mấy câu tôi hay đọc:
“Ta đến nơi nàng ấy vắng lâu rồi,
Nghĩa là chết từ muôn trăng thế kỷ
Trăng vàng ngọc, trăng ân tình chưa phỉ
Ta nhìn trăng khôn xiết ngậm ngùi trăng
Ta vãi tung thơ lên tận sông Hằng
Thơ phép tắc bỗng kêu rên thống thiết
Ôi trời ơi là Phan Thiết!
Phan Thiết!
Mi là nơi ta chôn hận ngàn thu
Mi là nơi ta sầu hận ngất ngư!
Chung nói đùa:
- “Phan Thiết là cái chi mà ông hận như bọn mình hận trại cải tạo vậy!”
Phan Hải cảnh cáo:
- “Nói tầm bậy đi. Ðể nghe anh Hải đọc thơ cho vuị”
Phạm Xuân Lý hỏi:
- “Câu chuyện Phan Thiết ra làm saỏ”
- “Một “cô nường” mê thơ ông, yêu ông, rồi hẹn nhau đi chơi ở lầu ông Hoàng ở Phan Thiết. Xong, về hai người bỏ nhaụ”
- “Lầu ông Hoàng là cái chỉ” Ai đó hỏi.
- “Có một ông Hoàng bên Tây, dòng dõi vua “Lu-i” hay gì đó, nên người ta mới gọi là ông Hoàng. Ông Hoàng nầy thất tình vì một cô đầm xòe bên Tây, bỏ qua Việt Nam, xây một ngôi lầu, kế một cái Tháp Chàm, trên một ngọn đồi ở kế thành phố Phan Thiết để ở. Ðược một thời gian, ông về Tây, không thấy trở lại. Lầu Ông Hoàng bỏ hoang.”
- “Tại sao hai người bỏ nhaủ” Ai đó hỏi.
- “Hàn Mặc Tử bị phung. Ðêm đó họ đi chơi ở lầu ông Hoàng, khi về, ngang qua một bãi tha ma thì gặp mưa to, rồi Hàn Mặc Tử bị cùị”
Một lúc, tôi hỏi: “Mấy ông biết sao bị phung không?”
- “Tại saỏ” Hiền hỏi.
- “Hồi tui mới lớn, có lần đi nghe diễn thuyết về Hàn Mặc Tử ở rạp Morin. Về, ông chú hỏi, tôi kể chuyện thi sĩ Hoàng Diệp nói về những kỷ niệm của ông ta với Hàn Mặc Tử. Tôi kể lại chuyện Hàn Mặc Tử đi chơi với Mộng Cầm ở lầu ông Hoàng về thì bị phung. Ông chú bảo: “Ðừng bắt chước Hàn Mặc Tử.” Tôi chưng hửng, chưa biết chuyện gì thì ông chú nói tiếp: “Tụi bây lớn lên, có đi chơi với bồ, đừng đè nhau làm bậy trên mồ mả người ta. Nguy hiểm lắm, bị phung đó.”
Tôi nhớ chừng câu chuyện Hoàng Diệp nói bóng gió hôm đó. Về giữa đường, Hàn Mặc Tử với Mộng Cầm gặp mưa, hai người dẫn nhau vào trú trong một cái nhà mồ. Sau đó, Hàn Mặc Tử về bị phung. Không lý ông Hoàng Diệp kể đoạn phim sex của hai người ở cái nhà mồ ấy cho thính giả nghẻ!”
Trắc nói đùa:
- “Chú ông Hải có kinh nghiệm chuyện nầy lắm nên muốn “truyền nghề” cho con cháu đó chớ chị”
Câu nói của Trắc làm nhiều người cười thành tiếng.
Tôi cũng đùa: “Ð. m, kể chuyện cho nghe còn bị nói móc lò tới cha chú. Không kể nữạ”
Có người trách Trắc: “Chuyện đang hấp dẫn, ông Trắc phá đám. Tiếp đi ông Hải ơi! Ðêm giao thừa nghe chuyện chơi bời cho đỡ buồn.”
Tôi kể tiếp:
- “Tôi nhớ buổi diễn thuyết đó - năm đó tôi đang học lớp Ðệ Nhị -, có mấy diễn giả nói hay lắm: Ông Bác sĩ Lê Khắc Quyến nói về bệnh phung, ông Quách Tấn nói về công lao chu cấp tiền bạc của ông cho Hàn Mặc Tử những năm Hàn Mặc Tử sắp qua đời. Ông Hoàng Diệp thì nói về Thương Thương và Hàn Mặc Tử. Thương Thương là em ông Hoàng Diệp, ông tính chuyện mai mối Hàn Mặc Tử cho bà nầy. “Ðêm qua trong mộng gặp Thương Thương, Má đỏ âu lên đẹp lạ thường.”
Chung nói:
- “Ở Huế, người ta nói có một người yêu cũ của Hàn Mặc Tử dạy ở Trường Ðồng Khánh, phải không?”
- “Bà H.T.K.C. chớ ai, bà dạy nữ công ở đó.” Tôi nói.
- “Bà đẹp không anh?” Trắc hỏi.
Trần Hữu Bảo nói đùa:
- “Thằng Trắc dê. Cứ nghe đàn bà con gái là hỏi tới có đẹp không?
- “Tui gặp bà nầy rồi. Bà ta đẹp lão. Ông nào ưa người “tóc bạc da mồi” thì cứ nộp đơn.” Tôi nói đùa.
Một lúc, tôi nói thêm: “Người ta có âm mưu cả đấy! Chuyện là như thế nầy. Hồi đó, thời Ngô Ðình Diệm, người ta lập “Hội Văn Hóa Thành Phố Huế”. Ghế danh dự là Cha Luận, ghế chủ tịch là do mấy ông tranh nhau. Tôi cũng được đi họp.”
- “Anh là học sinh, làm cái khỉ khô chi mà họ kêu đi họp?” Có người hỏi.
- “Ðang ngồi trong lớp, ông Mục, giáo sư Việt Văn của tôi vào lớp. Ông đi thẳng tới chỗ tôi, đưa cho tôi cái giấy mời đi họp. Trời! Tui thấy tui to quá, đưa cái thiệp mời cho Nguyễn Công Trung ngồi bên cạnh xem. Trung nói: “Mầy ngon lành!”
Chủ Nhật đó, tôi tới trụ sở của hội ở Chi Thông Tin tại Morin. Lèo tèo khoảng vài chục người tham dự, có Cha Luận, có ông Võ Long Tê, ông Ðỗ Tấn, ông Quang Ðạo, ông Kỳ Quang, `ng Phan Du... Mấy ông nầy làm ở báo “Mùa Lúa Mới”, ông Mục làm chủ bút. Tui làm “mầm non văn nghệ” có truyện ngắn, truyện dài đăng ở đây; có ông Phan Du, báo “Ý Dân” của Phong Trào Cách Mạng Quốc Gia, có ông trung sĩ Nguyễn Ðình Hòe chủ bút báo “Lửa Thiêng” của Ðệ Nhị Quân Khu. Sau khi mời Cha Luận làm chủ tịch cái “danh dự”gì đó, tới mục bầu Hội Trưởng. Mấy ông biết tụi bầu cho ai không?
Không ai trả lời.
-“Tui bầu cho ông Mục. Mấy ông thấy không. Tui được mời nên ông Mục thêm một phiếu, không lý tui bỏ phiếu cho ai mà không bỏ phiếu cho ông thầy tui. Nếu tui không đi họp, ông Mục mất một phiếu. Ấy là “tình đời”, đừng tưởng bở?! Trước đó, trong chương trình “Tạp lục văn nghệ”, ông Mục đã có một bài “lăng xê” tui trên đài phát thanh Huế để “chuẩn bị” cho việc tui đi họp. Mình chẳng là cái thá gì cả, nhưng “trò đời” đều có bài bản cả đấỷ”
Ai đó nói: “Bỏ chuyện ruồi bu đó đi, anh Hải nói tiếp về Hàn Mặc Tử nghe chợ”
-“Trong buổi nói chuyện về Hàn Mặc Tử, ông Lê Hữu Mục, ông Võ Long Tê nói nhiều về bài thơ “Ma-Ri-A linh hồn tôi ớn lạnh”. Hàn Mặc Tử hay Ma-Ri-A, hay niềm tin ở Chúa Giê-Su, chẳng qua thời kỳ đó là đời Cộng Hòa, “hữu thần chống vô thần”, với lại tiếp tục công việc đánh phá đạo Phật từ thời Tây xâm lăng với mấy ông cha cố Tây, còn chính quyền miền Nam dùng đạo Thiên Chúa để chống nhau với Cộng Sản, còn âm mưu gì nữa... Sau đó, họ còn “tưởng niệm” vài “nhà thơ nhà thờ” nào đó. Gọi là hội văn hóa nhưng mục tiêu là chính trị và tôn giáo! Chính trị thì chống Cộng, tôn giáo thì chống đạo Phật”
“Ông Quách Tấn kể khi ông tới thăm Hàn Mặc Tử ở bãi biển Qui Hòa, Hàn Mặc Tử đọc bài thơ Phan Thiết cho ông ta nghe. Khi đọc tới những câu như:
Ta lang thang tìm tới chốn Lầu Trăng
Lầu ông Hoàng, người thiên hạ đồn vang
Nơi đã khóc, đã yêu thương da diết
Ôi trời ôi! là Phan Thiết! Phan Thiết
Khi đọc tới hai chữ Phan Thiết, ông Quách Tấn nói tưởng như Hàn Mặc Tử uất nghẹn, ngộp thở, đọc xong, nằm thở dốc!”
-“ Chắc thằng chả hận Mộng Cầm dữ lắm!” Phan Hải nói.
-“Rõ ràng dzậy mà còn hỏi. Sướng thì sướng chung, bệnh thì một mình Hàn Mặc Tử, “Còn gì đâu em ơi!” Con nhỏ đá đít là phảị” Phạm Xuân Lý bình phẩm.
-“Ai lại kêu là con nhỏ. Bằng tuổi bà nội đó.” Chiểu phê phán.
-“Tui nói chuyện nầy cho nghe! Mai Ðình có ra Qui Hòa, tính ở lại chăm sóc cho Hàn Mặc Tử. Ðược mấy bữa, bà ta thấy ông nầy cứ nhắc Mộng Cầm hoài nên bà bỏ về Saigon. “Mộng Cầm hỡi, nàng là tiên rớt xuống!” Mai Ðình là cô Nguyễn Quảng Thành đấỵ”
- “Ai biết cha ấy là cha nàỏ” Hiền nói.
- “Nầy Trắc!” Tôi nói. “Thành khóa 22 Võ Bị, cùng với “Hùng móm” đi Nhảy Dù.”
- “Tui biết tay nầy! Ít gặp. Nó ở Dù nhưng hoạt động tình báo ở Cao Nguyên.”
- “Bịnh phung dễ lây nên gia đình dựng cho Hàn Mặc Tử một cái chòi tranh ở bờ biển Qui Hòa, sống riêng một mình. Quách Tấn tới thăm, thấy Hàn Mặc Tử lấy bìa chen vào những chỗ thủng trên máị” Tôi kể.
- “Ông còn làm thơ không?” Chiểu hỏi.
- “Còn! Hay lắm, mà ghê lắm.” Rồi tôi đọc liền:
Ai đi lẵng lặng bên làn nước
Với lại ai ngồi khít cạnh tôi
Cớ sao ngậm cứng thơ đầy miệng
Không nói không rằng, nín cả hơi!
Chao ôi ghê quá trong tư tưởng
Một vũng cô liêu cũ vạn đời.
Ta nằm trong vũng đêm trăng ấy
Sáng dậy điên cuồng mửa máu ra!”
- “Gì mà ghê quá vậy! Trăng rồi máu, rồi cô liêu…” Dung ta thán!
- “Phung không có máu sao được. Nó ăn rụng từng ngón tay, ngón chân. Tôi không hiểu nằm trong trăng, có bị trăng đè không mà ông ta viết “mửa máu ra”. Có thể đây chỉ là cách nói biểu tượng. Bài nầy hay không phải ở tính chất ghê rợn của nó. Nó có sự im lặng như “đi lẵng lặng”, nó có “ai ngồi khít cạnh” mà không nói gì được vì miệng “ngậm cứng thơ” hay vì ai đó là ma? Thơ là nói ra, thơ ở đây không làm cho người ta nói ra được. Ý tưởng “cô liêu”, “cũ vạn đời” là ý tưởng mới. Trong thi ca nước ta, trước nay, chưa ai từng nói như ông. Tôi cho chữ hay nhất trong bài thơ là chữ “Vũng” - “Vũng đêm trăng”, “Vũng cô liêu”. Có người nói “bãi cô liêu” tôi cho là không đúng ý Hàn Mặc Tử. Tại vì sao “vũng” mà không phải là “bãi” các ông biết không? Bãi là nói về bề rộng, bãi có tính cách mênh mông, không biên giới. “Vũng” là nói về chiều sâu. Nhà thơ như bị bao phủ, che lấp, bị nhốt dưới đáy một vũng sâu, một thung lũng cô liêu…
- “Ði dạy, anh dạy từng chữ như vậy à?” Dung hỏi.
- “Một chữ bẻ làm đôi. Dạy Kiều, ông Mục dạy chúng tôi như vậy. Ðọc Kiều là phải đọc từng chữ, phân tích từng chữ. Tôi đem cái tinh thần ấy mà dạy cho học trò, khi tôi dạy về Thơ Mới, về Hàn Mặc Tử”. Tôi nói.
- “Chắc học trò thích học với anh lắm. Có cô nào mê thầy chưa đó?” Dung hỏi.
-“Thằng cha dê đó chắc cua học trò trước khi học trò cua thầỵ” Hiền lại đùa.
- “Mấy cha nói tầm bậy không?” Tôi cự nự.
- “Tầm bậy trúng tùm lum.” Nói xong, Trắc cười ha hả.
- “Nói là phải nói cho hết!” Tôi nói. “Các ông có biết cái bản chất của loài người không?”
Chiểu nói: -“Tại sao lại đổi đề tài. Ðang nói về Hàn Mặc Tử mà!”
- “Từ từ, để tôi nói. Bản chất của con người là sống hợp quần. Từ thuở ăn lông ở lỗ, con người đã sống hợp quần, sống từng bầy. Không có con người sống riêng lẻ, cô đơn, một mình, như con sư tử hay con cọp một mình trong một rừng. Bắt con người sống riêng rẽ, sống cô đơn là tội nghiệp cho nó lắm, con người sẽ chết sớm. Người ta không quen sống cô đơn. Hồi còn nhỏ, tôi có đọc một truyện của Lý Văn Sâm, truyện “Kòn Trô”. Thuở nhân loại sơ khai, một “người rừng”, tôi nhớ mang máng Lý Văn Sâm viết như vậy, sống một mình trong một cái hang ở thượng nguồn sông Ðồng Nai. Lâu lâu, anh ta tìm tới một bộ lạc nào đó, tấn công, rồi bắt về một người đàn bà làm vợ. Người đàn bà tìm cách trốn về với bộ lạc. “Cô nường” không chịu cảnh cô độc. Người rừng thì ở lại một mình. Hồi đó, tôi còn nhỏ, học lớp nhất, tôi không rõ Lý Văn Sâm muốn nói gì. Nhưng cái truyện ấy cứ ám ảnh tôi. Tại sao “người rừng” muốn ở một mình mà cô gái phải trốn về với bộ lạc của cô tả”
- “Ở một mình với một con nhỏ là an tâm, không có thằng cha nào cậy thế, cậy “loon”, cậy tiền... “cày rẽ” vợ mình cả. Có quyền, có tiền, “loon lá đầy mình” là có nhiều lòng tham, tham luôn cả vợ người ta, mười thằng như chục.” Lý nói.
- “Bọn cai trị rất thâm độc, bỏ người ta vô xà-lim, giam một mình, nó độc địa không khác chi tra khảo. Tra khảo tâm hồn. Nghĩ như anh chàng Hoan bị giam ngoài conex chẳng hạn. Suốt ngày suốt đêm ngồi trong cái conex tối om, ngày thì nóng như lửa, đêm thì lạnh như Bắc Cực, không điên cũng thành niên, đã điên lại điên thêm.” Tôi nói.
- “Thôi! Ðừng ví dụ thằng Hoan vô đây, động chạm đó. Anh Hải nói về sự cô đơn của Hàn Mặc Tử đị” Phan Hải nhắc tôi.
- “Một mình sống bên bờ biển, đêm ngày không một bóng người. Hàn Mặc Tử không gọi là cô đơn, mà gọi là cô liêu. “Một vũng cô liêu cũ vạn đời”. Hồi dạy bài thơ đó của Hàn Mặc Tử, tui phải chui vô “Thư Viện Ðại Học Huế” tìm “Việt Nam Tự Ðiển” của Hội Khai Trí Tiến Ðức với “Hán Việt Tự Ðiển” của Ðào Duy Anh để tra chữ “cô đơn” với “cô liêu” khác nhau như thế nàỏ”
- “Vô Thư viện mà gọi là chui, làm như đi ăn trộm!” Chiểu đùa.
- “Bộ ông tưởng ăn trộm sách không mau giàu sao? “Một năm ăn trộm bằng ba năm làm” Khi thành lập “Thư Viện Viện Ðại Học Huế”, Cha Luận phải xuất một triệu để mua lại bộ “Bulletin Des Amis Au Vieux Hué” đó. Có lẽ Mậu Thân bị ăn cắp mất rồị”
- “Ai ăn cắp?” Chiếu hỏi.
- "Sau Tết Mậu Thân, tôi lên thăm ông Vàng, ông nầy làm ở “Tòa Ðại Biểu Chính Phủ”, cha ông ta vừa bị lính Mỹ bắn lầm, chết. Hồi tui chưa cưới vợ, tui thuê nhà của ông ở với hai đứa em. Nhà nầy chếch cổng sau Thư Viện Ðại Học. Rõ ràng Nguyễn Hữu Châu Phan, thằng nầy hồi trước học lớp Ðệ Nhất với tui. Nó đang “chỉ huy” ba bốn cái xe ba gác, lấy trộm sách từ trong thư viện đem đi. Chính hiệu nó là thằng ăn trộm sách.”
- “Thôi bỏ đi! Nói chuyện tiếp nghe chơị”
- “Tra tự điển xong, theo tôi nhớ chữ “cô” là một mình, đơn cũng là một mình. Chữ “liêu” thì trong tự điển không có. Tôi xin gặp ngay ông Bửu Kế, “quản thủ thư viện”. Tui từng gặp ông một lần rồi. Khi giảng Kiều, gặp câu “Tiếng buông xé lụa lựa vào bốn giây”. Tui tìm trong “Tầm Nguyên Tự Ðiển”, chính ông là tác giả, không thấy, tui hỏi trực tiếp ông. Ông giảng về tích Bao Tự. Ông có trí nhớ tốt lắm. Bây giờ tui lại vô hỏi ông. Tui hỏi chữ “liêu” thôi, mấy chữ kia dễ hiểu. “Liêu” là mênh mông, lặng lẽ, cô đơn. Chữ “liêu” không đứng một mình bao giờ. Ông ta giảng cho tui vậy đấỵ”
- “Cái gì mà nghe ông nói toàn “tự điển” không. Ðúng là “con một sách”. Dung nói.
- “Vô trại cải tạo, sách không có nên “mọt sách” cũng đói meo như mọi ngườị” Hiền nói đùa. Mọi người lại cười.
- “Mấy ông đừng chê mấy thằng cha mọt sách. Mao Trạch Ðông chỉ tốt nghiệp trường sư phạm, cỡ giáo sư trung học là cùng, chưa từng du học ngoại quốc. Người mở mang trí óc cho Mao là bố của Dương Khai Tuệ, vợ đầu của Mao, - không kể bà vợ nhà quê cưới khi còn đi học -. Mao vào Thư Viện Bắc Kinh, đọc sách, chỗ nào không rõ thì hỏi ông quản thủ thư viện, ông giảng cho. Thấy Mao giỏi, ông gã con gái cho. Ông Ngô Ðình Nhu cũng vậy!” Tôi nói.
- “Ông Nhu saỏ” Chiểu hỏi.
- “Ông tốt nghiệp bên Tây, ở một trường “khảo cổ, khảo họng” cái École gì đó. Ông chú tôi nói “đưa ngón tay gõ vào một cái bát sứ, ông Nhu biết là sứ gì, Giang Tây làm vào đời nào, Càn Long hay Khang Hy!”
- “Chén bát thì liên quan gì tới “Chủ nghĩa Nhân vị”. Không lý đó là “Chủ Nghĩa Chén Bát”. “Chủ Nghĩa Ðồ Cổ” mà xài gì được.” Lý nói.
- “Ông ta tự đọc sách. Học bên Tây về, Tây cho ông làm ở “Musée Khải Ðịnh”. Tui vô coi đó rồi, toàn súng gươm đời xưa không, có sách vở gì đâu. Chủ Nghĩa Nhân Vị của ông là theo sách vở ông ta đọc chớ không phải cái ông ta học. Chủ nghĩa của ông cũng chủ trương sống hợp quần.” Tôi nói.
- “Tui đồng ý với anh là con người sống hợp quần, nhưng họ cũng cảm thấy cô đơn vậy. Cô đơn trong tâm hồn.” Chiểu góp ý.
- “Dĩ nhiên. Có bao giờ cô Kiều không thấy mình cô đơn. “Ai tri âm đó mặn mà với aỉ” - “Oan kia theo mãi với tình, Một mình mình biết một mình mình hay” Tôi nói.
- “Bọn mình sống ở đây không cô đơn saỏ” Chiểu nói.
-“Lòng người đổi thay không nói trước được. Vợ chồng còn phản nhau huống chi bạn qua đường!” Lý nói.
Câu nói của Lý làm tôi nghĩ tới hoàn cảnh anh ta. Anh đi “học tập”, bỏ mấy đứa con lại không ai nuôi. Con anh còn nhỏ. Vợ anh thì lấy chồng Mỹ, bỏ nhà đi đã lâu.
Bỗng Chung lên tiếng: “Cha nầy nói tào lao! Mấy người tu thiền thì sao? Thiền là tu một mình, không lý “thiền tập thể” hay “thiền cộng đồng”?
- “Ông nói vậy thì tôi chịu. Tôi chưa từng thiền nên tui không biết như thế nào! Tui nói thiệt. Tín ngưỡng, tôn giáo thường cực đoan, cuồng tín. Ngay cả thiền, nhiều người tu thiền mà nói ra nghe cuồng tín, không lọt lỗ tai được!”
- “Không phải đâu! Thiền là mở rộng tâm hồn mình với thế giới, với vũ trụ, với nhân loại. Cô đơn gì nữa!” Chiểu giải thích.
- “Cô đơn mà còn buồn là nguy lắm. Buồn là không vững tinh thần, là mau chết. Các ông nhớ Truyện Kiều không? Mười lăm năm lưu lạc, dù cô đơn, dù buồn khổ, dù đau đớn như thế nào, cô Kiều vẫn vững một niềm tin: “Dần dà rồi sẽ liệu về cố hương”. Cô Kiều chỉ tự tử ở sông Tiền Ðường, khi biết mình bị gã cho thổ quan, làm vợ thằng mọi thì coi như tuyệt đường về.”
- “Thôi ông ơi! Tự dưng ông đem mười lăm của Kiều mà dọa anh em. Bộ cải tạo tới mười lăm năm hay saỏ” Hiền trách cứ.
- “Biết đâu đấy” Chiểu nói. “Cộng Sản ai mà tin gì được. Thúc thủ như bọn mình thì cứ “Que sera sera” thôi. May ra còn sống tới ngày về.”
- “Chiểu nói đúng đấy! “Ai biết ra sao ngày sau!” Tôi nói.
- “Vậy là thằng Mỹ bỏ mình saỏ” Chung thật thà hỏi.
Chiểu nói: “Thằng Mỹ bây giờ như Thúc Sinh. “Liệu mà cao chạy xa bay, Ái ân ta có ngần nầy mà thôị” Thúc Sinh Mỹ đang sợ Hoạn Thư Trung Cộng.”
- “Bây giờ là lúc mình hãy tự tin vào mình mà thôi. Mỹ hay “Cách mạng”, tin gì được. Mấy ông có nghĩ mình đang bị giết mà không cần tắm máu không?”
Nói xong, tôi đọc câu trong “Cung Oán Ngâm Khúc”:
“Giết nhau chẳng cái Lưu Cầu, (4)
Giết nhau bằng cái ưu sầu độc chưả!”
hoànglonghải
(1)- Quân Tào Tháo mười bảy vạn - tức là 170 ngàn người - mỗi ngày ăn lương tốn lắm. Các quận lại mất mùa, chuyển vận không kịp. Tháo thúc quân đánh mau. Lũ Lý Phong cứ đóng chặt cửa thành không ra. Quân Tháo đánh thành hơn một tháng, lương ăn gần hết. Tháo đưa thư sang vay Tôn Sách được mười vạn hộc lương. Quan coi lương là Vương Cấu (có sách viết là Hậu) thấy ít quá không đủ phát cho quân, vào bẩm với Tháo, hỏi xem nên làm thế nào?
Tháo nói:
- “Ðem hộc nhỏ mà phát cho chúng nó, tạm cấp cứu lấy một lúc.”
Vương Cấu lại hỏi:
- “Thế ngộ quân sĩ kêu ca thì nói thế nàỏ”
Tháo nói:
- “Ta đã có cách.”
Vương Cấu vâng lệnh, lấy hộc nhỏ đong lương phát cho quân.
Tháo cho người đi dò các trại, chỗ nào cũng thấy quân ta thán rằng: “Thừa tướng đánh lừa quân”. Tháo thấy vậy, cho người ra đòi Vương Cấu vào bảo rằng:
- “Nay ta muốn mượn ngươi một cái, để dẹp yên lòng quân, ngươi đừng nên tiếc.”
Vương Cấu hỏi:
- “Thừa tướng muốn dùng cái gì?”
Tháo nói:
- “Ta muốn mượn cái đầu ngươị”
Vương Cấu thất kinh, kêu oan, Tháo lại nói:
- “Ta cũng biết ngươi không có tội, nhưng không giết ngươi thì lòng quân sinh biến, ngươi hãy an tâm mà chết đi, sau khi ngươi chết, vợ con ngươi ta nuôi cho, ngươi đừng lo.
(2)- Anh Lê Dần bày ra một trò chơi khá vui. Anh phân phát cho những người chung quanh mỗi người một tờ giấy trắng. Người nhận viết một câu gì đó, xếp làm 4, đưa cho anh. Anh đưa tờ giấy lên tai, đọc câu viết trong đó bằng tai, xong đọc to lên. Mười câu, câu nào cũng đúng. Vậy là đọc bằng tai. Ai muốn biết đọc bằng cách nào, xin hỏi tác giả viết bài nầy.
(3)- “Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Nếu là người, tôi sẽ chết cho quê hương …
Thơ của Mai Tuyết An(?). Nhạc sĩ Trương Quốc Khánh, người phổ nhạc bài thơ trên đã qua đờị/
(4) Lưu Cầu: tên một hòn đảo thuộc quần đảo Ryukyu, Nhật Bản. Nơi sản xuất gươm, dao rất bén. Các sĩ quan trong Quân Ðội Thiên Hoàng thường mang theo bên mình hai thanh kiếm Lưu Cầu, một kiếm dài để chiến đấu, một kiếm ngắn để hara-kiri, bảo toàn danh dự!
Nguyệt San Giao Muà xin cám ơn những thân hữu đã dóng góp bài vở cho Nguyệt San Giao Muà số 260 . Một số bài khác sẽ được đăng dần vào số tớị Mong mỏi sẽ nhận được những sáng tác của các bạn bốn phương để cho Nguyệt San Giao Muà thêm phần hương sắc trong tương laị
2) Ðể rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
Nguyệt San Giao Muà
Homepage: http://www.GiaoMuạcom
Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà:
Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất :
1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệụ Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy
3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc
4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện.
5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng
6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com
Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệụ
P.O . Box 378
Merrifield, Virginia 22116
USA
Trang Nhà
