4. Ta`n Lu.n U+o+'c Mo+

Thanh Ha`

Ha(`ng na(m, cu+' mo^~i la^`n la^.t to+` li.ch dde^'n Tha'ng Tu+ la` lo`ng to^i la.i da^ng le^n no^~i bo^`i ho^`i tie^'c nho+'. Tuy tho+`i gian tro^i qua ga^`n nu+?a the^' ky?, nhu+ng nhu+~ng nga`y ddau thu+o+ng dden to^'i a^'y va^~n co`n ha(`n trong ky' u+'c to^i ve^'t se.o dda^.m sa^u. To^i nho+' ro~ ra`ng ca'c die^~n bie^'n nhu+ the^? mo+'i xa?y ra ho^m qua ho^m kia va^.y.

Khi mie^`n Nam bi. ro+i va`o tay co^.ng sa?n thi` mo.i sinh hoa.t, ne^'p so^'ng gia ddi`nh to^i bi. thay ddo^?i, xa'o tro^.n hoa`n toa`n. Tru+o+`ng ho.c ddo'ng cu+?a. Chi. ba, to^i va` em ga'i thu+' na(m ddang ho.c o+? Saigon thu do.n ddo^` dda.c sa'ch vo+? ve^` que^, to^i buo^`n ra^`u nuo^'i tie^'c su+. ho.c do+? dang, bie^'t la` se~ kho^ng bao gio+` co`n ddu+o+.c tro+? la.i gia?ng ddu+o+`ng nu+~a. Chi. hai ma^'t vie^.c thu+ ky' va(n thu+ (Ty Tho^ng tin no+i ba to^i va` chi. la`m vie^.c bi. xoa' so^? vi~nh vie^~n). Ba co`n ddu+o+.c ve^` nha` nga`y 01 va` 02 Tha'ng Na(m, dde^? ma' chua^?n bi. tu'i ddo^` go^`m va`i bo^. qua^`n a'o, ba`n cha?i dda'nh ra(ng, kha(n ta('m, i't tie^`n ma(.t? cho ba mang theo ma` theo lo+`i du. do^~ cu?a Uy? ban Qua^n qua?n ca'ch ma.ng la^m tho+`i chi ddo'?to^i chi? nho+' lo+` mo+` ca'i te^n, cu~ng cha(?ng buo^`n nho+' chi cho me^.t o'c? ke^u go.i ca'c qua^n nha^n co^ng chu+'c tri`nh die^.n dde^? ?ho.c ta^.p? va`i ho^m o+? ta.i ti?nh nha`. Ca'i va`i-ho^m ddo' bie^'n tha`nh sa'u na(m kho^? sai no+i vu`ng U Minh Thu+o+.ng muo^~i bu tu+`ng dda`n, ddi?a va('t no^?i le^`u be^`u du+o+'i kinh ra.ch.

Hai chu+~ ?pha?i nhu+? cu+' ddeo ba'm dai da(?ng trong to^i nhie^`u na(m sau va^~n chu+a nguo^i.

Pha?i nhu+ chi. em to^i ro+`i Saigon ve^` nha` ki.p tru+o+'c 30 Tha'ng Tu+?

Pha?i nhu+ o^ng ba` ngoa.i chi.u ro+`i que^ hu+o+ng?

Pha?i nhu+ chu'ng to^i ddu+`ng bi.n ri.n na('m ni'u ti`nh ca?m, chi? muo^'n so^'ng cu`ng so^'ng, che^'t cu`ng che^'t be^n nhau?

Pha?i nhu+ to^i co' can dda?m ro+`i gia ddi`nh mo^.t mi`nh?

Lu'c a^'y chie^'n ha.m My~ va^~n co`n bo? neo ga^`n ca'c dda?o cho+` ddo+.i nhu+~ng ngu+o+`i cha.y na.n xuo^'ng ddo` nho? ra kho+i, vie^.c ra ddi qua' de^~ da`ng kia ma`.

Ma' to^i ca^'t nhu+~ng bo^. qua^`n a'o ba(`ng to+ lu.a dda so^' ma`u tra('ng thanh li.ch ma' ma(.c ha`ng nga`y va`o tu?- tra('ng tinh, tra('ng su+~a, tra('ng kem, tra('ng pho+n pho+'t ho^`ng- thay va`o chie^'c a'o ba` ba tra('ng, ca'i qua^`n satin dden hie^'m hoi ca^'t du+o+'i dda'y tu?. Ma^'y nga`y dda^`u ma' to^i pha?i ca^'p to^'c may the^m hai bo^. ba` ba qua^`n dden dde^? thay ddo^?i, vi` xu+a nay mo^~i khi ra ddu+o+`ng ma' dde^`u ma(.c a'o da`i tha thu+o+'t trang tro.ng.

Tu+o+ng lai vo^ ddi.nh. Ha(`ng dde^m ma' to^i cu+' tra(`n tro.c. Chi? mo^.t tho+`i gian nga('n nhie^`u ngu+o+`i ga(.p la.i dde^`u tha^'t tha^`n nha^.n tha^'y ma' gia` ca? chu.c tuo^?i. Kho^ng he'o ta`n sao ddu+o+.c. Cho^`ng tu` kho^? sai no+i ru+`ng thie^ng nu+o+'c ddo^.c kho^ng bie^'t nga`y na`o ddu+o+.c tha?. To^i nho+' hoa`i ca^u ba ma' thu+o+`ng khuye^n ba?o chi. em to^i:

?Gia ta`i ba ma' dde^? la.i cho ca'c con kho^ng pha?i la` tie^`n ba.c, ma` la` co^' ga('ng lo cho ca'c con ho.c ha`nh, dde^? mai sau ca'c con gom go'p kie^'n thu+'c ddo' ma` tu+. la^.p nuo^i so^'ng ba?n tha^n. Nga`y na`o ca'c con tha`nh dda.t ne^n ngu+o+`i, coi nhu+ ca'c con dda~ tra? o+n cho ba ma' va^.y.

The^' ma` gio+` dda^y ca'nh cu+?a ho.c ddu+o+`ng dda~ ddo'ng vo+'i chi. em to^i. Ngoa.i tru+` ca^.u em trai 16 tuo^?i ddang ho.c lo+'p 10, co^ em u't 9 tuo^?i co`n ddu+o+.c tie^'p tu.c dde^'n tru+o+`ng (nhu+ng em trai to^i chi? ho.c the^m va`i tha'ng ro^`i cu~ng nghi? vi` qua' cha'n nga'n vo+'i nhu+~ng buo^?i ngo^`i nghe gia?ng chi'nh tri. va` chu+?i bo+'i mie^.t thi. gia ddi`nh ?nguy. qua^n, nguy. quye^`n? ma` ba to^i la` mo^.t trong ca'c tha`nh pha^`n ho. ddem ra chu+?i bo+'i a^'y). Ho?i lo`ng ngu+o+`i me. na`o ma` kho^ng thu+o+ng xo't ddo+'n ddau khi nghi~ ve^` tu+o+ng lai dden to^'i cu?a ca'c con ga'i tuo^?i mu+o+`i ta'm ddo^i mu+o+i, tra'i mo^.ng ddo+`i vu+`a u+o+m chu+a ki.p lo+'n dda~ he'o non.

Ro^`i la`m gi` dde^? so^'ng dda^y? Vo+'i dda`n con sa'u ddu+'a, ngoa.i tru+` chi. hai co' vie^.c la`m, co`n la.i na(m chi. em to^i dde^`u trong tuo^?i a(n ho.c chu+a bao gio+` lao ddo^.ng nho.c nha(`n.

Gia ddi`nh to^i thuo^.c gia ddi`nh ?tam dda.i ddo^`ng ddu+o+`ng? mu+o+`i ngu+o+`i go^`m o^ng ba` ngoa.i, ba ma', va` sa'u chi. em chung du+o+'i hai ma'i nha` lie^`n ke^` tho^ng nhau ba(`ng ca'nh cu+?a lo+'n tu+` nha` o^ng ba` ngoa.i qua nha` ba ma' to^i: Mo^.t ca(n nha` sa`n no+i ngoa.i tho+` cu'ng, ngu? nghi?, mo^.t ca(n nha` thu+o+`ng cho ba ma' chi. em to^i. Nhu+~ng bu+~a a(n tru+a, chie^`u qua^y qua^`n chung mo^.t ma^m dda(.t tre^n chie^'c ba`n tro`n ra^'t hoa` thua^.n ga('n bo'.

Ba to^i tuy giu+~ chu+'c vu. tro.ng ye^'u trong Ty Tho^ng tin ti?nh nhu+ng ddo^`ng lu+o+ng co^ng chu+'c khie^m nhu+o+`ng ne^'u kho^ng nho+` co' lu'a ga.o cu?a ngoa.i la`m ruo^.ng nuo^i a(n ca? nha`, va` ma' gio?i may va', nga`y nga`y va^~n la~nh ha`ng cu?a la'ng gie^`ng ve^` thi` la`m sao nuo^i ba chi. em to^i a(n ho.c o+? Saigon cho kham. Chu+a ke^? chi. hai ho.c he^'t dde^. nhi. nghi? ho.c la`m thu+ ky' cu`ng Ty vo+'i ba. Chi. ddo^.c tha^n co`n so^'ng chung ne^n tie^`n lu+o+ng la~nh ve^` bao nhie^u dde^`u ddu+a he^'t cho ma' phu. lo cho dda`n em. Ba^y gio+` hai dda^`u lu+o+ng cu?a ba va` chi. hai dde^`u bi. ca('t, la'ng gie^`ng lo so+. nga`y mai ba^'t ddi.nh ne^n ta.m ngu+ng may qua^`n a'o mo+'i. May la` trong nha` chu'ng to^i va^~n co`n ga.o du+. tru+~ cho ca? na(m kho^ng he^'t ne^n kho^ng lo thie^'u ddo'i. Rau muo^'ng rau ngo^?, bo^ng su'ng mo.c tra`n lan ngoa`i ke^nh ra.ch, ddo^`ng ruo^.ng. Va`i loa.i ca' ro^, sa(.t, lo'c, tre^? cu~ng the^'. Mie^'ng a(n ta.m tho+`i co`n ca^`m cu+. ddu+o+.c tho+`i gian nu+~a.

Cuo^.c so^'ng gia ddi`nh la^m va`o ca?nh ba^`n ha`n, do^'t na't. Ba chu'ng to^i nay la` ngu+o+`i tu` kho^? sai kho^ng he.n nga`y ve^`. Hai na(m tru+o+'c, to^i dda~ ddo.c ta'c pha^?m ddoa.t gia?i Nobel: Mo^.t Nga`y Trong DDo+`i Ivan Denisovitch cu?a va(n si~ Nga Alexandre Solzhenitsyn, cu~ng vi` quye^?n sa'ch na`y ma` o^ng pha?i so^'ng ddo+`i lu+u vong hai mu+o+i na(m o+? cha^u A^u va` My~ cho dde^'n 1994 Lie^n So^ su.p ddo^? thi` o^ng tro+? ve^` co^' quo^'c va` qua ddo+`i ta.i ddo'. Tu+o+?ng ca^u chuye^.n chi? xa?y ra o+? mo^.t dda^'t nu+o+'c xa xa(m, dda^u ngo+` hai na(m sau no' la^.p la.i chi'nh xa'c tre^n que^ hu+o+ng mi`nh, chi'nh ba to^i tro+? tha`nh mo^.t Ivan Denisovitch.

To^i hoang mang tuye^.t vo.ng dde^'n tie^u cu+.c. DDo^'i vo+'i to^i vie^.c ho.c la` mu.c ddi'ch to^'i thu+o+.ng, nay dda`nh cha^'m du+'t tu+'c tu+o+?i. The^' la` to^i nung na^'u y' ddi.nh cho+` ddu'ng nga`y sinh nha^.t mi`nh va`o giu+~a Tha'ng Sa'u, se~ quye^n sinh. Tha` che^'t co`n ho+n so^'ng du+o+'i che^' ddo^. CS ddo^.c a'c.

Ga^`n ba mu+o+i na(m tru+o+'c, o^ng no^.i to^i dda~ bi. chu'ng xu+? che^'t treo vi` ?to^.i? so+? hu+~u nhie^`u dda^'t ruo^.ng, dda~ va^.y co`n da'm le'n ddem lu'a ba'n ra tha`nh ma` kho^ng giu+~ la.i theo le^.nh chu'ng.

Nga`y qua nga`y. Tha'ng Sa'u dde^'n, ba?n na(ng sinh to^`n tro^~i da^.y ma.nh me~, ro^'t cuo^.c to^i dda~ kho^ng thu+.c hie^.n ha`nh ddo^.ng tu+. huy? hoa.i cuo^.c ddo+`i, tie^'p tu.c ddo^`ng cam co^.ng kho^? vo+'i o^ng ba` ngoa.i, ba ma', chi. em cho to+'i 17 na(m sau mo+'i ddu+o+.c hi't tho+? kho^ng khi' thanh bi`nh tu+. do no+i tro+`i Thuy. Si~.

DDa^y mo+'i thu+.c su+. la` cu' gia'ng chi' ma.ng ddo^'i vo+'i nhu+~ng ngu+o+`i ddam me^ sa'ch vo+? va(n chu+o+ng, trong so^' ddo' co' to^i.

Nga`y xu+a Ta^`n Thuy? Hoa`ng be^n Ta`u khi le^n ngo^i, muo^'n tie^u die^.t nhu+~ng tri' thu+'c kho^ng cu`ng chi'nh kie^'n dda~ ra le^.nh ddo^'t he^'t sa'ch vo+? va` cho^n ho.c tro`. Ba^y gio+` ho. kho^ng cho^n so^'ng ho.c tro`, nhu+ng co' kha'c gi` nhau, bo+?i ho. dda~ cu+o+'p ddi bao hoa`i ba~o cao dde.p, bo'p che^'t bao u+o+'c vo.ng, tu+o+ng lai cu?a ha`ng trie^.u ho.c sinh tre^n da~y giang so+n hie^`n hoa` no a^'m ye^u tu+. do thanh bi`nh.

The^' la` chu'ng to^i lo^i he^'t nhu+~ng gi` ddu+o+.c in ba(`ng gia^'y dda^`y a('p trong ca'c tu? cha^'t tha`nh tu+`ng ddo^'ng: Tu+` nhu+~ng quye^?n ta^.p cu?a chi. em to^i tu+` lo+'p vo+~ lo`ng va^~n lu+u giu+~, nhu+~ng quye^?n truye^.n co' tu+` tho+`i ba ma' co`n tre?, truye^.n chi'nh tri., to^n gia'o, li.ch su+?, va(n ho.c co^? ddie^?n Ta^y phu+o+ng, DDo^ng phu+o+ng, sa'ch nghie^n cu+'u, khoa ho.c cho dde^'n nhu+~ng ta.p chi' tua^`n san, nguye^.t san, nha^.t ba'o, tie^?u thuye^'t, truye^.n thie^'u nhi Mai Be^ Bi, Tuo^?i Ngo.c, nhu+~ng ba(ng di~a, ba?n nha.c ti`nh gia' tri.?

Bi`nh thu+o+`ng chu'ng to^i na^'u a(n ba(`ng re'chaud da^`u. Gio+` kho^ng ddu? da^`u ne^n chuye^?n qua na^'u ba(`ng ma.t cu+a, ba(`ng ca'c la' du+`a, ta`u du+`a cha(.t nho? pho+i kho^ xen la^~n vo+'i cu?i tra`m. Nay co' the^m ddo^'ng sa'ch ba'o, to^i du`ng ba vie^n ga.ch la`m be^'p da~ chie^'n, na^'u co+m cho ca? nha`, pha?i va`i tua^`n mo+'i he^'t ddo^'ng gia^'y.

Vu+`a lie^`n tay xe' mo^~i la^`n va`i to+` sa'ch cuo^.n tro`n ddu't va`o be^'p vu+`a nhi`n ngo.n lu+?a cha'y xe'm tu+`ng trang chu+~ ma` lo`ng qua(.n ddau, tie^'c ha^.n. Ke'o va.t a'o le^n chu`i nu+o+'c ma('t hoa` cu`ng kho'i cay khie^'n nha.t nhoa` mo.i va^.t, tha^`m nghi~: To^i ddo^'t tu+o+ng lai mi`nh lu.i ta`n theo ddo^'ng lu+?a na^`y dda^y.

Nhu+ng chu'ng to^i va^~n ti`m ca'ch lu+u giu+~ ddu+o+.c va`i chu.c quye^?n sa'ch qui' hie^'m ba(`ng ca'ch bo.c plastic be^n ngoa`i, ro^`i cho va`o trong hai ca'i thu`ng dda.n dda.i lie^n ma` tho+`i qua^n chu?ng Bo^. binh co`n dde^'n la`ng to^i ddo'ng ca(n cu+' ta.m dde^? ddi ha`nh qua^n no+i kha'c, ca'c chu' mang ve^` va`i ca'i ddu+a ngoa.i to^i la`m va^.t ddu+.ng ddo^` dda.c.

O^ng ngoa.i to^i go^'c da^n Cao La~nh, no+i mo^~i na(m thu+o+`ng bi. lu.t va`i tha'ng ne^n mo.i nha` dde^`u ca^'t kie^?u nha` sa`n dde^? tra'nh nu+o+'c nga^.p. O^ng cu+o+'i ba` ngoa.i, la^.p nghie^.p be^n vo+. nhu+ng lu'c ca^'t nha` na(m 1940 va^~n ca^'t theo kie^?u ngoa`i a^'y. Sa`n cao ca? thu+o+'c, toa`n the^? tu+o+`ng sa`n nha` dde^`u ba(`ng go^~ qui'. Ba` ngoa.i thu+o+ng dda`n cha'u tho+ nga^y ne^n chi.u kho' chui xuo^'ng ga^`m nha`, hi` hu.t ca(.m cu.i dda`o ca'i ho^' nho? sa^u vu+`a ddu? hai thu`ng dda.i lie^n ddu+.ng sa'ch. Xong la^'p dda^'t la.i cho ba(`ng pha(?ng ne^n kho^ng ai co' the^? la^`n ra da^'u ve^'t.

Na(m 1977, la^'y co+' dda'nh dduo^?i tu+ sa?n la^~n pha?n ddo^.ng- nha` to^i bi. lie^.t va`o tha`nh pha^`n pha?n ddo^.ng, theo chu? tru+o+ng cu?a mo^~i ddi.a phu+o+ng pha?i ti`m cho ra i't nha^'t mo^.t gia ddi`nh tie^u bie^?u-. Chu'ng ba('t ma^'y ma' con ddi tu`, dduo^?i o^ng ba` ngoa.i va` em ga'i u't 11 tuo^?i ra ngoa`i ca'i cho`i hoang chie^'m hai ca(n nha`, ro^`i giao cho co+ quan gi` ddo' la`m tru. so+?. Ma' con to^i o+? tu` ddu? ba tha'ng thi` ddu+o+.c tha? ve^`, tie^'p tu.c so^'ng trong cho`i hoang vo+'i ngoa.i. Mo^.t te^n con trai- vo^'n co' quen vo+'i chi. em to^i tu+` tru+o+'c, thi?nh thoa?ng ghe' tha(m la`m nhu+ tho^ng ca?m cho hoa`n ca?nh chu'ng to^i la('m. Vi` tin tu+o+?ng ne^n trong lu'c tro` chuye^.n chu'ng to^i vo^ ti`nh ho+' he^nh ke^? la.i vie^.c cho^n gia^'u sa'ch. The^' la` ha('n la^n la qua la`m quen vo+'i ca'c ngu+o+`i ddang chie^'m ngu+. nha`, pho'ng dda.i ra(`ng chu'ng to^i co' cho^n gia^'u va`ng ba.c du+o+'i sa`n nha`, dde^` nghi. cu`ng nhau dda`o le^n chia nhau xa`i.

Co' le~ ho. cu~ng thu+? ti`m, nhu+ng die^.n ti'ch du+o+'i sa`n nha` qua' ro^.ng, ma` dda^'t no+i cho^n sa'ch dda~ pha(?ng li` gio^'ng nhau la`m sao ti`m cho tha^'y?

Nhie^`u na(m sau, ti`nh co+` ga(.p mo^.t ngu+o+`i dda~ tu+`ng cu+ ngu. o+? trong nha` chu'ng to^i ke^? la.i vu. vie^.c tre^n. Lo`ng da. con ngu+o+`i tha^.t kho' ddoa'n. Ma` lu'c a^'y gia? nhu+ ho. co' ti`m tha^'y, cu~ng chi? toa`n sa'ch la` sa'ch, chu+' la`m gi` co' tho?i va`ng na`o.

Sau ho+n chu.c na(m go+?i ha`ng tra(m la' ddo+n ddo`i nha` thi` chu'ng cu~ng tra? la.i, ta^'t nhie^n chi? co`n ca'i vo? tro^'ng hoa'c, nhu+ng i't ra o^ng ba` ngoa.i cu~ng co`n ddu+o+.c tro+? ve^` che^'t tre^n ca(n nha` ma` hai ngu+o+`i xa^y du+.ng le^n ba(`ng mo^` ho^i kho^? nho.c.

Lu'c a^'y ma('t ba` ngoa.i dda~ mo+`, na(`m mo^.t cho^~ kho^ng tu+. ddi ddu+'ng ddu+o+.c, ma' va` chi. em to^i thay phie^n ta('m ru+?a ddu't co+m cho ngoa.i. Chi. em to^i kho^ng que^n hai thu`ng sa'ch, chui va`o sa`n nha` ti`m ddu'ng cho^~ cho^n gia^'u. DDa^'t cho^~ a^'y dda~ de~ cu+'ng, ma^'t ho+n nu+?a nga`y tro+`i mo+'i bu+'ng hai thu`ng le^n. Mo+? na('p lo^i ca'c quye^?n sa'ch ra, bo^`i ho^`i tha^'y ma`u gia^'y a^?m u+o+'t dda~ va`ng phai ma`u tho+`i gian, tha^.t xu'c ddo^.ng la`m sao!

To^i nga.c nhie^n pha't gia'c trong so^' ngu+o+`i quen bie^'t, kho^ng i't ke? ?a(n co+m Quo^'c gia tho+` ma co^.ng sa?n?, cha'y nha` mo+'i tho` ma(.t chuo^.t. Kho^ng ngo+` tru+o+'c dda^y to^i dda~ tu+`ng giao thie^.p vo+'i ho. ma` dda^u bie^'t ho. hoa.t ddo^.ng nga^`m cho phe be^n kia. Tha^.t kho' tu+o+?ng tu+o+.ng ddu+o+.c.

?Mo^.t ngu+o+`i ba.n ho.c vo+'i to^i tho+`i trung ho.c o+? mo^.t tru+o+`ng qua^.n, trong lo+'p kho^ng gi` no^?i ba^.t, ho.c lu+.c trung bi`nh ne^n kho^ng ai chu' y'. Sau 30 Tha'ng Tu+ mo+'i bie^'t khoa?ng na(m 1970 anh ta chi'nh la` ngu+o+`i nha^n lu'c tro+`i co`n to^'i dda~ ra?i truye^`n ddo+n tru+o+'c cu+?a tru+o+`ng chu'ng to^i, khi chu+a co' ho.c sinh na`o dde^'n lo+'p. The^' ma` may cho anh ta, chi'nh quye^`n kho^ng ti`m ra tung ti'ch thu? pha.m. Sau nga`y 30 Tha'ng Tu+, chi'nh anh ta he' lo^. ca^u chuye^.n na^`y. Anh ta giu+~ chu+'c tha^?m pha'n ti?nh cho dde^'n nga`y ve^` hu+u.

-Anh ba.n ho.c tre^n chi. ba to^i mo^.t lo+'p, va`o cuo^'i na(m 1974 to^'t nghie^.p khoa' Si~ quan Tru+` bi. Thu? DDu+'c. Tho+`i a^'y ho.c tro` ti?nh chu'ng to^i sau khi to^'t nghie^.p tu' ta`i ddo^i ne^'u muo^'n va`o dda.i ho.c pha?i le^n Saigon hoa(.c Ca^`n Tho+. Co' le~ qua ba.n be` ne^n anh bie^'t ddu+o+.c no+i chi. em to^i tro. ho.c, dda~ ti`m dde^'n tha(m, ngo? y' mo+`i chi. to^i dde^'n du+. le^~ ma~n khoa' hua^'n luye^.n o+? qua^n tru+o+`ng. DDo^`ng hu+o+ng xa nha` ga(.p nhau, tuy o+? tru+o+`ng chi. to^i chi? quen ma(.t chu+' kho^ng tha^n, nhu+ng anh no'i o+? dda^y anh kho^ng quen bie^'t ai, xin chi. to^i dde^'n tham du+. cho anh ddo+~ le? loi. Ne^? lo+`i chi. to^i co' dde^'n du+. le^~. Sau ddo' anh la.i mo+`i chi. ddi a(n bu+~a a(n chia tay vi` anh dda~ bie^'t tin nha^.n ddo+n vi. o+? mo^.t ti?nh mie^`n Trung no+i chie^'n su+. xa?y ra a'c lie^.t.

Trong bu+~a a(n anh kho^ng no'i gi` nhie^`u, chi? ke^? mo^.t va`i ky? nie^.m lu'c co`n ho.c o+? tru+o+`ng trung ho.c ti?nh. Nhi`n gu+o+ng ma(.t hie^`n la`nh cha^n cha^'t dda^`u ddo^.i mu~ ga('n huy hie^.u trong bo^. qua^n phu.c sinh vie^n si~ quan vo+'i ca^`u vai tha('t da^y tro^ng kha' oai nghie^m, gio+` co`n an la`nh ngo^`i dda^y trong kho^ng gian thanh bi`nh cu?a Saigon hoa le^., kho^ng bie^'t ddie^`u gi` se~ cho+` ddo+.i anh nhu+~ng nga`y sa('p to+'i ma` tha^'y xo't xa cho nhu+~ng ngu+o+`i trai tho+`i loa.n.

Vang giu+~a chie^'n tru+o+`ng xa

Gia(.c ddang gieo tang to'c

Tu+`ng ddoa`n trai ra ddi

DDa~ the^` cha(?ng ve^` nha`?

( Ha^.n Tha La, Tho+ Vu~ Anh Khanh)

Tho+`i gian nga('n sau 30 Tha'ng Tu+, bo^~ng tha^'y anh xua^'t hie^.n o+? pho^' ti?nh trong bo^. ddo^` dden, ddo^.i mu~ tai be`o, cha^n mang de'p ra^u? chi. to^i su+~ng so+` kho^ng ne'n ddu+o+.c, ke^u le^n:

?U?a? Sao la.i nhu+ the^'? To^i tu+o+?ng la` anh bi. vo^ tra.i ca?i ta.o kia ma`?

Anh lu'ng tu'ng gia?i thi'ch ra(`ng sau la^`n ga(.p chi. to^i, dda'ng le~ anh pha?i ra Trung dde^? nha^.n ddo+n vi. thi` anh lui ve^` que^ tro^'n vo^ bu+ng luo^n cho dde^'n gio+`.

Tha^.t chua xo't cho che^' ddo^. VNCH dda~ uo^?ng co^ng dda`o ta.o gia'o du.c va(n la^~n vo~ song toa`n mo^.t ngu+o+`i trai tu+` tho+ a^'u cho dde^'n tru+o+?ng tha`nh mong ngu+o+`i a^'y ga'nh va'c su+' me^.nh so+n ha`, de` dda^u?

I't ra anh cu~ng kho^ng hue^nh hoang nhu+~ng lo+`i ddao to bu'a lo+'n. Chu'ng to^i kho^ng bao gio+` co`n ga(.p la.i anh nu+~a.

?Chi. la` sinh vie^n na(m thu+' 3 Khoa ho.c, Ba('c 54, da'ng da^'p nho nho?, to'c da`i, nu+o+'c da ba'nh ma^.t, ma' lu'm ddo^`ng tie^`n, hai chie^'c ra(ng khe^?nh duye^n da'ng. Lu'c na`o ga(.p cu~ng tha^'y chi. ma(.c a'o da`i tra('ng qua^`n dden nhu+ co^ nu+~ sinh trung ho.c. Lanh lo+.i, vui ti'nh. Ngu+o+`i ye^u cu?a anh ba.n kha' tha^n ho.c chung lo+'p dde^. nha^'t vo+'i to^i, sau anh ta cu~ng va`o khoa Va(n nhu+ to^i. Tuy chi. lo+'n ho+n cha`ng kia 5 tuo^?i, nhu+ng ho. ra^'t kha('ng khi't ho^`n nhie^n kho^ng ma(.c ca?m tuo^?i ta'c. The^' ro^`i sau 30 Tha'ng Tu+ to^i co' di.p tro+? ve^` Saigon ga(.p ba.n, thi` kho^ng tha^'y hai ngu+o+`i chung ddo^i. Ho?i ra mo+'i hay chi. la`m no^.i tuye^'n luo^`n va`o ta^`ng lo+'p sinh vie^n tu+` la^u ma` kho^ng ai bie^'t, bo+?i chi. la` da^n Ba('c 54 di cu+ va`o Nam. Ca'i vo? bo.c khie^'n ngu+o+`i ta kho^ng dde^` pho`ng hay nghi ngo+` chu't na`o.

? Anh thuo^.c lo+'p dda`n anh dda~ ra tru+o+`ng, ky~ su+ Ba'ch khoa, que^ qua'n Cu? Chi. Anh no'i ba anh ma^'t so+'m chi? co`n mo^.t me. mo^.t con. Me. ta^`n ta?o nuo^i anh a(n ho.c tha`nh ta`i. Ma^'t mie^`n Nam, ba anh tu+` dda^u tro+? ve^`, anh nghie^~m nhie^n la` tha`nh pha^`n u+u tu' cu?a che^' ddo^. mo+'i. The^' la` ti`nh tha^n chu'ng to^i tan ra~.

Co`n nhie^`u nu+~a nhu+~ng thi' du. tu+o+ng tu+.. Co' nhu+~ng ngu+o+`i ho^m qua co`n xem nhau nhu+ ba.n, ba^y gio+` ddu.ng ma(.t ho. gia? vo+` xa la..

Chu+a ke^? nhu+~ng ke? co+ ho^.i ma` ngu+o+`i ddo+`i mi?a mai go.i la` nhu+~ng te^n ?ba mu+o+i tha'ng tu+? o+? la`ng to^i kho^ng pha?i la` i't. Nhu+ng so^' ngu+o+`i mu+o+.n gio' tro+? co+` a^'y kho^ng nghe^nh ngang ddu+o+.c la^u.

DDe^'n khi ho. nha^.n thu+'c ca^u ?va('t chanh bo? vo?? thi` cuo^.c ddo+`i ho. dda~ ta`n ta.. Cha(?ng qua co^.ng sa?n lo+.i du.ng ha.ng ngu+o+`i tre^n nhu+ co^ng cu., xong vie^.c thi` tha(?ng tay loa.i bo? kho^ng thu+o+ng tie^'c: DDa so^' va`o tu` vi` mo^.t ca'i co+' na`o ddo', may ma('n thi` bi. cho ve^` vu+o+`n dduo^?i ga`, dda~ va^.y co`n bi. su+. khinh re? che^ cu+o+`i cu?a mo.i ngu+o+`i chung quanh.

April, 2023


****

Thanh Ha`

Mu.c Lu.c

5. Chu`a Phu'c Kha'nh - Ngo^i Chu`a Linh Thie^ng DDa^'t Ha` Tha`nh

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

Chu`a Phu'c Kha'nh thu+o+`ng ddu+o+.c go.i la` chu`a So+?, to.a la.c ta.i so^' 382 Ta^y So+n, phu+o+`ng Thi.nh Quang, qua^.n DDo^'ng DDa, tha`nh pho^' Ha` No^.i.

Tu+o+ng truye^`n chu`a Phu'c Kha'nh ddu+o+.c xa^y du+.ng va`o cuo^'i tho+`i Tra^`n, tre^n ne^`n dda^'t la`ng So+? (ban dda^`u chi? la` mo^.t ngo^i chu`a nho? dde^? da^n la`ng tho+` Pha^.t, sau nhie^`u la^`n tru`ng tu, mo+? ro^.ng, chu`a mo+'i co' khuo^n vie^n nhu+ nga`y nay). Sang dde^'n tho+`i Le^ so+, nha^'t la` va`o tho+`i Ha^.u Le^, chu`a So+? tro+? tha`nh mo^.t tru+o+`ng ho.c, dda`o ta.o ta(ng ni, pha^.t tu+? cho ca? nu+o+'c. Sau ddo', va`o na(m 1776, chu`a Phu'c Kha'nh bo^~ng nhie^n ga(.p co+n binh ho?a, pha^.t dda`i, ti.nh xa', ne^`n mo'ng bi. ddo^? na't. Co' vi. ta(ng ddo^` cu?a chu`a Tra^'n Quo^'c ddi qua, ddu+o+.c da^n la`ng So+? a'i mo^. mo+`i o+? la.i dde^? tru. tri`. Da^n la`ng So+? dda~ bo? co^ng su+'c, cu'ng tie^`n, khuye^'n ca'o tha^.p phu+o+ng ho+.p su+'c xa^y la.i chu`a. Nhu+ng cu~ng co' ta`i lie^.u cho ra(`ng chu`a na(`m trong khu vu+.c die^~n ra tra^.n dda'nh DDo^'ng DDa na(m 1789 ne^n bi. ddo^? na't, sau ddu+o+.c nha` su+ Chie^'u Lie^n xa^y du+.ng la.i vo+'i su+. ho^~ tro+. cu?a DDo^ ddo^'c Tra^`n Va(n Le^~ (tho+`i Ta^y So+n).

Tam quan chu`a Phu'c Kha'nh ddu+o+.c la`m theo kie^?u hai ta^`ng, cu+?a giu+~a lo+'n, cu+?a be^n nho? ho+n, phi'a be^n tre^n la`m kie^?u ga'c chuo^ng. Hai be^n tam quan xa^y hai tru. bie^?u, phi'a be^n tre^n mo^~i bie^?u dda('p hi`nh con sa^'u cha^`u va`o nhau. Tha^n tru. trang tri' o^ ho^.c, dda('p chu+~ Ha'n.

Chu`a Phu'c Kha'nh co' ke^'t ca^'u kie^?u chu+~ Co^ng kho^ng ca^n xu+'ng. Qua tam quan dde^'n sa^n chu`a la't ga.ch va` no+i tho+` tu+. bao go^`m tie^`n ddu+o+`ng va` ha^.u cung.

Tie^`n ddu+o+`ng 5 gian la`m theo kie^?u ?dda^`u ho^`i bi't ddo^'c?. Chi'nh giu+~a bo+` no'c dda('p no^?i mo^.t hi`nh cuo^'n thu+, be^n kie^'m, be^n bu't lo^ng.

Ha^.u cung 3 gian.

Nha` to^? 4 gian.

Trong chu`a hie^.n co`n lu+u giu+~ ddu+o+.c hie^.n va^.t quy' la` qua? chuo^ng ddu'c tu+` tho+`i Ta^y So+n, do ddo^ ddo^'c Tra^`n Va(n Le^~ cu'ng tie^'n. Ngoa`i ra co`n co' 20 pho tu+o+.ng trong chu`a, co' nhie^`u pho ddu+o+.c la`m tu+` tho+`i Ta^y So+n co' gia' tri. nghe^. thua^.t cao.

Be^n ca.nh ca'c pho tu+o+.ng, chu`a co`n giu+~ ddu+o+.c nhu+~ng hie^.n va^t nghe^. thua^.t gia' tri. nhu+ 21 ta^'m bia dda', ta^'m co^? nha^'t la` na(m 1698; 14 bo^. bao lam (cu+?a vo~ng); 3 dda.i ho^`ng chung va` ca'c ddo^` tho+` ra^'t quy' kha'c nhu+ ba't hu+o+ng ddo^`ng, long ngai, nhang a'n, chuo^ng co^? (ddu'c na(m 1796)...

Chu`a dda~ ddu+o+.c Bo^. Va(n ho'a va` tho^ng tin xe^'p ha.ng di ti'ch kie^'n tru'c, nghe^. thua^.t nga`y 16 tha'ng 11 na(m 1988

Chu`a Phu'c Kha'nh la` ngo^i chu`a linh thie^ng co' tie^'ng o+? Ha` No^.i, na(m na`o ngu+o+`i dde^'n dda^y le^~ cu~ng ddo^ng. Sau nhu+~ng lo+`i ca^`u kha^'n cho mo^.t na(m mo+'i la`m a(n sung tu'c, nhie^`u ngu+o+`i dde^'n ban tho+` DDu+'c o^ng dde^? ru't que? dda^`u na(m. Nhie^`u ngu+o+`i ti'n ra(`ng, chu`a Phu'c Kha'nh ra^'t linh thie^ng, ca^`u gi` ddu+o+.c dda^'y, ne^n kha'ch tha^.p phu+o+ng dde^'n da^ng le^~ ta.i chu`a So+? va`o nhu+~ng nga`y le^~, te^'t, so'c vo.ng na(m na`o cu~ng nu+o+`m nu+o+.p nhu+ tra^?y ho^.i.

DDa(.c bie^.t, nhu+~ng ngu+o+`i tra('c tro+? ve^` ti`nh duye^n thu+o+`ng dde^'n chu`a Phu'c Kha'nh nho+` nha` chu`a la`m le^~ ca('t tie^`n duye^n (vi` tin co' ngu+o+`i a^m qua' lu+u luye^'n vo+'i mi`nh kho^ng muo^'n mi`nh ddu+o+.c ha.nh phu'c be^n ngu+o+`i kha'c), ca^`u mong ca('t ddu+o+.c duye^n a^m dde^? duye^n pha^.n se~ so+'m ddu+o+.c to^'t dde.p.

Loa.i hi`nh sinh hoa.t ta^m linh tie^u bie^?u cu?a chu`a Phu'c Kha'nh la` le^~ ca^`u an (to^? chu+'c va`o nga`y ra(`m tha'ng gie^ng), le^~ ca^`u sie^u va` le^~ da^ng sao gia?i ha.n.

Le^~ ca^`u an va` le^~ da^ng sao gia?i ha.n tu+` la^u dda~ tro+? tha`nh mo^.t ?thu+o+ng hie^.u? ga('n lie^`n vo+'i te^n tuo^?i chu`a Phu'c Kha'nh. Nhie^`u ngu+o+`i tin ra(`ng ca'c nghi le^~ ca^`u an va` da^ng sao gia?i ha.n cu?a chu`a Phu'c Kha'nh tha^.t su+. co' hie^.u qua?.

Cu`ng vo+'i le^~ ca^`u an dda^`u na(m va` le^~ da^ng sao gia?i ha.n die^~n ra ha`ng tha'ng, chu`a Phu'c Kha'nh co`n la` mo^.t ddie^?m thu hu't pha^.t tu+? nhie^`u no+i dde^'n la`m le^~ ca^`u sie^u, ddu+a ru+o+'c vong linh ngu+o+`i tha^n cu?a mi`nh gu+?i le^n chu`a. Ca^`u sie^u, no'i mo^.t ca'ch nga('n go.n la` mo^.t kho'a le^~ ma` o+? ddo' ngu+o+`i ta ca^`u cho ca'c cha^n linh, vong ho^`n sau khi tu+` gia~ du+o+ng gian ddu+o+.c sie^u sinh ti.nh ddo^..

DDo^'i tu+o+.ng ngu+o+`i ha`nh le^~ ta.i chu`a Phu'c Kha'nh ra^'t dda da.ng, trong ddo' co' mo^.t bo^. pha^.n la` gio+'i tri' thu+'c cu~ng nhu+ ca'c quan chu+'c tu+` trung u+o+ng to+'i ddi.a phu+o+ng. Co' le~ la` do ngo^i chu`a na`y no^?i tie^'ng la` linh thie^ng cha(ng?!

-------------

(Tri'ch tu+` VA`O CHU`A LE^~ PHA^.T: NHU+~NG DDIE^`U CA^`N BIE^'T cu?a DDa(.ng Xua^n Xuye^'n ; Nha` xua^'t ba?n Va(n ho'a Tho^ng tin 2006)


****

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

Mu.c Lu.c

6. Cha Me. La` Ngu+o+`i Tha^`y DDa^`u Tie^n

Vu~ Thi. Hu+o+ng Mai

Lu+'a tuo^?i mo+'i lo+'n dda'nh da^'u bu+o+'c tru+o+?ng tha`nh ban dda^`u cu?a ddo+`i ngu+o+`i. Nhu+~ng thay ddo^?i ve^` sinh ly', nhu+~ng su+. bie^'n ddo^.ng ve^` ta^m ly' la` nhu+~ng kho' kha(n, tha'ch thu+'c ddo^'i vo+'i ca'c co^, ca^.u ho.c tro` mo+'i lo+'n. DDe^? cho chu'ng tu+. vu+o+.t qua a?i cam go cu?a giai ddoa.n na`y se~ ra^'t kho' kha(n ddo^'i vo+'i chu'ng. Vai tro` cu?a cha me. ddo^'i vo+'i con ca'i o+? lu+'a tuo^?i na`y pha?i ddu+o+.c coi nhu+ ngu+o+`i tha^`y dda^`u tie^n trong vie^.c gia'o du.c nha^n ca'ch, gio+'i ti'nh - ti`nh ye^u va` ddi.nh hu+o+'ng nghe^` nghie^.p giu'p con. Chu'ng ddang ho.c la`m ngu+o+`i lo+'n chu+' chu'ng chu+a pha?i la` ngu+o+`i lo+'n thu+.c su+.. Suy nghi~ cu?a chu'ng va^~n co`n ha.n che^' bo+?i kinh nghie^.m so^'ng, ha`nh ddo^.ng thu+o+`ng bo^`ng bo^.t va` no^ng no^?i. Nhie^`u ba^.c cha me. dde^`u mong muo^'n con ca'i mi`nh kho^n lo+'n ne^n ngu+o+`i, tha`nh ta`i, tha`nh danh nhu+ng la.i kho^ng nha^.n thu+'c ddu+o+.c vai tro` cu?a mi`nh vo+'i tu+ ca'ch la` ngu+o+`i tha^`y dda^`u tie^n cu?a con. Ho. cho ra(`ng, vie^.c gia'o du.c va` da.y do^~ con tha`nh ta`i la` thuo^.c ve^` tra'ch nhie^.m cu?a nha` tru+o+`ng, ho. pho' ma(.c tra'ch nhie^.m a^'y cho ca'c tha^`y co^ gia'o, co`n tra'ch nhie^.m cu?a cha me. chu? ye^'u la` nuo^i du+o+~ng. DDo' la` mo^.t quan ddie^?m he^'t su+'c phie^'n die^.n, chu? quan va` co' pha^`n vo^ tra'ch nhie^.m ddo^'i vo+'i con ca'i. Le~ ddu+o+ng nhie^n, gia'o du.c trong nha` tru+o+`ng la` quan tro.ng trong vie^.c bo^`i du+o+~ng tri thu+'c, na^ng cao na(ng lu+.c ba?n tha^n, hi`nh tha`nh nha^n ca'ch. Song ddo' mo+'i chi? la` mo^.t nu+?a ve^` phi'a nha` tru+o+`ng, co`n gia ddi`nh la` nu+?a co`n la.i mo+'i co' the^? ta.o ne^n pha^`n hoa`n thie^.n trong vie^.c gia'o du.c, nuo^i du+o+~ng va` da.y do^~. Ne^'u ca'c ba^.c cha me. coi thu+o+`ng vai tro` gia'o du.c cu?a mi`nh ddo^'i vo+'i con ca'i thi` qua? la` sai la^`m nghie^m tro.ng. Cha me. ddo'ng vai tro` quye^'t ddi.nh dde^'n su+. tru+o+?ng tha`nh cu?a con ca'i, co`n tru+o+`ng ho.c chi? la` no+i gu+?i ga('m ta.m tho+`i, gia ddi`nh mo+'i la` co^.i re^~.

DDo^'i vo+'i tuo^?i mo+'i lo+'n, su+. quan ta^m, cha(m so'c va` da.y do^~ cu?a cha me. ddo`i ho?i pha?i sa't sao ho+n, ca^`n nghie^m kha('c nhu+ng kho^ng cu+'ng nha('c, ra^.p khuo^n. Bo+?i vi` o+? lu+'a tuo^?i na`y, do co' nhu+~ng chuye^?n bie^'n ve^` ta^m ly' ma.nh me~ ne^n ddo^i khi hay kha'c thu+o+`ng, lu'c vui, lu'c buo^`n ba^'t cho+.t; khi thi` so^i no^?i nhie^.t ti`nh, lu'c la.i tra^`m la('ng u+u tu+; co' lu'c hie^`n la`nh ngoan ngoa~n nhu+ng bo^~ng co' lu'c la.i no^?i loa.n va` ngang bu+o+'ng pha?n kha'ng ngu+o+`i lo+'n ki.ch lie^.t. DDe^? co' ca'ch gia'o du.c phu` ho+.p, ddu'ng dda('n ddo^'i vo+'i con ca'i o+? lu+'a tuo^?i na`y, ddie^`u tru+o+'c tie^n ddo`i ho?i cha me. pha?i ti`m hie^?u ta^m ly' cu?a con mi`nh, tho^ng ca?m va` chia se? vo+'i chu'ng, giu'p chu'ng hie^?u va` cha^'p nha^.n nhu+~ng thay ddo^?i lo+'n ve^` co+ the^? va` ca? ve^` ti`nh ca?m. Tu+` ddo' mo+'i co' the^? giu'p con bu+o+'c qua giai ddoa.n na`y mo^.t ca'ch vu+~ng va`ng dde^? chua^?n bi. cho nhu+~ng bu+o+'c tha`nh co^ng sau na`y.

Kho^ng pha?i dde^'n lu+'a tuo^?i na`y mo+'i ca^`n co' su+. gia'o du.c cu?a cha me., ma` ?da.y con tu+` tho+? co`n tho+? la` tra'ch nhie^.m va` nghi~a vu. cu?a mo^~i ba^.c la`m cha, la`m me.. DDu+'ng tu+` go'c ddo^. gia ddi`nh no'i chung, cha me. dde^`u co' tra'ch nhie^.m ngang nhau trong vie^.c gia'o du.c con ca'i. Co' nhie^`u o^ng bo^' quan nie^.m ra(`ng, tra'ch nhie^.m da.y do^~ va` nuo^i na^'ng con ca'i thuo^.c ve^` ngu+o+`i me. la` chu? ye^'u. Vi` va^.y, trong nhie^`u gia ddi`nh, ngu+o+`i me. ddo'ng vai tro` chu? dda.o trong vie^.c nuo^i da.y con. Nhu+ng tre^n thu+.c te^' cho tha^'y, ngu+o+`i cha ne^n ddo'ng vai tro` chu? dda.o trong vie^.c nuo^i da.y con, nhu+ va^.y su+. tru+o+?ng tha`nh cu?a con ca'i se~ toa`n ve.n va` cu+'ng ca'p ho+n.

Hie^?n nhie^n, khi em be' vu+`a mo+'i sinh ra, ngu+o+`i me. la` ngu+o+`i dda^`u tie^n cha(m so'c, be^' a(~m va` cho con bu'. Ngay tu+` buo^?i ban dda^`u, con ca'i dda~ ca?m tha^'y ga^`n gu~i, qua^'n quy't me. ho+n. DDo' cu~ng la` le~ thu+o+`ng ti`nh, nhu+ng kho^ng pha?i vi` the^' ma` ngu+o+`i cha que^n la~ng tra'ch nhie^.m cu?a mi`nh. Khi con co`n nho?, chu'ng thu+o+`ng ga^`n gu~i me. nhie^`u ho+n. Nhu+ng khi dda~ lo+'n, chu'ng la.i ca^`n co' su+. gia'o du.c nghie^m kha('c cu?a ngu+o+`i cha. Ngu+o+`i cha vu+`a la` tru. co^.t cu?a gia ddi`nh, la` cho^~ du+.a cu?a gia ddi`nh ca? ve^` kinh te^' va` ti`nh ca?m. Ca'ch da.y do^~ nghie^m kha('c cu?a ngu+o+`i cha se~ bo^? sung cho su+. gia'o du.c me^`m de?o cu?a ngu+o+`i me.. Nho+` ddo' ma` su+. pha't trie^?n cu?a con ca'i ca? ve^` tu+ duy va` ti`nh ca?m se~ co' su+. ha`i ho`a. Con trai thu+o+`ng ho.c theo ti'nh ca'ch, tu+ duy va` ca'ch re`n luye^.n cu?a ngu+o+`i cha. Ho.c ta^.p ngu+o+`i cha dde^? sau na`y chu'ng cu~ng muo^'n tro+? tha`nh ngu+o+`i dda`n o^ng vu+~ng cha('c, la` tru. co^.t cu?a gia ddi`nh. Co`n be' ga'i thu+o+`ng thu+`a hu+o+?ng o+? me. ti'nh ne^'t nhu mi` hie^`n la`nh, phu'c ha^.u dde^? sau na`y chu'ng cu~ng se~ la` mo^.t ngu+o+`i me. to^'t. DDo' chi'nh la` nhu+~ng o^ng bo^', ba` me. ly' tu+o+?ng trong ma('t con ca'i ho.. Con tre? ho.c ddu+o+.c o+? ngu+o+`i cha su+. du~ng ca?m, tu+. tin, ma.nh me~ va` ho.c ho?i o+? me. lo`ng khoan dung ddo^. lu+o+.ng, nha^n tu+`, ddo' la` su+. ke^'t ho+.p gia'o du.c con ca'i o+? ca? cha va` me.. Song, trong suy nghi~ cu?a con ca'i, vai tro` cu?a cha va` me. la.i co' su+. pha^n bie^.t. DDo^'i vo+'i chu'ng, ngu+o+`i cha luo^n nghie^m kha('c, quye^'t ddoa'n va` kho' lay chuye^?n, co`n me. thi` de^~ lay chuye^?n ho+n vi` ti`nh thu+o+ng cu?a me. da`nh cho con ca'i thu+o+`ng no^ng no^?i ho+n cha. Ngu+o+`i cha thu+o+`ng chu' tro.ng nhie^`u ho+n dde^'n vie^.c ho.c ha`nh cu?a con ca'i, nhu+ng me. la` ngu+o+`i chu'ng tin tu+o+?ng ho+n dde^? thu? thi? nhu+~ng ti`nh ca?m rie^ng tu+ tha^`m ki'n. O+? lu+'a tuo^?i na`y, cha me. ddu+`ng vo^.i tra'ch ma('ng chu'ng vi` ba^'t cu+' chuye^.n gi`, ha~y ti`m hie^?u nguye^n nha^n dda~. Ne^'u kho^ng, la^`n sau chu'ng se~ che gia^'u ta^'t ca?. Gia'o du.c con ca'i o+? lu+'a tuo^?i na`y ca^`n pha?i bie^'t ke^'t ho+.p giu+~a nghie^m kha('c va` khoan dung; nguye^n ta('c ma` kho^ng cu+'ng nha('c, ra^.p khuo^n; tho^ng ca?m, chia se? nhu+ng kho^ng nhu nhu+o+.c, cu+o+ng, nhu ddu'ng lu'c. Trong vie^.c gia'o du.c toa`n die^.n, cha me. ca^`n chu' y' nhie^`u ho+n trong vie^.c gia'o du.c nha^n ca'ch, gio+'i ti'nh va` ddi.nh hu+o+'ng nghe^` nghie^.p cho con ca'i.

Vu~ Thi. Hu+o+ng Mai

Mu.c Lu.c

7. Ho^m Nay Kho^ng Su+~a

Kim Loan

Tho+`i gian sau 1975, to^i co+~ 9-10 tuo^?i, ngoa`i o^ng anh lo+'n ddi da.y o+? Ca^`n Tho+, to^i co' ba ngu+o+`i anh ddang ho.c DDa.i Ho.c, ha`ng tua^`n co' ba.n be` ke'o ve^` nha` to^i tu. ta^.p a(n uo^'ng, ddo+`n ddi.ch ca ha't ra^'t vui. To^i nho? tuo^?i kho^ng ddu+o+.c tham gia, nhu+ng co' nu'p o+? sau be^'p... nghe lo?m.

O^ng anh thu+' ba cho+i dda`n trong ban nha.c cu?a phu+o+`ng xa~ va` ban nha.c sinh vie^n. Tho+`i buo^?i hie^'m hoi ca'c nha.c cu., nha` to^i va^~n co' hai ca^y dda`n guitar, ca'c ba.n cu?a anh cu~ng la` da^n ma'u me^ va(n nghe^., vo+'i y' ddi.nh la`m mo^.t band nha.c ?nghie^.p du+? dde^? tho?a ddam me^ ca ha't, ca'c anh khe'o tay ma`y mo` hi` hu.c ca? tua^`n le^~ ta.i sa^n sau nha` to^i, tu+. la`m mo^.t bo^. tro^'ng, la`m ddi la`m la.i sau ma^'y la^`n cu~ng tha`nh co^ng, the^' la` co' ddu? cho ban nha.c ?xa^.p xi`nh?.

Thu+o+`ng la` di.p cuo^'i tua^`n, di.p le^~, ca'c anh chi. tu. ta^.p, co' khi mu+o+`i ma^'y ngu+o+`i nho^.n nhi.p. Gia ddi`nh to^i co' hai ca(n nha`, he^~ anh to^i tu. ho.p ba.n be` thi` ma^'y ngu+o+`i lo+'n trong nha` ra ca(n nha` ngoa`i ma(.t ddu+o+`ng, nhu+o+`ng kho^ng gian ca(n nha` trong he?m na`y cho ca'c anh chi. ho.p ma(.t thoa?i ma'i, rie^ng to^i trong dda'm con ni't va^~n o+? la.i nha`, ne^n co' nhie^`u di.p ...ho'ng, thie^.t vui. Ca'c chi. nu+~ ddi cho+. na^'u nu+o+'ng, ca'c anh ngo^`i dda`n ca, uo^'ng tra` ta'n do'c giu+~a mu`i thu+'c a(n to?a ra tu+` gian be^'p tho+m lu+`ng, du` tho+`i a^'y co`n che^' ddo^. ?bao ca^'p? kho' kha(n, ca'c mo'n a(n thu+o+`ng ddo+n gia?n re? tie^`n nhu+ cha'o huye^'t, bu'n cha? gio` chay, ddo^` tra'ng mie^.ng thi` co' ba'nh cay khoai mi` chie^n, chuo^'i xa`o du+`a la` nhu+~ng mo'n to^i tu+`ng ddu+o+.c thu+o+?ng thu+'c ke'.

Sau khi a(n uo^'ng ca ha't xong xuo^i, mo^.t so^' ngu+o+`i ra ve^`, co`n la.i va`i anh ra^'t tha^n thie^'t vo+'i anh to^i, cu`ng o+? la.i qua dde^m vi` ca'c anh co`n nie^`m ddam me^ kha'c, ddo' la` ha't tha^u va`o ba(ng cassette la`m ky? nie^.m.

DDe^m khuya, ca? nha` to^i ngu? say, kho^ng gian im la(.ng, ?pho`ng thu? ba('t dda^`u tha^u ba(ng (kho^ng co' tie^'ng tro^'ng, chi? co' tie^'ng dda`n guitar). To^i na(`m ngay pho`ng ke^' be^n pho`ng kha'ch, do?ng tai nghe kho^ng so't ba`i na`o, va` a^'n tu+o+.ng ma.nh me~ vo+'i mo^.t gio.ng nam tra^`m, mu+o+.t ma` a^'m a'p to^i nghe to+'i dda^u say me^ to+'i ddo', que^n ca? ngu?.

Ngoa`i nha.c Va`ng nha.c mu`i cho dde^'n nha.c tre? nho'm Phu+o+ng Hoa`ng Nguye^~n Trung Cang Le^ Hu+.u Ha` nhu+ Ye^u Ngu+o+`i Ye^u DDo+`i, To^i Muo^'n, Ma(.t Tro+`i DDen... tru+o+'c na(m 1975, ca'c anh co`n cho+i ca? nha.c ngoa.i, nhu+~ng ba?n nha.c no^?i tie^'ng the^' gio+'i ddu+o+.c di.ch sang lo+`i Vie^.t ma` gio+'i tre? thuo+? a^'y theo phong ca'ch ?hippy? ra^'t u+a chuo^.ng. To^i co`n nho+' ca'c to+` nha.c ro+`i, ta^.p nha.c tre?, ca'c ba`i ha't vo+'i mo^.t ddu+'a tre? nhu+ to^i nghe ra^'t la. tai dda^`y ha^'p da^~n: Bu'p Be^ Kho^ng Ti`nh Ye^u, Em DDe.p Nha^'t DDe^m Nay, Ha~y Go~ Ba Tie^'ng nhu+ng nho+' nha^'t la` ba`i Ho^m Nay Kho^ng Su+~a vi` to^i cha(?ng hie^?u ro~ no^.i dung.



Anh to^i va` ma^'y anh ba.n tha^n ddo', cu~ng ma(.c qua^`n a'o kie^?u ?hippy? la` qua^`n o^'ng loe, a'o so+ mi ddu? ma`u sa('c chim co`, ai co' gi` ma(.c na^'y, ro^`i ke? o^m dda`n ngu+o+`i ngo^`i goa'nh tro^'ng ( bo^. tro^'ng tu+. che^' ma` a^m thanh nghe cu~ng dda(.ng). Cu+' the^', ca? buo^?i chie^`u cuo^'i tua^`n, ca'c ba`i nha.c tre? so^i ddo^.ng ca? sa^n sau nha` to^i. La.i la` nhu+~ng ba`i ha't va` gio.ng ha't me^ hoa(.c thi'ch thu'. Nhu+ng thu+.c ra, chi? co' mo^.t gio.ng ha't hay nha^'t ma` tho^i, kho^ng the^? tro^.n la^~n vo+'i nhu+~ng gio.ng ca co`n la.i.

Sau ddo' va`i na(m, anh to^i ra tru+o+`ng ddi la`m, nho'm ba.n be` kho^ng co`n tu. ta^.p ha't ca nu+~a, nho+' ve^` tho+`i ?va`ng son? ddo', to^i co' lie^`u mi`nh ho?i anh dde^? bie^'t chu? nha^n gio.ng ha't truye^`n ca?m ddo' la` ai.

Anh ho?i:

- Em pha?i no'i ro~ ba`i ha't na`o thi` anh mo+'i nho+' chu+'!

- ?Mo^.t ngu+o+`i quen dda~ ddi la^'y cho^`ng, mo^.t ngu+o+`i ye^u to^i dda~ sang so^ng ??, va` a?nh tha^'t ti`nh sao ddo' ma` la.i nu+'c no+?: ?Em bie^'t kho^ng em chi? mo^.t lo+`i, em gie^'t anh khi mo+'i nu+?a ddo+`i??

- O^`, ddo' la` anh Tha`nh.

- Ro^`i co`n ba`i Ho^m Nay Kho^ng Su+~a thi` ai ca?

- Cu~ng no' luo^n ddo'.

- Tro+`i, hay tha^`n sa^`u, ba^y gio+` a?nh ra sao ro^`i?

- Ha('n ddi vu+o+.t bie^n ro^`i!

- Cha(?ng le~ dde^??tra? thu` ddo+`i? Khi a?nh ca^'t tie^'ng ca em cu+' ngo+~ a?nh tha^'t ti`nh, ye^u ddo+n phu+o+ng, hoa(.c bi. vo+. bo? pha?i la`m bo^' ddo+n tha^n cha(m con nho? nhu+ trong ba`i ?Ho^m Nay Kho^ng Su+~a cha('c em ra ddi tha^.t xa. Chie^'c chai la(n trong go'c nha`, da^'u ti'ch dde^m chu+a xo'a nho`a...?

- Tro+`i o+i! Ta^'t ca? chi? la` ca?m xu'c theo ca'c ba`i ha't tho^i, ma` y' cu?a ba`i Ho^m Nay Kho^ng Su+~a kho^ng pha?i nhu+ va^.y nhe, tho^i ddi ho.c ba`i ddi, ho?i nhie^`u qua'.

- A` ma` anh o+i, ca'i anh Tha`nh ?No Milk Today? ddi vu+o+.t bie^n co' tin tu+'c gi` chu+a?

Sau na`y, lo+'n le^n, ti`m hie^?u, nghe ba`i go^'c English mo+'i bie^'t xua^'t xu+' ba`i ha't ra^'t ti`nh co+`:

Nga`y a^'y, tha^.p nie^n 1960, su+~a tu+o+i (fresh milk) co`n ddu+o+.c giao ta^.n nha`; mo^~i sa'ng so+'m, chu? nha` dde^? ca'i chai kho^ng ngoa`i cu+?a, ngu+o+`i giao su+~a (milkman) to+'i la^'y va` dde^? la.i chai su+~a mo+'i.

Mo^.t buo^?i sa'ng no., nha.c si~ Graham Gouldman cu`ng o^ng bo^' ddi ngang ngo^i nha` cu?a mo^.t ngu+o+`i quen, va` tha^'y to+` gia^'y chu? nha` vie^'t ma^'y chu+~ nha('n ngu+o+`i giao su+~a ?no milk today? tru+o+'c cu+?a. O^ng bo^' cu?a Graham Gouldman lie^`n ?trie^'t ly' vu.n?, dda.i kha'i: chi? ma^'y chu+~ a^'y tho^i nhu+ng co' bie^'t bao nguye^n nha^n kha'c nhau, na`o ai bie^'t ddu+o+.c, co' tro+`i mo+'i bie^'t!

Ca^u no'i cu?a o^ng bo^' dda~ ta.o nguo^`n ca?m hu+?ng cho Graham Gouldman vie^'t ba?n No Milk Today, vo+'i no^.i dung la` lo+`i ta^m ti`nh cu?a mo^.t cha`ng trai co' ngu+o+`i ye^u dda~ bo? ra ddi, va` ddu+o+.c nha.c si~ Vu~ Xua^n Hu`ng di.ch sang lo+`i Vie^.t tha`nh ?Ho^m Nay Kho^ng Su+~a?.

The^' dda^'y, ddo^i khi chi? mo^.t ca^u no'i, mo^.t cu.m tu+`, mo^.t khung ca?nh ba^'t cho+.t ma` ngu+o+`i ta co' the^? ca?m xu'c ra mo^.t ba`i nha.c, mo^.t ba`i tho+, tha^.m chi' ca? mo^.t ca^u chuye^.n .

DDo' chi'nh la` "sa'ng ta'c", la` "tu+o+?ng tu+o+.ng the^m ma('m muo^'i" ma` nhu+~ng ngu+o+`i vie^'t nha.c, va(n, tho+... dde^`u thu+o+`ng la`m, nhu+ng ddo^i lu'c ddo^.c gia? la.i cu+' "hie^?u la^`m" (hoa(.c co^' ti`nh hie^?u la^`m), ba?o ra(`ng ddo' la` "chie^.ng thie^.t cha(m pha^`n cha(m" cu?a ta'c gia?. (Chuye^.n ?hie^?u la^`m? na`y to^i cu~ng bi. va`i la^`n, rie^'t ro^`i cha'n, ho^?ng the`m thanh minh thanh nga).

Mo+'i dda^y, khi cu`ng ca? dda.i gia ddi`nh ngo^`i o^n la.i chuye^.n xu+a, ba` chi. Ca? no'i ddu`a to^i:
- Em co' ?ca?m? cha`ng No Milk Today thie^.t kho^ng ddo'? Ma` la. thie^.t, nha` mi`nh co' 4 cha`ng trai va`o DDa.i Ho.c, vo+'i bie^'t bao nhie^u be` ba.n lui to+'i, ma` ho^?ng co' cha`ng na`o be'n duye^n vo+'i ma`y hen, cha(?ng le~ ma^'y te^n ddo' ?ddui? he^'t ra'o?
To^i cu~ng ddu`a la.i:

- Cha(?ng co' ai ?ddui? he^'t a', vi` so tuo^?i ta'c thi` ca'c anh a^'y lo+'n ho+n em tu+` 6 dde^'n 8 tuo^?i, ho. chi? nhi`n tha^'y em khi dda^`u bu` to'c ro^'i, chi' cho'e a(n ha`ng, ca~i nhau vo+'i ba.n be`, la`m sao ma` ... ye^u no^?i ?

No'i thi` no'i the^', cho+' cu~ng oan cho ma^'y a?nh, vi` thu+.c ra cu~ng co' hai anh tu+`ng co' y' ddi.nh ?cho+` be' lo+'n ddu? tuo^?i?, (trong ddo' co' cha`ng No Milk Today sau khi ddi vu+o+.t bie^n tha^'t ba.i tro+? ve^`, va^'t va? mu+u sinh vi` gia ddi`nh ddo^ng em nheo nho'c), nhu+ng khi ?be'? dde^'n tuo^?i da^.y thi`, ca'c anh kho^ng co`n nhie^`u di.p dde^'n nha` ga(.p ?be'?, trong khi ?be'? ho+'n ho+? tung ta(ng bu+o+'c va`o cuo^.c ddo+`i e^m a'i co? hoa, nga^y tho+ chu+a bie^'t buo^`n bie^'t ddau vi` so?i dda' ga^.p ghe^`nh.



Ho^m nay, ti`nh co+` nghe No Milk Today, du+ a^m cu?a nhu+~ng nga`y xa la('c a^'y tro^~i da^.y, to^i la.i tha^'y ca(n nha` xu+a, xo'm ho.c, gia`n hoa gia^'y mo^.ng mo+, va` nhu+~ng cha`ng trai thie^'u nu+~ tuo^?i thanh xua^n (ba.n be` cu?a anh to^i) dda~ gieo va`o ho^`n to^i, co^ be' chi? ho+n 10 tuo^?i dda^`u, ti`nh ye^u a^m nha.c, dde^? ro^`i to^i ba('t dda^`u ta^.p ta`nh vie^'t Va(n, la`mTho+.

Kim Loan

Mu.c Lu.c

8. Veteran's Day

ChinhNguyen/H.N.T.

Ha`ng trie^.u ngu+o+`i nga~ xuo^'ng/ Ha`ng ha`ng lo+'p lo+'p bia mo^. trong nghi~a trang/
Bu+'c tu+o+`ng dden da`i kha('c dda^`y te^n tu+? si~/ Va` nhu+~ng tu+o+.ng dda`i chie^'n si~ vo^ danh/
(KY? NIE^.M MEMORIAL DAY , ChinhNguyen/H.N.T.,May 2013-16, GM#182)

Be^n hi`nh a?nh nhu+~ng nghi~a trang tu+? si~/La` hi`nh a?nh nhu+~ng cu+.u qua^n nha^n/Va^~n co`n kha` na(ng la`m vie^.c/Hay mang thuo+ng ti'ch na(.ng ne^`

Rie^ng nhu+~ng ngu+o+`i ta`n phe^' ddang hie^.n die^.n/Ta.i nha` rie^ng, Khu Thu+o+ng Phe^' Binh, Qua^n Y Vie^.n/Va` ngay ca? ngoa`i tro+`i...

Nhu+~ng cu+.u chie^'n binh o+i !/Vo+'i thu+o+ng ti'ch oai hu`ng co`n ddo'/Tre^n tha^n the^? ca'c Ngu+o+`i/Se~ kho^ng bao gio+` bie^'n ma^'t/Tru+o+'c ma('t/Tre^n gio`ng li.ch su+? /Trong lo`ng toa`n da^n

Nga`y Le^~ Veteran/Nho+' o+n nhu+~ng cu+.u chie^'n binh/DDa~ be^`n gan chie^'n dda^'u/Kho^ng qua?n nga.i tha^n mi`nh/Giu+~ vu+~ng tay su'ng tru+o+'c la`n te^n mu~i dda.n /Quye^'t ba?o ve^. an ninh,tu+. do va` hoa` bi`nh/Cho dde^'n khi nga? xuo^'ng

Trong tho+`i gian ha`n ga('n ve^'t thu+o+ng ddau/Va^~n mong mo?i nga`y tro+? ve^` cu`ng chie^'n hu+~u/Nhu+ng thu+o+ng ti'ch na(.ng ne^` ca?n nga(n nie^`m ao u+o+'c/DDa`nh gia~ tu+` vu~ khi' va` ddo^`ng ddo^.i ye^u thu+o+ng/Ngu+o+`i cu+.u chie^'n binh pha?i xa la'nh chie^'n tru+o+`ng/Ta^m tra.ng thu+o+`ng ngo^?n ngang gia(ng ma('c/Xin chia xe? no^~i buo^`n sa^u sa('c/Cu`ng cu+.u chie^'n binh nha^n ky? nie^.m Veteran Day.

Nov.2022 (565)

ChinhNguyen/H.N.T.

Mu.c Lu.c

9. Vo`ng Tay

Ba.ch Lie^n

Co+n mu+a ta.nh nhu+ng tro+`i chu+a sa'ng
Co' pha?i ma^y ngao nga'n chuye^.n ddo+`i
Xa'm tro mau cho'ng buo^ng lo+i
Bay theo ngo.n gio' xa ro+`i pho^' xinh
*
Con pho^' nho? co mi`nh cho+` na('ng
Co? hoa xanh lo la('ng tu+`ng gia^y
Cho+` ma^y ba?ng la?ng quanh dda^y
To^ ma`u hy vo.ng va`ng ha^y dda^`u nga`y
*
Cha`o nga`y mo+'i la(n xoay ma'i ngo'i
Na('ng hoan ca tu+o+i ro'i ngo.n rau
Cho^`i non xanh ddo.t he' cha`o
Sum se^ tro^? la' la`o xa`o ddo+m hoa
*
Lo`ng ngu+o+`i cu~ng chan ho`a a^'m a'p
Mo+? cu+?a nha` thoa'ng ma't ta^m tu+
Tha? tro^i phie^`n toa'i, an cu+
Ha`i ho`a vui so^'ng, nha^n tu+`, ye^u thu+o+ng
*
Tha'ng tu+ la` tha'ng ma` hai mu`a, ddo^ng va` xua^n ho+'n ho+? giao nhau, dde^? chuye^?n nhu+o+`ng vu+o+ng ngo^i Na`ng DDo^ng thi` bo^`i ho^`i tu+` gia~, co`n na`ng Xua^n thi` ung dung e?o la? bu+o+'c va`o. Chi'nh ca'i la.nh va` no'ng cu+' thay phie^n nhau tra?i da`i uy the^' cu?a mi`nh, khie^'n tha^n ngu+o+`i pha?i da^.t do+` chao dda?o theo. Ngu+o+`i de^~ sinh ca?m la.nh, va` no'ng so^'t theo con so^' nhie^.t ddo^. tho+`i tie^'t le^n, xuo^'ng tu+`ng nga`y qua nhanh.

No'ng bo?ng cho dda^'t tro+`i no^`ng na`n a^'m a'p, tu+o+m tra`n nie^`m hy vo.ng vu+o+n le^n. Ca^y co? se~ he^'t co ro nha(n nhu'm, ma` ddie^.u dda` dda^m cho^`i na?y lo^.c lung tung.

Mu`a ddo^ng la.nh le~o la` tho+`i gian buo^'t gia'. Va.n va^.t hie^.n die^.n trong khung tro+`i run re't xanh xao. Con ngu+o+`i khi ra ddu+o+`ng dde^`u hi't ha` vo+'i ddo^i mo^i run ca^`m ca^.p. Thie^n nhie^n va` con ngu+o+`i dde^`u pha?i cuo^.n mi`nh ca`ng nho? ca`ng to^'t. Nho+` khoa?nh kha('c thu he.p khoa?ng kho^ng gian na`y, tha^n ngu+o+`i se~ ca?m tha^'y mi`nh an toa`n ho+n bao gio+` he^'t. Ca'i la.nh kho' chen le'n, xa^m nha^.p va`o co+ the^?.

Mu`a ddo^ng qua ro^`i. Na`ng Xua^n tu+o+i ta('n ye^?u ddie^.u bu+o+'c va`o. Gio' xua^n chan ho`a mang theo muo^n sa('c ma`u ru+.c ro+~. Hoa da.i mo.c tra`n lan tre^n su+o+`n ddo^`i nu'i, ho^`n nhie^n the^u de^.t ta^'m tha?m ngo.c nga`. Tha?m nhung huye^`n die^.u bao tru`m hai be^n xa lo^. cao to^'c. Ngu+o+`i cha.y xe tre^n freeway co' the^? nga('m nhi`n bu+'c tranh, cu+' tu+o+?ng la` gia?. Nhu+ng ma` la` tha^.t !...

***
Hoa va`ng xanh ddo? ti'm ddan tay nhau, ung dung ngu+o+'c nhi`n ba^`u tro+`i xanh lo+ tha'ng tu+?tra?i da`i. DDu+o+`ng cong quye^'n ru~ cu?a nu'i ddo^`i ta.o da'ng, uo^'n lu+o+.n theo be^` ma(.t bao la. Nhu+ chu'ng ta dde^`u bie^'t, nu'i kho^ng nga('n ngu?n tu+`ng khu'c nho?. Ma` die^.n ti'ch cu?a da~y nu'i ddan ke^'t va`o nhau. O^i tho^i, qua' la` cha^.p chu`ng me^nh mo^ng?

Tha?m hoa na`y do ba`n tay vo^ hi`nh cu?a thie^n nhie^n vun tu+o+'i, nhu+ mo^.t phe'p ma`u quy' ba'u. Ta.o ho'a ban ta(.ng cho ngu+o+`i da^n mo'n qua` tu+o+i dde.p. Ma` su+'c ngu+o+`i kho^ng ca^`n ddo^? mo^` ho^i gieo ha.t chi ca?.

Mo'n qua` lung linh vo^ gia' na`y cu~ng ra^'t ye^?u me^.nh. Thie^n nhie^n, tho+`i tie^'t ban ta(.ng bu+'c tranh tuye^.t my~, cho ma('t ngu+o+`i nga('m nhi`n. Tie^'c thay, ve? dde.p ha`i ho`a kho^ng ke'm pha^`n kie^u sa na`y, chi? ke'o da`i ho+n ba tua^`n ma` tho^i. Sau ddo', ta^'t ca? ca'nh hoa muo^n sa('c tha('m dde^`u ta`n phai u'a nha`u. Nhi`n va`o quy lua^.t cu?a dda^'t tro+`i, to^i ma.o muo^.i suy nga^~m:

- Ne^'u ai ddo' tu+. nhie^n ddu+o+.c tho+`i va^.n giu'p ddo+~, ga(.p nhie^`u may ma('n tre^n bu+o+'c ddu+o+`ng tha(ng hoa. Ta ca^`n tra^n tro.ng gi`n giu+~ nhu+~ng gi`, mi`nh ddang co' trong ba`n tay be' nho?.

- Ne^'u cha(?ng may mo^.t nga`y na`o tay tra('ng theo bu+o+'c cha^n tho+`i gian - co' le~, ta cu`ng ngo^`i chung tre^n thuye^`n hoa huye^`n nhung ddo'. Ca? hai a^m tha^`m ro+i va`o cu`ng mo^.t ta^m tra.ng buo^`n te^nh. Tha?m hoa ye^?u ddie^.u se~ bie^'n ma^'t giu+~a nu'i ddo^`i bao la.

- DDa^'t tro+`i cho con ngu+o+`i, nhu+ng co' lu'c se~ la^'y la.i? ba^'t ngo+` !...

- Lo`ng kho^ng buo^`n, va` kho^ng ngao nga'n than tra'ch.
Kho^ng ngo^`i nga^?n ngo+ vo^ tu+ lu+.. Ro^`i mo^.t mi`nh tu+. ho?i?vi` sao nhu+ the^' !....
Ta^'t ca? chu'ng ta dde^`u buo^ng tho~ng vo`ng tay, co' gi` dde^? pha^n va^n ?!?

Ba.ch Lie^n

Mu.c Lu.c

IV. Ho^.p Thu+ Toa` Soa.n ___________________________________________________

Nguye^.t San Giao Mua` xin ca'm o+n nhu+~ng tha^n hu+~u dda~ do'ng go'p ba`i vo+? cho Nguye^.t San Giao Mua` so^' 263 . Mo^.t so^' ba`i kha'c se~ ddu+o+.c dda(ng da^`n va`o so^' to+'i. Mong mo?i se~ nha^.n ddu+o+.c nhu+~ng sa'ng ta'c cu?a ca'c ba.n bo^'n phu+o+ng dde^? cho Nguye^.t San Giao Mua` the^m pha^`n hu+o+ng sa('c trong tu+o+ng lai.

Mu.c Lu.c

The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:

1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
   xin gu+?i email ve^`  GiaoMua@hotmail.com

2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
   xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com 

3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguye^.t San Giao Mua`
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:

 

Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
  

1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n. 
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com


Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u. 

 

  

    

      

	DDi.a Chi? Lie^n La.c:
	

	Nguye^.t San Giao Mua`

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nha` 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors